Donated blood
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه November 6, 2017.

طب انتقال خون شاخه‌ای از پزشکی است که با روند جمع‌آوری (اهدا)، آزمایش، پردازش، ذخیره‌سازی و انتقال خون و اجزای آن مرتبط است. این اساس پزشکی اورژانس و جراحی است. فرآیند جمع‌آوری خون معمولا در مراکز اهدا کننده صورت می‌گیرد. بانک‌های خون بخش‌هایی از آزمایشگاه‌های بالینی هستند که خون و اجزای آن را پردازش، آزمایش و توزیع می‌کنند.

AABB (سابقا انجمن آمریکایی بانک‌های خون) تخمین می‌زند که هر سال 9.2 میلیون داوطلب خون اهدا می‌کنند. در سال 2011 حدود 15.7 میلیون واحد خون کامل و گلبول‌ قرمز در ایالات متحده اهدا شد. به‌طور متوسط 30 میلیون واحد مولکول خون در این کشور سالانه انتقال داده می‌شود. انتقال خون، ورود خون یا اجزای خونی از شخصی به جریان خون دیگری، برای نجات جان قربانیان تروما، افرادی که تحت عمل جراحی بزرگ قرار می‌گیرند، و کسانی‌که علل دیگر خونریزی را دارند، ضروری است. انتقال خون همچنین برای درمان کم‌خونی شدید ناشی از اثرات شیمی‌درمانی، سرطان، بیماری سلول داسی شکل، و تالاسمی، و چند مثال دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سازمان‌هایی مانند AABB و سیستم‌های مرکز اهدای خون مانند صلیب سرخ آمریکا و مراکز خون آمریکا توجه زیادی به امنیت و نگهداری خون کشور دارند. به‌ویژه، آنها مسائل بالقوه‌ای را با عرضه، نظیر کاهش تعداد اهداکنندگان خون و خطر انتقال عفونت‌های خون را بررسی می‌کنند.

Accordion عنوان
درباره‌ی انتقال خون
  • اهدای خون

    اهداکنندگان خون داوطلبانی هستند که خدمات بسیار ضروری را ارائه می‌دهند. هر ساله حدود 4 میلیون بیمار خون دریافت می‌کنند و روزانه تقریبا 40،000 واحد گلبول قرمز مورد نیاز است. اگرچه 14 میلیون واحد خون در یک‌سال اهدا می‌شود، برای نگهداری خون در حجم مناسب داوطلبان بیشتری لازم است. براساس AABB، اگرچه تقریبا 38٪ از جمعیت ایالات متحده واجد شرایط اهدای خون در هر زمان اعلام‌شده هستند، درواقع سالانه کمتر از 10٪ این‌کار را انجام می‌دهند.

    چه کسی می‌تواند خون اهدا کند؟
    اهداکنندگان باید معیارهای خاصی را برای اطمینان از ایمنی و ایمنی گیرندگان داشته باشند. قوانین و شرایط پذیرش توسط اداره‌ی غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تدوین شده است، اگرچه برخی مراکز اهداء ممکن است نیازهای اضافی داشته باشند.

    اهداکنندگان باید:

    • حداقل 17 سال سن داشته باشند (اگرچه بعضی از ایالات در صورت رضایت والدین به افراد جوانتر اجازه اهدای خون می‌دهند)
    • در وضعیت سلامت مناسب باشید
    • وزن حداقل 110 پوند (برخی از امکانات به افرادی که وزن کمتری دارند، اجازه‌ی اهداء می‌دهند، اما پس از آن باید مقدار خون جمع‌آوری شده و مقدار ضدانعقاد در کیسه‌های جمع‌آوری را تنظیم کنید.)
    • معاینه‌ی فیزیکی و بررسی سوابق سلامتی قبل از اهدای خون داشته باشید

    معاینه‌ی فیزیکی شامل اندازه‌گیری فشارخون، ضربان قلب و درجه حرارت و همچنین آزمایش کم‌خونی است که فقط به چند قطره خون از انگشت شما نیاز دارد.

    برای محافظت از سلامت اهدا کننده و گیرنده، پرسش‌نامه تاریخچه سلامت در مورد احتمال بالقوه بیماری‌های منتقله از راه انتقال خون، مانند ویروس‌هایی مانند HIV، هپاتیت B و C و HTLV I و II و همچنین انگل‌هایی که باعث مالاریا می‌شود، بابزیوزیس (babesiosis) و بیماری شاگاس (Chagas)

    با توجه به مسائل بهداشتی، برخی افراد مجاز به اهداء خون نیستند. این شامل:

