اسامی دیگر
Renal Disease, Kidney Failure
Chronic Kidney Disease
CKD
Acute Kidney Injury
AKI
Acute Renal Failure
ARF
End Stage Renal Disease
ESRD
Nephrotic Syndrome
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه July 25, 2018.
کلیه چیست؟

کلیه‌ها بخشی از دستگاه ادراری بدن هستند. دستگاه ادراری متشکل از دو کلیه، دو حالب لوله‌مانند که ادرار را از هر کلیه به مثانه (کیسه ذخیره‌سازی) تخلیه می‌کند و پیشابراه (مجرای ادرار)، لوله‌ی دیگری است که ادرار را از بدن خارج می‌کند. عضلات به کنترل تخلیه ادرار از مثانه کمک می‌کنند.

کلیه‌ها یک جفت ارگان لوبیاشکل هستند که در انتهای قفسه سینه در طرف راست و چپ پشت قرار دارند. درون آنها حدود یک میلیون واحد تصفیه خون به‌نام نفرون وجود دارد. در هر نفرون، خون به‌طور مداوم از طریق یک خوشه میکروسکوپی از عروق حلقوی خونی که گلومروول نامیده می‌شود، فیلتر می‌شود. گلومرول امکان عبور آب و مولکول‌های کوچک را فراهم می‌کند، اما سلول‌های خونی و مولکول‌های بزرگتر را نگه می‌دارد. به هر گلومرول لوله کوچکی (توبول) متصل است که مایع و مولکول‌هایی را که از طریق گلومرول عبور می‌کنند جمع‌آوری می‌کند و سپس آنچه که توسط بدن می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد دوباره جذب می‌کند. مواد باقی‌مانده ادرار را تشکیل می‌دهد.

کلیه‌ها مقدار و کیفیت مایعات درون بدن را کنترل می‌کنند. آنها همچنین اریتروپویتین (EPO)، که مغز استخوان را به ساخت گلبول‌های قرمز تحریک می‌کند، رنین، که به کنترل فشارخون کمک می‌کند، و کالسیتریول، فرم فعال ویتامین D که برای حفظ کلسیم دندان‌ها و استخوان‌ها و برای تعادل شیمیایی طبیعی در بدن مورد نیاز هستند را تولید و ترشح می‌کنند. در میان مواد مهم، کلیه‌ها به تنظیم سدیم، پتاسیم، کلرید، بیکربنات، کلسیم، فسفر و منیزیم کمک می‌کنند. تعادل مناسب این مواد حیاتی است. هنگامی که کلیه‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند، مواد زائد و مایع تا سطح خطرناکی در خون ساخته می‌شوند، و موجب ایجاد وضعیت تهدیدکننده حیات می‌شود.

اگرچه بدن با دو کلیه مجهز شده است، اگر یکی ازکلیه‌ها آسیب دیده یا برداشته شود، می‌تواند با یک کلیه سالم کار کند. با این‌حال، هنگامی که عملکرد کلیه یا – "کلیوی" – به زیر 25٪ کاهش یابد (افرادی که دو کلیه سالم دارند 100٪ عملکرد کلیه خود را دارند)، مشکلات جدی سلامتی رخ می‌دهد و هنگامی که عملکرد به کمتر از 10-15٪ کاهش می‌یابد مداخله بحرانی به‌شکل دیالیز یا پیوند کلیه برای حفظ حیات لازم است. این بیماری به‌نام بیماری کلیوی مرحله پایانی (ESRD) نامیده می‌شود.

 از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه، مثلا بیش از چند ساعت یا روز، آسیب حاد کلیه (AKI، که قبلا نارسایی حاد کلیه یا ARF نامیده میشد) نامیده می‌شود. هنگامی که آسیب کلیه و کاهش عملکرد ادامه می‌یابد و یا بیش از 3 ماه طول می‌کشد، بیماری مزمن کلیه (CKD) نامیده می‌شود. صفحه بعدی این مقاله اطلاعاتی را درباره برخی از علل این وضعیت ارائه می‌دهد.

