ارزیابی خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی (CVD)؛ نظارت بر درمان
Lipid Panel پانل لیپید
لیپید چربیها و مواد شبهچربی هستند که بخش مهمی از سلولها و منابع انرژی هستند. پانل چربی سطح چربیهای خاص خون را اندازهگیری میکند تا به ارزیابی خطر بیماری قلبی و عروقی فرد(CVD) کمک کند.
نظارت: در فواصل منظم زمانی که فاکتورهای خطر وجود دارد، زمانی که نتایج قبلی نشاندهنده سطوح بالای خطر و یا نظارت بر اثربخشی درمان است
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
پانل چربی بهعنوان بخشی از ارزیابی خطر قلبی بهمنظور تعیین خطر ابتلا به بیماری قلبی فرد مورد استفاده قرار میگیرد و به تصمیمگیری درمورد بهترین درمان برای خطرات مرزی یا بالا استفاده میشود.
لیپیدها گروهی از چربیها و مواد چرب مانند هستند که جزء مهم سلولها و منابع انرژی هستند. نظارت و نگهداری سطوح سالم این چربیها در حفظ سلامتی مهم است. (برای اطلاعات بیشتر در مورد چربیها، بخش "هدف از انجام این آزمایش چیست؟" را ببینید.)
نتایج پانلهای چربی در کنار سایر عوامل شناخته شده بیماریهای قلبی در نظر گرفته میشود تا برنامهای برای درمان و پیگیری ایجاد شود. بسته به نتایج و سایر عوامل خطر، گزینههای درمان ممکن است شامل تغییر شیوه زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش یا داروهای کاهش چربی مانند استاتینها باشد.
پانل چربی معمولا شامل موارد زیر است:
- کلسترول مجموع - این تست تمامی کلسترول را در تمام ذرات لیپوپروتئین اندازهگیری میکند.
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL-C) کلسترول را در ذرات HDL اندازهگیری میکند. کلسترول خوب "نامیده میشود، زیرا کلسترول اضافی را برداشته و آن را برای حذف به کبد حمل میکند.
- کلسترول لیپوپروتئین کم چگالی (LDL-C) کلسترول را در ذرات LDL محاسبه میکند. اغلب کلسترول بد نامیده میشود زیرا کلسترول را در دیوارههای رگهای خونی ذخیره میکند که میتواند به آترواسکلروز کمک کند. معمولا مقدار LDL-C با استفاده از نتایج کلسترول تام، HDL-C و تریگلیسیرید محاسبه میشود.
- تریگلیسیرید - تمامی تریگلیسیرید را در تمام ذرات لیپوپروتئین اندازهگیری میکند. بیشترین مقدار آن در لیپوپروتئینهای کم چگالی (VLDL) است.
برخی از اطلاعات دیگر ممکن است بهعنوان بخشی از پانل چربی گزارش شود. این پارامترها از نتایج آزمایشات شناسایی شده در بالا محاسبه میشود.
- کلسترول لیپوپروتئین بسیار کم چربی (VLDL-C) محاسبه شده از تریگلیسیرید/ 5؛ این فرمول براساس ترکیب معمول VLDL ذرات است.
- غیر HDL-C از کلسترول مجموع منهای HDL-C محاسبه میشود.
- نسبت کلسترول HDL / نسبت محاسبه کلسترول تام به HDL-C
یک پروفایل گسترش یافته (یا آزمایش پیشرفته چربی) ممکن است شامل تعداد/ غلظت ذرات لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL-P) باشد. این آزمایش، به جای اندازهگیری مقدار ذرههای LDL ، مقدار LDLکلسترول را اندازهگیری میکند. تصور میشود که این مقدار ممکن است دقیقتر منعکس کننده خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در افراد خاص باشد. (برای اطلاعات بیشتر، به مقاله آزمایشات ذرات LDL مراجعه کنید.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
بزرگسالان
توصیه میشود که بزرگسالان سالم بدون هیچ عامل خطر دیگر برای بیماری قلبی با یک پانل چربی ناشتا در هر چهار تا شش سال آزمایش شود. غربالگری اولیه ممکن است تنها یک آزمایش واحد برای کلسترول مجموع باشد و نه یک پروفایل کامل چربی. با اینحال، اگر نتیجه آزمایش کلسترول غربالگری بالا باشد، احتمالا آزمایش با پانل چربی به دنبال آن انجام خواهد شد.
