برای تشخیص عفونت Toxoplasma gondii در یک زن باردار، کودک پیش از تولد یا فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف (دارای نقص ایمنی) که علائم شبه آنفلوآنزا دارد؛ گاهی اوقات برای تعیین اینکه آیا فرد سابقه عفونت داشته یا کمک به مشخص کردن اینکه آیا عوارض بعلت یک عفونت فعال توکسوپلاسما می باشند یا خیر
Toxoplasmosis Testing آزمایش
توکسوپلاسموز
هنگامی که یک زن باردار یا فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف در معرض T.gondii قرار گرفته و یا دارای علائم شبه-آنفلوآنزا بوده یا عفونت های شدید چشمی یا مغزی دارد که پزشک مشکوک به توکسوپلاسموز می شود
نمونه خون از ورید بازوی شما گرفته می شود؛ گاهی اوقات نمونه مایع مغزی نخاعی (CSF) یا مایع آمنیوتیک
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش توکسوپلاسموز برای شناسایی یک عفونت موجود یا سابقه عفونت با انگل میکروسکوپی Toxoplasma gondii بکار می رود. در بیشتر اوقات این آزمایش برای موارد زیر ممکن است انجام گردد:
- در طول بارداری یا پیش از آن برای تعیین اینکه آیا زن باردار قبلاً در معرض ویروس Toxoplasma gondii قرار گرفته است و در هنگام بارداری اگر تماس با انگل مشکوک باشد
- فردی که سیستم ایمنی ضعیف (دارای نقص سیستم ایمنی) داشته و علائم شبه آنفلوآنزا دارد
- فردی که دارای علائم و نشانه های توکسوپلاسموز است.
- کودک پیش از تولد، که مایع آمنیوتیک ممکن است آزمایش شود
T.gondii یک انگل میکروسکوپی بوده که گربه ها را آلوده کرده و ممکن است در خاک پیدا شود. عفونت میتواند با خوردن غذا یا آب آلوده، تماس با مدفوع آلوده گربه یا با انتقال از مادر به کودک، کسب شود. در بیشتر افراد سالم، توکسوپلاسموز یا هیچ نوع علایمی ایجاد نکرده یا منجر به بیماری شبه آنفلوآنزا ملایم می شود. سیستم ایمنی فرد، عفونت را به صورت خفته نگه داشته و از بدن در برابر عفونت بیشتر محافظت می کند مگراینکه سیستم ایمنی ضعیف شود که در آن حالت، عفونت دوباره فعال می شود.
روش های متعددی برای آزمایش T. gondii وجود دارد. انتخاب آزمایشات و نمونه های جمع آوری شده بستگی به فرد، علائم آنها و یافته های بالینی پزشک، دارد.
تست آنتی بادی
وقتی فرد در معرض T.gondii قرار میگیرد، سیستم ایمنی او با تولید آنتی بادی هایی بر ضد انگل، واکنش نشان میدهد. دو دسته از آنتی بادی های Toxoplasma ممکن است در غذا پیدا شوند: IgM و IgG.آنتی بادی های IgM، اولین آنتی بادی هایی هستند که در پاسخ به عفونت توکسوپلاسما در بدن تولید می شوند. طی یک تا دو هفته پس از تماس اولیه، اینها در بیشتر افراد موجود هستند. تولید آنتی بادی IgM برای دوره زمانی کوتاهی افزایش یافته و کاهش می یابد. در نهایت، گاهی اوقات ماه ها پس از عفونت اولیه، سطح (تیتر) آنتی بادی IgM در بیشتر افراد به زیر سطح قابل تشخیص می رسد. در مواقعی که T.gondii خفته، مجدداً فعال می شود و یا فرد یک عفونت مزمن دارد، IgM بیشتری ممکن است تولید شود.
آنتی بادی های IgG چندین هفته پس از عفونت اولیه در بدن تولید شده و حفاظت بلندمدت فراهم می کنند. سطوح IgG در طول عفونت فعال افزایش یافته و سپس با از بین رفتن عفونت توکسوپلاسما و غیرفعال شدن انگل، به حالت ثابت در می آیند. بمحض تماس فرد با T.gondii، میزان قابل سنجش از آنتی بادی IgG را در خون خود برای ادامه زندگی خواهد داشت.
آزمایش آنتی بادی، گاهی اوقات ممکن است بعنوان بخشی از یک پنل TORCH انجام شود. TORCH، مخفف چندین عفونت بوده که میتوانند بر یک کودک متولد نشده تأثیر گذاشته و معمولاً شامل آزمایش برای توکسوپلاسموز، روبلا، سایتومگالوویروس و ویروس هرپس سیمپلکس می باشد.
