التهاب پانکراس حاد
در حدود 75 درصد از حملات پانکراس حاد خفیف می باشد، با این حال ممکن است موجب درد شدید شکمی، تهوع، استفراغ، ضعف و یرقان در فرد بیمار شود. این حملات موجب التهاب موضعی، تورم و هموراژ شود که اغلب با درمان مناسب رفع می شود و آسیب کمتری وارد خواهد شد.
در حدود 25 درصد موارد، حملات التهاب پانکراس حاد شدید بوده و عوارضی مثل مرگ بافت، عفونت، فشار خون پایین، مشکلات تنفسی، شوک و نارسایی کلیه یا کبد توسعه می یابد. تشخیص و درمان حملات شدید بصورت فوری برای پیشگیری از عوارض و کاهش التهاب و محدود کردن عفونت ضرورت دارد.
زمانیکه علائم بروز می کنند، مشورت با پزشک اهمیت خواهد داشت که این مشورت به دو دلیل است، اول اینکه شدت علائم ضرورتا نشانگر مقدار آسیب وارده نیست و دوم اینکه بیماری های دیگر نیازمند درمان ممکن است موجب بروز علائم مشابه شوند.

التهاب پانکراس مزمن
افراد دارای التهاب پانکراس مزمن ممکن است دارای عود حملات با علائمی مشابه با التهاب حاد پانکراس باشند، این حملات معمولا با پیشرفت بیماری، افزایش خواهند یافت. رایج ترین علامت مشاهده شده دردی است که در نیمه شکم رخ می دهد که می تواند به پشت شکم نیز منعکس شود که اغلب چند ساعت طول بکشد.
در طی زمان، بافت پانکراس آسیب دیده و سلول هایی که آنزیم های گوارشی را تولید می کنند، موجب نارسایی پانکراس، کاهش وزن، سوءتغذیه، تجمع مایع در شکم، کیست های پانکراس (کیسه مایعات و بافت تخریب شده که ممکن است عفونی شود) و مدفوع دارای چربی می شوند. با تخریب سلول های تولید کننده انسولین، فرد بیمار مبتلا به دیابت می شود.
درد همراه با التهاب پانکراس مزمن ممکن است شدید بوده و مستمر یا متناوب باشد. این وضعیت می تواند با خوردن یا نوشیدن و مصرف الکل وخیم تر شود.

طبق اصول راهنمای کالج آمریکایی مطالعات دستگاه گوارشی، سه معیار باید برای تشخیص التهاب حاد پانکراس موجود باشد تا این بیماری تشخیص داده شود:
1. درد شدید شکم
2.سطوح آمیلاز یا لیپاز که سه برابر سطح نرمال هستند
3.نتایج مشخص از تصویربرداری شکم
التهاب مزمن پانکراس را نیز می توان با استفاده از این آزمایشات و موارد دیگر تشخیص داد.
اطلاعات بیشتر در مورد آزمایشات مورد استفاده برای هر دو نوع التهاب پانکراس:
-آمیلاز، آنزیم پانکرس و غده بزاقی برای تجزیه کربوهیدرات ها می باشد. سطح این آنزیم 2 تا 12 ساعت بعد از شروع علائم التهاب حاد افزایش یافته و 12 تا 72 ساعت بعد به اوج خود می رسد. این آنزیم ممکن است 5 تا 10 برابر سطح نرمال افزایش یابد و اغلب در طی یک هفته به حالت نرمال باز می گردد. التهاب پانکراس در صورتی محتمل خواهد بود که که سطح آنزیم 3 برابر سطح نرمال برسد. آمیلاز را می توان در افراد مبتلا به التهاب مزمن پانکراس تحت نظارت قرار داد، این آنزیم بطور متوسط و تا زمانی که سلول های تولید شده از بین بروند (در نتیجه التهاب پانکراس) افزایش خواهد یافت که در آن نقطه سطوح آمیلاز خون ممکن است کاهش یابد. بایستی خاطرنشان سازیم که آمیلاز آنزیمی است که دارای شکل های مختلفی است که ایزوآنزیم نامیده می شوند: آمیلاز-P توسط پانکراس و آمیلاز-S توسط غدد بزاقی تولید می شوند. بطور نرمال، آزمایش آمیلاز کلی درخواست می شود. گاها، آزمایشات ایزوآنزیم برای تفکیک علل مرتبط با پانکراس و غیر آن در افزایش آمیلاز درخواست می شوند.
