برای تعیین غلظت میکوفنولیک اسید (MPA) (بعنوان یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن) در خون به منظور نظارت بر سطوح دارو در گیرنده های عضو و پیشگیری از حالت سمیت در بدن
Mycophenolic Acid
با شروع درمان میکوفنولات و زمانیکه که دوز مصرفی آن تغییر یابد؛ می توان این آزمایش را در ابتدا بصورت مکرر و سپس در فواصل زمانی منظم درخواست داد؛ هر زمان که در مورد مقادیر اضافی یا کمبود MPA مورد تردید باشد
نمونه خونی بدست آمده از سیاهرگ بازو
نیاز نیست.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش میکوفنولیک اسید (MPA) جهت نظارت بر مقدار دارو در خون در طی زمان و در گیرنده های عضو که این دارو را برای پیشگیری از پس زدن عضو جدید مصرف می کنند، درخواست می شود. این آزمایش برای حفظ دارو در محدوده درمانی و در کمتر از سطح سمیت دارو استفاده می شود. درمان با MPA مورد نظارت قرار می گیرد زیرا میزانی که دارو در آن تاثیرگذار است، محدود می باشد.
MPA یک داروی سرکوبگر سیستم ایمنی می باشد بدین معنی که کارکرد آن با تعدیل سیستم ایمنی بدن انجام می شود. این دارو اغلب همراه با سیکلوسپورین و یک داروی استروئیدی تجویز می شود. داروی MPA اساسا در مدیریت وضعت بیماران گیرنده عضو و برای پیشگیری از پس زدن عضو جدید مثل کلیه، قلب و کبد ها به کار رفته است. MPA هم اکنون برای درمان برخی از بیماری های خودایمنی نیز استفاده می شود (برای اطلاعات بیشتر به بخش "هدف از انجام این آزمایش چیست؟" مراجعه کنید).
یک پزشک می تواند آزمایش MPA را برای نظارت بر تعامل دارو با داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی بدن و در یک درمان ترکیبی یا در ارتباط با علائم بالینی و عوارض جانبی درخواست می کند. اگر شخصی MPA را به همراه سیکلوسپورین یا تاکرولیموس مصرف کند، در این حالت پزشک آزمایش MPA را به همراه دیگر آزمایشات داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی درخواست خواهد داد.
از آنجاییکه MPA می تواند موجب کاهش تعداد گلبول های سفید و در نتیجه کم خونی شود، پزشک اغلب آزمایش سنجش تعداد سلول های خونی (CBC) را همراه با MPA برای ارزیابی سلولهای خون درخواست خواهد داد. آزمایشات دیگر مثل پنل کبد نیز بصورت دوره ای و برای ارزیابی کارکرد اندام درخواست داده می شوند زیرا سطوح مقادیر MPA می تواند تحت تأثیر تغییرات کارکرد کلیه و کبد قرار بگیرد. -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
MPA و آزمایشات سنجش تعداد سلول خونی (CBC) اغلب در زمان آغاز درمان و بعد از آن در فواصل زمانی منظم و تا زمان مصرف میکوفنولات درخواست داده می شوند. آزمایش MPA را می توان هر زمان که تغییری در مقادیر مصرفی دارو یا داروهای مصرفی دیگر رخ دهد یا زمانیکه شخص دارای عوارض جانبی پایدار، سمیت یا پس زدن اندام باشد، درخواست داد.
رایجترین عوارض جانبی شامل موارد زیر می باشد:
-درد معده یا شکم
-یبوست
-تهوع و یا استفراغ
-گاز شکم
-بی خوابی
-لرزش بدن
-درد عضلات
-جوش پوستی
-سردرد
برخی از عوارض جانبی می تواند خطرناک باشد. اگر هر کدام از موارد زیر شدید یا به حالت پایدار تبدیل شد، پزشک را باید مطلع ساخت تا سطح مقدار دارو را بررسی کند:
-التهاب دستها، بازوها، پاها، قوزک پا یا ساق پا
-مشکلات تنفسی
-درد قفسه سینه
-خارش
-تپش تند قلب
-سرگیجه، ضعف، فقدان انرژی
-رنگ پریدگی
-مدفوع تیره یا پر رنگ، مدفوع حاوی خون
-استفراغ خونی
افراد بیشتر از 65 سال در معرض خطرناک جدی تر عوارض جانبی بویژه عفونت ها و خونریزی دستگاه گوارشی قرار دارند. -
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
سطح MPA اگر بیش از محدوده درمانی باشد می تواند منجر به حالت سمیت دارویی شود. سطح کمتر از محدوده درمانی نیز می تواند موجب پس زدن اندام پیوند خورده گردد. بر اساس نتایج آزمایش، پزشک می تواند مقادیر مصرفی دارو را در فرد تعدیل نماید.