تشخیص ملکولی
آزمایش ملکولی ممکن است برای شناسایی و سنجش DNA T.gondii در یک نمونه خون، مایع مغزی نخاعی (CSF) یا مایع آمنیوتیک، انجام گیرد. -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش آنتی بادی T.gondii معمولاً برای زنان باردار درخواست نمی شود اما ممکن است زمانی که پزشک میخواهد مشخص کند که آیا آن زن باردار در گذشته توکسوپلاسموز داشته و در چه زمانی در معرض مدفوع گربه، گوشت خام یا نیمپز یا غذا و آب آلوده قرار گرفته است، درخواست گردد. وقتی که نتیجه تست منفی باشد اما هنوز شک برای این عفونت بالا باشد، ممکن است که آزمایش در دوران بارداری یک یا چند بار تکرار شود.
آزمایش آنتی بادی ممکن است برای فردی با یک سیستم ایمنی ضعیف (دارای نقص ایمنی)، زمانی که فرد دارای علائم یک بیماری شبه آنفلوآنزا است و برای هر کسی که دارای علائم یا عوارضی است که نشاندهنده توکسوپلاسموز است، درخواست شود. علائم و نشانه های توکسوپلاسموز ممکن است موارد زیر باشند:
- غدد لنفاوی متورم
- تب، عرق شبانه
- ضعف، خستگی مفرط
- سردرد
- دردهای بدنی
- گاهی گلودرد
یک عفونت جدی تر که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر میگذارد که شامل مغز است، ممکن است بعنوان مثال باعث تغییرات در بینایی و ذهن و یا صرع گردد.
آزمایشات ملکولی ممکن است زمانی که فرد دارای نقص ایمنی، مشکوک به عفونت توکسوپلاسموز است یا برای تعیین اینکه آیا یک کودک متولد نشده عفونت یافته است، انجام گیرد. در طول دوره بارداری، زمانی که مادر شواهدی از یک عفونت حاد را نشان میدهد که با نتیجه مثبت آزمایش آنتی بادی IgM Toxoplasma مشخص شده، مایع آمنیوتیک ممکن است مورد آزمایش قرار گیرد.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
در هنگام تفسیر نتایج آزمایش توکسوپلاسموز باید دقت زیادی اعمال شود. یک فرد دارای نقص ایمنی ممکن است که پاسخ آنتی بادی قوی نسبت به عفونت T.gondii نداشته باشد - سطوح IgM و IgG آنها ممکن است کمتر از حدانتظار باشند حتی اگر فاز فعال توکسوپلاسموز را داشته باشند.
تشخیص آنتی بادی
IgM IgG تفسیر احتمالی منفی مثبت عفونت پیشین منفی منفی بدون عفونت یا عفونت بسیار اولیه؛ بدون تماس پیشین مثبت منفی عفونت اولیه؛ در یک نوزاد، عفونت مادرزادی را نشان می دهد مثبت مثبت عفونت فعلی؛ عفونت مزمن؛ میتواند نشاندهنده فعال شدن مجدد باشد؛ ممکن است ماه پس از برطرف شدن عفونت، IgM موجود باشد احتمال ایجاد نتایج مثبت کاذب وجود دارد. در بیشتر موارد، آزمایشات آنتی بادی IgM مثبت، باید بوسیله یک روش آزمایشی دیگر، معمولاً با فرستادن نمونه به یک آزمایشگاه مرجع که مخصوص تست توکسوپلاسموز است، تأئید گردند.
آنتی بادی های IgM تنها دسته آنتی بادی تولید شونده توسط یک کودک متولد نشده هستند. زمانی که آنتی بادی های IgM توکسوپلاسما در یک نوزاد موجود باشند، نشاندهنده یک عفونت مادرزادی هستند.
شناسایی DNA
اگر آزمایش ملکولی برای DNA T.gondii، مثبت باشد، فرد دارای یک عفونت فعال توکسوپلاسموز است. نتیجه منفی بدین معنی است که احتمال ابتلا به توکسوپلاسموز پائین تر است اما وجود عفونت را رد نمی کند. توکسوپلاسما ممکن است به تعداد کافی برای تشخیص و ردیابی در خون یا نمونه مایع، وجود نداشته باشد. -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
تماس با Toxoplasma gondii عمدتاً از خوردن گوشت خام یا نیمپز، بویژه خوک، بره و گوزن ناشی می شود اما میتواند در نتیجه مصرف میوها و سبزیجات نشسته که در خاک آلوده پرورش داده شده اند، از خود خاک، از آب آلوده و شیر غیرپاستوریزه نیز باشد.