Accordion عنوان
درباره بیماری‌های کلیه
  • انواع بیماری‌های کلیوی
     بیماری کلیه زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها آسیب ببینند و به‌درستی عمل نکنند. شرایط و بیماری‌های متعدد می‌توانند باعث آسیب‌رساندن به کلیه‌ها شوند، بنابراین بر توانایی آنها در فیلتر مواد زائد از خون در حین جذب مواد مهم تاثیر می‌گذارد. به‌طور کلی، بیماری کلیوی ممکن است از چند طریق مختلف ایجاد و یا پیشرفت داشته باشد:
    •  آسیب حاد كلیه (AKI) كاهش سرعت عملكرد كلیه است. این مشکل ممکن است زمانی تشخیص داده شود که شخص به‌طور ناگهانی ادرار خیلی کمتری تولید ‌کند و یا افزایش قابل‌توجهی در میزان مواد زائد موجود در خون دارد که کلیه‌ها به‌طور معمول دفع می‌کنند. AKI اغلب نتیجه آسیب، بیماری یا داروهایی است که کلیه‌ها را آلوده می‌کند. این حالت بیشترین شیوع را در افرادی دارد که در بیمارستان بستری بوده‌اند، مانند افرادی که به‌شدت بیمار هستند و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند. اگر آسیب ناشی از AKI همچنان ادامه داشته باشد، در نهایت می‌تواند به بیماری مزمن کلیوی منجر شود.
    • بیماری مزمن کلیه (CKD) در طول زمان رخ می‌دهد و معمولا به نوعی از بیماری تعریف می‌شود که بیش از 3 ماه طول می‌کشد. شایع‌ترین علل دیابت و فشارخون بالا است. با توجه به بنیاد ملی کلیه، 26 میلیون بزرگسال آمریکایی CKD دارند و بسیاری دیگر در معرض خطر هستند. با این‌حال، در بعضی موارد قابل پیشگیری است و یا اگر به‌سرعت تشخیص داده شود، قابل درمان است یا مانع از پیشرفت بیماری به کلیه شود.
    • سندرم نفروتیک با از دست دادن پروتئین بیش از حد در ادرار مشخص می‌شود؛ ناشی از آسیب به گلومرول است و می‌تواند اختلال اولیه یا ثانویه کلیه در یک بیماری یا سایر شرایط مانند سرطان یا لوپوس باشد. علائم و نشانه‌های سندرم نفروتیک همراه با میزان بالایی از پروتئین در ادرار و شامل مقدار کم آلبومین در خون، چربی خون بالاتر از حد طبیعی و تورم (ادم) در پاها، ساق پا و مچ پا است. وضعیت ممکن است حاد یا مزمن باشد و نتیجه ممکن است متفاوت باشد.
    • نارسایی کلیه، همچنین به‌نام بیماری کلیوی مرحله نهایی یا ESRD نامیده می‌شود، از دست دادن کامل یا تقریبا کامل عملکرد کلیه و به‌طور دائمی است. درمان با همودیالیز یا پیوند کلیه تنها گزینه در این مرحله از بیماری کلیه برای حفظ حیات است.

    عوامل مختلف باعث ایجاد الگوهای مختلف آسیب به کلیه‌ها می‌شوند و می‌توانند عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار دهند. بعضی از عوامل بر واحدهای فیلتر کننده خون، نفرون‌ها و یا بخش‌های نفرون، مانند گلومرول و توبول‌ها تاثیر می‌گذارند. بعضی از عوامل بر عبور ادرار از کلیه تاثیر می‌گذارد در حالی‌که سایرین به کلیه (ها) آسیب می‌رسانند.

     شایع‌ترین علل و عوامل اصلی خطر بیماری‌های کلیوی عبارتند از:

    •  دیابت: سطح بالای پایدار قند خون ناشی از دیابت کنترل‌نشده می‌تواند در طول زمان به نفرون‌های کلیه آسیب وارد کند. با حفظ مناسب کنترل قند خون می‌توان از آن جلوگیری کرد.
    •  فشارخون بالا: به عروق خونی درون کلیه‌ها آسیب می‌رساند و از فیلتر مواد زائد از خون ممانعت می‌کند. فشارخون بالا می‌تواند موجب CKD شود، اما CKD می‌تواند به فشارخون بالا نیز منجر شود.
    • سابقه خانوادگی بیماری کلیوی: به‌عنوان مثال، بیماری کلیوی پلی‌کیستیک (PKD) یک بیماری ارثی است که در آن کیست‌ها در کلیه‌ها رشد می‌کنند، کاهش عملکرد کلیه در طول زمان و در نهایت منجر به نارسایی کلیه می‌شود.

     برخی از نمونه‌های دیگر عوامل موثر بر کلیه‌ها یا الگوهای بیماری کلیوی عبارتند از:

    • گلومرولونفریت (نفریت مزمن/ سندرم نفروتیک): گروهی از بیماری‌هایی است که باعث التهاب و آسیب به واحدهای فیلترکننده خون از کلیه (گلومرول‌ها) و سومین نوع متداول بیماری کلیوی می‌شود. همان‌طور که تصفیه خون ضعیف می‌شود، خروجی ادرار کاهش می‌یابد، آب و مواد زائد در خون تجمع می‌‌یابند و خون در ادرار دیده می‌شود. از آنجا که سلول‌های خونی تجزیه می‌شوند، اغلب ادرار به جای قرمزی به قهوه‌ای درمی‌آید. بعضی از بافت‌های بدن به‌دلیل آب اضافی (وضعیتی به‌نام ادم) متورم می‌شوند. نتایج ممکن است متفاوت باشد: وضعیت ممکن است طی چند هفته از بین برود، عملکرد کلیه به‌طور دائم کاهش، و یا به بیماری کلیوی مرحله آخر پیشرفت کند.
    •  انسداد: دستگاه ادراری ممکن است توسط چیزهایی مانند سنگ کلیه یا تومور مسدود شود. انسداد می‌تواند به عفونت و آسیب کلیه منجر شود.
    • بیماری خودایمنی: گاهی اختلالات خودایمنی مانند لوپوس اریتماتیک سیستمیک یا سندرم گودپاسچر می‌تواند به بیماری گلومرولی منجر شود و کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. در بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه بافت و اندام‌های خود، از جمله کلیه‌ها را مورد حمله قرار داده و موجب آسیب می‌شود.
    • عفونت: برخی از باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند کلیه‌ها را آلوده و به آنها آسیب برسانند. عفونت‌های دستگاه ادراری مکرر (UTIs) که به کلیه‌ها گسترش می‌یابد یک نمونه است.
    • پاسخ ایمنی: عفونت در سایر قسمت‌های بدن می‌تواند پاسخ ایمنی را تحریک کند که اثر منفی بر کلیه دارد. مثال‌ها عبارتند از عفونت استرپتوکوکی گلو یا پوست، عفونت پوستی زردزخم، عفونت داخل قلب (اندوکاردیت)، و یا یک عفونت ویروسی مانند HIV، هپاتیت B یا هپاتیت C.
    •  نقص مادرزادی: نقص‌هایی که در هنگام تولد وجود دارد، مانند نواقصی که مانع جریان طبیعی ادرار می‌شوند.
    •  آسیب: تروما به کلیه که موجب AKI می‌شود می‌تواند به بیماری مزمن کلیه منجر شود.
    •  سموم: بعضی از رنگ‌های کنتراست که برای روش‌های تصویربرداری استفاده می‌شوند و برخی داروها می‌توانند اثرات سمی روی کلیه داشته باشند.
    • داروها: مصرف و یا مصرف بیش از حد از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDS)، مانند داروهای بدون نسخه ایبوپروفن، و داروهای تجویزی مختلف می‌توانند به کلیه آسیب برساند. استفاده از ضددرد (مسکن) با دو نوع مختلف آسیب کلیوی همراه است: نارسایی حاد کلیه و یک نوع بیماری مزمن کلیه به‌نام نفروپاتی ضددرد. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به‌طور مستقیم به کلیه‌ها سمی باشند، در صورتی که سطوح آنها بسیار زیاد است. سایر داروها ممکن است باعث ایجاد پاسخ ایمنی توسط بدن شود که موجب آسیب کلیه می‌شود.
    • ازوتمی پیش‌کلیوی: هر وضعیتی که در آن خونریزی شدید یا کاهش جریان خون وجود دارد، ممکن است کلیه‌ها را از کارکرد مناسب مانند لخته‌شدن خون، سوختگی شدید، کم‌آبی بدن و یا شوک سپتیک جلوگیری کند.
    • نفریت بینابینی: اختلال کلیوی که در آن فضای بین لوله‌های کلیه، ملتهب و متورم می‌شود که ممکن است حاد یا مزمن باشد. علل شامل عوارض جانبی برخی داروها، اختلالات خودایمنی خاص و داشتن سطح پایین پتاسیم خون یا سطح بالای کلسیم یا اسید اوریک است. با کاهش تولید ادرار، خون در ادرار و ادم ارتباط دارد. معمولا این وضعیت کوتاه‌مدت است.
    •  نکروز لوله‌ای حاد (ATN): اختلال کلیوی شامل آسیب به لوله‌های کلیه‌ها است. این بیماری یکی از شایع‌ترین علل نارسایی کلیه در بیماران بستری است. این بیماری ناشی از کمبود اکسیژن به بافت‌های کلیه یا آسیب به کلیه‌ها توسط مواد سمی مانند رنگ‌های کنتراست مورد استفاده برای مطالعات اشعه ایکس و داروهای خاص است. در بیشتر موارد، ATN برگشت‌پذیر است.
  • علائم و نشانه‌ها

    بیماری مزمن کلیه (CKD) می‌تواند در طول چند سال به‌طور مداوم پیشرفت کند و بدون علائم و نشانه‌ باشد یا با علائمی‌که برای شخصی که به عملکرد کلیه مشکوک است، بیش از حد عمومی باشد. به‌همین علت، آزمایش معمول خون و ادرار به‌طور خاص اهمیت دارد. آنها خون یا پروتئین را در ادرار و سطوح غیرطبیعی برخی از مواد زائد در خون، مانند کراتینین و اوره (نیتروژن اوره خون یا BUN) را تشخیص می‌دهند، که نشانه‌های اولیه نارسایی کلیه هستند. با این‌وجود مشکلات زیر ممکن است نشانه‌های هشداردهنده بیماری کلیوی باشند و نباید نادیده گرفته شوند. وقتی که هریک از این موارد وجود داشته باشد، مراقبت‌های پزشکی فوری ضروری است:

    • تورم به‌خصوص در اطراف چشم یا در صورت، مچ دست، شکم، ران یا مچ پا
    • ادرار کف‌آلود، خونی یا به رنگ قهوه
    • کاهش میزان ادرار
    • مشکلات در ادرار کردن، مانند احساس سوزش یا ترشح غیرطبیعی در هنگام ادرار کردن، یا تغییر در تکرار ادرار، به‌ویژه در شب
    • درد کمر (پهلو)، زیر دنده‌ها، در نزدیکی محل کلیه‌ها
    • فشارخون بالا

     همان‌طور که بیماری کلیوی بدتر می‌شود، علائم ممکن است عبارتند از:

    • ادرار کردن بیشتر یا کمتر
    • احساس خارش
    • خستگی، از دست رفتن تمرکز
    • کاهش اشتها، تهوع و یا استفراغ
    • تورم و یا بیحسی در دست و پا
    • پوست تیره
    • گرفتگی عضلات

     آسیب حاد كلیه (AKI) كاهش ناگهانی عملکرد كلیه است و می‌تواند مرگبار باشد؛ نیاز به درمان سریع دارد. علائم احتمالی عبارتند از:

    • کمتر ادرار کردن
    • احتباس مایع، موجب تورم در پاها، مچ پا و ساق پاها می‌شود
    • خواب‌آلودگی، خستگی
    • تنگی‌‎نفس
    • حالت تهوع
    • گیجی
    • تشنج و یا کما
    • درد قفسه سینه
  • آزمایشات و تشخیص‌ها

    آزمایش‌های خون و ادراری که در زیر آورده شده‌اند ممکن است اولین نشانه‌ای از مشکل کلیه را ارائه دهند یا ممکن است در صورت وجود بیماری مزمن کلیه (CKD) به علت مشکوک‌بودن علائم و نشانه‌های شخص تجویز شود. این آزمایش‌ها نشان می‌دهد که چگونه مایعات و مواد زائد از کلیه‌ها خارج می‌شوند و بعضی از آنها در پانل‌های متابولیک پایه و جامع (BMP و CMP) قرار دارند.

    اندازه‌گیری فشارخون نیز مهم است زیرا فشارخون بالا می‌تواند به CKD منجر شود. هنگامی که مشکل ساختاری مشکوک است، برای ارزیابی کلیه‌ها، می‌توان از انواع آزمایش‌های تصویربرداری استفاده کرد. نمونه‌ای از بافت کلیه، بیوپسی، گاهی به تشخیص علت خاصی از مشکل کمک می‌کند.
     

    آزمایشات معمولا برای غربالگری و تشخیص استفاده می‌شود.
    بنیاد ملی کلیه (NKF) و برنامه آموزش ملی بیماری‌های کلیه (NKEDP) توصیه می‌کنند افرادی که در معرض خطر بالا هستند از نظر بیماری کلیوی غربال شوند تا در مراحل اولیه تشخیص داده شود. عوامل خطر عبارتند از: دیابت، فشارخون بالا، بیماری قلبی، یا سابقه خانوادگی این بیماری یا بیماری کلیوی. NKF توصیه می‌کند اشخاص مبتلا به دیابت بین 12 تا 70 سال حداقل یک‌بار در سال برای بیماری کلیه غربال شوند. در این‌زمان، هیچ توافقی در مورد غربالگری افرادی که هیچ فاکتور خطر یا علائمی ندارند وجود ندارد. NKF و NKDEP علاوه بر اندازه‌گیری فشارخون، دو آزمایش را برای بررسی بیماری کلیوی توصیه می‌کنند:

    •  پروتئین ادرار — چند آزمایش مختلف ممکن است برای بررسی پروتئین در ادرار استفاده شود:
      • پروتئین کل ادرار یا نسبت پروتئین ادرار به نسبت کراتینین (UP / CR) — نه تنها آلبومین، بلکه تمام انواع پروتئین هایی که ممکن است در ادرار وجود داشته باشد را تشخیص می‌دهد.
      • تجزیه شیمیایی ادرار — این یک آزمایش معمول است که می‌تواند پروتئین و همچنین گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید را در ادرار تشخیص دهد. اینها معمولا در ادرار یافت نمی‌شود و در صورت وجود بیماری کلیوی را نشان می‌دهد.
      • آلبومین ادرار — این آزمایش ممکن است بر روی یک نمونه ادرار 24 ساعته انجام شود یا هر دو آلبومین ادرار و کراتینین را می‌توان در یک نمونه ادرار تصادفی اندازه‌گیری کرد و نسبت آلبومین/ کراتینین (ACR) محاسبه می‌شود. انجمن دیابت آمریکا ACR را به‌عنوان آزمایش ترجیحی برای غربالگری آلبومین در ادرار (میکروآلبومینوری) توصیه می‌کند.

    در حالی‌که تجزیه شیمیایی ادرار و پروتئین کل ادرار برای تشخیص آسیب کلیه به حساسیت آلبومین ادرار نیستند، این آزمایش‌ها نشانه‌های نادرستی از آسیب کلیه را فراهم می‌کنند.