اگر عوامل دیگر خطر وجود داشته باشد یا اگر تستهای قبلی نشاندهنده سطح کلسترول بالا در گذشته باشد، تستهای مکرر با مشخصات کامل چربی توصیه میشود.
عوامل خطرساز به غیر از کلسترول لیپوپروتئین کم چگالی (LDL-C) عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن یا چاقی
- رژیم غذایی نامناسب
- از لحاظ فیزیکی غیر فعال - ورزش نکردن به اندازه کافی
- سن (اگر شما مرد 45 ساله یا بزرگتر یا زن 50 تا 55 ساله یا بالاتر است)
- فشارخون بالا (فشار خون 140/90 یا بالاتر یا مصرف داروهای ضد فشار خون)
- سابقه خانوادگی بیماریهای زودرس نارسایی قلبی (بیماری قلبی در مردان درجه یک زیر 55 سال و یا زنان درجه زیر 65 سال)
- بیماری قلبی پیش از قاعدگی یا حمله قلبی اخیر
- دیابت یا پیشدیابت
نکته : HDL بالا (60 mg/dL یا بالاتر) یک عامل خطر منفی محسوب میشود و حضور آن به حذف یک عامل خطر از کل کمک میکند.
جوانان
برای کودکان و نوجوانان، آزمایش لیپید معمول توسط آکادمی اطفال آمریکا (AAP) برای تمامی کودکان یک بار بین سن 9 تا 11 سالگی و دوباره بین 17 تا 21 توصیه میشود. غربالگری سریعتر و مکرر با پانل لیپید برای کودکان و جوانانی که در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در بزرگسالی توصیه میشود. برخی از عوامل خطر با بزرگسالان مشابه هستند و شامل سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی یا مشکلات بهداشتی مانند دیابت، فشار خون بالا یا اضافه وزن میشوند. با توجه به AAP، اطفال پر خطر باید بین 2 تا 8 ساله با پروفایل لیپیدی ناشتا آزمایش شوند.
کودکان زیر 2 ساله برای آزمایش بسیار جوان هستند.
برای کسب جزئیات بیشتر در این مورد، مقالات غربالگری کودکان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و بزرگسالان 50 و بالاتر را ببینید.
نظارت
پانل چربی نیز ممکن است در فواصل منظم برای ارزیابی موفقیت تغییرات شیوه زندگی کاهش چربی مانند رژیم غذایی و ورزش و یا تعیین اثربخشی درمان دارویی مانند استاتینها تجویز شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
بزرگسالان
بهطور کلی، سطح چربیهای سالم به حفظ سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی کمک میکند. متخصص سلامت نتایج هر عنصر پانل چربی را بههمراه دیگر عوامل خطر برای کمک به تعیین خطر کلی بیماری قلبی عروقی در فرد در نظر میگیرد، چه درمانی ضروری است و چه بسا بهترین درمان برای کاهش خطر بیماری قلبی فرد چیست.
در سال 2002، پنل سوم درمان بزرگسالان در برنامه آموزش ملی کلسترول (NCEP) دستورالعملهایی برای ارزیابی سطوح چربی و تعیین درمان ارائه داد. با اینحال، در سال 2013، کالج آمریکایی قلب (ACC) و انجمن قلب آمریکا (AHA) دستورالعمل جدیدی را برای درمان کلسترول برای کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی در بزرگسالان منتشر کردند. این دستورالعمل استراتژی درمانی متفاوتی از NCEP را توصیه کرد. تصمیمات درمانهای کاهش کلسترول دیگر بر روی اهداف LDL-C یا غیر HDL-C متمرکز نیست، بلکه براساس خطر 10 ساله بیماریهای قلبی عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD) و سایر عوامل است.
آخرین دستورالعملها عبارتند از یک حسابگر خطر پیشرفته مبتنی بر شواهد جدید ASCVD که برای شناسایی افرادی که بیشترین احتمال استفاده از درمان را دارند، استفاده میشود. این محدوده برای افراد بدون بیماری قلبی بین 40 تا 79 سال در نظر گرفته شده است. محاسبه شامل عوامل متعددی مانند سن، جنس، نژاد، کلسترول تام، HDL-C، فشارخون، وجود دیابت و عادت سیگار کشیدن در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، دستورالعملهای بهروز شده ارزیابی واکنشهای درمانی نسبت به مقادیر پایه LDL-C توصیه میشود که با آستانههای کاهش، براساس شدت داروهای کاهش دهنده چربی، متفاوت است.
