اسامی دیگر
Blood Group
Rh Factor
اسم متعارف
ABO Group and Rh Type
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه December 4, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

برای تعیین گروه خون ABO و نوع Rh

زمان انجام آزمایش؟

هنگامی که شما نیاز به انتقال خون یا اجزای خون دارید؛ هنگامی که شما خون  یا یک ارگان، بافت یا مغز استخوان برای پیوند اهدا می کنید؛ قبل یا در دوران بارداری زن برای تعیین خطر ناسازگاری Rh با جنین

نمونه مورد نیاز

نمونه خون گرفته شده از ورید دست و یا برای نوزادان از پاشنه پا

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

ندارد

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

گروه های خون براساس شاخص های (کربوهیدرات ها یا پروتئین های خاص) یا آنتی ژن ها بر روی سطح سلول های قرمز خون (RBCs) است. دو آنتی ژن یا شناسایی سطح بالا در RBC های انسانی A و B هستند. یکی دیگر از آنتی ژن ها Rh نامیده می شود. نوع گروه خونی، وجود یا عدم وجود این آنتی ژن ها را برای تعیین گروه خون ABO فرد و نوع Rh تشخیص می دهد.
افرادی که سلول های قرمز خون آنها دارای آنتی ژن های A بوده، در گروه A هستند، آنتی ژن های B با گروه B، آنتی ژن های A و B در گروه AB قرار دارند و کسانی که هیچکدام از این نشانگرها را ندارند، در گروه O هستند.
اگر پروتئین Rh در گلبول های قرمز وجود داشته باشد، خون شخص Rh + (مثبت) است؛ و اگر آن پروتئین وجود نداشته باشد، خون فرد نوع Rh- (منفی) است.
بدن ما به طور طبیعی آنتی بادی ها را در برابر آنتی ژن های A و B تولید می کند که ما در گلبول های قرمز خونمان نداریم. به عنوان مثال، فردی که از نوع A خون است، آنتی بادی ضد B علیه آنتی ژن های B بر روی گلبول های قرمز اثر می گذارد و فردی که نوع B است، آنتی بادی های ضد A را علیه آنتی ژن های A تولید می کند. افراد  نوع AB خون هیچ کدام از این آنتی بادی ها ندارند، در حالی که کسانی که خون نوع O دارند هر دو نوع آنتی ژن ها را موجود خواهند داشت.
جدول زیر نشان دهنده نوع آنتی بادی هایی است که انتظار می رود فرد بر اساس نوع خون خود داشته باشند.

گروه خونی نوع آنتی ژن
A B آنتی ژن
B A آنتی ژن
AB هیچ کدام از آنتی ژنها
O هر دو مورد آنتی ژنها

این آنتی بادی ها برای تعیین یک نوع گروه خون شخصی مفید هستند و به تعیین نوع گروه خون دقیق که سبب میشود فرد خون سالم دریافت نماید، منجر میشود. اگر خون شخص دارای گروه خونی A که دارای آنتی بادی علیه آنتی ژن B است، به فردی که دارای گروه خونی B میباشد منتقل شود، آنتی بادی های B در دهنده خون باعث تخریب سلولهای قرمز گیرنده شده که میتواند سبب عوارض بالقوه شدید وکشنده شود. بنابراین، بسیار مهم است که یک نوع خون سازگار را برای شخصی که دریافت کننده خون است مورد استفاده قرار دهیم.
بر خلاف آنتی بادی های آنتی ژن های A و B، آنتی بادی های Rh بطور طبیعی تولید نمی شوند.. این بدین معناست که آنتی بادی های Rh تنها زمانی توسعه می یابد که فردی که دارای عامل Rh بر روی گلبول های قرمز خود بوده در معرض گلبولهای قرمز Rh مثبت قرار بگیرد. این می تواند در دوران بارداری و یا تولد اتفاق افتد، زمانی که یک زن RH منفی با کودک Rh مثبت باردار است، و یا گاهی اوقات هنگامی که یک فرد Rh منفی،خون Rh مثبت دریافت کند. در هر صورت، اولین قرار گرفتن در معرض آنتی ژن Rh ممکن است منجر به پاسخ در برابر سلول های مثبت Rh نشود، اما  در مرتبه بعدی ممکن است واکنش های شدید ایجاد کند.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

نمونه خون از ورید دست یا از نوک انگشت (انگشت) گرفته شده است. در نوزادان، خون از بند ناف یا مقدار کمی خون ازپاشنه پا ممکن است برای آزمایش استفاده شود.

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

شرایط خاصی مورد نیاز نیست

Accordion Title
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    تعیین نوع گروه خون برای تعیین گروه خون فردی برای تعیین اینکه آیا یک فرد گروه خون A، B، AB، یا O است و آیا آن را Rh مثبت یا Rh منفی است استفاده می شود.

