برای تعیین علت عدم تعادل در سطوح کلسیم؛ برای بررسی عملکرد پاراتیروئید؛ جهت تشخیص و تمایز بین هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، ثانویه و ثالث؛ برای تشخی هایپوپاراتیروئیدیسم؛ در طول جراحی برای هایپرپاراتیروئیدیسم برای تأئید خارج کردن غده مسئول این عارضه
Parathyroid Hormone (PTH)
هورمون پاراتیروئید (PTH)
Parathyroid Hormone (PTH)
هورمون پاراتیروئید (PTH)
اسامی دیگر
Intact PTH
"Biointact" PTH
Parathormone
اسم متعارف
Parathyroid Hormone
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه
November 9, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
زمان انجام آزمایش؟
زمانی که سطوح کلسیم خون، بالاتر یا پائین تر از نرمال هستند؛ زمانی که عمل جراحی برای هایپرپاراتیروئیدیسم انجام می دهید؛ زمانی که پزشک میخواهد اطلاعاتی را برای چگونگی عملکرد غده های پاراتیروئید کسب کند
نمونه مورد نیاز
نمونه خون از ورید بازوی شما به دست می آید
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری
برای تست های معمول، نیاز به ناشتا بودن نمی باشد.
سطوح PTH در طول خواب به حداکثر رسیده و هنگام میانه صبح تا اواخر بعدازظهر که بیشتر نمونه ها گرفته می شوند، در کمترین میزان خود می باشند. ممکن است بعلت رابطه معکوسی که با ویتامین دی دارد، نوسانات فصلی در سطوح PTH وجود داشته باشد. درباره زمانبندی نمونه گیری، با پزشک خود مشورت کنید.
Accordion Title
سوالات رایج
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش PTH کامل، متداولترین آزمایش هورمون پاراتیروئید است که درخواست می گردد. این همچنین به تشخیص علت سطح پائین یا بالای کلسیم و تمایز بین علت های مرتبط با پاراتیروئید و غیر پاراتیروئید، کمک می کند. همچنین در زمانی که فرد دارای یک عارضه مرتبط با پاراتیروئید می باشد، ممکن است برای نظارت بر تأثیر درمان بکار رود. در افرادی که بیماری مزمن کلیوی مبتلا بوده یا تحت دیالیز هستند، PTH به صورت روتین مورد نظارت قرار می گیرد.
یک آزمایش کلسیم، همیشه همراه با یک آزمایش PTH در خواست می شود. همیشه سطح موجود در خون نیست که مهم است، بلکه تعادل بین کلسیم و PTH و پاسخ غدد پاراتیروئید به تغییر سطوح کلسیم نیز، دارای اهمیت می باشند. معمولاً، پزشکان نگران عدم تعادل شدید در تنظیم کلسیم بوده که ممکن است نیاز به جراحی داشته یا عدم تعادل های دائمی که نشان دهنده یک مشکل زمینه ای می باشند.
آزمایش سطوح PTH را میتوان برای نظارت بر افرادی که دارای شرایط یا بیماری هایی هستند که باعث عدم تعادل مزمن در کلسیم شده یا برای نظارت بر افرادی که برای یک تومور پاراتیروئید، جراحی یا درمان دیگری را انجام داده اند، مورد استفاده قرار گیرد.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟
در مواقعی که نتیجه آزمایش کلسیم، غیرطبیعی باشد، تست PTH درخواست می شود. ممکن است در زمانی درخواست شود که فرد دارای علائم مرتبط با هایپرکلسمی می باشد، ازقبیل:
- خستگی مفرط
- حالت تهوع
- درد شکمی
- تشنگی
آزمایش PTH همچنین ممکن است در مواقعی که فرد علائم مرتبط با هایپوکلسمی را نشان میدهد نیز درخواست شود، مانند:
- درد شکمی
- گرفتگی عضلانی
- احساس سوزش در انگشتان یا پنجه ها
در مواقعی که فرد برای بیماری یا عارضه تأثیر گذارنده بر تنظیم کلسیم درمان شده است، مانند برداشتن یک تومور پاراتیروئید یا زمانی که دارای یک عارضه مزمن مانند بیماری کلیوی می باشد، ممکن است پزشک PTH را همراه با یک آزمایش کلسیم، در فواصل زمانی درخواست دهد.
