اسامی دیگر
RBC Count
Erythrocyte Count
Red Count
اسم متعارف
Red Blood Cell Count
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه July 11, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
ارزیابی تعداد گلبول‌های قرمز (RBCs)؛ مورد استفاده برای غربالگری، کمک به تشخیص و یا نظارت بر شرایط موثر بر گلبول‌های قرمز
زمان انجام آزمایش؟

به‌عنوان بخشی از شمارش کامل خون (CBC)، طی معاینه پزشکی، و یا هنگامی که علائم و نشانه‌های بیماری مانند کم‌خونی یا پلی‌سیتمی دارید.

نمونه مورد نیاز
نمونه خون گرفته شده از ورید بازو یا انگشت (کودکان و بزرگسالان) یا پاشنه پا (نوزادان)
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

ندارد

هدف از آزمایش؟

گلبول‌های قرمز خون (RBCs)، که اریتروسیت نیز نامیده می‌شوند، سلول‌هایی هستند که حین گردش اکسیژن را در سراسر بدن حمل می‌کنند. شمارش RBC مجموع تعداد گلبول‌های قرمز موجود در نمونه خون افراد است. این یکی از چند آزمایشی است که در شمارش کامل خون (CBC) گنجانده شده است و اغلب در ارزیابی کلی سلامت فرد استفاده می‌شود.

خون از چندین نوع سلول‌های معلق در مایع به نام پلاسما تشکیل شده است. علاوه بر RBC ها، گلبول‌های سفید خون (WBCs) و پلاکت نیز وجود دارد. این سلول‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند و هنگامی‌که بالغ شدند در خون ترشح می‌شوند. RBC ها معمولا حدود 40 درصد حجم خون را تشکیل می‌دهند. RBCها حاوی هموگلوبین، پروتئینی است که به اکسیژن متصل می‌شود و RBC ها را قادر می‌سازد تا اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌ها و اندام‌های بدن انتقال دهند.RBC ها همچنین به انتقال بخش کوچکی از دی‌اکسید‌کربن، محصول زائد متابولیسم سلولی، از آن بافت‌ها و اندام‌ها به ریه‌ها که در آنجا خارج می‌شوند، کمک می‌کند.

طول عمر گلبول‌های قرمز 120 روز است. در نتیجه مغز استخوان باید به‌طور مداوم RBC های جدید را برای جایگزینی آنهایی که فرسوده و ضعیف شده و یا از طریق خونریزی از دست رفته است را تولید کند. علاوه بر شرایطی که ممکن است باعث خونریزی قابل توجهی شود، شرایطی وجود دارد که می‌تواند تولید RBC های جدید و یا طول عمر آنها را تحت تأثیر قرار دهد. این شرایط ممکن است منجر به افزایش یا کاهش تعداد RBC شود.

تغییرات در تعداد RBC معمولا تغییرات سطح هماتوکریت و هموگلوبین را نشان می‌دهد. هنگامی که مقادیر تعداد RBC ، هماتوکریت و هموگلوبین به کمتر از فاصله مرجع تعیین شده کاهش می‌یابد، گفته می‌شود که فرد مبتلا به آنمی است. وقتی مقدار RBC و هموگلوبین بالاتر از حد نرمال افزایش می‌یابد، گفته می‌شود که این فرد پلی‌سیتمیک است. RBC بیش از حد کم بر مقدار اکسیژن انتقالی به بافت‌ها تاثیر می‌گذارد، در حالی که تعداد زیاد RBC ها موجب کاهش جریان خون و مشکلات مرتبط با آن شوند.

Accordion عنوان
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    تعداد گلبول‌های قرمز خون (RBC) معمولا به‌عنوان بخشی از شمارش کامل خون (CBC) تجویز می‌شود و ممکن است به‌عنوان بخشی از بررسی سلامتی برای غربال بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. این آزمایش همچنین به تشخیص و یا نظارت بر برخی از بیماری‌هایی که بر تولید یا عمر گلبول‌های قرمز اثر می‌گذارد، کمک می‌کند.