    تعیین نوع گروه خونی خون ممکن است درموارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:

     -اطمینان از سازگاری بین نوع خون فردی که نیاز به انتقال خون و اجزای خون دارد و نوع ABO و Rh از واحد خون که بایدمنتقل شود. تعیین گروه خون اغلب در ارتباط با آزمایش های دیگر مانند بررسی آنتی بادی ضد RBC و یک کراس مچ انجام می شود تا مشخص شود کدام نوع خون یا اجزای خون فرد را می توان با خیال راحت دریافت کرد. اگر یک واحد خون حاوی آنتی ژن ABO که به گیرنده خون که دارای آنتی بادی ضد اجزای خون دهنده است، منتقل می شود، واکنش انتقال خون بالقوه می تواند رخ دهد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به گروه خون O هر دو از آنتی بادی ضد A و ضد B در خون خود دارند. اگر یک واحد خون گروه A، B یا AB به این فرد انتقال یابد، آنتی بادی در خون گیرنده با سلول های قرمز خون دهنده واکنش نشان می دهد، آنها را از بین می برد و باعث عوارض بالقوه جدی می شود.

    -به طور مشابه، اگر به یک فرد Rh منفی با خون Rh مثبت انتقال یابد، احتمال دارد فرد آنتی بادی را در برابر خون Rh مثبت تولید کند. گرچه این وضعیت برای گیرنده در طی انتقال خون فعلی ایجاد نمی کند، انتقال خون آینده با خون Rh مثبت می تواند منجر به واکنش انتقالی جدی شود.

    -آنتی ژن، سازگاری بین یک زن باردار و کودک مبتلا (جنین) را تعیین کند. تایپ Rh بخصوص در دوران بارداری بسیار مهم است زیرا مادر و جنین می توانند ناسازگار باشند. اگر مادر Rh منفی است، اما پدر Rh مثبت است، جنین ممکن است برای آنتی ژن Rh مثبت باشد. در نتیجه، بدن مادر می تواند آنتی بادی را در برابر آنتی ژن Rh ایجاد کند. آنتی بادی ها ممکن است از جفت عبور کنند و باعث تخریب گلبول های قرمز کودک شوند و موجب بیماری شناخته شده همولیتیک جنین و نوزاد می شود (HDFN). برای جلوگیری از تولید آنتی بادی Rh، یک مادر Rh- منفی با تزریق ایمونوگلوبولین ضد Rh در دوران بارداری و بعد از زایمان، اگر نوزاد Rh مثبت باشد، درمان می شود. ایمنوگلوبولین ضد Rh در طول حاملگی و زایمان به RBCها متصل شده و در نتیجه مانع ازتولید آنتی بادی های آنتی ژن Rh می شود.

    -تعیین گروه خون از اهداکنندگان بالقوه خون در یک مرکز جمع آوری. واحد خون جمع آوری شده از اهدا کنندگان خون دسته بندی می شوند، بنابراین آنها را می توان برای افرادی که نیاز به یک گروه خاص ABO و نوع Rh دارند،استفاده کرد.

    -تعیین گروه خونی اهداکنندگان بالقوه و گیرندگان اندام ها، بافت ها یا مغز استخوان بعنوان بخشی از روش جایگزینی اعضا. همراه با آزمایش HLA، تعیین گروه خونی ABO برای تعیین و هماهنگ ساختن اندام و بافت های اهدا کننده با گیرندگانی که همان تعداد از ژن های HLA و آنتی ژن ها را دارند، استفاده می شود.

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    تعیین ABO و Rh بر روی تمام خون اهدا شده انجام میشود. این آزمایشات همچنین زمانی انجام می شود که مردم نیاز به انتقال خون داشته باشند. شرایطی که ممکن است برای انتقال خون لازم باشد عبارتند از:

     -کم خونی شدید و شرایطی که باعث کم خونی مانند بیماری سلول داسی شکل و تالاسمی می شود

