تحلیل و بررسی سنگ کلیه برای تعیین ساختار شیمیایی سنگ، بعد از تصفیه از ادرار یا خارج شدن از مجرای ادرار انجام می شود. یک آزمایشگاه معمولا ویژگی های فیزیکی سنگ (اندازه، شکل، وزن، رنگ و بافت) آن را گزارش می کند. گاها، یک تصویر از سنگ برای بررسی اندازه و ظاهر آن گرفته می شود. سنگ همچنین ممکن است شکسته شود تا لایه های آن قابل مشاهده باشد. یک یا چند آزمایش برای تعیین ساختار سنگ انجام خواهد شد.
علاوه بر تحلیل سنگ، آزمایشات خون، ادرار و ادرار 24 ساعته نیز برای تشخیص تولید مواد شیمیایی اضافی در بدن انجام می شود که می تواند منجر به تشکیل سنگ شود و نیز وضعیت سلامت عمومی فرد نیز مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. نتایج آزمایش می تواند به تفکیک مابین یک سنگ احتمالی و وضعیت های دیگری که ممکن است علائم مشابهی داشته اما نیازمند درمان متفاوتی باشد، کمک نماید. آزمایش ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-آزمایشات خون و ادرار 24 ساعته برای بررسی کلسیم، اسید اوریک، کراتین و گاها اوکسالات، سیترات، فسفات و یا سیستئین
-تحلیل و بررسی ادرار- برای تعیین گلبول های قرمز و سفید خون، کریستال ها، علائم عفونت و اندازه گیری pH ادرار
-سنجش تعداد سلول های خون (CBC)- برای ارزیابی گلبول های سفید خون به جهت علائم عفونت

بررسی سنگ کلیه زمانی انجام می شود که شخص سنگ کلیه داشته و این سنگ از ادرار تصفیه شده یا زمانیکه سنگ از قسمتی از مجاری ادرار خارج شده باشد.
علائم و نشانه های مرتبط با سنگ کلیه ممکن است منجر به این شود که پزشک در ادرار دفع شده یا از طریق تصویربرداری از بدن به دنبال سنگ باشد. پزشک ممکن است در صورت بروز وضعیت های زیر در مورد وجود سنگ کلیه تردید داشته باشد:
-درد شدید در ناحیه پشت بدن که ممکن است به سمت کشاله ران نیز کشیده شود (درد علامت اولیه سنگ کلیه است)
-درد شکم
-تهوع و استفراغ
-ادرار خونی و یا تیره رنگ
-تکرر ادرار
-تب و لرز (زمانیکه عفونت وجود داشته باشد)
زمانیکه شخص دارای سنگ های دیگری نیز باشد، اولین سنگ پیدا شده مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. سنگ های بعد در صورت نیاز و تصمیم پزشک مورد بررسی قرار می گیرند.