استفاده از محاسبات ریسک بهروز شده و دستورالعملها بحثبرانگیز است. بسیاری از افراد هنوز از دستورالعمل های قدیمیتر از پانل III درمان بزرگسالان NCEP برای ارزیابی سطح چربی و خطر ابتلا به CVD استفاده میکنند:
کلسترول LDL
مطلوب: کمتر از 100mg / dL یا (2.59mmol / L)؛ برای افراد مبتلا به بیماری شناخته شده (ASCVD یا دیابت) کمتر از 70mg / dl یا (1.81mmol / L) بهینه است.
نزدیک به/ بالاتر از مطلوب: 129-100 میلیگرم/ دسیلیتر (2.59تا 3.34mmol/L)
بالای مرز: 159-130 میلیگرم در دسیلیتر (3.37تا 4.12mmol / L)
بالا: 160 تا 189 میلیگرم در دسیلیتر (4.15 تا 4.90mmol / L)
بسیار زیاد: بیش از 190 میلیگرم در دسیلیتر (4.90mmol / L)كلسترول مجموع
مطلوب: کمتر از 200 میلیگرم در دسیلیتر (5.18mmol / L)
مرز بالا: 200 تا 239 میلیگرم در دسیلیتر (5.18 تا 6.18mmol / L)
بالا: 240 میلیگرم / دسیلیتر (6.22mmol / L) یا بالاترکلسترول HDL
سطح پایین، افزایش خطر: کمتر از 40mg / dL یا (1.0mmol / L) برای مردان و کمتر از 40mg / dL یا (1.0mmol / L) برای زنان
میانگین سطح متوسط خطر: 40 تا 50 میلیگرم در دسیلیتر (1.0 تا 1.3mmol / L) برای مردان و بین 50 تا 59 میلیگرم در دسیلیتر (1.3 تا 1.5mmol / L) برای زنان
سطح بالای خطر کمتر از حد متوسط: 60 میلیگرم در دسیلیتر (1.55mmol / L) یا بالاتر برای هر دو مردان و زنانتریگلیسیرید ناشتا
مطلوب: کمتر از 150mg / dL یا (1.70mmol / L)
مرز بالا: 150 تا 199 میلیگرم در دسیلیتر (1.7-2.2mmol/L)
بالا: 200 تا 499 میلیگرم در دسیلیتر (2.3 تا 5.6mmol / L)
بسیار بالا: بیش از 500 میلیگرم در دسیلیتر (5.6mmol / L)
کلسترول غیر HDL
مطلوب: کمتر از 130 میلیگرم در دسیلیتر (3.37 میلیمول در لیتر)
نزدیک به / بالاتر از مطلوب: 130 تا 159 میلیگرم / دسیلیتر (3.37 تا 4.12mmol / L)
مرز بالا: 160 تا 189 میلیگرم در دسیلیتر (4.15 تا 4.90mmol / L)
بالا: 190 تا 219 میلیگرم در دسیلیتر (4.9 تا 5.7mmol / L)
بسیار زیاد: بیش از 220 میلیگرم در دسیلیتر (5.7mmol / L )
سطوح چربی ناسالم و یا وجود عوامل دیگر خطر مانند سن، سابقه خانوادگی، سیگار ، دیابت و فشارخون بالا ممکن است به این معنی باشد که فرد مورد آزمایش به درمان نیاز دارد.
دستورالعمل پنل سوم درمان NCEP از نتایج آزمایشات چربی و سایر عوامل خطر عمده برای تعیین سطح LDL کلسترول هدف استفاده میکند. با توجه به این دستورالعملها، افرادی که دارای LDL-C بالاتر از مقادیر هدف هستند، درمان خواهند شد.