    گلبول‌های قرمز در خون به گردش درآمده و اکسیژن را در سراسر بدن حمل می‌کنند. آنها در مغز استخوان تولید می‌شوند و پس از بلوغ به جریان خون آزاد می‌شوند.RBC ها حدود 120 روز عمر مفید دارند و در حاکی‌که فرسوده، ضعیف یا از طریق خونریزی از بین می‌روند به‌طور مداوم تجدید و جایگزین می‌شوند. تعداد نسبتا ثابتی از RBC ها در گردش با افزایش یا کاهش میزان تولید توسط مغز استخوان در خون حفظ می‌شود.

    برخی شرایط بر تولید RBC تاثیر می‌گذارد و ممکن است باعث افزایش یا کاهش تعداد RBC های بالغ منتقل شده به خون شوند. سایر شرایط ممکن است بر طول عمر RBC های در گردش تأثیر بگذارد، به‌خصوص اگر RBC ها به‌علت نقص ارثی و یا اکتسابی و یا ناهنجاری دچار نقصان شود. اگر RBC ها سریع‌تر از آنچه می‌توانند جایگزین شوند، دچار نقصان یا تخریب شوند، اگر تولید مغز استخوان مختل شود یا اگر RBC های تولید شده به‌طور طبیعی عمل نکنند، آنگاه فرد دچار آنمی می‌شود، که بر میزان رسیدن اکسیژن به بافت‌ها تاثیر می‌گذارد.

    اگر RBC بیش از حد تولید و آزاد شود، فرد به پلی‌سیتمی دچار می‌شود. این می‌تواند باعث کاهش جریان خون و مشکلات مرتبط با آن شود.

     در حالی‌که شمارش RBC می‌تواند برای تشخیص مشکل تولید گلبول قرمز و یا عمر آن مفید باشد، نمی‌تواند عامل اصلی را تعیین کند. علاوه بر CBC کامل، ممکن است برخی آزمایش‌های دیگر همزمان انجام شود یا به‌منظور پیگیری برای کمک به تشخیص انجام شود. مثال‌ها عبارتند از:

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    شمارش RBC به‌عنوان بخشی از شمارش کامل خون (CBC)، اغلب به‌عنوان بخشی از یک رویه فیزیکی یا به‌عنوان بخشی از کار قبل از جراحی است. هنگامی که کسی علائم و نشانه‌های بیماری را نشان می‌دهد که ممکن است بر تولید گلبول‌های قرمز تاثیر بگذارد، CBC که شامل شمارش RBC است به تشخیص کمک می‌کند. برخی علائم و نشانه‌های مرتبط با کم‌خونی که به‌طور کلی به پزشک متخصص سلامت مراجعه می‌کنند عبارتند از:

    • ضعف یا خستگی
    • کمبود انرژی
    •  رنگ‌پریدگی

     برخی علائم و نشانه‌هایی که ممکن است با تعداد زیاد RBC ظاهر شوند عبارتند از:

    • اختلال بینایی
    • سردرد، سرگیجه
    • فلاشینگ
    •  طحال بزرگ شده

    این آزمایش همچنین می‌تواند به‌صورت منظم انجام شود تا افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند اختلالات خون، بیماری کلیوی، مشکلات خونریزی، آنمی مزمن و پلی‌سیتمی را تشخیص دهند. شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی اغلب تولید مغز استخوان همه سلول‌های خونی را کاهش می‌دهد. بنابراین، هنگام نظارت بر افرادی که تحت درمان سرطان قرار دارند CBC به‌طور معمول در فواصل منظم تجویز می‌شود.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    از آنجا که شمارش RBC به‌عنوان بخشی از شمارش کامل خون (CBC) انجام می‌شود، نتایج حاصل از اجزای دیگر مورد توجه قرار می‌گیرد. افزایش یا کاهش شمارش RBC باید همراه با پارامترهای دیگر مانند هموگلوبین، هماتوکریت، شمارش رتیکولیت و یا شاخص‌های گلبول قرمز تفسیر شود.

    از دست دادن خون یا سلول خونی که ناگهانی یا در طول زمان رخ می‌دهد و بیماری‌ها و شرایطی که موجب کاهش تولید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان می‌شود، موجب کاهش میزان RBC می‌شود.

