صرع وضعیتی است که با عود تشنج مشخص می شود.
بسیاری از موارد تشنج دارای آثار ماندگار بر مغز یا بدن نیستند اما فقدان
هوشیاری ممکن است منجر به آسیب هایی شود، بویژه اگر فرد بیمار در حال
رانندگی، حمام، پخت و پز یا دیگر فعالیت های خطرناک باشد. نوعی از صرع که
بیش از 5 تا 10 دقیقه به طول می انجامد status epilepticus نامیده می شود و
مستلزم توجه و مراقبت فوری است. صرع طولانی مدت بیش از 30 دقیقه می تواند
ریسک آسیب های دائمی را افزایش دهد و در برخی موارد کشنده باشد.
تمام موارد تشنج، صرع لحاظ نمی شوند. مواردی از تشنج که بدلیل بیماری های
موقتی مثل تب بالا در نوزاد،
مننژیت
حاد یا آنسفالیت یا پس
زدن الکل یا دارو بعنوان صرع مورد بررسی قرار نمی گیرند. همچنین، همه
علائمی که شبیه صرع است در واقع ناشی از تغییرات در فعالیت الکتریکی مغز
نبوده است. ضعف، سردردهای میگرنی،
خواب آلودگی، مصرف دارو، بیماری روانی و برخی از بیماری های دیگر که
موقتا هوشیاری را تغییر می دهند، ممکن است موجب بروز برخی از علائم مشابه
شوند.
صرع زمانی تشخیص داده می شود که فرد دارای دو یا چند تشنج بدون علت به
فاصله حداقل 24 ساعت باشد. طبق موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته (NINDS)، در
حدود 2.3 میلیون فرد بالغ و 500 هزار کودک در آمریکا مبتلا به صرع هستند.
در حالیکه صرع می تواند بر همه افراد اثرگذار باشد، کودکان زیر 2 سال و
افراد بالغ بالای 65 سال بیشترین تاثیر را خواهند داشت. اکثر افراد مبتلا
به صرع، به درمان پاسخ خواهند داد اما 30 تا 40 درصد علیرغم درمان، دارای
تشنج هایی خواهند بود.
هر وضعیتی که بر مغز اثرگذار باشد دارای پتانسیل ایجاد صرع است. این موارد
شامل آسیب به سر، رشد غیرطبیعی مغز، فقدان اکسیژن در طی تولد، تومورهای
مغزی، سکته، بیماری مغزی نخاعی، مواد سمی
مثل مسمومیت سرب، عفونت ها، بیماری های
اعصاب مثل بیماری آلزایمر و اختلالات
سوخت و ساز است. برخی از اشکال از صرع در خانواده ها بوجود می آید و مرتبط
با عیوب ژنتیکی است. علل بسیاری از موارد صرع شناخته شده نیست، مراکز کنترل
و پیشگیری از بیماری (CDC) بیان می کند که در حدود دو سوم موارد صرع دارای
علت مشخصی نیست.
تشنج های صرعی را می توان بعنوان کانونی یا تعمیم یافته طبقه بندی کرد.
تشنج های کانونی از یک ناحیه در مغز ایجاد می شوند در حالیکه تشنج های
تعمیم یافته شامل هر دو بخش مغز می باشند. برخی از تعداد کم تشنج ها نیز
ممکن است بعنوان تشنج کانونی آغاز شود و سپس بصورت تعمیم یافته درآید. در
حدود 60 درصد از افراد مبتلا به صرع دارای تشنج های کانونی هستند. برای
اطلاعات بیشتر درباره انواع تشنج ها، به وبسایت NINDS در مورد
صرع و تشنج: Hope Through Research مراجعه کنید.
Epilepsy
-
نشانه ها و علائم
صرع بیانگر تخلیه الکتریکی غیرطبیعی در مغز است که بطور موقت انتقال طبیعی پیغام ها را به بدن مختل می نماید. بروز صرع می تواند موجب تغییرات در هوشیاری، ایجاد حرکت های ریتمیک یا تکراری غیرعادی، حرکت یا انقباض غیرعادی اعضای بدن و یا ایجاد تشنج هایی که موجب انقباض عضلات در کل بدن می شود.
گاها نشانه های صرع قبل از تشنج رخ می دهد. این نشانه ها حساسیت تقویت شده یا درک غیرطبیعی از بینایی، شنوایی، بویایی یا مزه یا لامسه که افراد را از تشنج قریب الوقوع با خبر می کند. آنها ممکن است شامل احساس سردی یا نور روشن باشد و ممکن است احساساتی از بی حسی یا تهوع باشد. آنچه که در طی دوره تشنج رخ می دهد، وابسته به بخش های درگیر در مغز است. بسیاری از افراد مبتلا به صرع علائم مشابهی را تجربه می کنند اما برخی ممکن است حیطه گسترده ای از علائم را بروز دهند.
بسیاری از تشنج ها از چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می انجامد. اگر هوشیاری یک شخص تغییر کند یا از بین برود، فرد اتفاقات قبلی را به خاطر نخواهد آورد. افراد بیمار ممکن است هیچ تاثیری از تشنج نداشته باشند، دوره کوتاهی از سرگیجه را داشته و یا ضعف و خستگی را تجربه کنند که چند روز طول می کشد. -
آزمایشات
بررسی های آزمایشگاهی و غیرآزمایشگاهی دارای اهدافی است: تشخیص و نظارت بر صرع، تعیین نوع تشنج ها، تشخیص بیماری های قبلی مثل مسمومیت، عفونت ها، ترک دارو یا الکل، تب (در کودکان) یا دیابت که ممکن است موجب تشنج شود و تفکیک صرع از بیماری های دیگری مثل ضعف یا سکته که می تواند موجب برخی از علائم مشابه شود.