مقدار LDL-C هدف:
- کمتر از 100 میلیگرم در دسیلیتر (2.59 میلیمول در لیتر) اگر فرد مبتلا به بیماری قلبی یا دیابت باشد [و در حد مطلوب کمتر از 70 میلیگرم در دسیلیتر (1.81mmol / L)]
- اگر فرد دارای 2 یا بیشتر از عوامل خطر باشد، کمتر از 130 میلیگرم در دسیلیتر (3.37mmol / L)] است
- اگر فرد دارای 0 یا 1 عامل خطر باشد، کمتر از 160 میلیگرم در دسیلیتر (4.14mmol / L) است
جوانان
برای کودکان و نوجوانان، آزمایش لیپید معمول توسط آکادمی اطفال آمریکا (AAP) برای تمامی کودکان یک بار بین سن 9 تا 11 سالگی و دوباره بین 17 تا 21 توصیه میشود. غربالگری سریعتر و مکرر با پانل لیپید برای کودکان و جوانانی که در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در بزرگسالی توصیه میشود. برخی از عوامل خطر با بزرگسالان مشابه هستند و شامل سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی یا مشکلات بهداشتی مانند دیابت، فشار خون بالا یا اضافه وزن میشوند. با توجه به AAP، اطفال پر خطر باید بین 2 تا 8 ساله با پروفایل لیپیدی ناشتا آزمایش شوند.
آزمایش قابل قبول (mg / dL) مرز (mg / dL) بالا (mg / dL) کودکان و نوجوانان كلسترول مجموع کمتر از 170 170-199 بزرگتر یا مساوی 200 کلسترول غیر HDL کمتر از 120 120-144 بزرگتر یا مساوی 145 جوانان كلسترول مجموع کمتر از 190 190-224 بزرگتر یا مساوی 225 کلسترول غیر HDL کمتر از 150 150-189 بزرگتر با مساوی 190 *اقتباس از "پانل کارشناسان در دستورالعملهای یکپارچه سلامت قلب و عروق و کاهش خطر در کودکان و نوجوانان: خلاصه گزارش". اطفال 2011; 128
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
افزایش تمایل به اندازهگیری تریگلیسیرید در افرادی که ناشتا نیستند، افزایش مییابد. دلیل این امر این است که نمونههای غیر ناشتا معرف بهتری از سطح معمول تریگلیسیرید هستند، در بیشتر ساعات روز سطوح چربی خون منعکس کننده سطوح پس از غذا (پس از صرف غذا) و نه سطح ناشتا است. با وجود این، هنوز مشخص نیست که چگونه سطوح غیرناشتا را برای ارزیابی ریسک تفسیر کنیم، بنابراین در حال حاضر در توصیههای فعلی برای ناشتا قبل از آزمایشات سطوح چربی تغییری وجود ندارد.
ارزیابی خطر معمول قلبی معمولا شامل پانل چربی ناشتا است. فراتر از آن، تحقیق همچنان به سودمندی سایر نشانگرهای غیر سنتی خطر ابتلا به بیماری قلب مانند Lp-PLA2 ادامه میدهد. پزشک ممکن است یک یا چند نشانگر را برای ارزیابی خطر شخصی انتخاب کند، اما هیچ توافقی در مورد استفاده آنها وجود ندارد و آنها بهطور گسترده در دسترس نیستند. برای بحث بیشتر در این موضوع، به مقاله ارزیابی ریسک قلب مراجعه کنید.
-
اگر میزان چربی من ناسالم باشد چه درمانهایی توصیه میشود؟
تبعیت از شیوه زندگی سالم بخش مهمی از حفظ سلامت قلب و درمان کلسترول بالا است. این ممکن است به این معنی باشد که شما باید شیوه زندگی خود را تغییر دهید، بهویژه با اتخاذ رژیم استفاده کم از چربی اشباع شده و چربیهای غیر اشباع (ترانس چربی)، اجتناب از سیگار، کنترل فشار خون بالا و دیابت و شرکت در ورزش متعادل. ممکن است برای مشاوره در تغییر تغذیه غذایی به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
ارائهدهنده خدمات بهداشتی با توجه به نتایج کلسترول لیپوپروتئین کم چگالی (LDL-C) و خطر احتمالی محاسبه شده برای ASCVD با شما درباره خطرات و مزایای درمان دارویی صحبت خواهد کرد. چند نوع دارو وجود دارد که در کاهش LDL-C موثر هستند. ممکن است یکی از این موارد تجویز شود. LDL-C شما در فواصل منظم برای اطمینان از موثر بودن دارو بررسی خواهد شد. اگر دارو باعث کاهش کافی LDL در کلسترول شما نگردد، ممکن است پزشک شما مقدار دارو را افزایش دهد یا احتمالا داروی دوم را اضافه کند.
