برای تعیین سطح داروی تاکرولیموس در خون شما به جهت تنظیم مقدار مجاز (دز) دارو، حفظ سطوح درمانی و تشخیص سطوح سمی
Tacrolimus
بمحض آغاز درمان با تاکرولیموس، در ابتدا به صورت مکرر و سپس در مقاطع زمانی برای نظارت بر غلظت ها در طول زمان
نمونه باید 12 ساعت پس از آخرین دوز شما و اندکی پیش از دوز بعدی یا بصورت راهنمایی شده توسط پزشک جمع آوری گردد.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش تاکرولیموس برای اندازه گیری میزان دارو در خون برای تعیین اینکه آیا غلظت به یک سطح درمانی رسیده و زیر سطح سمی می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. نظارت بر سطوح تاکرولیموس به دلالیل متعددی مهم می باشد:
- همبستگی خوبی بین دوز تاکرولیموس داده شده و سطح دارو در خون وجود ندارد.
- چگونگی جذب و متابولیزه کردن دوزهای خوراکی تاکرولیموس توسط افراد ممکن است بسته به زمان مصرف دوز و غذایی که فرد خورده است، تفاوت زیادی داشته باشند.
- تاکرولیموس بویژه در دوزهای بالا ممکن است باعث آسیب کلیوی (نفروتوکسیسیته) شود. سنجش مقادیر در افرادی که پیوند کلیه انجام داده اند، ممکن است در تمایز بین آسیب کلیه بعلت رد پیوند (بعلت دوز پائین دارو) و آسیب کلیوی بعلت سمیت تاکرولیموس (سطح بالای دارو)، کمک کند.
- تاکرولیموس بعلت اینکه پاسخ سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد، میتواند ریسک ابتلا به عفونت های باکتریایی، ویروسی، قارچی و پروتوزوآیی را افزایش دهد.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
در آغاز درمان برای تنظیم میزان دوز، آزمایش تاکرولیموس مکرراً، اغلب به صورت روزانه درخواست می شود. وقتی که دوزها تثبیت شدند و نشان داده شد که بخوبی تحمل می شوند، میزان آزمایش تاکرولیموس ممکن است کاهش پیدا کند. همچنین موقعی که دوزها تغییر پیدا می کنند و هر موقعی که فرد دارای نشانه هایی است که حاکی از عوارض جانبی، سمیت یا رد پیوند عضو هستند، این آزمایش انجام می شود.
علائم و نشانه های سمیت تاکرولیموس مطابق با نوع پیوند عضو متفاوت بوده و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آسیب کلیوی (نفروتوکسیسیته)
- لرزش، سردرد (نفروتوکسیسیته)
- فشار خون بالا
- تهوع و استفراغ
- اختلالات الکترولیت مانند افزایش یون پتاسیم در خون (هایپرکالمی)
- زنگ زدن یا صدای متناوب و یا مداوم در گوش ها
- صرع
- افزایش ضربان قلب
- تار بینی
در حین مصرف تاکرولیموس، نظارت در مقاطع زمانی لازم است.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
غلظتی که بالاتر از محدوده درمانی تثبیت شده باشد، ممکن است ریسک سمیت همراه با آن مانند آسیب به کلیه ها و اعصاب را افزایش دهد. غلظتی که خیلی پائین باشد ممکن است به رد پیوند عضو کشت شده بیانجامد. عوارض جانبی ممکن است در هر دوزی دیده شوند اما معمولاً در سطح بالاتر تاکرولیموس شدیدتر هستند.
محدوده درمانی تأئید شده توسط یک آزمایشگاه به هر دوی روش مورد استفاده برای سنجش دارو و نوع پیوند، بستگی دارد. نتایج روش های مختلف قابل تبادل نیستند. پزشک معمولاً نمونه ها را به صورت مداوم به یک آزمایشگاه میفرستد و بر اساس محدوده درمانی آزمایشگاه تفاسیر را انجام خواهد داد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
انواعی از داروها میتوانند سطوح تاکرولیموس را در خون افزایثش یا کاهش دهند. اینها شامل مسدود کننده های کانال کلسیم، داروهای ضدقارچ، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، بازدارنده های پروتئاز، کلرامفنیکل و سایر داروهای سرکوب کننده ایمنی، ضدتشنج ها و ضدمیکروب ها هستند. درباره سایر داروهایی که مصرف می کنید، بویژه سیکلوسپورین، سیرولیموس، نلفیناویر، تلاپرویر، بوسپروویر و آمیودارون، پزشک خود را در جریان بگذارید. بسیاری دیگر از داروهای نسخه ای، آب گریپ فروت و مکمل هایی گیاهی مانند St. John's Wort نیز می توانند با تاکرولیموس برهمکنش داشته باشند.
تاکرولیموس موضعی ممکن است برای درمان انواعی از عوارض پوستی مانند اگزما، که به سایر داروها خوب پاسخ نداده است، مورد استفاده قرار گیرد. این نوع مصرف تاکرولیموس به منظور استعمال موضعی و محلی بوده و سیستمیک نیست و معمولاً نیازی به نظارت ندارد.
تاکرولیموس ریسک ابتلا به بدخیمی هایی مانند لمفوم و سرطان پوست را افزایش میدهد، از اینرو هنگام مصرف این دارو باید در معرض نور خورشید قرار نگرفت. این دارو همچنین میتواند باعث دیابت زودرس بویژه در آفریقایی آمریکایی ها و اسپانیایی ها شود به طوریکه پزشک ممکن است سطوح قند خون فرد را تحت نظارت قرار دهد. تاکرولیموس همچنین ممکن است باعث طولانی شدن QT، عارضه ای شود که بر ضربان قلب تأثیر می گذارد.
افراد نباید بدون مشورت با پزشک، میزان دوز یا زمان مصرف آن در روز را تغییر دهند. تاکرولیموس باید دائماً با توجه به غذاها مصرف شود. غذاهایی که بویژه دارای چربی بالا هستند، میتوانند به میزان چشمگیری فراهمی زیستی (مقداری از دارو که وارد جریان خون می شود) را در مقایسه با وضعیت ناشتا، کاهش دهند.
زنانی که باردار بوده یا قصد بارداری دارند، باید درباره خطرات همراه با این دارو با پزشک مشورت کنند.
-
چه مدت لازم است تا تحت درمان تاکرولیموس باشم؟
دریافت کنندگان عضو باید تاکرولیموس یا انواع سرکوب کننده های ایمنی (یا ترکیبی از داروها) را در سرتاسر زندگی خود مضرف کنند. درباره بهترین گزینه برای وضعیت خود با پزشک مشورت کنید.
-
چه کسی درخواست آزمایشات تاکرولیموس را میدهد؟
تاکرولیموس معمولاً توسط گروهی که پیوند عضو را انجام می دهد یا پزشکی که دارای دانش و تخصص درباره عارضه یا بیماری است که دارو برای آن تجویز شده است، مورد نظارت قرار میگیرد.
-
آیا لازم است که درباره مصرف تاکرولیموس سایر پزشکان خود را در جریان قرار دهم؟
بله، مهم این است این اطلاعات را تا بخشی به علت برهمکنش های دارویی و تابخشی بعلت عمل سرکوب کنندگی ایمنی تاکرولیموس، در اختیار داشته باشند. این میتواند بر توانایی شما در شفا یافتن، دریافت واکسن ها تأثیر گذاشته و ممکن است خطر ابتلا به سرطان های خاص (مانند سرطان پوست) را در شما افزایش دهد.