    -خونریزی در طول یا بعد از جراحی

    -آسیب یا تروما

    -از دست دادن بیش از حد خون

    -سرطان و اثرات شیمی درمانی

     -اختلالات خونریزی مانند هموفیلی

     زمانی که یک زن باردار می شود برای تعیین اینکه Rh اومنفی یا مثبت است تعیین گروه خونی انجام میشود. در مرحله بعد بلافاصله بعداز تولد همه نوزادان تعیین گروه خونی ABO و Rh میشوند و تعیین میشود که آیا مادر نیاز به دریافت ایمنوگلوبولین ضد Rh دارد یا خیر.
    تعیین نوع گروه خون ممکن است زمانی درخواست شود که یک فرد برای یک ارگان، بافت یا پیوند مغز استخوان مشخص شده یا زمانی که یک فرد بخواهد عضوی اهدا کند . این یکی از اولین تستها برای تعیین اینکه آیا یک فرد و یک گیرنده بالقوه سازگار است استفاده می شود.
    گاهی اوقات تعیین نوع گروه خونی ممکن است به عنوان بخشی از فرآیندی تعیین شود که آیا فرد رابطه خونی دارد یا خیر. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، به مقاله "جهان تست ژنتیک: مبانی، تست هویت و آزمون والدین" مراجعه کنید.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    نتایج تعیین گروه خون مشخص خواهد کرد که آیا فرد نوع A، B، AB، یا O است و یا Rh منفی یا مثبت است. نتایج حاکی از آنست که خون و اجزای خون برای فرد دریافت کننده سالم است.جدول زیر نشان می دهد که انواع بیماران مبتلا به سرطان می توانند با توجه به نوع خون فردی خود را با خیال راحت دریافت کنند.

     

    گروه خونی و Rh مریض خون مناسب جهت انتقال خون*
    A مثبت A مثبت, A منفی, O مثبت, O منفی
    A منفی A منفی, O منفی
    B مثبت B مثبت, B منفی, O مثبت, O منفی
    B منفی B منفی, Oمنفی
    AB مثبت AB مثبت, ABمنفی, A مثبت, A منفی, B مثبت, B منفی, Oمثبت, O منفی
    AB منفی AB منفی, A منفی, B منفی, O منفی
    O مثبت O مثبت, O منفی
    Oمنفی O منفی

    * این فقط برای انتقال RBC اعمال می شود. هنگام انتقال محصولات پلاسما و پلاکتها، مسئله متفاوت است. (برای اطلاعات بیشتر در مورد این مقاله در مورد Blood و Components مراجعه کنید.)نتایج تعیین گروه خونی خون نشان می دهد که آیا یک زن باردار Rh مثبت یا منفی است یا خیر. این اطلاعات نشان می دهد که آیا او ممکن است مناسب برای دریافت Rh ایمونوگلوبولین باشد، که از تولید آنتی بادی علیه سلول های خون جنین جلوگیری نماید. تعیین گروه خونی اهدا شده مهم است، زیرا این اطلاعات به پزشکان اجازه می دهد تا مشخص کنند که کدام بیماران سازگار هستند و می توانند از این خون به راحتی دریافت کنند.به طور مشابه، زمانی که یک ارگان اهدا کننده، بافت یا مغز استخوان با گیرنده مورد نظر سازگار باشد، شرایط کاملا مناسب خواهد بود.

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    جدول زیر خلاصه تقریبی گروه ها و انواع خون در جمعیت ایالات متحده را خلاصه می کند:

    گروه خونیRh POSTIVERh NEGATIVEtotal
    O 38% 7% 45%
    A 34% 6% 40%
    B 9% 2% 11%
    AB 3% 1% 4%
    TOTAL 84% 16% 100%

    اگرچه ناسازگاری Rh دارای عواقب شدیدتری است، یکی از شایعترین علل بیماری همولیتیک جنین و نوزاد (HDFN) در واقع یک ناسازگاری بین گروه های خون ABO مادر و نوزاد و نه عامل Rh است. با این حال، گروه ABO نمی تواند  برای پیش بینی اینکه آیا HDFN رخ خواهد داد یا نه مورد استفاده به دلیل آنتی بادی های گروه ABO به طور طبیعی اتفاق می افتد.
    علاوه بر A و B، بسیاری از آنتی ژن های دیگر وجود دارد. داشتن یک نوع خون نادر، به عنوان کمخونی سلول های داسی  و بیماران تالاسمی انجام می شود. اگر انتقال خون به طور کامل با انواع خون بیمار همخوانی نداشته باشد، ممکن است واکنشهای انتقال خون را تجربه کنند.

  • آیا باید گروه خون خودم را بدانم؟

    اگر به یک انتقال خون نیاز دارید، پزشکان در مراکز بیمارستانی شما قبل از اینکه خون به شما منتقل کنند، گروه خون شما را تعیین می کنند. تنها زمانی که نمیتوانید تست خون را دریافت کنید در شرایط اضطراری است و زمان کافی برای تعیین گروه خون شما وجود ندارد. در این حالت گروه O را دریافت خواهید کرد زیرا این نوع خون هیچ گونه آنتی ژن A یا B ندارد که به طور بالقوه باعث واکنش انتقال خون همولیتیک شود. استفاده از خون Rhمنفی بستگی به وضعیت و تامین O منفی خون در منطقه درمانی دارد.
     