    برخی از علل تعداد کم RBC (کم‌خونی ) عبارتند از:

    برخی از علل تعداد زیاد RBC (پلی‌سیتمی) عبارتند از:

    • از دست دادن آب بدن – همانطور که حجم مایع در قطره خون کاهش می‌یابد، تعداد RBC در هر حجم از مایع مصنوعی افزایش می‌یابد.
    • بیماری ریه (ریوی) - اگر فرد قادر به تنفس و جذب اکسیژن کافی نباشد، بدن تلاش می‌کند با تولید بیشتر گلبول‌های قرمز ، جبران ‌کند.
    • بیماری قلبی مادرزادی - در این شرایط، قلب قادر به پمپ خون به‌طور مؤثری نیست، درنتیجه مقدار اکسیژن درون بافت کاهش می‌یابد. بدن تلاش می‌کند با تولید بیشتر گلبول‌های قرمز خون جبران کند.
    • تومور کلیه که اریتروپویتین بیش از حد تولید می‌کند
    • سیگار کشیدن
    • علل ژنتیکی (حساسیت اکسیژن تغییر یافته، اختلال در انتشار اکسیژن هموگلوبین)
    •  پلی‌سیتمی ورا - یک بیماری نادر است که در آن بدن به‌طور نامناسب RBC های اضافی را تولید می‌کند.
  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    تزریق خون اخیر می‌تواند بر نتایج شمارش RBC تاثیر بگذارد.

    تغییر تعداد RBC ها اغلب موقت است و می‌تواند به راحتی تصحیح و یا با درمان و رفع شرایط زیر به سطوح طبیعی بازگردد.

    در دوران بارداری، مایعات بدن انباشته می‌شوند، در نتیجه کاهش RBC در رابطه با حجم مایع است.

     زندگی در ارتفاعات بالا موجب افزایش شمارش RBC می‌شود؛ این پاسخ بدن به کاهش اکسیژن موجود در این ارتفاع است.
     

     زنان نسبت به مردان اندکی RBC کمتری دارند.

  • تعداد گلبول‌های قرمز خون غیرطبیعی چگونه است؟

    در ابتدا پزشک باید علت شمارش RBC غیرطبیعی افراد را تعیین کند تا درمان مناسب تجویز شود. برای برخی از آنمی‌ها، درمان ممکن است حاوی یک مکمل غذایی یا تغییر در رژیم غذایی باشد که شامل غذای مغذی باشد. در بعضی موارد، ممکن است فقط تغییر در داروی فعلی فرد نیاز باشد. برای موارد شدیدتر، درمان ممکن است شامل تزریق خون از یک اهدا کننده باشد. برای برخی، تجویز دارو برای تحریک تولید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان ممکن است به‌ویژه برای افرادی که شیمی‌درمانی و یا درمان‌های تابش دهنده دریافت کرده‌اند، مورد نیاز باشد.

  • آیا شمارش RBC در مطب دکتر آزمایش می‌شود؟
    شاید. برخی از دفاتر بهداشت حرفه‌ای به تجهیزات آزمایشگاهی مجهز هستند و با آزمایشگاه‌های آموزش دیده‌ای که قادر به انجام این آزمایش هستند، کار می‌کنند.
  • آیا رژیم غذایی و تغذیه به حفظ RBC ها در سطوح سالم کمک می‌کند؟

    بله، به‌طوری که اگر یک رژیم متعادل داشته باشید، می توانید از کم‌خونی ناشی از کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولات در غذاهایی که می‌خورید جلوگیری کنید. گاهی اوقات اگر در معرض خطر کمبود ویتامین هستید استفاده از یک مکمل توصیه می‌شود. با این‌حال، شایع‌ترین علت کمبود ویتامین B12، سوءجذب است و شایع‌ترین علت کمبود آهن خونریزی است. این شرایط و دیگر مشکلات RBC که ناشی از بیماری‌هایی غیر از کمبودهای تغذیه‌ای هستند، با رژیم غذایی اصلاح نمی‌شوند.

  • آیا علائمی وجود دارد که به تشخیص من در صورتی‌که تعداد RBC های بسیار زیاد یا کم داشته باشم کمک کند؟

    خستگی و ضعف ممکن است تعداد کم و یا زیاد RBC را نشان دهد. بی‌حالی ، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس، سرگیجه و یا تغییر وضعیت روحی نیز می‌تواند میزان کم RBC را نشان دهد. اختلالات بینایی، سردرد و سرخ شدن ممکن است با افزایش تعداد RBC ها باشد.

