اسامی دیگر
CCP Antibody
Citrulline Antibody
Anti-citrulline Antibody
Anti-cyclic Citrullinated Peptide
Anti-CCP
ACPA
اسم متعارف
Cyclic Citrullinated Peptide Antibody
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه November 1, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید (RA) و تشخیص آن از انواع دیگر آرتریت؛ برای کمک به ارزیابی در مورد پیش بینی فرد مبتلا به RA

زمان انجام آزمایش؟

وقتی پزشک نسبت به بیماری آرتریت روماتوئید در فردی که دارای التهاب مفاصل است تردید داشته اما در عین حال فرد تمامی نشانه های بیماری را ندارد

نمونه مورد نیاز؟

نمونه خون وریدی بازو

آمادگی برای آزمایش؟

هیچگونه آمادگی نیاز نیست

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

در این آزمایش چه چیزی بررسی می شود؟

آنتی بادی های پپتیدی سیترولین سیکلین، اتوآنتی بادی هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می شوند که بر علیه پپتیدهای سیتروالین (CCP) هدایت می شوند. این آزمایش، آنتی بادی های ضد CCP را در خون اندازه گیری می کند.


Citrulline به طور طبیعی در بدن به عنوان بخشی از متابولیسم اسید آمینه آرژنین تولید می شود. با این حال، در مفاصل با آرتریت روماتوئید (RA)، این تبدیل ممکن است با میزان بالاتر رخ دهد.سیترولین ساختار پروتئین را تغییر می دهد و می تواند واکنش ایمنی ایجاد کند و آنتی بادی های علیه پروتئین های مشترک را ایجاد کند. آزمایش آنتی بادی CCP به تشخیص RA کمک کرده و می تواند  در شناسایی افراد مبتلا به شکل شدیدتر این بیماری سودمند باشد.


RA، یک بیماری خود ایمنی سیستمیک و مزمن است که باعث التهاب، درد، سفتی، و تغییرات مخرب در دست ها، پاها، و مفاصل دیگر در سراسر بدن می‌شود. این بیماری می تواند هر کسی در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما معمولا بین 40 تا 60 سالگی توسعه می یابد و حدود 75 درصد از افراد مبتلا به آن زنان هستند. دوره RA و پیش بینی آن متغیر است. این بیماری ممکن است به آرامی یا به سرعت پیشرفت کند. این بیماری ممکن است در بعضی از مردم به سطح بهبودی برسد و در برخی موارد ممکن است خودبخود رفع شود. اگر RA درمان نشود می تواند طول عمر فرد را کوتاه کند و در عرض چند سال آنها را از توان بیاندازد.


درمان های مختلفی برای به حداقل رساندن عوارض RA وجود دارد، اما همه این موارد به یک تشخیص دقیق و شروع درمان قبل از ایجاد آسیب مفصلی بستگی دارد. عامل روماتوئید (RF) اولین آزمایش خون است که برای تشخیص RA مورد استفاده قرار می گیرد و آن را از سایر انواع آرتریت و سایر پروسه های التهابی تشخیص می دهد. با این حال، حساسیت و اختصاصی بودن RF کامل نیست؛ این می تواند در افراد مبتلا به علائم بالینی RA مثبت باشد و در افراد دیگر، منفی باشد. مطالعات نشان داده اند که آزمایش آنتی بادی CCP دارای حساسیت و حالت تخصصی معادل با RA  یا بهتر از آن می باشد.


در سال 2010 معیارهای آرتریت روماتوئید از کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) شامل آزمایش آنتی بادی CCP، همراه با RF، به عنوان بخشی از معیارها برای تشخیص آرتریت روماتوئید عنوان شد. طبق این طبقه بندی، آنتی بادی CCP را می توان در حدود 50-60٪ از افراد مبتلا به RA را در حدود 3 تا 6 ماه بعد از شروع علائم شناسایی کرد. تشخیص زودهنگام و تشخیص RA به پزشک کمک میکند تا درمان تداخلی این بیماری را آغاز کند، تا بتواند عوارض مرتبط با آن و آسیب بافتی را به حداقل برساند.
 

