اسامی دیگر
CEA
اسم متعارف
Carcinoembryonic Antigen
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه February 12, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

ابتدا برای نظارت بر درمان سرطان، از جمله پاسخ به درمان و عود بیماری؛ به‌عنوان شاخص میزان سرطان یا اندازه تومور (بار تومور) و برای کمک به پیشگیری از بروز بیماری سرطان؛ گاهی اوقات پس از درمان سرطان به عنوان پیگیری آزمایش غربالگری مثبت برای بیماری سرطان، برای مقایسه اینکه آیا سطح تومور به سطح طبیعی کاهش می‌یابد یا خیر (نشان می‌دهد که سرطان به احتمال زیاد برطرف شده) انجام می‌گیرد.

زمان انجام آزمایش؟

قبل از شروع درمان سرطان کولون، پانکراس، پستان، ریه، تخمدان، تیروئید مدولری یا سرطان‌های تشخیص داده شده دیگر و سپس در صورت تشدید، در فواصل زمانی حین و بعد از درمان؛ گهگاه هنگامی که بروز سرطان مشکوک اما تایید نشده است - برای کمک به تشخیص آن انجام می‌گیرد.

نمونه مورد نیاز

نمونه خون گرفته شده از ورید بازوی فرد؛ گاهی اوقات یکی دیگر از مایعات بدن مانند مایع از ناحیه شکمی (صفاقی)، سینه (پلور)، یا از نخاع (مغز و نخاع، CSF) گرفته می‌شود.

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

خیر

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

آنتی ژن کارسینوآمبرونیک (CEA) پروتئینی است که در بافت‌های خاصی از کودک در حال رشد (جنین) وجود دارد. با گذر زمان و تولد نوزاد سطح آن بسیار افت می کند. معمولا CEA در خون بزرگسالان بسیار پایین است اما ممکن است با بروز نوع خاصی از سرطان افزایش یابد. این آزمایش به منظور ارزیابی ابتلای افراد به سرطان، مقدار CEA را در خون اندازه‌گیری می‌کند.

CEA نشانگر تومور است. در ابتدا تصور می‌شد که CEA نشانگر خاصی برای سرطان روده بزرگ است، اما مطالعات بیشتر نشان داده است که افزایش CEA ممکن است در انواع مختلفی از سرطان‌ها دیده شود. CEA همچنین می‌تواند در برخی از شرایط غیر سرطانی مانند التهاب، سیروز، زخم پپتیک، کولیت اولسراتیو، پولیپ رکتال، آمفیزم، و بیماری‌های خوش‌خیم پستان و افراد سیگاری افزایش یابد. به همین علت، به عنوان ابزار عمومی غربالگری سرطان مفید نیست، اما در ارزیابی پاسخ به درمان سرطان نقش مهمی ایفا می‌کند. هنگامی که فرد مبتلا به سرطان تشخیص داده می‌شود، ممکن است آزمایش پایه اولیه برای CEA انجام گیرد. اگر سطح CEA بالا باشد، ممکن است برای مانیتور کردن سرطان فرد تحت درمان، سپس آزمایش سریالی CEA انجام گیرد.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

نمونه خون توسط سرنگ از ورید ناحیه بازو گرفته می‌شود. گاهی اوقات یک مایع دیگر بدن مانند مایع صفاقی، مایع پلور یا مغز و نخاع (CSF) توسط متخصص مراقبت‌های بهداشتی برای انجام آزمایش گرفته می‌شود.

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

به هیچ آمادگی برای انجام آزمایش نیاز نیست.

