جهت کمک به تشخیص و نظارت بر هایپرپلازی سلول C و سرطان مدولاری تیروئید؛ برای غربالگری افرادی که در معرض نوع 2 نئوپلازی اندوکرین متعدد (MEN2) هستند.
Calcitonin
زمانی که پزشک مشکوک به ابتلای شما به سرطان مدولاری تیروئید شده یا وقتی تحت درمان این بیماری هستید یا زمانی که یک عضو خانواده مبتلا به سرطان مدولاری تیروئید یا MEN2 است.
نمونه خون از ورید بازوی شما گرفته می شود
ناشتای شبانه ممکن است لازم باشد؛ از دستورالعمل هایی که توسط پزشک یا آزمایشگاه به شما داده می شوند، پیروی کنید.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش کلسیتونین در اصل برای کمک به تشخیص هایپرپلازی سلول C و سرطان مدولاری تیروئید و برای ارزیابی تأثیر درمان و نظارت بر آنهایی که تحت بازگشت بیماری قرار گرفته اند، استفاده می شود. این همچنین برای غربالگری سرطان مدولاری تیروئید در اعضای خانواده افراد مبتلا به تیپ 2 نئوپلازی اندوکرین متعدد (MEN2)، درخواست می شود.
هایپرپلازی سلول C و سرطان مدولاری تیروئید، دو عارضه نادر بوده که در آنها مقادیر اضافی از کلسیتونین تولید می شوند. هایپرپلازی سلول C، یک عارضه خوش خیم بوده که ممکن است به سرطان مدولاری تیروئید گسترش یافته یا اینکه گسترش نیابد. سرطان مدولاری تیروئید، بدخیم است - میتواند فراتر از غده تیروئید انتشار یافته و اگر بزودی تشخیص داده نشود، درمان آن مشکل می شود. (بخش هدف از آنجام این آزمایش چیست؟" را برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این بیماری ها، ببینید).
تست های تحریکی از اندازه گیری های تنهای کلسیتونین، حساس تر هستند. این شامل جمع آوری یک نمونه اولیه و سپس تزریق درون وریدی کلسیم یا پنتاگاسترین به فرد برای تحریک تولید کلسیتونین می باشد. طی چندین دقیقه بعد، نمونه خونی بیشتری برای اندازه گیری اثر تحریک جمع آوری می شوند. افرادی که در مراحل اولیه هایپرپلازی سلول C یا سرطان مدولاری تیروئید هستند، معمولاً افزایش خیلی بالایی از مقادیر کلسیتونین را حین آزمایش نشان خواهند داد.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش سطوح کلسیتونین ممکن است در مواقعی که فرد مشکوک به داشتن هایپرپلازی سلول C یا سرطان مدولاری تیروئید است، درخواست داده شوند. فرد ممکن است علائم و نشانه هایی مانند موارد زیر را تجربه کند:
- وجود برآمدگی یا تورم در جلوی گردن
- درد در گلو یا جلوی گردن
- تغییر یا گرفتگی صدا
- مشکل در بلع یا تنفس
- سرفه مداوم که ارتباطی با سرماخوردگی ندارد
یک مطالعه اخیر نیز، اندازه گیری کلسیتونین را پیش از عمل جراحی در همه افرادی که ندول های تیروئید دارند توصیه می کند اما همه متخصصین بالینی با این توصیه موافق نیستند. آزمایشات تحریکی ممکن است زمانی توصیه شوند که فرد نتایج نامشخص یا نرمال کلسیتونین را نشان داده اما احتمالات بالینی هنوز برقرار هستند.
ممکن است تست های کلسیتونین به صورت دوره ای بر اعضای خانواده کسانی که مبتلا به MEN2 هستند و در سن پائین انجام شوند، به جهت تشخیص هر چه سریعتر سرطان مدولاری تیروئید یا هایپلازی سلول C. وقتی فردی تحت درمان سرطان مدولاری تیروئید قرار گرفته باشد، آزمابش کلسیتونین معمولاً در فواصل زمانی منظم برای نطارت بر تأثیر درمان و بازگشت بیماری درخواست داده می شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
سطح پائین کلسیتونین بدین معنی است که احتمال اینکه علائم بعلت هایپرپلازی سلول C یا سرطان مدولاری تیروئید باشند، پائین است.