     برخی از آزمایش‌های اضافی که ممکن است برای ارزیابی بیماری کلیه ارائه شود عبارتند از:

    • اوره (نیتروژن اوره یا BUN) — در حالی‌که فیلتراسیون کلیه کاهش می‌یابد سطح این مواد زائد در خون افزایش می‌یابد. افزایش سطح BUN نشان‌دهنده اختلال عملکرد کلیه است، گرچه می‌تواند به علت شرایطی که باعث کاهش جریان خون به کلیه‌ها می‌شود، مانند نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی یا شوک، افزایش یابد.
    • پاکسازی کراتینین — این آزمایش سطح کراتینین را در هر دو نمونه خون و نمونه‌ای از ادرار از مجموعه‌ی ادرار 24 ساعته اندازه‌گیری می‌کند. نتایج به‌دست آمده برای محاسبه مقدار کراتینین است که از خون پاکسازی و به ادرار منتقل شده است به‌کار می‌رود. این محاسبه امکان ارزیابی کلی مقدار خون فیلتر شده توسط کلیه‌ها در یک دوره زمانی 24 ساعته را فراهم می‌کند.
       

     آزمایشات نظارت بر عملکرد کلیه
    اگر شخصی مبتلا به بیماری کلیوی تشخیص داده شود، ممکن است تست‌های آزمایشگاهی متعددی برای بررسی عملکرد کلیه انجام شود. برخی از این موارد عبارتند از:

    • سطوح BUN خون و کراتینین هرچند وقت یک‌بار اندازه‌گیری می‌شود تا بدترشدن بیماری کلیوی مشخص شود.
    • مقدار کلسیم و فسفر در خون، گازهای خون (ABGs) و تعادل الکترولیت‌های سرم و ادرار نیز می‌تواند اندازه‌گیری شود زیرا این موارد اغلب تحت تأثیر بیماری کلیوی قرار می‌گیرند.
    • هموگلوبین در خون، به‌عنوان بخشی از شمارش کامل خون (CBC) اندازه‌گیری می‌شود، همچنین ممکن است درصورت ایجاد هورمون توسط کلیه افزایش یابد؛ هورمون اریتروپویتین، که تولید گلبول قرمز را کنترل می‌کند و ممکن است تحت تأثیر آسیب کلیه قرار گیرد.
    • اریتروپویتین ممکن است مستقیما اندازه‌گیری شود، اگرچه آزمایش روتینی نیست.
    • هورمون پاراتیروئید (PTH) که سطح کلسیم را کنترل می‌کند، اغلب در بیماری کلیوی افزایش می‌یابد و ممکن است برای کمک به تعیین مصرف کافی کلسیم و ویتامین D برای جلوگیری از آسیب استخوان بررسی ‌شود.
    • سیستاتین C آزمایش دیگری است که گاهی اوقات می‌تواند به‌عنوان جایگزینی برای کراتینین برای نظارت و بررسی اختلال عملکرد کلیه در افرادی که مبتلا به بیماری‌ شناخته شده یا مشکوک به بیماری‌ کلیه هستند، استفاده می‌شود.
    • هر دو آزمایش خون و میکروگلوبولین بتا 2 ادرار (B2M) ممکن است به‌همراه سایر آزمایشات عملکرد کلیه برای ارزیابی بیماری و آسیب کلیه و تمایز بین اختلالاتی که بر گلومرول و لوله‌های کلیه اتفاق می‌افتد، تجویز شود. به‌طور معمول، مقدار کمی B2M در ادرار وجود دارد، اما زمانی که لوله‌های کلیه آسیب‌دیده یا بیمار می‌شوند، غلظت B2M به‌دلیل کاهش توانایی بازجذب این پروتئین افزایش می‌یابد. هنگامی که گلومرولی در کلیه‌ها آسیب دیده است، قادر به فیلتر B2M نیست، بنابراین سطح آن در خون افزایش می‌یابد. ممکن است گاهی آزمایشات B2M برای نظارت بر افرادی که پیوند کلیه داشته‌اند، برای تشخیص نشانه‌های زودرس رد پیوند تجویز شود و برای افرادی که در مواجهه با سطوح بالای کادمیوم و جیوه هستند، نظیر مواجهه شغلی، تجویز شوند.
       

     آزمایشات کمکی برای تعیین علت و یا راهنمای درمان
    سایر آزمایش‌ها ممکن است بسته به چندین عامل از جمله علائم و نشانه‌های فرد، معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی به‌منظور تعیین علت و یا هدایت درمان تجویز شود. برخی از نمونه‌های این آزمایش‌ها عبارتند از:

    • تجزیه شیمیایی ادرار با یک کشت ادرار ممکن است انجام شود، زمانی‌که شخصی علائمی را نشان می‌دهد که وجود عفونت باکتریایی را تایید می‌کند.
    • آزمایش هپاتیت B یا هپاتیت C — برای تشخیص عفونت ویروسی هپاتیت همراه با برخی از انواع بیماری کلیوی
    • آنتی‌بادی آنتی‌نوکلئر (ANA) برای کمک به تشخیص یک بیماری خودایمنی مانند لوپوس که ممکن است بر روی کلیه‌ها تاثیر بگذارد.
    • پانل ریسک سنگ کلیه — این آزمایش خطر ابتلا به سنگ کلیه را ارزیابی می‌کند، به نظارت بر درمان و پیشگیری از بیماری کمک می‌کند.
    • آنالیز سنگ کلیه — این آزمایش ترکیب سنگ کلیه منتقل شده و یا دفع‌شده از دستگاه ادراری را تعیین می‌کند و ممکن است برای کمک به تعیین علت شکل‌گیری آن، جهت هدایت درمان، و جلوگیری از عود آن انجام گیرد.
    • آزمایش‌های تکمیلی، رایج‌ترین C3 و C4، ممکن است با گلومرولونفریت مورد آزمایش قرار گیرند.
    • الکتروفورز پروتئین ادرار می‌تواند برای تعیین منبع سطح بالای پروتئین در ادرار انجام شود.
    • میوگلوبین — در افراد مبتلا به آسیب شدید عضلات اسکلتی (رابدومیولیز)، یک آزمایش میوگلوبین ادرار ممکن است برای تعیین خطر آسیب کلیه تجویز شود. در آسیب شدید عضلانی، میزان خون و ادرار میوگلوبین به‌سرعت افزایش می‌یابد.

    تکنیک‌های تصویربرداری
    اگر مشکل ساختاری یا انسداد مشکوک باشد، تصویربرداری از کلیه‌ها می‌تواند مفید باشد. تکنیک‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن (توموگرافی کامپیوتری)، اسکن ایزوتوپ یا پیلوگرام داخل وریدی (IVP) ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این قسمت، به صفحات وب RadiologyInfo به Kidney and Bladder Stones (سنگ کلیه و مثانه) یا Kidney (Renal) Failure (نارسایی کلیه) مراجعه کنید.

     بیوپسی کلیه
    گاهی اوقات بیوپسی به‌ تعیین ماهیت و میزان آسیب ساختاری به کلیه کمک می‌کند. آنالیز بخش کوچکی از بافت کلیه، که با استفاده از سوزن بیوپسی به‌دست می‌آید و تجهیزات تصویربرداری تشخیصی، در حالی‌که بیماری گلومرول (یا گاهی لوله‌ها) مشکوک است می‌تواند مفید باشد.

    آزمایش‌های بیومارکرهای آسیب حاد کلیه
    چندین بیومارکر به‌عنوان شاخص‌های اولیه آسیب حاد کلیه (AKI) موردتوجه قرار گرفته‌اند. مطالعات نشان می‌دهد که آزمایش خون یا ادرار برای این نشانگرهای زیستی می‌تواند آسیب حاد کلیه را پیش از آزمایشات عملکرد کلیه، مانند کراتینین سرم، تشخیص دهد. تشخیص زودهنگام AKI بسیار مهم است زیرا آسیب به‌سرعت طی چند ساعت تا چند روز اتفاق می‌افتد. بیومارکرهای AKI هنوز در حال مطالعه هستند و ممکن است در آینده به‌طور گسترده‌ای در دسترس باشند.

    با وجودی که AKI یک وضعیت جدی است و سالانه میلیون‌ها دلار هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی ایالات متحده را تامین می‌کند، اندازه‌گیری بیومارکرهای AKI به‌طور مستقیم در درمان افراد مبتلا به AKI کمک نمی‌کند، به این دلیل که درمان‌های تاییدشده برای FDA در حال حاضر در دسترس نیست. هنگامی که AKI تشخیص داده می‌شود، اسکن‌های تصویربرداری از کلیه‌ها اغلب برای رد انسداد در دستگاه ادراری انجام می‌شود. ممکن است درمان حمایتی عمومی مانند مایعات IV یا تزریق اجزای خون داده شود. اگر فردی در معرض شوک باشد، داروهایی برای بهبود فشارخون و عملکرد قلب استفاده می‌شود. اگر شخص به‌خودی‌خود از AKI بهبود نیابد، نوعی از دیالیز مورد نیاز است.

     نمونه‌هایی از بیومارکرهای AKI امیدوارکننده عبارتند از:

    • پروتئین اتصال‌دهنده‌ی فاکتور رشددهنده شبه انسولین ادرار 7 (IGFBP7) و بازدارنده بافت‌های ادرار متالوپروتئیناز 2 (TIMP-2) - این دو نشانگر، به یک تست نقطه‌ی مراقبت متصل شده‌اند. این اولین آزمایش تایید شده توسط اداره غذا و داروی ایالات متحده برای کمک به ارزیابی بیماران به‌شدت بیمار برای خطر AKI پیشرونده طی 12 ساعت آینده است.
    •  لیوتوکالین وابسته به ژلاتیناز نوتروفیل (NGAL)- پروتئینی است که در بسیاری از بافت‌های بدن یافت می‌شود، از جمله سلول‌های کلیه. بخشی از دلیل NGAL شاخص خوبی از AKI است که سطح آن به‌سرعت در پاسخ به آسیب کلیه، معمولا طی 2-4 ساعت افزایش می‌یابد.
  • درمان
     درمان مناسب می‌تواند بسته به علت اختلال کلیوی متفاوت باشد. به‌طور کلی، هرچه بیماری کلیوی زودتر تشخیص داده شود، بیشتر احتمال دارد که درمان شود، و گاهی اوقات - که ممکن است با بیماری حاد کلیه رخ دهد - آسیب ممکن است برگشت‌پذیر باشد. اهداف درمان عبارتند از: درمان بیماری‌های زمینه‌ای، به‌حداقل‌رساندن اختلال عملکرد کلیه، کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری کلیه تا حد ممکن.

    در مورد بیماران دیابتی، نظارت و کنترل سطح قند خون ضروری است. برای افراد مبتلا به فشارخون بالا، کاهش فشارخون، گاهی اوقات با استفاده از دارو، می‌تواند به محافظت از کلیه‌ها از آسیب کمک کند.

    سایر داروها ممکن است برای رفع بعضی از علائم بیماری کلیه مانند کم‌خونی و ادم یا کاهش کلسترول به‌منظور کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی استفاده شود. ممکن است تغییرات غذایی نیز توصیه شود.

    برخی از بیماری‌های کلیه، مانند عفونت و برخی از آسیب‌های حاد کلیه، می‌تواند بدون ایجاد آسیب دائمی کلیه رفع شود. با این‌حال، در بسیاری از موارد، آسیب را نمی‌توان معکوس کرد. اگر آسیب شدید باشد و بیماری کلیه به مرحله پایانی رسیده باشد، درمان شامل دیالیز می‌شود – از دستگاهی چندین بار در هفته برای انجام تصفیه کلیه - و یا جراحی پیوند کلیه انجام می‌گیرد.

مشاهده منابع

نکته: این مقاله براساس تحقیقاتی است که از منابع ذکر شده در اینجا و همچنین تجربیات جمعی آزمایش‌های آزمایشگاه تحقیقاتی استفاده می‌کند. این مقاله به صورت دورهای توسط هیئت بازبینی مطالب بررسی می‌شود و ممکن است در نتیجه بررسی به‌روز شود. هر منبع جدیدی که ذکر شد، به لیست اضافه می‌شود و از منابع اصلی استفاده شده متمایز می‌شود.

منابع مورد استفاده در این مطلب

Lieske J, et al. Biomarkers for Acute Kidney Injury: Where Are We Today? Where Should We Go? Clinical Chemistry, February 2014 vol. 60 no. 2 294-300. Available online at http://www.clinchem.org/content/60/2/294.full. Accessed May 2016.

(June 2015) Lusky, Karen. AKI risk biomarkers may be 'as early as it gets.' CAP Today. Available online at http://www.captodayonline.com/aki-risk-biomarkers-may-early-gets/. Accessed May 2016.

Astute Biomedical. NephroCheck Test®. Available online at http://www.astutemedical.com/products/nephrocheck-test/. Accessed May 2016.

(October 29, 2014) Lerma E. Novel Biomarkers of Renal Function. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1925619-overview#a3. Accessed May 2016.

Honore P, et al. Biomarkers for early diagnosis of AKI in the ICU: ready for prime time use at the bedside? Annals of Intensive Care 2012, 2:24. Available online at http://www.annalsofintensivecare.com/content/2/1/24. Accessed May 2016.

(September 5, 2014) FDA allows marketing of the first test to assess risk of developing acute kidney injury. FDA News Release. Available online at http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm412910.htm. Accessed May 2016.

(October 31 2015) Workeneh B. Acute Kidney Injury Workup. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/243492-workup#c13. Accessed May 2016.

(April 2014) Seaborg E. New Biomarkers Offer Hope for Identifying Acute Kidney Injury Risk. Kidney News, American Society of Nephrology. Available online at https://www.asn-online.org/publications/kidneynews/archives/2014/KN_2014_04_apr.pdf. Accessed May 2016.

Clarke, W., Editor (© 2011). Contemporary Practice in Clinical Chemistry 2nd Edition: AACC Press, Washington, DC. Pp 359-369.

(Updated 2012 March 23). The Kidneys and How They Work. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) [On-line information]. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/yourkidneys/ through http://kidney.niddk.nih.gov. Accessed July 2013.

Arora, P. (2013 June 25). Chronic Kidney Disease Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/238798-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed July 2013.

O'Riordan, M. (2012 October 2). Chronic Kidney Disease Ups Mortality, ESRD--Both With, Without HTN or Diabetes. Medscape Today News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/771939 through http://www.medscape.com. Accessed July 2013.

Sanjeev Gulati, S. (Updated 2012 September 28). Chronic Kidney Disease in Children. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/984358-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed July 2013.

