Adenosine Deaminase

اسامی دیگر

ADA

اسم متعارف

Adenosine Deaminase, fluid

تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه

April 8, 2016.

تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه December 7, 2017.

آزمایش در یک نگاه

علت انجام آزمایش؟

برای کمک به تشخیص یا رد یک عفونت Mycobacterium tuberculosis در مایع جنب به جهت کمک به تشخیص سل؛ ندرتاً برای تشخیص عفونت در بقیه مایعات بدن مانند مایع صفاقی یا مایع مغزی نخاعی (CSF)

زمان انجام آزمایش؟

وقتی پزشک مشکوک می شود که فردی با درد سینه، سرفه و یا مشکل در تنفس مبتلا به سل بوده و به پرده جنب (پوشش اطراف ریه) او گسترش پیدا کرده است

نمونه مورد نیاز

حجمی از مایع جنب با استفاده از روشی با عنوان توراسنتزیس توسط پزشک جمع آوری می شود؛ بقیه مایعات بدن با استفاده از روش های دیگر جمع آوری می شوند

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

آمادگی لازم ندارد

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

آدنوزین دآمیناز (ADA) نوعی پروتئین است که توسط سلول های سرتاسر بدن ایجاد شده و مرتبط با فعالسازی لمفوسیت ها، نوعی از سلول های خونی است که در پاسخ ایمنی به عفونت ها ایفای نقش می کنند. شرایطی که باعث تحریک سیستم ایمنی می شوند، مانند عفونت با Mycobacterium Tuberculosis، باکتری هایی که باعث ایجاد بیماری سل می شوند، ممکن است باعث افزایش میزان تولید ADA در نواحی شوند که باکتری ها در آنجا موجود می باشند. این تست، میزان آدنوزین دآمیناز موجود در مایع جنب را به جهت کمک به تشخیص عفونت سل پرده جنب، اندازه گیری می کند.

پرده جنب، غشاهایی می باشد که حفره سینه و بخش خارجی هر ریه را پوشش می دهد. مقادیر کم مایع جنب به صورت پیوسته برای تسهیل حرکت ریه ها در برابر این غشاها و خود غشاها در مقابل یکدیگر در هنگام دم و بازدم تولید می شوند. انواعی از شرایط و بیماری ها، شامل عفونت میتوانند باعث التهاب این غشاها (ذات الجنب یا pleuritis) شده و ممکن است منجر به تجمع اضافی مایع جنب گردند (ریزش مایع به درون فضای جنبی).

سل میتواند به درون ریه ها و پرده جنب گسترش پیدا کرده و علائمی مانند درد سینه، سرفه مزمن و تنگی نفس را ایجاد نماید. از آنجائیکه این علائم ممکن است در پی شرایط دیگری نیز دیده شوند، شناسایی هر چه سریعتر علت آنها به جهت درمان مناسب فرد تحت تأثیر، مهم می باشد. تشخیص مایکوباکتری ها در مایع جنب ممکن است مشکل باشد، زیرا حجم زیادی از مایع وجود داشته و تعداد بسیار کمی از باکتری ها وجود دارند. با وجود آنکه تست ADA اختصاصی نبوده و جایگزین کشت برای تشخیص TB نمی باشد، این تست میتواند حتی زمانیکه تعداد باکتری ها بسیار کم است، مثبت شده و بعنوان یک تست فرعی برای کمک به درک اینکه آیا بیماری سل منبع احتمالی علائم یک فرد می باشد یا نه، مورد استفاده قرار گیرد.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

نمونه ای از مایع جنب توسط پزشک بوسیله یک سرنگ و سوزن با استفاده از روشی با عنوان توراسنتزیس جمع آوری می شود. ندرتاً، بقیه نمونه های مایع بدن مانند مایع صفاغی یا مغزی نخاعی (CSF) با استفاده از روش هایی که اختصاصی آن نوع مایعات می باشند، جمع آوری میگردند.

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

هیچ آمادگی برای تست لازم نیست.

سوالات رایج

این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

آزمایش آدنوزین دآمیناز (ADA) یک تست تشخیصی نیست، اما میتواند همراه با دیگر تست ها مانند سنجش مایع جنب، اسمیر و کشت باسیل اسید-فست (AFB) و یا آزمایش ملکولی سل برای کمک به درک اینکه آیا فرد، مبتلا به یک عفونت Mycobacterium tuberculosis (سل یا TB) غشای ریه ها (پرده جنب) می باشد یا خیر، مورد استفاده قرار گیرد.