Accordion عنوان
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
    آزمایش آنتی‌ژن کارسینوآمبرونیک (CEA) می‌تواند برای موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
    • نظارت بر درمان افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ. این آزمایش همچنین ممکن است به عنوان نشانگری برای سرطان مدولار تیروئید و سرطان رکتوم، ریه، پستان، کبد، پانکراس، معده و تخمدان نیز استفاده شود. آزمایش اولیه CEA معمولا قبل از درمان به عنوان ارزش (مقدار) "پایه" تجویز می‌شود. اگر سطح CEA افزایش یافته باشد، سپس از این آزمایش برای مانیتور کردن پاسخ فرد به درمان و تعیین اینکه آیا سرطان پیشرفت کرده یا دوباره تکرار شده است می‌توان استفاده نمود.
    • مرحله‌بندی سرطان – مرحله‌بندی سرطان شامل ارزیابی اندازه تومور و همچنین میزان گسترش آن است.
    • آزمایش CEA در یک نمونه مایع بدن می‌تواند به تعیین اینکه آیا سرطان به درون حفره‌های بدن مانند سینه یا شکم (حفره پلورال یا صفاقی) گسترش یافته است کمک می‌کند.

    آزمایش CEA می‌تواند در ترکیب با سایر نشانگر‌های تومور در ارزیابی سرطان مورد استفاده قرار گیرد.

    همۀ سرطان‌ها CEA تولید نمی کنند، و جواب مثبت آزمایش CEA همیشه نشانگر بروز سرطان نیست. بنابراین، CEA برای غربالگری جمعیت عمومی توصیه نمی شود.

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست می‌شود؟

    ممکن است آزمایش CEA زمانی تجویز شود که فرد مبتلا به سرطان روده بزرگ یا سایر انواع خاصی از سرطان تشخیص داده شود. این سنجش قبل از درمان آغاز خواهد شد و سپس به طور منظم برای ارزیابی موفقیت درمان و تشخیص عود بیماری انجام گیرد.

    گاهی اوقات آزمایش CEA ممکن است زمانی انجام شود که بیمار مشکوک به ابتلا به سرطان است اما این بیماری هنوز تشخیص داده نشده است. از آنجا که سطح CEA می تواند در شرایط زیادی افزایش یابد، این یک روش معمول برای انجام آزمایش نیست، اما میتواند اطلاعات اضافی در اختیار متخصص مراقبت‌های بهداشتی قرار دهد.

    گاهی اوقات آزمایش CEA را می‌توان بر روی مایعی غیر از خون نیز انجام داد، زمانی که متخصص مراقبت های بهداشتی متذکر می‌شود که سرطان متاستاز شده است (مثلا در حفره پلورال یا صفاقی گسترش یابد).

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    برای درمان، مانیتور کردن عود بیماری:
    هنگامی که سطح CEA در ابتدا بالا بوده و پس از درمان به حالت طبیعی کاهش می‌یابد، بدین معنی است که سرطان با موفقیت درمان شده است. سطح پایدار افزایش CEA اغلب اولین نشانگر عود مجدد تومور است.

    مرحله بندی:
    در آزمایش اولیه، افراد مبتلا به تومورهای کوچکتر و در مراحل اولیه احتمالا دارای مقادیر طبیعی CEA یا کمی بالاتر از سطح اولیه CEA هستند. در افراد مبتلا به تومورهای بزرگتر، سرطان مرحله بعد یا تومورهایی که در سراسر بدن گسترش یافته‌اند بیشتر احتمال دارد که مقدار CEA بالایی وجود داشته باشند.

    آزمایش متاستاز:
    اگر CEA در مایعی غیر از خون وجود داشته باشد، احتمال دارد که سرطان در آن ناحیه از بدن گسترش یابد. به عنوان مثال، اگر CEA در مایع مغزی نخاعی تشخیص داده شود، ممکن است نشانگر این باشد که سرطان به سیستم عصبی مرکزی گسترش یافته است.

    از آن‌جایی‌که همۀ سرطان‌ها CEA تولید نمی کنند، ممکن است فرد سرطان داشته باشد، اما سطح CEA وی نیز نرمال باشد. اگر سرطانی CEA تولید نکند، این آزمایش به عنوان یک ابزار نظارت مفید نخواهد بود.

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    ممکن است آزمایشگاه‌ها برای انجام آزمایش CEA از روش‌های مختلفی استفاده کنند، بنابراین نتایج آزمایشگاه‌های مختلف، می‌تواند متفاوت باشد. اگر یک سری آزمایشات CEA انجام داده‌اید، توصیه می‌شود که آزمایش‌ها به طور معمول توسط همان آزمایشگاه و به همان روش انجام شود، تا نتایج به طور صحیح مقایسه و تفسیر شوند. ممکن است بخواهید در مورد این موضوع با ارائه‌دهندۀ مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.