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

محدوده مرجع تعداد گلبول‌های قرمز خون
محدوده مرجع 1 ارائه شده در اینجا نشان‌دهنده یک راهنمای علمی است که نباید برای تفسیر نتایج تست آن استفاده شود. برخی از تغییرات احتمالا بین این تعداد و محدوده مرجع گزارش شده توسط آزمایشگاهی است که آزمایش شما را انجام می‌دهد. لطفا با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مشورت کنید.
سن واحدهای متداول2 واحدهای SI
0-18 سال به‌علت تغییرات گسترده در دسترس نیست. گزارش آزمایشگاه کودک را برای محدوده مرجع مشاهده کنید.
مرد بالغ 4.5-5.9 x 106/microliter 4.5-5.9 x 1012/L
بزرگسالان زن 4.5-5.1 x 106 microliter 4.1-5.1 x 1012/L

1 از تشخیص و مدیریت بالینی هنری با روش‌های آزمایشگاهی. ویرایش 22 اد.ام. سی‌فرسون آر، پینکاس ام، ویراستاران. فیلادلفیا،:پی‌ای: الصویر سوندرز؛ 2011

 2 واحد متعارف معمولا برای گزارش نتایج در آزمایشگاه‌های ایالات متحده استفاده می‌شود.

 3واحد SI برای گزارش نتایج آزمایشگاه خارج از ایالات متحده استفاده می‌شود.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

Maakaron, J. et. al. (Updated 2014 October 29). Anemia. Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/198475-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed November 2014

Lehman, C. and Straseski, J. (Updated 2014 February). Anemia. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/anemia.php?client_ID=LTD#tabs=0 through http://www.arupconsult.com. Accessed November 2014

Gersten, T. (Updated 2014 February 24). RBC count. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003644.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed November 2014

(2012 May 18). Anemia. National Heart Lung and Blood Institute [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/anemia/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed November 2014

Kahsai, D. (Updated 2013 August 2). Acute Anemia. Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/780334-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed November 2014

Curry, C. (Updated 2012 February 3). Erythrocyte Count (RBC). Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2054474-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed November 2014

Pagana, K. D., Pagana, T. J., and Pagana, T. N. (© 2015). Mosby's Diagnostic & Laboratory Test Reference 12th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 785-791.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Hillman RS and Finch CA. Red Cell Manual (1974). FA Davis, Philadelphia. Pp. 23-51.

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp. 797-799.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, Chap 31.

(March 1, 2011) National Heart, Lung and Blood Institute. What is Polycythemia vera? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/blood/index.htm through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed Sep 2011.

(Aug 1, 2010) National Heart, Lung and Blood Institute. Anemia. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/anemia/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed Sep 2011.

(June 17, 2011) Conrad M. Anemia. Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/198475-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed Sep 2011.

(August 26, 2011) Harper J. Pediatric Megaloblastic Anemia. eMedicine article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/959918-overview throughhttp://emedicine.medscape.com. Accessed Sep 2011.

(June 8, 2011) Artz A. Anemia in Elderly Persons. eMedicine article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1339998-overview throughhttp://emedicine.medscape.com. Accessed Sep 2011.

(February 9, 2010) Dugdale D. RBC Count. MedlinePlus Medical Encyclopedia. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003644.htm. Accessed Sep 2011.

Riley R, et.al. Automated Hematologic Evaluation. Medical College of Virginia, Virginia Commonwealth University. Available online at http://www.pathology.vcu.edu/education/PathLab/pages/hematopath/pbs.html#Anchor-Automated-47857 through http://www.pathology.vcu.edu. Accessed Sep 2011.

Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL eds, (2005). Harrison's Principles of Internal Medicine, 16th Edition, McGraw Hill, Pp 329-336.

Pagana K, Pagana T. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 3rd Edition, St. Louis: Mosby Elsevier; 2006, Pp 447-448.

Harmening D. Clinical Hematology and Fundamentals of Hemostasis. Fifth Edition, F.A. Davis Company, Piladelphia, Chapter 3.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.