گاهی اوقات، زمانی که فرد مبتلا به هایپرپاراتیروئیدیسم برای خارج کردن بافت پاراتیروئید غیرطبیعی تحت عمل جراحی می رود، یک تست درون جراحی PTH جهت اطمینان از حدف همه غدد غیرطبیعی که گاهی تعداد و محل آنها متفاوت است، درخواست میگردد.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟
پزشک هر دوی نتایج کلسیم و PTH را با همدیگر برای مشخص کردن اینکه آیا سطوح در میزان مناسبی هستند و به حد لزوم، در تعادل می باشند، ارزیابی خواهد کرد. اگر هر دوی سطوح PTH و کلسیم نرمال باشند، پس این احتمال هست که سیستم تنظیم کلسیم بدن بخوبی کار میکند.
سطوح پائین PTH ممکن است بعلت عوارضی باشند که باعث هایپرکلسمی شده یا بعلت یک ناهنجاری در تولید PTH باشد که باعث هایپوپاراتیروئیدیسم می شود. افزایش ترشح PTH ممکن است بعلت هایپرپاراتیروئیدیسم باشد که اغلب با یک تومور پاراتیروئید خوش خیم ایجاد می شود. در موارد نادر، این ممکن است بوسیله سرطان ایجاد شده باشد.
جدول زیر نتایجی را که ممکن است مشاهده شوند، نشان می دهد:
کلسیم PTH تفسیر نرمال نرمال سیستم تنظیم کلسیم به درستی کار می کند پائین بالا PTH پاسخ مناسبی می دهد؛ ممکن است آزمایشات دیگری جهت بررسی سایر علل هایپوکلسمی انجام شوند پائین نرمال یا پائین PTH به درستی پاسخ نمیدهد؛ احتمال بر هایپوپاراتیروئیدیسم هست بالا بالا غده پاراتیروئید میزان زیادی PTH تولید می کند؛ بررسی های تصویربرداری احتمالاً برای بررسی هایپرپاراتیروئیدیسم انجام شوند بالا پائین PTH پاسخ مناسبی می دهد؛ ممکن است سایر آزمایشات برای بررسی علل غیرمرتبط با پاراتیروئید افزایش کلسیم انجام گیرند نرمال بالا هایپرپاراتیروئیدیسم ملایم کلسیم - رابطه با PTH
- اگر سطوح کلسیم پائین و سطوح PTH بالا باشند، پس غدد پاراتیروئید، پاسخ درستی میدهند و میزان مناسبی از PTH را تولید می کنند. بسته به درجه هایپوکلسمی، ممکن است پزشک سطح پائین کلسیم را با سنجش سطوح ویتامین دی، فسفر و منیزم، به میزان بیشتر مورد بررسی قرار دهد.
- اگر سطوح کلسیم، پائین بوده و PTH نرمال یا پائین باشند، پس PTH واکنش مناسبی نداشته و فرد مورد آزمایش احتمالاً مبتلا به هایپوپاراتیروئیدیسم می باشد. هایپوپاراتیروئیدیسم، عدم توانایی غدد پاراتیروئید در تولید PTH کافی می باشد. این میتواند به علت انواعی شرایط باشد و ممکن است دائمی، پیشرونده یا موقتی باشد. این علل میتوانند شامل اختلالات خودایمن، آسیب به پاراتیروئید یا برداشتن آن طی عمل جراحی، عارضه ژنتیکی یا بیماری شدید، باشند. افراد مبتلا، معمولاً دارای سطوح پائین PTH، سطوح پائین کلسیم و سطوحی بالا از فسفر هستند.
- اگر سطوح کلسیم بالا و سطوح PTH نیز بالا باشند، پس غدد پاراتیروئید، مقادیر نامناسب بالایی از PTH را تولید می کنند. پزشک ممکن است آزمایشات اشعه X یا سایر بررسی های تصویر برداری را برای کمک به تعیین علت و ارزیابی شدت هایپرپاراتیروئیدیسم، درخواست دهد. هایپرپاراتیروئیدیسم، گروهی از عوارض هستند که با تولید بیش از حد PTH توسط غدد پاراتیروئید شناخته شده که به هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، ثانویه و ثالث، تقسیم بندی می شوند (برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، بیماری های پاراتیروئید را ببینید).
