غربالگری و تشخیص
عفونت ویروس هپاتیت C (HCV) و نظارت بر درمان عفونت
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری هپاتیت C، مقاله
هپاتیت ویروسی را مطالعه کنید.
Hepatitis C Testing
برای غربالگری: زمانیکه شما دارای ریسک فاکتورهای
عفونت HCV بوده یا طبق توصیه های سال 2012 توسط CDC در سالهای 1945 تا
1965 متولد شده باشید
برای تشخیص: زمانیکه شما در معرض ویروس هپاتیت C قرار گرفته
باشید، مثل تماس با خون آلوده به عفونت یا دارای علائم مرتبط با
بیماری کبد باشید
نمونه خون بدست آمده از سیاهرگ بازو
نیاز نیست
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایشات هپاتیت C برای غربالگری و تشخیص عفونت ویروس هپاتیت C، جهت دهی به درمان و یا نظارت بر درمان عفونت HCV استفاده می شوند.
آزمایش آنتی بادی HCV برای غربالگری عفونت های قبلی و فعلی استفاده می شود. این آزمایش وجود آنتی بادی های ویروس HCV را مشخص کرده که این نیز نشانگر قرارگیری در معرض ویروس است. این آزمایش نمی تواند مابین شرایطی که فرد دارای عفونت فعال بوده یا قبلا به این عفونت آلوده شده، تفکیک حاصل نماید. شواهدی وجود دارد که اگر آزمایش بطور ضعیفی مثبت باشد، ممکن است مثبت کاذب باشد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می کند که یک آزمایش HCV RNA بعد از تمامی آزمایشات آنتی بادی مثبت انجام شود که RNA ویروسی را در خون شناسایی می کند و این در جهت تشخیص عفونت فعال در فرد است.
آزمایش آنتی بادی HCV را می توان بعنوان بخشی از پنل هپاتیت ویروسی حاد و برای تعیین رایج ترین ویروس های هپاتیت که موجب بروز علائم در فرد می شوند، انجام داد.
آزمایشات زیر را می توان برای تشخیص عفونت فعلی و برای جهت دهی و نظارت بر درمان استفاده کرد:
-آزمایشات RNA ویروس HCV:
-آزمایش HCV RNA کمی، تعداد اجزای RNA ویروس را در خون شناسایی و اندازه می گیرد. این آزمایش را می توان برای تایید وجود ویروس و تشخیص یک عفونت فعال استفاده کرد. این آزمایشات همچنین قبل و در طی درمان و برای تعیین پاسخ به درمان با مقایسه مقادیر ویروس در قبل و در طی درمان استفاده می شوند.
-آزمایش کیفی HCV RNA، برای تفکیک مابین عفونت فعلی و قبلی استفاده می شود. در صورت وجود هر RNA ویروس HCV، این آزمایش بصورت "مثبت" یا "شناسایی شده" گزارش می شود، در غیر اینصورت گزارش "منفی" یا "شناسایی نشده" خواهد بود. این آزمایش در حال حاضر خیلی مورد استفاده نیست.
-تعیین ژنوتایپ ویروس برای تعیین نوع یا ژنوتایپ HCV موجود برای کمک به جهت دهی درمان استفاده می شود. 5 نوع اصلی HCV و بیش از 50 نوع فرعی شناسایی شده اند که رایج ترین آن (ژنوتایپ 1) در 75 درصد بیماران در آمریکا وجود دارد. داروهای انتخاب شده برای درمان تا حدودی وابسته به ژنوتایپ HCV عامل عفونت در شخص خواهد بود. -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
CDC غربالگری عفونت های HCV را همراه با آزمایش آنتی بادی HCV برای افراد در وضعیت های زیر توصیه می نماید:
-انجام تزریقات داروهای غیرمجاز
-دریافت خون یا پیوند عضو قبل از جولای سال 1992*
-دریافت کنسانتره های عامل لخته شدن که قبل از 1987 تولید شده اند
-برای طولانی مدت دیالیز شده اند
-از مادران HCVمثبت، متولد شده اند
-در معرض خون فرد مبتلا به هپاتیت C قرار گرفته اند
-افراد شاغل بعنوان پزشک، پزشک اورژانس یا کارمندان حوزه سلامت بوده اند که ابزار کاری آنها مثل سرنگ، وسایل نوک تیز یا مایعات در معرض خون HCV مثبت قرار گرفته
-نشانه هایی از بیماری مزمن کبد داشته اند
-مبتلا به HIV هستند
-قطع نظر از دیگر عوامل HCV، در بین سالهای 1945 و 1965 متولد شده اند
* تامین خون در آمریکا از سال 1992 تحت نظارت بوده و هر واحد خونی HCV مثبت برای استفاده در شخص دیگر رد شده است. خطر فعلی عفونت HCV ناشی از انتقال خون در حدود 1 مورد از هر دو میلیون واحد خون انتقال یافته است.