نمونه برای آزمایش چگونه جمع آوری می‌شود؟

نمونه خون وریدی از بازو گرفته میشود.

آیا آمادگی خاصی برای کیفیت نمونه مورد نیاز است؟

هیچگونه آمادگی نیاز نیست

Accordion Title
سوالات رایج
  • از نتیجه آزمایش چگونه استفاده می‌شود؟

    برای تشخیص آرتریت روماتوئید (RA) و بررسی شدت و احتمال بیماری (پیش بینی)، یک آزمایش آنتی بادی پپتید سیتروالین (cyclic citrullinated peptide) (CCP) می تواند به همراه  آزمایش فاکتورهای روماتوئید (RF) یا بعد از آن انجام شود. نشانگرهای التهاب نیز ممکن است در این زمان اندازه گیری شوند مانند ESR   پروتئین واکنشگر C (CRP).
    آنتیبادی های پپتیدی سیترولین سیکلین، آتوآنتی بادی هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می شوند که بر علیه پپتیدهای سیتروالین (CCP) هدایت می شوند. (برای اطلاعات بیشتر، به بخش «چه چیزی آزمایش می شود» را رجوع کنید.)
    آزمایش آنتی بادی CCP نیز ممکن است برای ارزیابی احتمال توسعه RA در افرادی که مبتلا به آرتریت ناشناخته هستند، درخواست گردد - کسانی که علائم را دارند، اما با معیارهای کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) برای RA هماهنگ نیستند. طبق گزارشات ACR، تقریبا 95٪ از کسانی که دارای آنتی بادی مثبت CCP هستند، معیارهای RA را در آینده برآورده می کنند. تشخیص زودهنگام RA برای هدایت تصمیمات درمانی ضروری است.

  • این آزمایش چه زمانی درخواست میشود؟

     آزمایش آنتی بادی CCP در درجه اول به همراه یک تست RF انجام می شود و این زمانی است که فرد علائم و نشانه های داشته باشد که  به دلیل عدم تشخیص آرتروز التهابی بوده باشد. ممکن است به عنوان یک آزمایش پیگیری برای شخص دارای RF منفی با علائم و نشانه های مشکوک به RF درخواست داده شود. RF اغلب به صورت همزمان چندین مفصل را تحت تاثیر قرار می دهد. نشانه ها و علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
     

    -مفاصل دست و مچ دردناک، گرم و ملتهب

    -درد که گاهی اوقات بر روی آرنج، گردن، شانه ها، لگن، زانو و / یا پا تاثیر می گذارد

    -خشکی مفاصل آسیب دیده در صبح که در طول روز بهبود می یابد

    -خستگی

    -تب

    -افزایش دانه هایی زیر پوست، به ویژه در آرنج

    -احساس عمومی ناخوشی

  • تفسیر نتایج آزمایش چگونه است؟

    زمانیکه فرد دارای علائم و نشانه های مثبت التهاب مفاصل برای هر دو آزمایش آنتی بادی CCP و RF باشد، به احتمال زیاد مبتلا به RA بوده و احتمال دارد که به سرعت و بصورت پیش رونده ای، یک شکل شدید از بیماری را توسعه دهند. زمانیکه فرد برای آزمایش آنتی بادی CCP و نه RF مثبت باشد یا سطوح پایینی از هر دو مورد را داشته باشد و دارای علائمی حاکی از RA باشد، در این حالت احتمالا فرد در مراحل اولیه بیماری RA بوده یا اینکه این بیماری در آینده در وی گسترش خواهد یافت.

    زمانیکه افراد برای آنتی بادی CCP منفی باشند اما RF مثبت داشته باشند، در اینحالت نشانه ها و علائم در تعیین ابتلای آنها به RA یا شرایط دیگری از التهاب اهمیت خواهد داشت. زمانیکه فردی برای هر دو مورد آنتی بادی CCP و RF منفی باشد، در این شرایط احتمال اندکی برای ابتلا به RA وجود خواهد داشت. با این حال باید تاکید کنیم که RA یک تشخیص بالینی بوده و باید در عدم وجود آزمایش های مثبت اتوآنتی بادی  ها  انجام شود.