- اگر سطوح کلسیم بالا باشد و سطوح PTH پائین باشند، پس غدد پاراتیروئید واکنش مناسبی نشان میدهند اما احتمالاً پزشک ارزیابی های بیشتری را برای بررسی دلایل بالا بودن کلسیم غیر-مرتبط با پاراتیروئید انجام دهد، مانند جهش های نادر در گیرنده های کلسیم یا تومورهایی که یک پپتید را ترشح میکنند که دارای فعالیت شبه PTH بوده و غلظت کلسیم را افزایش داده که به نوبه خود، PTH را کاهش می دهد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
در حال حاضر، متداولترین سنجش برای PTH، تست PTH کامل می باشد که معمولاً کل ملکول (PTH 1-84) و قطعات بزرگتر (اغلب PTH 1-74) را مورد بررسی قرار می دهد. در حالیکه این سنجش به عنوان آزمایش "کامل intact" شناخته می شود، قطعات بزرگی را ارزیابی میکند که کمی از هورمون واقعاً کامل، کوچکتر هستند. اینها کاربرد کمتری دارند اما روش های جدیدتری وجود دارند که فقط کل ملکول که دارای بیشترین فعالیت بیولوژیکی می باشد، را شناسایی می کنند. آزمایشات "کامل" و "کل ملکول یا زیست فعال whole or bioactive"، دارای محدوده های نرمال متفاوتی هستند اما معمولاً تفاسیر نتایج آنها مشابه اند. اثرات تقسیم شدگی و بیماری هنوز تحت بررسی بوده و مواردی وجود دارند که دو آزمایش ممکن است یک تفسیر متفاوتی را بدهند.
داروهایی که ممکن است سطوح PTH را افزایش دهند شامل فسفاتازها، داروهای ضدتشنج، استروئیدها، ایزونیازید، لیتیوم و ریفامپین می باشند.
-
آیا ممکن است بدون وجود علائم، سطوح PTH غیرطبیعی باشند؟
بله، اگر سطح کلسیم شما به کندی تغییر کند، احتمالاً علائم قابل ملاحظه ای را نداشته باشید. در این مورد، عدم تعادل با احتمال زیاد با یافتن سطوح غیرعادی کلسیم در چکآپ روتین و سپس بررسی سطح PTH تشخیص داده شوند.
-
ویتامین دی چه تأثیری بر PTH دارد؟
اگر ویتامین دی کافی نداشته باشید، بدن شما قادر نخواهد بود که به طور مناسبی کلسیم جذب کند. ویتامین دی، جذب روده ای کلسیم را تنظیم می کند در حالیکه PTH، فعالسازی ویتامین دی را تنظیم میکند. مقدار زیاد یا کم ویتامین دی میتواند باعث تعدم تعادل در متابولیسم کلسیم گردد. در طی ماه های زمستان که تماس کمتری با نور آفتاب وجود دارد، بویژه در مناطقی که از خط استوا دورتر هستند، سطوح ویتامین دی معمولاً پائینتر بوده و از اینرو ممکن است سطوح PTH، بالاتر باشند. رژیم غذایی و بیماری ممکن است بر میزان این تغییرات تأثیر گذارد.
-
PTH درون جراحی چه می باشد و چرا انجام می شود؟
یک "آزمایش PTH درون جراحی"، تستی است که بر فرد حین جراحی غده پاراتیروئید انجام می شود. وقتی که فرد مبتلا به هایپرپاراتیروئیدیسم است، درمان معمول، خارج کردن غده یا غده های پاراتیروئید بزرگ شده، می باشد. در 85-90% مواقع در هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، فقط یک غده پاراتیروئید غیرطبیعی وجود دارد اما در سایر موارد (و در هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه و سوم)، دو غده یا بیشتر، ناهنجار هستند.
در طول جراحی، برای جراح مهم می باشد که اطمینان حاصل کند که همه غدد غیرطبیعی خارج شده اند. اگر همه غیرطبیعی باشند، معمولاً سه غده بطور کامل بهمراه بخشی از غده چهارم خارج گردیده که فقط میزانی از بافت پاراتیروئید را برای جلوگیری از هایپوپاراتیروئیدیسم، باقی می گذارد.
یک روش برای اطمینان از اینکه کل بافت غیرطبیعی خارج شده است، سنجش PTH، پیش و پس از برداشتن غده مشکوک به غیرطبیعی بودن، می باشد. اگر کل بافت غیرطبیعی حذف شده باشد، سطوح PTH پس از ده دقیقه، به اندازه 50% کاهش خواهند یافت. برای اینکه این آزمایش مؤثر و کاربردی باشد، لازم است که آزمایشگاه نتایج تست را سریعاً آماده نماید. این اغلب سنجش PTH سریع یا درون جراحی نامیده می شود.
تصاویر مرتبط
نمایش
محل غدد پاراتیروئید. منبع تصویر: مؤسسه ملی
دیابت و بیماری های گوارش و کلیه
نمایش
غدد پاراتیروئید. منبع تصویر: آموزش SEER مؤسسه
ملی سرطان