-لیپاز یک آنزیم پانکراس است که همراه با ماده صفرا از کبد موجب تجزیه چربی ها می شود. این یک آزمایش رایج دیگر برای تشخیص التهاب پانکراس است. سطح آن در خون در طی 4 تا 8 ساعت از شروع وضعیت حاد افزایش یافته و در 24 ساعت بعد از آن به اوج خود می رسد. لیپاز حساس تر و اختصاصی تر از آمیلاز برای تشخیص التهاب حاد پانکراس است. با این حال، منابع دیگری از لیپاز در مجرای گوارشی وجود دارد. در برخی از آزمایشاتی که لیپاز غیرپانکراس را شناسایی می کند، افزایش جزئی ممکن است در نتیجه بیماری های غیرپانکراس رخ دهد. در افراد مبتلا به التهاب پانکراس، لیپاز ممکن است چندبرابر سطح طبیعی آن افزایش یابد و و بیشتر از آمیلاز در سطح افزایش یافته باقی بماند. همانند آزمایش آمیلاز، التهاب پانکراس را در صورتی می توان تشخیص داد که سطح لیپاز 3 برابر بیش از حد نرمال باشد. با تخریب سلول های در التهاب پانکراس مزمن و کاهش تولید لیپاز به ده درصد زیر سطح نرمال، مدفوع چرب و با بوی ناخوشایند شکل خواهد گرفت. با پیشروی التهاب مزمن پانکراس، آمیلاز و لیپاز ممکن است حتی در شرایط حملات حاد، در سطح نرمال بوده یا کاهش یابد.
-تریپسین یک آنزیم پانکراس است که موجب تجزیه پروتئین ها می شود. اندازه گیری تریپسین خون، حساس ترین آزمایش خون برای التهاب پانکراس بویژه التهاب مزمن است اما بطور گسترده در دسترس نبوده و بطور معمول استفاده نمی شود. آزمایش موجود بعنوان تریپسینوژن، واکنش ایمنی شبه تریپسین یا تریپسین واکنش گر ایمنی تعیین شده است.
آزمایشاتی که می توان برای بررسی عوارض التهاب حاد پانکراس استفاده کرد، شامل موارد زیر است:
-سنجش تعداد کل سلول های خون (شامل تعداد گلبول های سفید خون)
-پنل سوخت و ساز جامع (شامل بیلی روبین، آنزیم های کبد)
-گلوکز
-کلسیم
-منیزیم
-پروتئین واکنش گر-C (ارزیابی التهاب)
آزمایشات دیگر که می توان برای تشخیص و ارزیابی التهاب مزمن پانکراس استفاده کرد، شامل موارد زیر است:
-چربی مدفوع
-الاستاز پانکراس در مدفوع
-آزمایش کلراید برای تشخیص سیستیک فیبروزیس
-آزمایشات زیست شناسی مولکولی برای جهش های ژنتیک مثل موارد مرتبط با سیستیک فیبروزیس
بررسی های غیرآزمایشگاهی مورد استفاده برای تشخیص التهاب پانکراس می تواند شامل موارد زیر باشد:
-فراصوت از شکم
-Endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP): آزمایشی که از یک اسکوپ انعطاف پذیر استفاده کرده و وارد دهان می شود و تا مری داخل می شود تا آسیب وارده به پانکراس و یا مجاری صفرا مورد بررسی قرار می گیرد.