  • اهدا کننده و گیرنده خون عمومی چیست؟

    اهدا کنندگان جهانی خون دارای گروه حونی O منفی هستند. این بدان معنی است که هیچ آنتی ژن A یا B یا عامل Rh در گلبول های قرمز خود که آنتی بادی های گیرنده می توانند واکنش نشان دهند، ندارند. گیرندگان گلبول های قرمز آنها خطر ابتلا به یک واکنش انتقال خون همولیتیک را به دلیل ناسازگاری ABO یا Rh دارند.دریافت کنندگان جهانی دارای گروه خونی AB مثبت هستند. آنها آنتی ژنهای A، B و Rh را به عنوان "خودی" تشخیص می دهند و می توانند سلول های قرمز خون هر گونه نوع ABO یا Rh را بدون هیچ گونه خطر واکنش انتقال خون همولیتیک به علت ناسازگاری ABO یا Rh دریافت کنند.

  • آیا علاوه بر ABO و Rh، انواع دیگری از آنتی ژن های گلبول قرمز وجود دارد؟

    بله، بسیاری از آنتی ژن های دیگر می توانند روی سطح گلبول های قرمز وجود داشته باشند. این آنتی ژن‌های گروه خونی RBC جزئی شامل، Kell، Kidd، Duffy و دیگر آنتی ژنهای Rh هستند. بدن آنتی بادی های این آنتی ژن ها را تولید نمی کند مگر اینکه  از طریق انتقال خون یا حاملگی در معرض این آنتی ژن ها باشد. این آنتی بادی ها در هنگام تعیین گروه خونی مشخص نمی شوند اما ممکن است با یک غربالگری آنتی بادی  RBC پیدا شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این آنتی ژن ها و آنتی بادی ها، مقاله ای را در مورد شناسایی آنتی بادی های RBC مشاهده کنید.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

Blood Types. American Red Cross. Available online at http://www.redcrossblood.org/learn-about-blood/blood-types through http://www.redcrossblood.org. Copyright 2014. Accessed October 24, 2014.

Testing and Procedures: Blood Transfusion. Mayo Clinic. Available online at http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/blood-transfusion/basics/risks/prc-20021256 through http://www.mayoclinic.org. Last updated April 26, 2012. Accessed October 24, 2014.

Rare Donor Program. Lifeshare Blood Centers. Available online at http://www.lifeshare.org/services/rare-donor-program through http://www.lifeshare.org. Copyright 2014. Accessed October 27, 2014.

Blood Types: Distribution Stats, Interesting Facts. Blood Banker. Available online at http://bloodbanker.com/plasma/plasma-donation/blood-donation-terms/ through http://bloodbanker.com. Accessed October 28, 2014.

(Updated Oct 29, 2014) Gonsorcik V. ABO Grouping. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1731198-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed October 2014.

(Updated Nov 6, 2013) Gonsorcik V. Rh Typing. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1731214-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed October 2014.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2006). Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Test 3rd Edition: Mosby, Elsevier, Saint Louis, MO., Pp. 141-145.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, Ch. 34.

Medline Plus Medical Encyclopedia. Blood Typing (Online information, accessed October 2007). Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003345.htm.

(September 2007) National Heart, Lung and Blood Institute. Diseases and Conditions Index: Blood Transfusion (Online information). Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/bt/bt_whatis.html through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed November 2007.

(June 2005) Nemours Foundation. Kids Health: What You Need to Know in an Emergency (Online information). Available online at http://kidshealth.org/parent/firstaid_safe/home/healthin.html through http://kidshealth.org. Accessed October 2007.

(July 2007) AABB. About Blood and Cellular Therapies: Blood FAQ (Online information). Available online at http://www.aabb.org/Content/About_Blood/FAQ/bloodfaq.htm through http://www.aabb.org. Accessed October 2007.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, Ch. 34.

(February 5, 2010) Medline Plus Medical Encyclopedia: Blood Typing (Online information). Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003345.htm. Accessed July 2011.

(July September 20097) National Heart, Lung and Blood Institute. Diseases and Conditions Index. Blood Transfusion (Online information). Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/bt/bt_whatis.html through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed July 2011.

(©2011July 2007) AABB. About Blood and Cellular Therapies: Blood FAQ. Available online at http://www.aabb.org/Content/About_Blood/FAQ/bloodfaq.htm through http://www.aabb.org. Accessed July 2011.

(©2011) National American Red Cross. Learn About Blood. Available online at http://www.redcrossblood.org/learn-about-blood through http://www.redcrossblood.org. Accessed July 2011.

(November 20, 2009) Sandler G. Transfusion Reactions. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/206885-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed July 2011.

(November 4, 2009) Salem L. Rh Incompatibility. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/797150-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed July 2011.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.