نظارت و بررسی سطح خون می تواند به تثبیت محدوده ای که در آن میکوفنولیک اسید برای هر فرد تاثیرگذار است، کمک نماید (درمان انفرادی). سطحی که در آن شخص کمترین عوارض جانبی را دارد اما اندام پیوند زده شده را پس نمی زند، محدوده درمانی هدف برای آن شخص خواهد بود. اگر داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی و یا داروهای دیگر اضافه شوند یا بیماری بروز کند، پزشک می تواند مقادیر مصرفی میکوفنولیک اسید را در صورت نیاز تغییر دهد تا زمانیکه سطح خون در محدوده درمانی برای شخص تثبیت گردد. -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
سطوح میکوفنولیک اسید می تواند تحت تأثیر داروهای دیگری قرار بگیرد. داروهایی که غلظتهای MPA را کاهش می دهند شامل آنتی اسید هایی هستند که حاوی منیزیم یا آلومینیوم هیدروکساید و کلستیرآمین می باشد. داروهایی که می توانند MPA را افزایش دهند شامل گانسیکلوویر، پروبنیسید و اسیکلوویر می باشد. مکمل های گیاهی مثل کاسنی، کات هندی و علف چایی باید در زمان مصرف میکوفنولات پرهیز شود.
برخی از داروهایی که می تواند با میکوفنولات تداخل ایجاد نماید، شامل موارد زیر هستند:
-آزاتیوپرین (ایموران)
-تریمتوپرین/سولفامتوکسازول (باکتریم)
-تئوفیلین (تئو-دور)
-فنیتوین (دیلانتین)
-آسپیرین و سالیسیلاتهای دیگر
قرص های ضدبارداری نیز می تواند موجب تداخل در MPA شود، زیرا MPA می تواند تاثیرگذاری این داروها را کاهش دهد و منجر به سقط جنین در سه ماهه اول و عیوب مادرزادی در جنین شود. زنان در دوره مصرف میکوفنولات نباید باردار شوند و نیز نباید به کودک خود شیر دهند. دو روش کنترل تولد بعنوان آزمایش بارداری قبل از آغاز مصرف دارو توصیه شده اند. زنانی که باردار می شوند باید درباره خطرات مرتبط با پزشک خود مشورت نمایند.
افرادی که میکوفنولات مصرف می کنند باید قبل از واکسن زدن با پزشک خود مشورت کنند. MPA می تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
افراد ممکن است حتی با مصرف صحیح میکوفنولات، عوارض جانبی و بیماری های دیگری مثل عفونت و دوره های درمان کندی را تجربه نمایند. همانند دیگر عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی، MPA مرتبط با خطر عفونت و توسعه لنفوم و نیز سرطان پوست است. افرادی که MPA مصرف می کنند باید از قرارگیری در معرض نورخورشید پرهیز کرده و از لباس های مخصوص و پودرهای ضدآفتاب (SPF 30 یا بالاتر) استفاده نمایند. -
تا چه مدتی باید میکوفنولات مصرف کنم؟
معمولا میکوفنولات برای مدت طولانی تجویز می شود اما مدت زمان آن بستگی به وضعیت شما و چگونگی واکش شما نسبت به دارو دارد. میکوفنولات یک گزینه در بین داروهایی است که می تواند در درمان بیماری شما مفید باشد. اگر شما پیوند عضو داشته باشید، باید یک داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی یا ترکیبی از داروها را در طی دوره حیات خود مصرف نمایید. اگر شما مبتلا به یک بیماری خودایمنی باشید، در این حالت برای شما داروهایی تجویز خواهد شد که آسیب وارده به بدن به حداقل برسد و علائم تعدیل یابند. با پزشک خود در مورد بهترین گزینه برای درمان مشورت نمایید. این گزینه ها می تواند در طی زمان تغییر کنند.
-
آزمایشات میکوفنولیک اسید کجا انجام می شوند؟
آزمایشات میکوفنولیک اسید را می توان در آزمایشگاه بیمارستان محلی نیز انجام داد اما نمونه ها اغلب به یک آزمایشگاه مرجع فرستاده می شوند. بدلیل اینکه آزمایشگاه های مختلف از شیوه های گوناگونی استفاده می کنند و دارای تفاوتهای جزئی در مقادیر مرجع هستند، از این رو پزشک شما معمولا آزمایشات شما را فقط به یک آزمایشگاه ارسال خواهد کرد.
-
آیا باید به پزشکان دیگر اطلاع دهم که میکوفنولات مصرف می کنم؟
بله. این اطلاعات مهمی برای آنها می باشد، به دو دلیل؛ اولا به دلیل تعامل داروهای مختلف و در ثانی بدلیل عمل تعدیل گر سیستم ایمنی ناشی از مصرف میکوفنولیک اسید. این شرایط می تواند بر توانایی بهبود شما و واکسیناسیون تاثیر گذارد و نیز می تواند خطر توسعه سرطانهایی مثل سرطان پوست و لنفوم را افزایش دهد.