بررسی سنگ کلیه موجب مشخص شدن ساختار شیمیایی سنگ می شود. انواع رایج سنگ های کلیه شامل موارد زیر است:
-کلسیم اوکسالات
-کلسیم فسفات
-اسید اوریک
-استروویت (منیزیم آمونیوم فسفات)- سنگ های مرتبط با عفونت باکتریایی
این چهار نوع در حدود 95 تا 99 درصد سنگ های کلیه را تشکیل می دهند. در حدود 75 درصد از سنگ ها حاوی کلسیم خواهند بود. سنگ های غیر رایج و نادر شامل موارد زیر است:
- سیستئین- سنگ های مرتبط با افزایش مادرزادی ترشح سیستئین
-سنگ های مرتبط با دارو که در ارتباط با داروهایی مثل گوافینزین، ایندیناویر، تریامترن، اتازاناویر و داروهای سولفا می باشد.
با این حال، تحلیل و بررسی سنگ ها دلیل بر تشکیل سنگ نیست.
یک فرد با بیماری یا وضعیت دیگر ممکن است مقادیر زیادی از مواد شیمیایی اضافی را به درون ادرار ترشح کند. عدم مصرف مایعات و یا ادرار با pH بالا یا پایین می تواند منجر به خطر تشکیل سنگ شود. پیشگیری از تشکیل مجدد سنگ وابسته به تشخیص و تعیین علت تشکیل سنگ خواهد بود.
در کل، اگر یک شخص دارای سنگ هایی با ساختار زیر باشد، علت آنها در این بخش توصیف شده است:
-سنگ کلسیم اوکسالات یا کلسیم فسفات، در این حالت احتمالا فرد کلسیم و یا اوکسالات اضافی (یا گاها سیترات خیلی کم که بطور طبیعی به کلسیم متصل می شود اما موجب تشکیل سنگ نمی شود) به ادرار ترشح می کند. این می تواند بنا به دلایل زیر باشد:
-گرایش ذاتی به جذب مقادیر بیش از حد نرمال کلسیم، که موجب ایجاد ادرار با کلسیم بالا می شود.
-عوامل مرتبط با رژیم غذایی- مصرف غذا یا نوشیدنی حاوی کلسیم یا اوکسالات بالا می تواند منجر به افزایش مقادیر این مواد در ادرار شود.
-عوامل موثر بر جذب مواد غذایی، مثل بیماری التهاب روده یا جراحی روده یا عدم تعادل در جذب مواد غذایی می تواند منجر به ترشح کلسیم در ادرار شود.
-مقادیر خیلی زیاد هورمون پاراتیروئید (پرکاری تیروئید اولیه) که منجر به فشار خون بالا و کلسیم ادرار می شود.
-برخی از اختلالات سوخت و ساز- اینها می توانند موجب سوخت و ساز اسیدی شوند که منجر به افزایش مقدار کلسیم ترشح شده در ادرار می شود.
-سنگ اسید اوریک، احتمالا فرد بدلیل وضعیت هایی مثل نقرس یا اختلال سوخت و ساز اسید اوریک، مقادیر زیادی اسید اوریک تولید و ترشح می کند.
-سنگ استروویت، احتمالا فرد دارای نوع خاصی از عفونت باکتریایی است که موجب تولید آمونیاک شده است.
-سنگ سیستئین، احتمالا فرد در نتیجه یک اختلال مادرزادی نادر، مقادیر زیادی سیستئین تولید و ترشح می کند.
-سنگ مرتبط با دارو، تشکیل سنگ به دلیل مصرف دارو بوده است.
برخی از انواع سنگ ها ممکن است در صورت وجود مواد شیمیایی اضافی و یا زمانی ادرار غلظت بالایی دارد (در شرایط دهیدراسیون)، تشکیل شود.

هر کسی که مایعات کمی مصرف کند یا مقادیر اضافی مواد شیمیایی در ادرار داشته باشد، لزوما سنگ کلیه تشکیل نخواهد داد. برخی از سنگ ها در افراد به دلایل دیگری تشکیل می شوند. افرادی که قبلا سنگ کلیه داشته اند در معرض خطر بیشتری برای تشکیل سنگ های دیگر هستند.
عوامل مختلفی به جز مقادیر زیاد مواد شیمیایی خاص در ادرار می تواند منجر به تشکیل سنگ های کلیه شود. برخی از این عوامل در زیر بیان شده است:
-پیشینه خانوادگی از سنگ های کلیه
-وجود عفونت در مجاری ادرار
-ناهنجاری در ساختار کلیه ها و یا مجاری ادرار (این می تواند موجب مسدود شدن جریان ادرار و تشکیل اجزای سنگ شود)
-اختلالات کلیه مانند بیماری پلی سیستیک کلیه (وضعیتی که با وجود کیست های مختلف در کلیه مشخص می شود)

بله، تا زمانیکه شما مشکوک به داشتن سنگ کلیه بوده و پزشک از شما انجام این کار را بخواهد. از آنجاییکه تعیین عبور سنگ غیر ممکن است، بنابراین بررسی کل مقادیر ادرار برای پیدا کردن سنگ و ارسال آن برای بررسی اهمیت دارد.