پیشینه پزشکی، اطلاعات بیمار و اطلاعات اعضای خانواده که شاهد تشنج ها بوده اند، همه به عنوان بخش های مهمی از فرآیند تشخیصی هستند. شخص مبتلا به صرع ممکن است یک بو یا نشانه و یا احساسات عجیبی را قبل از تشنج به یاد آورد اما نمیتواند آنچه که در طی تشنج رخ داده را به یاد آورد. بر اساس علائم و تکرار تشنج ها در یک شخص، ممکن است مدت زمانی برای تشخیص مناسب طول بکشد.
بررسی های غیرآزمایشگاهی
-الکتروآنسفالوگرام (EEG)- ابزار اولیه تشخیصصرع؛ برای ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز و تشخیص تغییرات در الگوهای امواج مغزی استفاده می شود.
اسکن های تصویربرداری:
-توموگرافی کامپیوتری (CT)- تشخیص ناهنجاری های ساختاری و تومورهای مغز
-MRI- تشخیص ناهنجاری های مغز
-PET- ماده رادیواکتیو برای بررسی نواحی فعال در مغز استفاده می شوند
-SPECT- ماده رادیواکتیو برای تشخیص منطقه ای از مغز که تشنج از آنجا نشات گرفته (زمانیکه این اطلاعات در اسکن های تصویری دیگر مشخص نباشد)
بررسی های آزمایشگاهی
بررسی های آزمایشگاهی عمدتا برای نطارت بر داروهای ضدصرع و بررسی وضعیت هایی که می تواند موجب تشنج شود، مثل دیابت، عفونت، مننژیت یا آنسفالیت.
نظارت بر درمان دارویی دوره ای برای تضمین رسیدن به سطوح درمانی در مصرف داروی خاص انجام می شود. داروهای صرع که تحت نظارت قرار می گیرند،شامل موارد زیر هستند:
-کاربامازپین
-فنیتوین
-اسید والپروئیک
-فنوباربیتال
برخی از داروهای ضد صرع نسل دوم نیز وجود دارد مثل levetiracetam که اغلب نیازمند نظارت نیست ولی ممکن است به منظور ارزیابی و تعدیل مقدار ضروری برای مصرف مورد آزمایش قرار بگیرد.
آزمایش و بررسی های دیگر برای تشخیص علل محتمل برای تشنج شامل موارد زیر است:
-CBC- برای ارزیابی سلول های خونی در ارتباط با بیماری مختلف مثل عفونت
-گلوکز- برای بررسی احتمال دیابت
-تحلیل CSF- برای بررسی عفونت و کمک به تشخیص مننژیت و آنسفالیت
-کشت خون- برای بررسی مسمومیت عفونی، عفونت در خون
-آزمایش سوءمصرف دارویی- برای شناسایی داروها و یا الکل (اتانول) -
درمان
بسیاری از موارد صرع را می توان با احتیاط لازم پیشگیری کرد. این موارد شامل اقداماتی برای پرهیز از آسیب شدید مثل بر سر گذاشتن کلاه ایمنی در هنگام دوچرخه سواری یا موتورسواری و بستن کمربند ایمنی در خودرو است. مراقبت قبل از تولد می تواند به اجتناب از عفونت ها و دیگر علل آسیب به مغز کمک نماید. ایمنی سازی موجب کاهش احتمال انتقال عفونت را که موجب این وضعیت می شود، کاهش می دهد. درمان بیماری هایی مثل فشار خون بالا و بیماری قلبی عروقی در طی بزرگسالی نیز می تواند به پیشگیری از صرع کمک کند.
درمان موثر وابسته به تشخیص دقیق نوع صرع است. برای 70 تا 80 درصد افراد مبتلا به این بیماری، تشنج ها را می توان با درمان های موجود مثل دارو و جراحی کنترل کرد.
در افرای که مبتلا به صرع هستند، می توان با استفاده از داروی ضد صرع مناسب از بیماری پیشگیری کرد یا تکرار تشنج ها را کاهش داد. داروهای رایج تجویز شده شامل موارد زیر است:
--کاربامازپین
-فنیتوین
-فنوباربیتال
-اسید والپروئیک
داروهای جدید ضد صرع نسل دوم مثل levetiracetam وجود دارد که می توان به عنوان درمان مکمل در ترکیب با داروهای ضد صرع دیگر تجویز کرد.
انتخاب دارو وابسته به شخص و نوع تشنج است. بیماران باید برای یافتن داروی مناسب با پزشک خود مشورت نمایند. در مواردی که دارو موثر نبوده یا عوارض جانبی شدیدی ایجاد می کند، یک رژیم ویژه که دارای چربی بالا و کربوهیدرات پایین است می تواند به کنترل تشنج ها کمک کند. برای برخی از انواع صرع، جراحی بهترین گزینه برای کاهش یا از بین بردن تشنج می باشد.
تعداد تشنج ها را نیز می توان با اجتناب از محرک هایی مثل فقدان خواب، استرس زیاد، محرک های بینایی مثل نور، نورهای درخشان، مصرف الکل و مصرف داروهای غیرقانونی (مثل کوکائین) کاهش داد. درمان بیماری ها نیز می تواند به کاهش تکرار تشنج ها کمک نماید. یک ابزار دیگر به نام محرک عصب واگ مورد دیگری برای افراد دارای تشنج است که با دارو کنترل نمی شوند. ابزارهای بیشتر در حال بررسی هستند که یک نمونه از آنها ابزار تنظیم کننده است که برای پیشگیری از تشنج های صرعی طراحی شده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد گزینه های درمانی، به وبسایت NINDS در مورد صرع و تشنج: Hope Through Research مراجعه کنید.
