کمک به تشخیص اولیه کمبود ویتامین B12 ؛ کمک به تشخیص متیل مالونیک اسیدیا، اختلال نادر ارثی متابولیک
Methylmalonic Acid متیل مالونیک اسید
در زمان پایین بودن سطح ویتامین B12 و یا داشتن علائم کمبود B12 مانند بی حسی، سوزن شدن دست یا پا، مشکل در راه رفتن، تورم بافت های بدن یا زرد شدن پوست یا چشم ها،
نمونه خون گرفته شده از ورید دست و یا از پاشنه پا در نوزادان. گاهی یک نمونه ادرار تصادفی یا 24 ساعته
ممکن است از شما خواسته شود که قبل از نمونه گیری ناشتا باشید.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
تست متیل مالونیک اسید (MMA) ممکن است برای تشخیص اولیۀ کمبود ویتامین B12 مورد استفاده قرار گیرد. این ممکن است به تنهایی و یا همراه با آزمایش هموسیستئین به عنوان آزمایش پیگیری نتیجه آزمایش ویتامین B12 که در پایین ترین حد محدوده طبیعی است، انجام شود.
MMA ماده ای است که در مقادیر بسیار کمی در بدن تولید می شود. برای متابولیسم و تولید انرژی ضروری است. در یک مرحله متابولیسم، ویتامین B12 باعث تبدیل متیل مالونیل CoA (یک فرم از MMA) به سوکسینیل کوآنزیم A می شود. اگر مقدار B12 کافی نباشد، سطح MMA شروع به افزایش می کند و منجر به افزایش MMA در خون و ادرار می شود. اندازه گیری اسید متیل مالونیل در خون یا ادرار می تواند به تشخیص اولیۀ کمبود ویتامین B12 کمک کند.
در حال حاضر هیچ دستورالعمل برای غربالگری افراد بزرگسال بدون علامت برای کمبود ویتامین B12 وجود ندارد، اما تایید با MMA و یا هموسیستئین ممکن است برای افرادی که در معرض خطر بالا و بدون علامت هستند مانند سالمندان؛ یا زمانی که داروهای خاصی برای مدت طولانی مصرف می شود ضروری باشد.
MMA آزمایشی بسیار حساس در نشان دادن کمبود B12 است. این تست اختصاصیتر از هوموسیستئین است و آزمایش تاییدکننده انتخاب برای کمبود B12 است.
گاهی اوقات ممكن است از آزمایش های MMA تخصصی جهت تشخیص اسیدمی متیل مالونیک، بیماری مزمن ارثی متابولیک استفاده شود. برنامه های غربالگری نوزادان در همۀ 50 ایالت ایالات متحده در حال حاضر برای این اختلال نیاز به آزمایش دارد (نگاه کنید به غربالگری نوزادان تازه متولد شده). -
این آزمایش در چه زمانی درخواست میشود؟
زمانی که نتیجه آزمایش ویتامین B12 پایین تر از حد نرمال است، معمولا MMA با آزمایش هموسیستئین انجام می شود، به ویژه هنگامی که فرد علائم مربوط به کمبود B12 دارد.
علائم و نشانه های کمبود ویتامین B12:
- اسهال
- سرگیجه
- خستگی و صعف عضلانی
- از دست دادن اشتهاء
- رنگ پریدگی
- ظربان قلب سریع یا نامنظم
- تنگی نفس
- درد در زبان و دهان
- مور مور شدن، بی حسی و یا سوزش در با، دست، ساق پا و بازو (کمبود ویتامین B12) ،
- فراموشی
- پارانویا
MMA نیز برای بزرگسالان بدون علامت که احتمال بالاتری از کمبود ویتامین B12 دارند، مانند افراد سالخورده یا کسانی که داروهای خاصی مانند متفورمین را برای مدت طولانی مصرف می کنند، درخواست می شود. اگر دو آزمایش هم زمان نباشند، ممکن است یک آزمایش MMA نیز به عنوان پیگیری سطح افزایشی هموسیستین درخواست شود.
تست MMA زمانی درخواست می شود که پزشک مشکوک است که کودک مبتلا به بیماری حاد اسیدمی متیلالمونیک را به ارث برده باشد.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
اگر سطح MMA و هموسیستئین افزایش یافته و سطح ویتامین B12 به میزان قابل توجهی کاهش یابد، بنابراین کمبود B12 اولیه یا ملایم وجود دارد. این ممکن است کاهش B12 موجود در سطح بافت را نشان دهد.
اگر تنها سطح هموسیستئین بالا باشد و نه MMA، فرد ممکن است دارای کمبود فولات باشد. این تمایز مهم است زیرا دادن فولات به کسانی که کمبود B12 دارند، آنمی را درمان می کند، اما آسیب های عصبی را که ممکن است غیرقابل برگشت باشد درمان نمی کند.
اگر سطح MMA و هموسیستئین طبیعی باشد، بعید است که کمبود B12 وجود داشته باشد.
افزایش متوسط تا شدید سطح MMA ممکن است در نوزادان مبتلا به یک بیماری نادر متابولیکی بنام متیل مالونیک اسیدیا دیده شود.
کاهش سطح MMA شایع نیست و از لحاظ بالینی قابل توجه نیست.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
آزمایش MMA بالا می تواند نشان دهنده کمبود B12 باشد، اما مقدار MMA اندازه گیری شده لزوما نشان دهنده شدت کمبود، احتمال پیشرفت آن یا وجود و شدت هر گونه علائم نیست.
اگر فرد به بیماری کلیوی مبتلا باشد، ممکن است سطح MMA در خونش بالا برود. اگر کلیه ها به درستی کار نکنند، MMA را در ادرار به خوبی حذف نکرده، و باعث تجمع MMA در خون می شود.
بعضی از مطالعات تغییرات زیادی در سطوح MMA پیدا کرده اند که در طول زمان اندازه گیری شده اند.
-
اگر من MMA بالاتری داشته باشم، چرا دکتر در تشخیص کمبود ویتامین B12 مردد است؟
اگر نتیجه تست B12 پایین تر از حد نرمال باشد و علائم بالینی قابل توجهی وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است احساس کند که شما دارای B12 کافی هستید و به این یافته ها متکی است و نه به MMA بالا. به خصوص اگر سطح هموسیستئین شما طبیعی باشد، این امکان وجود دارد. پزشک شما ممکن است بخواهد وضعیت شما را در طول زمان تحت بررسی قرار دهد و ممکن است به شروع درمان شما با تزریق B12 و یا مکمل های خوراکی مایل نباشد مگر اینکه واقعا لازم باشد.
-
آیا برای آزمایش MMA می توان از خون یا ادرار استفاده کرد؟
در بیشتر موارد، این آزمایش برای استفاده از خون یا ادرار مناسب است. گاهی اوقات ممکن است پزشک بخواهد هر دوی خون و ادرار را برای مقایسه نتایج MMA آزمایش کند. از آنجایی که هوموسیستئین یک آزمایش خون است، وقتی که با هم تجویز شود، خونگیری برای هر دو آزمایش راحت تر و مناسب تر است.