کشت بعنوان "استاندارد طلایی" برای تشخیص سل و هدایت درمان در نظر گرفته می شود، اما انجام آن ممکن است روزها تا هفته ها بطول بینجامد. تست های ملکولی و اسمیر AFB، آزمایشات سریعی می باشند اما لازم است که برای تشخیص آنها، تعداد کافی از میکروارگانیزم ها در مایع وجود داشته باشد. مایع جنب مشکلی خاص را در تشخیص M. tuberculosis ایجاد می کند زیرا احتمالاً حجم زیادی از مایع با تعداد بسیار کمی از باکتری ها موجود باشد. با وجود آنکه تست ADA قطعی نمی باشد، این یک تست سریع بوده و حتی زمانی که تعداد کمی از باکتری ها موجود هستند، میتواند نتیجه بخش باشد. تا زمانیکه نتایج کشت آماده شوند، نتایج آزمایش ADA میتواند بعنوان کمکی برای هدایت درمان مورد استفاده قرار گیرد.

تست ADA بعنوان یک آزمایش فرعی برای کمک به تأئید یا رد سل در مایع جنب بکار می رود. ممکن است که این آزمایش به ندرت برای شناسایی سل در بقیه مایعات بدن مانند مایع صفاغی یا مغزی نخاعی توصیه شود.
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟
آزمایش ADA احتمالاً در مواقعی توصیه شود که فرد دارای تجمع در مایع حفره سینه (مایع جنب) بوده یا دارای علائم و نشانه هایی است که نشان دهنده TB می باشند، مانند:

سرفه مزمن، گاهی اوقات همراه با خلط خونی

تب و لرز

عرق های شبانه

کاهش وزن بدون دلیل

درد سینه

این تست میتواند بعنوان یکی از تست های متعدد برای کمک به تأئید یا رد سل بعنوان علت علائم یک فرد، تجویز شود بویژه اگر او در یک گروه با ریسک بالا قرار گرفته باشد، مانند:

افرادی که در تماس مستقیم با فردی هستند که دارای سل عفونی فعال است

مهاجرینی که از نقاطی از دنیا می آیند که در آنها شیوع سل بالاست

کودکان زیر 5 سال که در تست غربالگری سل دارای نتیجه مثبت می باشند

افرادی که با گروه هایی کار می کنند که در آنها میزان بالایی از عفونت وجود دارد یا بخشی از آن گروه ها هستند، مانند افراد بی خانمان، مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر یا جمعیت های متراکم و بسته مانند بیماران بیمارستانی، زندانیان و کسانی که در مراکز نگهداری زندگی می کنند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند مانند:

افراد مبتلا به HIV\ایدز

کسانی که بیماری های زمینه ای مزمن دارند مانند دیابت و بیماری های کلیوی

دریافت کنندگان پیوند اعضاء و بقیه افرادی که داروهای سرکوب کننده ایمنی دریافت می کنند

زنان باردار

افراد مسن

این تست زمانی تجویز می گردد که پزشک قصد دارد تا پیش از انجام بقیه آزمایشات و شروع درمان، مطلع شود که آیا احتمال بیماری سل در فرد وجود دارد.
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

اگر آدنوزین دآمیناز (ADA) در مایع جنب یک فرد با علائم و نشانه هایی که دلالت بر سل دارند به اندازه زیادی افزایش یابد، پس این احتمال می رود که فرد مورد آزمایش دارای عفونت M. tuberculosis در پرده جنب خود باشد. این بویژه زمانی حقیقت پیدا می کند که شیوع بالایی از سل در ناحیه جغرافیایی که فرد در آن زندگی می کند، وجود داشته باشد.

در صورتیکه شیوع پائینی از سل در یک منطقه وجود داشته باشد، پس احتمالاً دلایل دیگری برای وجود سل یا افزایش میزان در نتیجه تست ADA در فرد وجود دارد، مانند سرطان (بویژه لمفوما)، آمبولی ریه، سارکوئیدوز یا لوپوس. این تشخیص های دیگر در مواقعی که نتیجه ADA به میزان ملایمی افزایش پیدا کند، محتمل تر هستند.

فردی که دارای سطح پاینی از ADA است، به احتمال کمی در پرده جنب خود مبتلا به بیماری سل می باشد. این رد کننده احتمال داشتن عفونت در بقیه بخش های بدن نیست.

اگر ADA در مایع بخش دیگری از بدن مانند مایع صفاغی یا CSF افزایش قابل توجهی پیدا کند، پس احتمال وجود سل در این ناحیه، بالا می رود.
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

آزمایش ADA نمیتواند تعیین کند که M. tuberculosis عامل ایجاد علائم در یک فرد است و نتایج تست برای مشخص کردن اینکه فرد دارای سل مقاوم به دارو است یا خیر، قابل استفاده نیستند.
آیا پزشک میتواند بدون آزمایش کردن مایع جنب، تشخیص دهد که من مبتلا به سل می باشم؟

پزشک نمی تواند بدون آزمایش مایع جنب، وجود بیماری سل را در فضای جنبی تشخیص دهد. اگر عفونت در ریه های شما موجود باشد، میتوان از خلط نمونه گیری کرد یا اگر احتمال بر مننژیت باشد، مایع مغزی نخاعی مورد آزمایش قرار میگیرد.
آیا لازم است هر فردی که مشکوک به سل می باشد، تست ADA را انجام دهد؟

