برای مشخص کردن اینکه آیا اوردزی رخ داده است؛
برای تشخیص آسیب کبدی و کمک به دانستن اینکه آیا درمان با پادزهر لازم
می باشد.
Acetaminophen
Acetaminophen
اسامی دیگر
Paracetamol
[Often referred to by brand name (see MedlinePlus Drug Information)]
اسم متعارف
Acetaminophen
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه
December 4, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
زمان انجام آزمایش؟
هنگامیکه فرد مشکوک است به اینکه دز بالایی از
استامینوفن را بلعیده یا دارای نشانه ها و علائم سمیت مانند حالت تهوع،
استفراغ و درد شکمی می باشد؛ موقعیکه بیمار هر 4 تا 6 ساعت پس از بلع
دز بالای دارو مورد پیگیری قرار می گیرد.
نمونه مورد نیاز
نمونه خون گرفته شده از ورید بازو
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری
لازم ندارد
Accordion Title
سوالات رایج
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش برای استامینوفن برای اندازه گیری سطح دارو در خون به جهت تشخیص اوردز، برای سنجش ریسک آسیب کبدی، و برای کمک در تصمیم گیری برای درمان استفاده می شود. تشخیص و درمان سریع برای یک نتیجه مثبت مهم هستند.
از آنجائیکه سطوح بالای استامینوفن میتواند برای کبد سمی باشد، ممکن است پزشکان تست های دیگری مانند AST و ALT را برای تشخیص آسیب کبدی تجویز کنند. آزمایش PT میتواند برای تعیین عملکرد ناقص کبد مورد استفاده قرار گیرد. پزشک همچنین ممکن است که آزمایشات سطوح سالیسیلات سرم یا آزمایش مواد مخدر در ادرار را برای بیماران غیرهشیار یا آنهایی که مشکوک به بلعیدن بقیه مواد هستند، تجویز کند. بقیه تست های ممکن شامل گازهای خون، سطح لاکتات و پنل متابولیک با کراتینین هستند. اینها برای نظارت بر شدت نارسایی کبد و در موارد اوردز شدید، مشخص کردن اینکه آیا بیمار اوردز شده میتواند تحت پیوند کبد قرار گیرد، بکار می روند.
زنانی که در سن باروری هستند و مشکوک به اوردز استامینوفن می باشند ممکن است که تحت آزمایشات گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) قرار گیرند جهت مشخص کردن اینکه آیا آنها باردار هستند، زیرا دارو میتواند از جفت عبور کرده و به جنین آسیب برساند.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟
پزشکان معمولاً دستور شروع تست سطوح استامینوفن را در 4 ساعت پس از بلع یا بلع احتمالی استامینوفن میدهند و سپس این تست ها هر 4 تا 6 ساعت ادامه می یابند که بررسی شود که آیا سطح دارو رو به افزایش یا کاهش است. نمونه هایی که خیلی زود جمع آوری شوند شاید میزان جذب شده از معده به خون را نشان ندهند.
این تست زمانی تجویز می شود که فرد دارای علائم و نشانه های اوردز باشد. این علائم میتوانند از 2 تا 3 ساعت پس از بلع ظاهر شده یا ممکن است حتی تا 12 ساعت یا بیشتر بروز نکنند. برخی از اینها شامل موارد زیر هستند:
- حالت تهوع، اسهال و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- درد شکمی یا گرفتگی عضلات آن
- کج حلقی
- عرق کردن
اگر درمان نشود، سمیت می تواند منتهی به یرقان و نارسایی کبد و کلیه، تشنج و در نهایت کما و مرگ گردد. اگرچه، اگر درمان طی 8 ساعت اول اوردز انجام گردد، شانس زیادی برای بهبودی وجود دارد.
برای کودکانی که استامینوفن را به شکل مایع دریافت کرده اند، تصمیم برای درمان باید تا 2 ساعت پس از بلع انجام گیرد زیرا دارو به این شکل سریعتر جذب می شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟
جدول زیر برخی نتایج محتمل را ارائه می کند:
سطح استامینوفن تفسیر نتایج 10-20 mcg/mL مقادیر درمانی کمتر از 150 mcg/ml 4 ساعت پس از بلع ریسک پائین آسیب کبدی بیشتر از 200 mcg/ml 4 ساعت پس از بلع یا
بیشتر از 50 mcg/ml 12 ساعت پس از بلع
همراه با سمیت و آسیب کبدی مقادیری که در جدول بالا شرح داده شدند، معمولاً برای یکبار بلع میزان سمی دارو بکار می روند. اینها الزاماً در مواردی که سطح توصیه شده استامینوفن در طول یک دوره زمانی افزایش یابد، کاربرد ندارند (بلع دز بالای مزمن). اگرچه، ممکن است پزشک سطوح استامینوفن را بهمراه علائم و نشانه ها و تست‌های کبدی برای تعیین ریسک و یا آسیب کبدی در موارد اوردز مزمن در نظر بگیرد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
توجه داشته باشید که بسیاری از داروهای نسخه ای و غیرنسخه ای حاوی استامینوفن در ترکیب با داروهای دیگر هستند. بیش از یک نوع دارو را که حاوی استامینوفن می باشند، بطور همزمان مصرف نکنید.
اگر در روز سه نوع مشروب الکلی یا بیشتر استفاده می نمائید، از پزشک خود بپرسید که آیا می توانید استامینوفن مصرف کنید. اگر شما بیش از یک یا دو دز معمول استامینوفن را مصرف می کنید، الکل ننوشید زیرا این ممکن است احتمال آسیب کبدی را افزایش دهد.
-
آیا اگر استامینوفن بصورت مناسب مورد استفاده قرار گیرد، خطرناک است؟استامینوفن یکی از ایمن ترین و موثرترین داروها می باشد، اگر به اندازه دز توصیه شده و در فواصل زمانی مناسب مصرف گردد.
-
اوردز استامینوفن چگونه درمان میگردد؟
هر فردی که علائم مسمومیت با استامینوفن را نشان می دهد باید به اورژانس فرستاده شود. اگر ثابت شود که اوردز رخ داده، به فرد پادزهر (N-استیل سیستئین یا NAC) داده می شود که اگر طی 8-12 ساعت پس از بلع داده شود، موثرترین درمان است. ممکن است که فرد داروهای دیگری را به جهت درمان علائم دریافت کند.
اگر این احتمال وجود داشته باشد که مقداری از دارو هنوز در معده باقی مانده (معمولاً 4 ساعت پس از بلع)، احتمالاً به فرد ذغال فعال داده شود، که این باقی مانده دارو را جذب کرده و از جذب آن به داخل بدن جلوگیری می کند. طی تقریباً 1 ساعت پس از بلع، میتوان فرد را تحت لواژ معده قرار داد. این شامل پمپ کردن مایعی معمولاً آب یا سالین به درون معده و مکش مایع و بقیه محتویات معده به خارج از طریق یک لوله می باشد.
گاهی اوقات با وجود درمان با پادزهر N- استیل سیستئین، آسیب گسترده کبدی رخ می دهد. اگر آسیب کبدی در اثر اوردز اتفاق بیفتد، شاید پیوند کبد لازم باشد.