    • همه‌ی کسانی‌که تابحال از مواد مخدر داخل‌وریدی (IV) استفاده کرده‌اند
    • مردانی که از سال 1977 با مردان دیگر رابطه جنسی داشته‌اند؛ در ماه مه سال 2015، FDA پیش‌نویس دستورالعملی را ایجاد کرد که ممکن است تا پایان سال نهایی شود. درصورت نهایی‌شدن، این محدودیت را برای مردان که در 12 ماه گذشته رابطه جنسی با مردان داشته‌اند، تغییر خواهد داد.
    • هموفیلی‌ها
    • افراد دارای آزمایش مثبت HIV
    • مردان و زنانی که از سال 1977 تاکنون پول، مواد مخدر یا سایر وجوه جنسی را داشته‌اند
    • همه‌ی افرادی‌که از روز یازدهم تولد هپاتیت داشته‌اند
    • همه‌ی افرادی‌که بیماری بابزیوزیس یا شاگاس داشته‌اند
    • افرادی‌که به بیماری کروتزفلد یاکوب یا جنون گاوی (CJD) مبتلا هستند و یا فرد مبتلا به این بیماری را در خانواده دارند.
    • به‌علت CJD، کسانی‌که بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۶ به مدت ۳ ماه یا بیشتر در انگلستان بوده‌اند؛ کسانی‌که از سال 1980 تاکنون، به مدت 5 سال یا بیشتر در اروپا بوده‌اند و کسانی‌که بین سال‌های 1980 تاکنون در انگلستان خون دریافت کرده‌اند.
    • برخی از مشکلات سفر یا سلامتی ممکن است به تعویق موقت نیاز داشته باشند.

    همچنین ممکن است در صورت مصرف داروهای خاصی در زمان اهدا محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. ممکن است برای یک دوره‌ی زمانی فاقد شرایط لازم اهدای خون باشید یا این موضوع به تعویق بیفتد. به‌عنوان مثال، FDA مشخص کرده است که افراد بریتانیایی که تحت درمان با تگسون (اترتینیت)، هورمون رشد انسان یا انسولین گاوی از انگلستان هستند، باید به‌طور نامحدود به تعویق بیفتند. افرادی که پروسار (فیناستراید)، پروپشیا (فیناستراید) یا آکوتان (ایزوترتینوئین) مصرف می‌کنند اهدای خون به‌مدت 4 هفته پس از آخرین دوز، به تعویق می‌افتد. استفاده از ایمونوگلوبولین هپاتیت B موجب تعویق 12 ماهه می‌شود و سوریاتان (آسیترتین) 3 سال به تعویق می‌افتد. علاوه بر این، اگر آنتی‌بیوتیک یا هر داروی دیگری برای عفونت مصرف می‌کنید، بررسی و به‌طور موقت تعویق خواهد افتاد. در صورتی‌که اخیرا واکسینه شده باشید، دوره‌های تعویق مختلفی نیز وجود دارد. برای لیست کاملتر، "داروها" را در معیارهای واجد شرایط اهدای خون صلیب سرخ آمریکا بررسی كنید.

    اهداءکنندگان جهت اطمینان از ایمنی عرضه‌ی خون، شخصاً مسئولیت دارند. شما باید هر گونه نگرانی و یا سوالاتی را که ممکن است در مورد بیماری‌های قبلی داشته یا قبل از اهدای خون دارید را بیان کنید.

    خون کجا اهدا می‌شود؟
    خون را می‌توان در پایگاه‌های خون جامعه، مراکز اهدای بیمارستان یا مکان‌های سیار موقت در مناطق عمومی مانند دانشگاه‌ها، محل‌های کار و کلیساها اهدا کرد. صدها موسسه جهت بانکداری خون در سراسر ایالات متحده وجود دارد.

    برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مکان اهدای خون، به AABB's online Locator مراجعه کنید.

    چه‌چیزی و هر چندوقت اهدا می‌شود؟
    معمولا یک واحد (در حدود یک پینت) خون در یک کیسه خون وریدی از بخش داخلی مفصل آرنج با استفاده از سوزن جدید استریل جمع‌آوری می‌شود. بدن شما طی 24 ساعت مایع از دست داده را جایگزین می‌کند، اما ممکن است 2 ماه طول بکشد تا گلبول‌های قرمز ازدست رفته را جایگزین کند. بنابراین، خون کامل را می‌توان تنها یک بار در هر 8 هفته اهدا کرد. دو واحد از گلبول‌های قرمز را می‌توان همزمان، با استفاده از فرآیندی به‌نام آفرزیس سلول قرمز، هر 16 هفته یکبار اهدا کرد. پلاکت‌ها نیز می‌توانند توسط آفرزیس اهدا شوند، معمولا هر 4 هفته.