آزمایش ADA عمدتاً زمانی انجام می گیرد که ظن بر وجود سل در پرده جنب برود و بصورت روتین در همه آزمایشگاه ها انجام نمی گیرد. این آزمایش زمانی انجام خواهد شد که پزشک تشخیص دهد که در کمک به تشخیص یا رد بیماری سل، مفید و بموقع می باشد.
آیا میتوانم نمونه خون خود را برای ADA مورد آزمایش قرار دهم؟

بله و گاهی اوقات به این صورت است اما این آزمایش به قصد دیگری و نه تشخیص سل صورت می پذیرد. خون را میتوان برای کمک به تشخیص نقص ADA مورد آزمون قرار داد.
نقص در ADA چه می باشد؟

ADA آنزیمی می باشد که یک محصول جانبی را به محصول جانبی دیگری تبدیل می کند. اولین ماده برای لمفوسیت ها سمی بوده و باید توسط ADA غیرفعال گردد. با نقص در ADA، یک اختلال ارثی نادر، بدن به میزان کمی ADA تولید می کند. این منتهی به ایجاد محصولات جانبی سمی شده و میتواند باعث بیماری نقص ایمنی مرکب شدید (SCID) شود. نوزادانی که با این شرایط به دنیا می آیند، دارای سیستم های ایمنی شدیداً در معرض خطر شده و بدون پیوند مغز استخوان نمی توانند زنده بمانند. برای اطلاعات بیشتر، صفحه اینترنتی Genetic Home Reference را درباره نقص ADA مشاهده کنید.

مشاهده سوالات بیشتر مشاهده کمتر سوالات

مطالب مرتبط

تصاویر مرتبط

مشاهده منابع

منابع مورد استفاده در این مطلب

Herchline, T. (Updated 2015 Oct 22). Tuberculosis. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/230802-overview. Accessed April 2016.

Hanson, K. (Updated 2016 Feb). Mycobacterium tuberculosis – TB. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/TB.html?client_ID=LTD. Accessed April 2016.

Arnold D, et al. Pleural Fluid Adenosine Deaminase (Pfada) in the Diagnosis of Tuberculous Effusions in a Low Incidence Population. PLoS One. 2015; 10(2): e0113047. Published online 2015 Feb 3. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4315514/. Accessed April 2016.

Afrasiabian S, et al. Diagnostic value of serum adenosine deaminase level in pulmonary tuberculosis. J Res Med Sci. 2013 Mar; 18(3): 252–254. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3732909/. Accessed April 2016.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Herchline, T. and Chavis, P. (Updated 2012 March 22). Tuberculosis. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/230802-overview. Accessed April 2012.

Chegou, N. et. al. (2011 May 27). Tuberculosis Assays: Past, Present and Future. Medscape Today News from Expert Rev Anti Infect Ther. 2011;9(4):457-469 [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/741840. Accessed April 2012.

Saleh, M. et. al. (2012 April). Use of adenosine deaminase measurements and QuantiFERON in the rapid diagnosis of tuberculous peritonitis. J Med Microbiol v 61(4) Abstract [On-line information]. Available online at http://jmm.sgmjournals.org/content/61/Pt_4/514.short?rss=1. Accessed April 2012.

Hanson, K. (Updated 2011 March). Mycobacterium tuberculosis – TB. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/TB.html?client_ID=LTD. Accessed April 2012.

Baba, K. et. al. (2008 July). Adenosine Deaminase Activity Is a Sensitive Marker for the Diagnosis of Tuberculous Pleuritis in Patients with Very Low CD4 Counts. PLoS ONE v 3(7): e2788 [On-line information]. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2464737/. Accessed April 2012.

Laniado-Laborín, R. (2005 Feberuary). Adenosine Deaminase in the Diagnosis of Tuberculous Pleural Effusion, Is It Really an Ideal Test? A Word of Caution. CHEST v 127 (2) 417-418 [On-line information]. Available online at http://chestjournal.chestpubs.org/content/127/2/417.full.html. Accessed April 2012.

Jiménez Castro, D. et. al. (2003 February 1). Diagnostic value of adenosine deaminase in nontuberculous lymphocytic pleural effusions. Eur Respir J 2003; 21: 220–224 [On-line information]. Available online at http://www.ersj.org.uk/content/21/2/220.full. Accessed April 2012.

Gupta, B. et. al. (2010 October). Adenosine Deaminase Levels in CSF of Tuberculous Meningitis Patients. J Clin Med Res. 2010 October; 2(5): 220–224. [On-line information]. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3104661/. Accessed April 2012.

(Reviewed 2008 February). Adenosine deaminase deficiency. Genetics Home Reference [On-line information]. Available online at http://ghr.nlm.nih.gov/condition/adenosine-deaminase-deficiency. Accessed April 2012.

Hershfield, M. (Updated 2011 December 22). Adenosine Deaminase Deficiency. GeneReviews [On-line information]. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1483/. Accessed April 2012.

(© 1995-2012). Test ID: FADA Adenosine Deaminase, Fluid. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/91554. Accessed April 2012.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.

تماس با متخصصین آزمایشگاهی