عفونت با T.gondii، شایعترین علت التهاب درون چشمی در دنیا می باشد. در افراد دارای عوارض، میتواند باعث زخم شبکیه شده و عفونت های چشمی شدیدی را ایجاد کند.
سایر تست ها، مانند آزمایش IgG avidity ممکن است توسط یک آزمایشگاه مرجع برای کمک به تأئید یک عفونت با T.gondii انجام شوند. آزمایش هایی مانند کشت بافت یا رنگ آمیزی بیوپسی بافتی ندرتاً انجام میگیرند.
-
آیا توکسوپلاسموز مسری است؟این عفونت به طور مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود، بجز مادر به فرزند. تقریباً همه موارد عفونت ها از خوردن، نوشیدن یا تماس با چیزی که آلوده است، ناشی می شود.
-
آیا لازم است که همه برای توکسوپلاسموز مورد آزمایش قرار گیرند؟از آنجائیکه این عفونت بسیار شایع بوده و در بیشتر موارد علائمی را ایجاد نمیکند، غربالگری عمومی معمولاً توصیه نمی شود.
-
من قبلاً مبتلا به عفونت Toxoplasma gondii شده بودم، آیا ممکن است که دوباره مبتلا شوم؟
بطورکلی، یکبار که شما آلوده شده باشید و عفونت اولیه به حالت خفته در آمد، در صورت سالم ماندن، در برابر یک عفونت مجدد از یک منبع خارجی، ایمنی خواهید داشت. اگرچه، بهر دلیلی سیستم ایمنی شما ضعیف شود، یک عفونت خفته ممکن است دوباره فعال شود. باور بر این است که بیشتر عفونت ها در افراد دارای نقص ایمنی، مانند آنهایی که HIV/AIDS دارند، بعلت فعال شدن مجدد می باشد تا اینکه ناشی از عفونت های جدید باشد.
-
چرا نرخ عفونت با T.gondii در برخی از کشورها به اندازه 95% می باشد؟عفونت در مناطق گرم و مرطوب بیشتر بوده و تحت تأثیر رژیم غذایی آن منطقه قرار می گیرد. در مناطقی که معمولاً گوشت نیمپز میخورند بیشتر است.
-
آیا توکسوپلاسموز قابل درمان است؟
بیشتر افراد سالم نیاز به درمان ندارند اما درمان هایی هست که برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف، برای زنان باردار جهت کاهش ریسک انتقال عفونت به جنین و برای نوزادان با توکسوپلاسموز مادرزادی موجود هستند. برای اطلاعات بیشتر درباره درمان، وبسایت Mayo Clinic را ببینید.
-
چه اقداماتی را یک زن باردار یا هر فرد دیگری جهت پیشگیری از توکسوپلاسموز باید انجام دهند؟اقداماتی که می توان انجام داد شامل موارد زیر هستند:
- فرد دیگری، مخزن فضولات گربه را تمیز کند. اگر این امکانپذیر نیست، از دستکش استفاده شود و ظرف فضولات هر روزه به جهت جلوگیری از عفونی شدن اووسیست ها، تعویض گردد
- در صورت امکان، گربه خود را در داخل منزل نگهداری کنید؛ این عمل برای جلوگیری از شکار یا احتمالاً خوردن خاک آلوده انجام می شود و به او گوشت خام ندهید.
- هنگام بارداری، گربه جدیدی را برای نگهداری نیاورید یا تماسی با گربه های ولگرد نداشته باشید
- جعبه شنی کودک را وقتی در حال استفاده نیست، با چیزی بپوشانید (که بعنوان ظرف آشغال مورد استفاده نگیرد)
- هنگام باغبانی از دستکش استفاده کنید.
- گوشت خام یا نیمپز را مصرف نکنید
- تخته های برش، دست ها و هر گونه وسیله ای که برای آماده کردن گوشت خام بکار می رود را در آب داغ و مواد شوینده بشورید و از انتقال آلودگی جلوگیری کنید.
- شیر غیرپاستوریزه ننوشید.
- میوه ها و سبزیجات را بشورید و یا پوست بکنید
-
علاوه بر تست های آنتی بادی و ملکولی، آیا آزمایشات دیگری برای توکسوپلاسموز وجود دارد؟