Delgado, J. and Straseski, J. (Updated 2012 September). Renal Function Markers - Kidney Disease. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/RenalFunctionMarkers.html?client_ID=LTD through http://www.arupconsult.com. Accessed July 2013.

McMillan, J. (Revised 2013 April). Chronic Kidney Disease (Chronic Renal Failure). Merk Manual for Healthcare Professionals [On-line information]. Available online through http://www.merckmanuals.com. Accessed July 2013.

(March 28, 2102). National Kidney Education Program. Identify and Evaluate Patients with CKD. Available online at http://nkdep.nih.gov/identify-manage/evaluate-patients.shtml through http://nkdep.nih.gov. Accessed January 2014.

National Kidney Disease Education Program. Kidney Disease Basics. Available online at http://nkdep.nih.gov/learn/kidney-disease-basics.shtml through http://nkdep.nih.gov. Accessed March 2014.

National Kidney Foundation. Kidney Disease: Causes. Available online at http://www.kidney.org/atoz/content/kidneydiscauses.cfm through http://www.kidney.org. Accessed March 2014.

National Kidney Foundation. Acute Kidney Injury (AKI) in the United States. Available online at http://www.kidney.org/atoz/content/AcuteKidneyInjury.cfm through http://www.kidney.org. Accessed March 2014.

National Kidney Foundation. About Chronic Kidney Disease. Available online at http://www.kidney.org/kidneydisease/aboutckd.cfm through http://www.kidney.org. Accessed March 2014.

National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse. Analgesic Nephropathy (Painkillers and the Kidneys). Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/KUDiseases/pubs/analgesicnephropathy/index.aspx through http://kidney.niddk.nih.gov. Accessed March 2014.

National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse. Nephrotic Syndrome in Adults. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/nephrotic/ through http://kidney.niddk.nih.gov. Accessed March 2014.

NIH MedlinePlus. Kidney Disease: Early Detection and Treatment. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/magazine/issues/winter08/articles/winter08pg9-10.html through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

MedlinePlus. Kidney Diseases. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/kidneydiseases.html through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Glomerulonephritis. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000484.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Acute kidney failure. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000501.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Interstitial nephritis. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000464.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Acute tubular necrosis. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000512.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Nephrotic syndrome. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000490.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed March 2014.

Mayo Clinic. Acute kidney failure. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/kidney-failure/DS00280 through http://www.mayoclinic.org. Accessed March 2014.

Mayo Clinic. Nephrotic syndrome. Available online at http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nephrotic-syndrome/basics/definition/CON-20033385?p=1 through http://www.mayoclinic.org. Accessed March 2014.

American Cancer Society. What is kidney cancer? Available online at http://www.cancer.org/cancer/kidneycancer/detailedguide/kidney-cancer-adult-what-is-kidney-cancer through http://www.cancer.org. Accessed March 2014.

FamilyDoctor.org. Interstitial Nephritis. Available online at http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/interstitial-nephritis.printerview.all.html through http://familydoctor.org. Accessed March 2014.

WebMd. Understanding Kidney Disease -- the Basics. Available online at http://www.webmd.com/a-to-z-guides/understanding-kidney-disease-basic-information through http://www.webmd.com. Accessed March 2014.

HealthCentral. Kidney Diseases. Available online at http://www.healthcentral.com/encyclopedia/408/55.html through http://www.healthcentral.com. Accessed March 2014.

Greg Miller, Ph.D. Professor of Pathology, Director of Clinical Chemistry, Director of Pathology Information Systems, Virginia Commonwealth University.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

American College of Physicians Complete Home Medical Guide. Goldmann DR, editor. 1999. New York: DK Publishing, Inc. Pp. 694-708, 1037.

Harvard Medical School Family Health Guide. Komaroff I. 1999. New York: Simon & Schuster, Pp. 810-825.

Johns Hopkins Family Health Book. Klag MJ, editor. 1999. New York: HarperCollins Publishers, Pp. 1069, 1078-1095.

Kidney Failure: the Facts. Cameron S. 1998. New York: Oxford University Press, Pp. 2-5, 8-10, 15-28.

National Institute of Diabetes & Digestive & Kidney Diseases, National Institutes of Health web site. Available online at http://www.niddk.nih.gov/kidney/kidney.htm through http://www.niddk.nih.gov.

American Kidney Fund, Inc. Available online at http://www.akfinc.org/KidneyFacts through http://www.akfinc.org.

NKUDIC: The Kidneys and How They Work. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/Kudiseases/pubs/yourkidneys/ through http://kidney.niddk.nih.gov. Accessed September 2009.

Giles PD, Rylance PB, Crothers DC. New results from the Modification of Diet in Renal Disease study: the importance of clinical outcomes in test strategies for early chronic kidney disease. QJM. 2008 Feb;101(2):155-8. Epub 2008 Jan 14.

Centers for Disease Control and Prevention. CDC Features - Protect Your Kidneys: Control Diabetes, Blood Pressure. Available online at http://www.cdc.gov/features/worldkidneyday/ through http://www.cdc.gov. Accessed February 2013.