     

  • آیا اطلاعات بیشتری مورد نیاز است؟

    آزمایش آنتی بادی CCP نسبتا جدید است. این امر به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد، اما هنوز نسبت به تست RFکمتر درخواست می شود.
    آنتی بادی های CCP به ندرت در سایر بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس، بیماری گریوز و سندرم شوگرن دیده می شود و ممکن است در عفونت هایی مانند سل، تشخیص داده شود.

  • آیا همه باید برای آنتی بادی CCP آزمایش شوند؟

    خیر. آنتی بادی CCP به عنوان یک آزمایش غربالگری توصیه نمی شود. همانند RF، بهتر است برای ارزیابی افرادی که علائم بالینی آنها RA است یا مبتلا به آرتریت غیر تشخیصی هستند، مورد استفاده قرار گیرد.

  • آیا این آزمایش در مطب پزشک قابل انجام است؟

    تست Anti-CCP به طور گسترده ای در دسترس است و ممکن است توسط پزشک شما مورد آزمایش قرار گیرد. این آزمایش ممکن است در همه آزمایشگاهها موجود نباشد، اما می تواند بصورت معمول به آزمایشگاه مرجع ارسال شود.

  • آیا آنتی بادی CCP همیشه از بین می رود؟

    مانند سایر اتوآنتی بادیهای دیگر که یک بار توسط سیستم ایمنی بدن تولید می شود، سطح CCP ممکن است در طول زمان تغییر کند، اما از بین نمی رود. سطح آنتی بادی CCP ممکن است با درمان کاهش یابد

  • چه آزمایشهای دیگری ممکن است در بررسی RA درخواست داده شود؟

    پزشک شما می تواند آزمایش ESR و / یا CRP را درخواست دهد، آزمایش هایی که التهاب را تشخیص می دهند. پزشک همچنین ممکن است آزمایش (CBC) را برای بررسی تعداد سلولهای خون، (علامت دیگری از التهاب) درخواست داده و کم خونی (وضعیتی که در افراد مبتلا به RA وجود دارد) را بررسی کند. برای اطلاعات بیشتر، ممکن است تجزیه و تحلیل مایع مفصلی (مایع سینوویال) انجام شود. علاوه بر این، ارائه کننده مراقبت های بهداشتی شما نیز ممکن است آزمایش آنتی بادی ضد انسدادی (ANA) را انجام دهد. ANA منفی کمک می کند تا لوپوس و سایر بیماری های روماتیسمی سیستمیک رد شوند؛ ANA ممکن است در حداکثر یک سوم از بیماران مبتلا به RA مثبت باشد.

مشاهده منابع

منابع مورد استفاده در این مقاله

Reviewer May 2015 Erin Kaleta, PhD, DABCC, Clinical Director, Sonora Quest Laboratories.

(October 2003) Kavanaugh, A., Matteson, E., Cush, J. The Use of anti-cyclic citrullinated peptide (anti-CCP) antibodies in RA, Hotline from the American College of Rheumatology. Available online at https://www.rheumatology.org/publications/hotline/1003anticcp.asp through https://www.rheumatology.org. Accessed on May 11, 2015.

Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics, 5th ed. Curtis, C.A., Ashwood, E.R., Bruns, D.E., eds. St. Louis: Elsevier Saunders.

Aletaha, D., Neogi, T., Silman, A.J., Funovitz, J., Felson, D.T., Bingham, C.O., et al. 2010 Rheumatoid Arthritis Classification Criteria. Arthritis & Rheumatism 62(9), 2569-2581.

Singh, J.A., Furst, D.E., Bharat, A., Curtis, J., Kavangaugh, A.F., Kremer, J.M. 2012 Update of the 2008 American College of Rheumatology recommendations for the use of disease-modifying anti-rheumatic drugs and biologic agents in the treatment of rheumatoid arthritis. Arthritis Care & Research 64(5), 625-639.