آزمایش آنتی بادی HCV را می توان زمانی انجام داد که شخص دارای نتایج غیرطبیعی در پنل کبد بوده یا علائم و نشانه هایی مرتبط با هپاتیت داشته باشد. در این موارد، این آزمایش را می توان بعنوان بخشی از پنل هپاتیت حاد انجام داد. بسیاری از افرادی که جدیدا با HCV آلوده شده اند، دارای علائمی برای ترغیب فرد به مراجعه به پزشک و آغاز آزمایش HCV را ندارند. با این حال 10 تا 20 درصد از افراد ممکن است علائم و نشانه هایی مثل خستگی، درد در ناحیه شکم، کاهش اشتها و یرقان را تجربه کنند.
آزمایش RNA HCV یا بار ویروسی بعنوان یک آزمایش پیگیری و زمانی که آزمایش آنتی بادی برای تایید یک عفونت فعال مثبت باشد، درخواست می شود. برخی از آزمایشگاهها بطور خودکار این آزمایش را در صورت مثبت بودن آزمایش آنتی بادی HCV، انجام می دهند.
تعیین ژنوتایپ HCV زمانی انجام می شود که فرد دارای عفونت HCV باشد و معمولا قبل از آغاز درمان و برای جهت دهی به روند درمانی درخواست می شود.
آزمایش بار ویروسی HCV را می توان در آغاز درمان، بطور دوره های برای نظارت بر پاسخ به درمان و بعد از تکمیل درمان و برای ارزیابی اثرگذاری آن انجام داد.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
آزمایش آنتی بادی HCV معمولا بصورت مثبت یا منفی گزارش می شود.
نتایج آزمایش بار ویروس HCV، در صورت وجود ویروس، بصورت عدد گزارش می شود. اگر هیچ ویروسی وجود نداشته باشد یا تعداد ویروس ها خیلی کم باشد، نتیجه معمولا بصورت "منفی" یا "شناسایی نشده" گزارش می شود.
تفسیر غربالگری HCV و آزمایشات پیگیری آن در جدول زیرمشخص شده است. در کل، اگر آزمایش آنتی بادی HCV مثبت باشد، در این حالت فرد تحت آزمایش دارای عفونت بوده یا احتمال عفونت هپاتیت C وجود دارد. اگر آزمایش RNA HCV مثبت باشد، در این وضعیت فرد دارای عفونت است. اگر هیچ RNA ویروس HCV شناسایی نشود، فرد نه دارای عفونت فعال است و نه ویروس در مقادیر کم موجود می باشد.آنتی بادی HCV HCV RNA HCV عفونت منفی فاقد عفونت یا اینکه آزمایش بدلیل قرارگیری اخیر در معرض عفونت، غیردقیق است؛ اگر تردید بالا باشد، آزمایش مجدد در زمان دیگری نیاز است. مثبت یا نامعین منفی عفونت قبلی یا فاقد عفونت (غربالگری مثبت کاذب)؛ آزمایشات دیگر در صورت نیاز مثبت یا ضعیف یا نامعین مثبت عفونت فعلی برای اهداف نظارت، آزمایش بار ویروس HCV می تواند نشانگر آن باشد که آیا درمان موثر بوده یا خیر. بار ویروسی بالا یا در حال افزایش می تواند نشانه عدم موفقیت درمان باشد، در حالیکه بار ویروسی کم، روبه کاهش یا غیرقابل تشخیص ممکن است متضمن کارآمدی درمان باشد.
درمان موفق موجب کاهش 99 درصد یا بیشتر در بار ویروسی بعد از آغاز درمان (در طی 2 تا 4 هفته) می شود و اغلب منجر به بار ویروسی غیرقابل تشخیص بعد از تکمیل درمان می شود. طبق اصول راهنمای انجمن مطالعات بیماری های کبد آمریکا و انجمن بیماری های عفونی آمریکا، بار غر قابل تشخیص ویروس در خون فرد تحت درمان در 12 هفته بعد از پایان درمان به این معنی است که عفونت HCV به درمان پاسخ داده است.
نتایج آزمایش ژتوتایپ HCV مشخص می کند که کدام نوع ویروس HCV در فرد وجود دارد و به انتخاب و طول درمان کمک می کند. درمان ها ممکن است بر اساس عوامل مختلفی متفاوت باشند، مثل ژنوتایپ HCV و وضعیت سلامت کبد در شخص (به بخش سوالات رایج #5 مراجعه کنید.) -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
آنتی بادی های HCV اغلب تا چند ماه بعد از قرارگیری در معرض ویروس ظاهر نمی شوند اما همیشه در مراحل بعدی بیماری وجود خواهند داشت.