    اهدای خون اتولوگ چیست؟
    نوع دیگر اهدای خون اهدای خون اتولوگ است. این به انتقال خونی مربوط می‌شود که خون اهدا کننده و گیرنده انتقال آن یکسان است. ممکن است افراد قبل از عمل جراحی تصمیم به انجام این کار داشته باشند که در آن احتمال نیاز به تزریق خون بالا است. گرچه هنوز هم در این فرآیند خطری وجود دارد، اهدای اتولوگ بسیاری از آنها را به حداقل می‌رساند، زیرا خون خود شخص است که به بدن وی بازگردانده می‌شود.

    شخص می‌تواند تا 72 ساعت قبل از جراحی خون خود را اهدا کند. ممکن است مکمل آهن یا اریتروپویتین نیز برای کمک به افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون تجویز شود. هر خونی که طی عمل جراحی باقی می‌ماند، معمولا دور ریخته می‌شود. با این‌وجود، اگر خون به‌طور کامل آزمایش شده و با گیرنده سازگار باشد، می‌تواند به بیمار دیگر منتقل شود.

    با توجه به سنجش ملی جمع‌آوری و استفاده از خون و AABB، خون اتولوگ به میزان 0.7٪ از کل خون اهدا شده در سال 2011 به‌حساب می‌آید. استفاده از این نوع اهدا براساس مکان متفاوت است و همه‌ی پزشکان آن را توصیه نمی‌کنند. در مورد میزان هماتوکریت پایین پس از جراحی در بیمارانی که واحدهای اتولوگ را اهدا می‌کنند، نگرانی وجود دارد. تصمیم‌گیری باید توسط بیمار و پزشک با یکدیگر انجام شود. موارد دیگر نظیر جمع‌آوری و صرفه‌جویی خون درحین عمل و بازگرداندن آن به بیمار ممکن است ترجیح داده شود.

    پس از اهدای خون برای خون چه اتفاقی می‌افتد؟
    هنگامی که یک واحد کل خون اهدا می‌شود، می‌توان اجزاء را در آزمایشگاه جدا کرد تا بتوان آنها را به چندین بیمار انتقال داد، هر کدام با نیازهای متفاوت. به‌ندرت فردی به تمام اجزای تشکیل‌دهنده خون نیاز دارد.

  • تست اطمینان از ایمنی خون اهداشده
    در آزمایشگاه بانک خون آزمایش‌های خاصی باید بر تمامی خون اهداشده انجام شود. علاوه بر گروه خون برای تعیین گروه خون ABO اهدا کننده و وضعیت Rh، چند غربال برای اطمینان از ایمنی خون انجام می‌شود. غربالگری برای موارد زیر انجام می‌شود:
    1. آنتی‌بادی‌های غیرمنتظره گلبول قرمز که می‌توانند واکنش‌هایی را در دریافت‌کننده ایجاد کنند، مانند آنهایی که در نتیجه تزریق قبلی یا بارداری ساخته شده‌اند. 
    2. آلودگی باکتریایی در واحد پلاکت
    3. آلودگی‌های مسری فعلی و گذشته؛ هر واحد خون اهداشده از این جهات آزمایش می‌شوند:

    علاوه بر این، اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تجهیزات جمع‌آوری خون را برای غربال تمامی خون اهداشده و اجزای خون برای ویروس زیکا تهیه کرده است. FDA به‌منظور این هدف دو آزمایش تحقیقاتی را تایید کرد. این آزمایش‌ها تحت پروتکل "دستگاه تحقیقاتی جدید (IND) "مورد تایید قرار گرفت که از پیش از آن، با وجود زمان‌بر بودن فرایند نظارتی استاندارد، اجرای آن باقی مانده بود. آزمایش وجود ویروس را با تشخیص مواد ژنتیکی (RNA) آن غربال می‌کند. واحدهای خون که برای ویروس مثبت آزمایش می‌کند از ذخیره خارج می‌شود و برای تزریق خون استفاده نمی‌شود.

    FDA نیز آزمایش تشخیص خون مبتلا به بیماری شاگاس را تایید کرده است. این آزمایش هنوز اجباری نیست، اما تاکنون بسیاری از امکانات شروع به غربالگری تمامی اهداکنندگان خون برای این بیماری کرده است.

    تست بیماری‌های عفونی در بالای لیست دایره‌ای (bulletدار) اغلب توسط غربالگری آنتی‌بادی انجام می‌شود. با این‌حال، آزمایش‌های جدیدتری برای ویروس‌ها در دسترس هستند که مواد ژنتیکی ویروس‌ها را تشخیص می‌دهند، که پنجره زمان را کوتاه می‌کند که در آن ممکن است ویروس در اهدا کننده غیرقابل کشف باشد. این روش که به‌عنوان تست تقویت‌کننده اسیدنوکلئیک (NAT) شناخته شده است، به‌طور معمول برای بررسی خون اهداشده برای هپاتیت و اچ‌آی‌وی استفاده می‌شود و به بهبود ایمنی عرضه خون در این کشور کمک کرده است.