Taylor, P.C., Maini, R.N. Clinically useful biologic markers in the diagnosis and assessment of outcome in rheumatoid arthritis. In: UpToDate, O’Dell, J.R., Romain, P.L., eds. UpToDate, Waltham, MA. Accessed on May 12, 2015.

Sources Used in Previous Reviews

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Shiel, W. (2004 September 17, Reviewed). Citrulline Antibody. MedicineNet.com [On-line information]. Available online at http://www.medicinenet.com/citrulline_antibody/article.htm through http://www.medicinenet.com.

Check, W. (2003 June). Assay takes arthritis out of the gray zone. College of American Pathologists, Feature Story [On-line journal]. Available online at http://www.cap.org/apps/docs/cap_today/feature_stories/rheumarthritis_assay.php through http://www.cap.org.

Bizzarola, N. et. al. (2001). Diagnostic Accuracy of the Anti-Citrulline Antibody Assay for Rheumatoid Arthritis. Clinical Chemistry. 2001; 47:1089-1093. [On-line information]. Available online at http://www.clinchem.org/cgi/content/full/47/6/1089 through http://www.clinchem.org.

(2004 February 4, Updated). Cyclic Citrullinated Peptide (CCP): A New Serum Marker for Rheumatoid Arthritis. Foundation for Blood Research, Fact Sheet [On-line information]. Available online at http://www.fbr.org/publications/factsheets/fs-ccp.html through http://www.fbr.org.

Wiik, A., et. al. (2003). The Use of Anti-cyclic Citrullinated Peptide (anti-CCP) Antibodies in RA. American College of Rheumatology, Hotline [On-line article]. Available online at http://www.rheumatology.org/publications/hotline/1003anticcp.asp through http://www.rheumatology.org.

McCoy, T. (2003 October 24). Simple Blood Test May Predict The Development Of Rheumatoid Arthritis In Patients With Joint Pain. American College of Rheumatology, Arthritis News [On-line press release]. Available online at http://www.rheumatology.org/press/2003/pr1.asp through http://www.rheumatology.org.

Bas, S. et. al. (2002). Diagnostic tests for rheumatoid arthritis: comparison of anti-cyclic citrullinated peptide antibodies, anti-keratin antibodies and IgM rheumatoid factors. Rheumatology 2002; 41: 809-814. [On-line journal]. Available online at http://rheumatology.oupjournals.org/cgi/content/full/41/7/809 through http://rheumatology.oupjournals.org.

Vallbracht, I., et. al. (2004). Diagnostic and clinical value of anti-cyclic citrullinated peptide antibodies compared with rheumatoid factor isotypes in rheumatoid arthritis. Annals of the Rheumatic Diseases 2004;63:1079-1084. [On-line abstract]. Available online at http://ard.bmjjournals.com/cgi/content/abstract/63/9/1079 through http://ard.bmjjournals.com.

Castelar Pinheiro, G., et. al. (2003 August 5). Anti–Cyclic Citrullinated Peptide Antibodies in Advanced Rheumatoid Arthritis. Annals of Internal Medicine, Letter, Volume 139 Issue 3, Pages 234-235. [On-line journal]. Available online at http://www.annals.org/cgi/content/full/139/3/234-a through http://www.annals.org.

(©2004). 0055256: Cyclic Citrullinated Peptide Antibody, IgG. ARUP's User's Guide [On-line test information]. Available online at http://www.aruplab.com/guides/ug/tests/0055256.jsp through http://www.aruplab.com.

Rauscher, M. (2003 October 28, Updated). Antibodies may help predict rheumatoid arthritis. MedicineNet.com, Reuters Health [On-line information]. Available online at http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=25015 through http://www.medicinenet.com.

Douglas, D. (2004 September 21). Antibodies Predict Course of Early Arthritis. MedlinePlus Health Information from Reuters [On-line news, not available after 10/21/2004]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/news/fullstory_20221.html through http://www.nlm.nih.gov.