-Magnetic resonance cholangiopancreatography (MRCP): یک نوع آزمایش MRI مورد استفاده برای تصویربرداری از پانکراس و مجاری صفرا؛ گاها قبل از ERCP یا بجای آن استفاده می شود زیرا سریع تر و غیرتداخلی است؛ همچنین در تفکیک التهاب پانکراس از سرطان لوزالمعده مفید است
-CT اسکن
-آزمایش سکرتین (غیررایج) که در آن یک ابزار در در اثنی عشر قرار داده می شود تا ترشحات ناشی از تزریق زیرجلدی سکرتین جمع آوری شود. سکرتین هورمونی است که موجب می شود پانکراس مایع حاوی آنزیم های گوارشی را ترشح کند. مقدار آنزیم ها مثل لیپاز و تریپسین و بیکربنات در ترشح پانکراس اندازه گیری شده و با مقادیر نرمال مقایسه می شود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد تخقیقات تصویربرداری، به وبسایت RadiologyInfo.org مراجعه کنید.

التهاب پانکراس نیازمند توجه و درمان فوری است. در طی یک حمله حاد، احتمال تخریب پانکراس در طی چند ساعت وجود دارد و عوارض می توان تهدیدکننده حیات باشد.
التهاب حاد پانکراس
معمولا پیشگیری از حملات التهاب حاد پانکراس یا شناسایی اولیه آنها امکان پذیر نیست. عود التهاب حاد پانکراس ممکن است ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عادات زندگی مثل الکلیسم باشد. حملات مرتبط با الکلیسم معمولا شامل چندسال مصرف متعادل تا سنگین الکل است که اغلب با یک دوره نوشیدن افراطی تسریع می شود. ممکن است دردهای هشداردهنده وجود داشته باشد یا اینکه این دردها بروز نکند. در مورد سنگ کیسه صفرا یا دیگر علل التهاب حاد پانکراس، قبل از بروز حمله، هیچ گونه هشداری وجوئ نخواهد داشت.
درمان معمولا شامل کنترل درد و عدم مصرف مواد غذایی برای چند روز تا چند هفته است تا اینکه علائم فروکش کند. افراد در طی این دوره بستری می شوند و تمامی مایعات و مواد غذایی بصورت زیرجلدی داده می شود. عوارضی مثل عفونت ها نیز مورد بررسی و درمان قرار می گیرند. اگر التهاب حاد بدلیل سنگ کیسه صفرا باشد، جراحی ضرورت خواهد داشت تا این سنگ ها خارج شوند.
التهاب مزمن پانکراس
التهاب مزمن پانکراس با تلاش برای پیشگیری از حملات آتی، به حداقل رساندن آسیب به پانکراس و نظارت و بررسی خود آسیب، درمان می شود. خودداری از الکل در کمک به پیشگیری از حملات اضافی اهمیت دارد. رژیم غذایی با چربی پایین را می توان برای کاهش فشار بر روی پانکراس تجویز کرد و آنزیم های پانکراس می توانند نارسایی ها و سوءجذب را تسکین دهند. فرد بیمار نیز ممکن است نیاز به مکمل های ویتامین و کلسیم محلول در چربی داشته باشد. گلوکز معمولا نظارت می شود و تزریق انسولین نیز برای فرد دیابتی در نظر گرفته می شود. داروهای خوراکی دیابت در این مورد کارساز نخواهند بود.
کنترل درد بخش مهمی از درمان است زیرا ممکن است دردهای متوسط تا شدید و مستمری وجود داشته باشد. ممکن است مواد تسکین دهنده و ضدافسردگی به فرد تجویز شود. با پیشرفت زمان و کاهش کارکرد پانکراس بدلیل تخریب بافت های پانکراس، سطح درد کاهش خواهد یافت.
جراحی ممکن است در برخی موارد برای خارج کردن کل یا بخشی از پانکراس و یا از بین بردن انسداد ضروری خواهد بود. لازم به ذکر است که جراحی پانکراس خیلی سخت است. برای اطلاعات بیشتر در مورد جراحی پانکراس به وبسایت انجمن سرطان آمریکا مراجعه کنید.
افراد دارای التهاب مزمن پانکراس در معرض خطر بیشتری برای توسعه سرطان لوزالمعده هستند. همزمان با اینکه پزشک فرد مبتلا به التهاب پانکراس مزمن را تحت نظارت دارد، سرطان را نیز در وی مورد بررسی قرار خواهد داد.