در اصل به منظور تشخیص و نظارت بر پانکراتیت حاد؛ گاهی اوقات به جهت تشخیص و نظارت بر پانکراتیت مزمن و دیگر بیماری های پانکراس
Lipase
وقتی علائم یک اختلال پانکراس مانند درد شکمی شدید، تب، بی اشتهایی یا حالت تهوع نشان می دهید
نمونه خونی که از ورید بازوی شما به دست آمده است
هیچ نوع آمادگی لازم نمی باشد
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش خون برای لیپاز اغلب همراه با یک تست آمیلاز برای کمک به تشخیص و نظارت بر پانکراتیت حاد، بکار می رود. این آزمایش همچنین ممکن است برای تشخیص و نظارت بر پانکراتیت مزمن و بقیه اختلالاتی که برای پانکراس روی می دهند مورد استفاده قرار گیرد، اما بعنوان یک آزمایش مفید برای این عوارض نمی باشد، زیرا مقادیر بالای لیپاز برای دوره های طولانی تری باقی مانده و شاید مشخص کننده پیشرفت بالینی نباشند.
تست لیپاز همچنین به صورت گهگاه در تشخیص و دنبال کردن سیستیک فیبروزیس، بیماری سلیاک و بیماری کروهن بکار می رود.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
یک آزمایش لیپاز زمانی درخواست می شود که فرد دارای علائم پانکراتیت حاد یا بقیه اختلالات پانکراس می باشد، مانند:
- درد شدید شکمی و پشت
- تب
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
همچنین این آزمایش ممکن است در مواقعی برای نظارت فردی که عارضه پانکراس دارد برای ارزیابی تأثیر درمان و تعیین اینکه آیا سطوح لیپاز در طول زمان افزایش یا کاهش می یابند، توسط پزشک درخواست شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
سطح بالای لیپاز در خون احتمالاً نشاندهنده وجود عارضه ای باشد که بر پانکراس تأثیر می گذارد.
در پانکراتیت حاد، مقادیر لیپاز معمولاً بسیار بالا هستند، اغلب 5 تا 10 برابر بالاترین مقدار مرجع (که اغلب بالاترین حد طبیعی نامیده می شود). معمولاً غلظت های لیپاز طی 4 تا 8 ساعت پس از یک حمله پانکراتیت حاد افزایش یافته و به مدت 7 تا 14 روز بالا باقی می مانند. سطوح لیپاز را نمیتوان برای تعیین شدت یک حمله پانکراسی حاد به کار برد.
همچنین احتمال دارد که غلظت های آن با انسداد مجرای پانکراس، سرطان لوزالمعده و بقیه بیماری های پانکراسی همچنین التهاب کیسه صفرا یا بیماری کلیوی افزایش یابد.
مقدار پائین لیپاز در خون احتمالاً نشاندهنده آسیب دائمی به سلول های تولید کننده لیپاز در پانکراس باشد. این میتواند در بیماری های مزمنی که بر پانکراس تأثیر می گذارند مانند سیستیک فیبروزیس رخ دهد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
وقتی پانکراتیت حاد رخ می دهد، سطوح لیپاز تقریباً به صورت همزمان با غلظت های آمیلاز خون افزایش می یابند، تقریباً طی 4 تا 8 ساعت، اما سطوح لیپاز به مدت طولانی تری نسبت به مقادیر آمیلاز، بالا باقی می مانند. تصور می شود که آزمایش لیپاز نسبت به تست آمیلاز برای تشخیص اولیه پانکراتیت حاد مطمئن تر بوده و همچنین برای تشخیص پانکراتیت حاد ایجاد شده با مصرف الکل حساستر می باشد.
داروهایی که احتمالاً مقادیر لیپاز را افزایش می دهند شامل داروهایی درد مانند کدئین، ایندومتاسین و مرفین، قرص های ضدبارداری، داروهای ادرارآور تیازید و کولینرژیک و برخی داروهای دیگر هستند.
-
عوارض بلندمدت پانکراتیت چه می باشد؟
با پانکراتیت حاد، معمولاً هیچ آسیب بلندمدتی وجود نداشته و اغلب هیچ مشکل بیشتری رخ نمیدهد. پانکراتیت مزمن، که بصورت مجموعه ای از حمله های حاد یا اختلال پیوسته نمود می یابد، میتواند باعث آسیب دائمی گردد. با زخم شدن پانکراس، برخی افراد مبتلا به دیابت شده و یا توانایی خود را برای عضم غذاها، بویژه چربی ها از دست می دهند. فقدان آنزیم های طبیعی پانکراس ممکن است منتهی به اثرات شدید بر هضم غذا و تولید مواد زائد، سوء جذب مواد غذایی، درد شکمی، مدفوع چرب و تشکیل سنگ در پانکراس شود. حتی اگر بیماری کنترل شود، آسیب اغلب غیرقابل بازگشت خواهد بود. در صورت پیشرفت بیماری، میتواند منجر به مرگ گردد.
-
آیا مقادیر بالای لیپاز همیشه به این معنی هستند که من مبتلا به یک عارضه پانکراس می باشم؟
در برخی موارد، افزایشی در سطح لیپاز میتواند به علت عارضه ای غیر از پانکراتیت باشد. در پانکراتیت، مقادیر لیپاز سریعاً افرایش یافته و طی 7 تا 14 روز کاهش می یابند. در بقیه عوارض، افزایش آن زیاد نبوده و مقدار آن شاید برای مدت طولانی تری بالا باقی بماند. افزایش متوسط در مقادیر لیپاز میتواند در بقیه عوارضی مانند بیماری کلیوی افزایش یافته و احتمالاً بعلت کاهش دفع آن از خون، التهاب غدد بزاقی، التهاب کیسه صفرا، بیماری سلیاک، انسداد روده یا بیماری زخم معده باشد. اگرچه، تست لیپاز معمولاً برای نظارت بر این عوارض بکار نمی رود. پزشک شما مشخص می کند که آیا شما مبتلا به یک اختلال پانکراس بوده و بر مبنای علائم، سابقه پزشکی و نتایج تست، تشخیص می دهد.
-
چرا احتمالاً آزمایشات لیپاز و آمیلاز با همدیگر درخواست داده می شوند؟
آزمایشات آمیلاز خون برای اختلالات پانکراس، حساس هستند اما برای این اختلالات اختصاصی نیستند. این بدین معنی است که افزایش سطح آمیلاز میتواند نشاندهنده مشکلی باشد، اما اختلالی که با پانکراس نامرتبط می باشد، علت احتمالی است. تست های لیپاز معمولاً نسبت به آمیلاز برای بیماری های پانکراس اختصاصی تر هستند، بویژه برای پانکراتیت حاد و پانکراتیت الکلی حاد. ارزیابی نتایج دو آزمایش با همدیگر به تشخیص یا رد پانکراتیت یا بقیه عوارض کمک می کند.