در حدود 25 درصد از افراد مبتلا به ایدز نیز دارای عفونت HCV هستند و بیماری کبد در آنها احتمالا با سرعت بیشتری پیشروی خواهد داشت. -
اگر بیماری خیلی خفیف باشد، چرا باید تحت آزمایش قرار بگیرم؟
هپاتیت C گاها منجر به هپاتیت مزمن می شود که می تواند تا حد بیماری های سیروز کبدی و سرطان کبد (سرطان سلول های کبد) پیشرفت کند. تشخیص اولیه ویروس می تواند موجب شود تا پزشک عملکرد کبد را به دقت کنترل کند و در صورت عفونت مزمن، به درمان بپردازد.
-
آیا آزمایشاتی به جز آزمایش RNA هپاتیت C برای پیگیری وضعیت بیماری وجود دارد؟
بله. آزمایشات کبد مثل ALT و AST برای تعیین آسیب به کبد استفاده می شوند. افرادی که آلوده به ویروس هپاتیت C هستند اما همیشه دارای AST و ALT نرمالی هستند، به احتمال زیاد دارای بیماری خیلی خفیف کبد هستند و نیاز به درمان ندارند. آزمایشات دیگر مثل آلبومین، زمان پروترومبین و بیلی روبین را نیز می توان استفاده کرد، این آزمایشات معمولا نرمال هستند مگر اینکه فرد بیماری سیروز کبدی را توسعه داده باشد. گاها نمونه برداری از کبد را می توان برای تعیین شدت آسیب به کبد انجام داد.
-
آیا می توانم در برابر HCV واکسینه شوم؟
خیر. در حال حاضر هیچ واکسنی وجود ندارد، با این حال تلاش ها برای تولید یک مورد از آنها ادامه دارد.
-
آیا احتمال ابتلای مجدد به عفونت HCV بعد از یک بار آلوده شدن به آن وجود دارد؟
بله. عفونت قبلی با HCV شما را از عفونت بعدی محافظت نخواهد کرد و شما را نسبت به HCV ایمن نمی سازد. بسیاری از افراد پاسخ ایمنی موثری برای ویروس ندارند. تغییراتی که ویروس در تکثیر خود در طی عفونت دارد، وضعیت پاسخ های ایمنی نسبت به عفونت اولیه یا بعدی را تضعیف می کند.
-
آیا درمانی برای HCV وجود دارد؟
بله. داروهای مختلفی وجود دارد که می توان برای درمان عفونت HCV از آنها استفاده کرد. بطور رایج، ترکیبی از داروها به کار می رود و داروهای جدید در حال توسعه هستند. قبل از سال 2000، HCV مزمن تنها در 10 درصد موارد قابل درمان بود. هم اکنون، درمان HCV فقط 90 درصد از افراد را قبل از بروز عوارض درمان می کند، اما حتی افراد دارای بیماری پیشرفته کبد نیز گاها به درمان پاسخ می دهند. این موجب افزایش فرصت مداخله زودهنگام و پیشگیری از مرگ های ناشی از عفونت HCV را می دهد.
-درمان HCV حاد مشابه با شکل مزمن است. با این حال بهترین روش و زمان آغاز درمان نامشخص است.
-HCV مزمن اغلب با ترکیبی از داروها درمان می شود. -
آیا می توانم در منزل، تحت آزمایش قرار بگیرم؟
یک کیت خانگی تایید شده توسط سازمان FDA برای جمع آوری نمونه ها و ارسال به آزمایشگاه وجود دارد. نتایج محرمانه آزمایش بصورت تلفنی اعلام می شود. شما در واقع نمی توانید این آزمایش را خودتان در منزل انجام دهید.
-
نحوه انتقال عفونت به دیگران چگونه است؟
اگر شما دارای HAC RNA قابل تشخیص در خون خود باشید، دارای پتانسیل گسترش این بیماری به افراد دیگر هستید. هپاتیت C با قرارگیری در معرض خون آلوده منتقل می شود. رایج ترین مکانیسم انتقال بیماری استفاده از سوزن های مشترک یا دیگر ابزار مورد استفاده در مصرف داروهایی مصل کوکائین یا هروئین است. راههای دیگر انتقال شامل استفاده از تجهیزات آلوده برای خالکوبی بدن، وضعیت های شغلی کارمندان حوزه بهداشت در استفادد از سوزن ها یا دیگر اشیای نوک تیز و در موارد نادر از ظریق فعالیت جنسی است که موجب پارگی بافت شده یا انتقال از مادر به نوزاد در حین زایمان است.