    افراد سیگاری سطح CEA بالاتری نسبت به افراد غیرسیگاری دارند.

    افزایش سطح CEA می تواند برخی از شرایط غیر‌سرطانی مانند التهاب، سیروز، زخم پپتیک، کولیت اولسراتیو، پولیپ رکتال، آمفیزم و بیماری‌های خوش‌خیم پستان را نشان دهد.

  • آیا اگر استعمال دخانیات انجام دهم، آیا سطح بالای CEA به این معنی است که من سرطان دارم؟

    الزاماً خیر. سیگار می‌تواند مقادیر CEA را تا دو برابر دامنۀ طبیعی افراد غیر سیگاری بالا ببرد و فرد نیز سرطان نداشته باشند.

  • آیا برای هر فرد مبتلا به سرطان یک آزمایش CEA انجام می‌گیرد؟

    تعداد CEA نقش ویژه‌ای در تومورهای خاص، به ویژه در سرطان روده بزرگ دارد. با این حال، تعدادی از دیگر نشانگرهای تومور برای مانیتور‌کردن سرطان نواحی مختلف بدن شکل گرفته‌اند. به‌عنوان مثال، سرطان پستان معمولا با آزمایش CA 15-3 یا آزمایش CA 27.29 کنترل می‌شود. برای برخی از سرطان‌ها، هیچ آزمایشی برای نشانگرهای تومور انجام نمی‌شود.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

U.S. National Library of Medicine (1 August 2015 updated). CEA Blood Test. Available online at https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003574.htm. Accessed June 28, 2016.

Penn Medicine Oncolink® (28 April 2016 updated). Patient Guide to Tumor Markers. Available online at http://www.oncolink.org/treatment/article.cfm?id=296. Accessed June 28, 2016.

National Cancer Institute (4 November 2015 reviewed). Tumor Markers. Available online at http://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/diagnosis/tumor-markers-fact-sheet. Accessed June 28, 2016.

American Cancer Society (6 March 2014 updated). How Is Advanced Cancer Found? Available online at http://www.cancer.org/treatment/understandingyourdiagnosis/advancedcancer/advanced-cancer-diagnosis. Accessed June 28, 2016.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry, AACC Press, Washington, DC. Pp 244-245.

Pagana K, Pagana T. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 3rd Edition, St. Louis: Mosby Elsevier; 2006 pp 161-162.

MedlinePlus Medical Encyclopedia: CEA. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003574.htm. Accessed February 2009.

(Revised 2012 January 20). How is Thyroid Cancer Diagnosed? American Cancer Society [On-line information]. Available online at http://www.cancer.org/Cancer/ThyroidCancer/DetailedGuide/thyroid-cancer-diagnosis. Accessed October 2012.

Dugdale, D. (Updated 2011 August 5). CEA blood test. MedlinePlus Medical Encyclopedia. [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003574.htm. Accessed October 2012.

(Revised 2012 October 1). How is colorectal cancer diagnosed? American Cancer Society. [On-line information]. Available online at http://www.cancer.org/Cancer/ColonandRectumCancer/DetailedGuide/colorectal-cancer-diagnosed. Accessed October 2012.

(© 1995-2012). Carcinoembryonic Antigen (CEA), Serum. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/8521. Accessed October 2012.

(Revised 2011 March 24). Common cancers and the tumor markers linked to them. American Cancer Society [On-line information]. Available online through http://www.cancer.org. Accessed October 2012.

(Reviewed 2011 December 30). Tests to Detect Colorectal Cancer and Polyps. National Cancer Institute. [On-line information]. Available online at http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/detection/colorectal-screening. Accessed October 2012.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2011). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 10th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 223-224.

Clarke, W., Editor (© 2011). Contemporary Practice in Clinical Chemistry 2nd Edition: AACC Press, Washington, DC. Pp 244-245.

Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Burtis CA, Ashwood ER, Bruns DE, eds. 4th edition, St. Louis: Elsevier Saunders; 2006, Pg 768.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.