-
من آزمایش غربالگری کلسترول داشتم. این مقدار کمتر از mg / dl 200 یا mmol/L) 5.18 ) بود. آیا من نیاز به پروفایل لیپیدی دارم؟
اگر كلسترول مجموع كمتر از 200 (5.18 mmol / L) باشد و سابقه بیماری قلبی و یا سایر عوامل خطرناك را نداشته باشید، ممكن است پروفایل لیپید لازم نباشد. با اینحال، اندازهگیری HDL کلسترول توصیه میشود تا اطمینان حاصل کنید که شما HDL-C پایین ندارید. در حال حاضر بسیاری از برنامههای غربالگری هر دو کلسترول و HDL-C را ارائه میدهند.
-
نتایج پانل چربی من با تریگلیسیرید بالا همراه بود و نتایجی برای LDL-کلسترول یافت نشد. چرا؟
در اکثر پانلهای غربالگری چربی، کلسترول LDL از سایر اندازهگیریهای چربی محاسبه میشود. با اینحال اگر تریگلیسیرید بیش از 400 میلیگرم در دسیلیتر باشد (4،52 میلیمول/ لیتر) محاسبه درست نیست. برای تعیین LDL-C هنگامی که تریگلیسیرید بیش از 400 میلیگرم در دسیلیتر (4.52 میلیمول/ لیتر) است، به تکنیکهای آزمایش خاص مانند آزمایش مستقیم LDL-C یا آزمایش لیپید اولتراسوند (بعضی اوقات بهعنوان آزمایش آزمایشی بتا) شناخته میشود.
-
کلسترول غیر HDL چیست؟
کلسترول غیر HDL یا (non-HDL-C) با کمکردن مقدار HDL-C از نتیجه کلسترول تام محاسبه میشود. این نتیجه نشاندهنده کلسترول "آتروژن" است - کلسترول که در شریانها ایجاد میشود، پلاکها را تشکیل میدهد و موجب تنگ شدن عروق و انسداد میشود. برخلاف محاسبه LDL-C (به سوال 3 در بالا نگاه کنید)، این محاسبه توسط سطوح بالای تریگلیسیرید تحت تأثیر قرار نمیگیرد. نتیجه غیر HDL-C شما ممکن است برای ارزیابی خطر ابتلا به CVD، بهویژه اگر دارای تریگلیسیرید بالا باشد، زیرا غیر HDL-C بالا با افزایش خطر همراه است. همانطور که در برنامه آموزش ملی کلسترول توصیه میشود، پانل درمان بزرگسال III، اگر دارای تریگلیسیرید بالا باشید (بیش از 200 میلیگرم/ دسیلیتر)، نتیجه غیر HDL-C میتواند بهعنوان هدف ثانویه درمان استفاده شود؛ مانند تغییر شیوه زندگی و داروهایی که هدف آن کاهش سطح چربی است.
-
آزمایش تعداد ذرات کم چگالی (LDL - P) چیست ؟
LDL-P آزمایشی است که تعداد ذرات LDL را اندازهگیری میکند و نه مقدار LDL-کلسترول. برای بسیاری از افراد، آزمایش LDL کلسترول شاخص خوبی برای خطر ابتلا به CVD است. با اینحال، تحقیقات نشان داده است که برخی از افراد با سطوح سالم LDL-C همچنان خطر ابتلا به CVD را افزایش میدهند. بهطور مشابه، افراد مبتلا به برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت ممکن است خطر ابتلا به LDL-C را در سطح سالم افزایش دهند. برای این افراد پیشنهاد شده است که تعداد ذرات LDL و اندازه آنها ممکن است عامل تعیین کنندهای در تعیین خطر ابتلا به CVD باشند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد ، مقاله آزمایشات ذرات LDL را ببینید.
کلسترول اضافی در خون ممکن است در پلاکها روی دیوارههای رگهای خونی ذخیره شود و خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد.
محل قلب در قفسه سینه
پلاک میتواند دیوارههای خونی را باریک کند. اعتبار تصویر: موسسه ملی قلب، ریه و خون