Schellekens, G., et. al., (1998 January). Citrulline is an Essential Constituent of Antigenic Determinants Recognized by Rheumatoid Arthritis-specific Autoantibodies. J. Clin. Invest. Volume 101, Number 1, January 1998, 273-281 [On-line journal]. Available online at http://www.jci.org/cgi/content/abstract/101/1/273 through http://www.jci.org.

Dina Dadabhoy, M.D., University of Michigan, Division of Rheumatology.

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2007). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 73-74.

Wu, A. (2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, Fourth Edition. Saunders Elsevier, St. Louis, Missouri. Pp 326.

Kelly, J. (2005 February 25). Anti-CCP plus RF may help find patients in the "treatment-window" stage of early RA. Medscape Medical News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/538139 through http://www.medscape.com. Accessed on 8-26-08.

van der Helm-van Mil, A. et. al. (2005 June 30). Antibodies to Citrullinated Proteins and Differences in Clinical Progression of Rheumatoid Arthritis. Medscape from Arthritis Res Ther. 2005;7(5):R949-R958 [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/507248 through http://www.medscape.com. Accessed on 8-26-08.

Smith, H. (2006 May 24, Updated). Rheumatoid Arthritis. eMedicine [On-line information]. Available online at http://www.emedicine.com/med/TOPIC2024.HTM through http://www.emedicine.com. Accessed on 8-26-08.

Emery, P. et. al. (2008 May 12). Clinical Identification and Treatment of a Rapidly Progressing Disease State in Patients With Rheumatoid Arthritis. Medscape from Rheumatology. 2008;47(4):392-398 [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/573156 through http://www.medscape.com. Accessed on 8-26-08.

Fox, D. (2008 July 30). The ACR-EULAR Collaboration: An Expert Interview With David A. Fox, MD. Medscape Rheumatology [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/577523 through http://www.medscape.com. Accessed on 8-26-08.

Niemeier, L. (2008 March 3). The Role of Anti-CCP in the Laboratory Diagnosis of Rheumatoid Arthritis. CAP Newspath [On-line information]. Available online through http://www.cap.org. Accessed on 8-26-08.

(© 2003). The Use of Anti-cyclic Citrullinated Peptide (anti-CCP) Antibodies in RA. American College of Rheumatology [On-line information]. Available online at http://www.rheumatology.org/publications/hotline/1003anticcp.asp through http://www.rheumatology.org. Accessed on 8/26/08.

Makover, M. (Updated 2011 February 14). Rheumatoid arthritis. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000431.htm. Accessed January 2012.

(Updated 2011 August). Rheumatoid Arthritis. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/RA.html?client_ID=LTD through http://www.arupconsult.com. Accessed January 2012.

Temprano, K. and Smith, H. Updated 2011 December 29). Rheumatoid Arthritis. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/331715-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed January 2012.

(© 1995-2012). Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/84182 through http://www.mayomedicallaboratories.com. Accessed January 2012.

(Updated 2011 September). Questions and Answers about Arthritis and Rheumatic Diseases. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases [On-line information]. Available online at http://www.niams.nih.gov/Health_Info/Arthritis/arthritis_rheumatic_qa.asp through http://www.niams.nih.gov. Accessed January 2012.

Aletaha, D. et. al. (2010 September). 2010 Rheumatoid Arthritis Classification Criteria, An American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism Collaborative Initiative Arthritis & Rheumatism Vol. 62, No. 9, September 2010, pp 2569–2581 [On-line information]. Available online at http://www.rheumatology.org/practice/clinical/classification/ra/2010_revised_criteria_classification_ra.pdf#search=%22CCP%22 through http://www.rheumatology.org. Accessed January 2012.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2011). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 10th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 76-77.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, Pp 922-923.

(August 1, 2011) Center for Disease Control and Prevention. Rheumatoid Arthritis. Available online at http://www.cdc.gov/arthritis/basics/rheumatoid.htm through http://www.cdc.gov. Accessed February 2012.

(Updated December 2011) American College of Rheumatology. Rheumatoid Arthritis, Who gets rheumatoid arthritis? Available online at http://www.rheumatology.org/practice/clinical/patients/diseases_and_conditions/ra.asp through http://www.rheumatology.org. Accessed March 2012.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.