افزایش غلظت کلسیتونین بدین معنی است که مقادیر اضافی آن تولید می شوند. افزایش قابل ملاحظه مقادیر کلسیتونین، نشانگر خوبی از هایپرپلازی سلول C یا سرطان مدولاری تیروئید، هستند؛ اگرچه، پزشک از روش های دیگری مانند بیوپسی تیروئید، اسکن و التراسوند برای تشخیص استفاده خواهد کرد.
با درمان موفق سرطان مدولاری تیروئید که ممکن است شامل خارج سازی غده تیروئید و اغلب کمی از بافت های اطراف آن می باشد، سطوح کلسیتونین معمولاً تا مقادیر بسیار پائینی افت خواهند کرد. اگر مقادیر در طول زمان پائین باقی بمانند، پس این احتمال وجود دارد که درمان مؤثر بوده است. در برخی موارد، سطوح کلسیتونین، پائین می آیند، اما پس از درمان بصورت متوسط بالا بافی می مانند. این بدین معنی است که برخی از بافت های تولید کننده کلسیتونین باقی مانده اند. پزشکان کلسیتونین را نظارت کرده و مراقب افزایش آن در طول زمان هستند. اگر سطوح کلسیتونین شروع به افزایش کنند، پس احتمال بازگشت سرطان مدولاری تیروئید وجود دارد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
در سرطان مدولاری تیروئید و هایپرپلازی سلول C، بقیه آزمایشات تیروئید مانند T4، T3 و TSH معمولاً نرمال هستند در حالیکه مقادیر کلسیتونین بالا می روند.
سطوح کلسیتونین ممکن است در سرطان های ریه، پستان و پانکراس، اینسولینوماس و تومورهای نادر پانکراس با عنوان VIPomas (همراه با تولید هورمون پپتید روده ای وازواَکتیو)، افزایش یابند.
غلظت های کلسیتونین ممکن است با استفاده از داروهایی مانند اپی نفرین، گلوکاگن و ضدبارداری های خوراکی افزایش یافته و معمولاً در نوزادان و نیز زنان باردار بالاتر هستند.
بقیه عوارضی که باعث بالارفتن کلسیتونین می شوند، شامل موارد زیر هستند:
- تورموهای روده، معده یا نایچه ها
- نارسایی مزمن کلیوی
- سندرم Zollinger-Ellison
- کم خونی مهلک
-
چرا آزمایش کلسیتونین بعنوان یک غربالگری روتین انجام نمی شود؟
هایپرپلازی سلول C و سرطان مدولاری تیروئید هر دو بندرت رخ میدهند و غربالگری کلسیتونین در کل جمعیت، کاربردی نیست.
-
اگر تیروئیدم را بردارم، آیا لازم است که کلسیتونین را جایگزین کنم؟
خیر، بدن میتواند بدون آن عملکرد داشته باشد؛ هرچند، ممکن است که نیاز به استفاده از سایر هورمون های تیروئید (معمولاً T4) جهت تنظیم متابولیسم خود داشته باشید.
-
آیا هیچوقت کلسیتونین، بعنوان یک مکمل مورد استفاده قرار می گیرد؟
بله، اما با یک منظور کاملاً متفاوتی. بعلت اینکه کلسیتونین وقتی در دزهای بسیار بالایی داده شود از تخریب استخوان جلوگیری می کند (بازجذب)، گاهی اوقات بعنوان دارو به افرادی که مبتلا به استئوپروز هستند، داده می شود. این هورمون، به حفظ تراکم استخوان کمک کرده و دارای اثر کاهش درد بر روی استخوان می باشد. این مکمل معمولاً به صورت تزریق یا اسپری بینی، مورد استفاده قرار می گیرد. کلسیتونین یک پروتئین بوده و بوسیله هضم، تجزیه شده و غیر فعال می گردد، از اینرو نمیتوان آن را بصورت خوراکی مصرف کرد.