    تست‌های تاییدی در صورت مثبت بودن به‌منظور رد مثبت کاذب، تکرار می‌شوند. اگر هر دو نتیجه آزمایش تایید منفی باشد، نتایج غربالگری اولیه ممکن است مثبت کاذب در نظر گرفته شود. بسته به امکانات و دستورالعمل‌های مورد استفاده، ممکن است پس از آن برای استفاده واحد کاهش یابد. بعضی از امکانات، صرفنظر از نتیجه تست تأییدی، واحد را از بین می‌برند.

    پس از اتمام آزمایش، واحدهای خونی که عاری از عفونت هستند در صورت نیاز برای انتقال خون در دسترس می‌باشند. واحدهای عفونت در آنها تشخیص داده می‌شوند، از بین می‌روند و اهدا کننده نیز مطلع و از اهدای خون منع می‌شود.

    همچنین، مهم است که بدانیم در حال حاضر، برخی از بیماری‌های عفونی مانند مالاریا وجود دارد که تحت آزمایش قرار نگرفته و یا حتی نمی‌توانند مورد آزمایش قرار گیرند. پتانسیل یک عامل عفونی که از آزمایش یک واحد اهداشده شناسایی نمی‌شود، نشان از اهمیت گزارش اهداکنندگان داشته که هر گونه عفونت‌های پرخطر در گذشته یا در معرض آن را اعلام نمایند.

    نگهداری ایمن خون
    ذخیره‌سازی مناسب کل خون و اجزای خون ضروری است.

    • گلبول‌های قرمز باید در یخچال نگهداری شوند و حداکثر 42 روز نگهداری می‌‌شوند یا تا 10 سال به‌صورت منجمد نگهداری می‌شوند.
    • پلاکت‌ها را می‌توان حداکثر 5 روز در دمای اتاق ذخیره کرد.
    • پلاسمای منجمد تازه می‌تواند تا 1 سال منجمد نگه داشته شود.
    • کرایوپرسیپیتات AHF تهیه شده از پلاسمای منجمد تازه می‌تواند تا 1 سال ذخیره شود.
    • گرانولوسیت‌ها (گلبول‌های سفید خون) باید ظرف 24 ساعت از اهدای خون انتقال یابند.
  • تطبیق خون اهدا شده با گیرندگان: گروه خون و تست سازگاری

    گروه خون
    گروه خون شامل آزمایش خون شخص برای وجود یا عدم‌وجود آنتی‌ژن‌ خاصی است که در گلبول‌های قرمز وجود دارد. دو مورد از این آنتی‌ژن‌ها یا شناسه‌های سطح، مارکرهای A و B در نوع ABO است. افرادی که گلبول‌های قرمز خون آنها دارای آنتی‌ژن‌های A هستند، به‌عنوان گروه خون A شناخته می‌شوند؛ کسانی‌که دارای آنتی‌ژن‌ B هستند گروه خونی B؛ و افراد با هر دو آنتی‌ژن‌ A و B نوع AB هستند؛ و کسانی‌که هیچکدام از این مارکرها را ندارند، دارای گروه خونی O هستند. بدن ما علیه آن آنتی‌ژن‌های ABO که در گلبول‌های قرمز ما وجود ندارد آنتی‌بادی تولید می‌کند، به‌همین دلیل ما می‌توانیم خون را فقط از اهداکنندگان دارای انواع خاص خون دریافت کنیم.

    یکی دیگر از آنتی‌ژن سطحی مهم عامل Rh است. اگر در گلبول‌های قرمز شما وجود داشته باشد، خون شما Rh + (مثبت) است؛ و درصورت عدم‌وجود آن، خون شما Rh- (منفی) است.

    با توجه به AABB، توزیع انواع خون در ایالات متحده به شرح زیر است:

    ● O Rh-positive 38%
    ● A Rh-positive 34%
    ● B Rh-positive 9%
    ● O Rh-negative 7%
    ● A Rh-negative 6%
    ● AB Rh-positive 3%
    ● B Rh-negative 2%
    ● AB Rh-negative 1%

    تعیین نوع خون ABO و Rh برای تمامی واحدهای اهدا کننده توسط مرکز جمع‌آوری و در آزمایشگاه برای بیماران بیمارستان انجام می‌شود. دو مرحله برای تعیین نوع ABO وجود دارد: سل تایپ و بک تایپ. در ابتدا، سل تایپ با مخلوط کردن یک نمونه از خون با سرم آنتی A ( سرم حاوی آنتی‌بادی‌های علیه نوع A خون) و با سرم آنتی B (سرم حاوی آنتی‌بادی‌های علیه نوع B خون) انجام می‌شود. چسبیدن سلول‌های خونی به یکدیگر (آگلوتیناسیون) در حضور هر کدام از این سرم‌ها تعیین‌کننده‌ی گروه خونی است. دوم، در نوع بک تایپ، سرم بیمار با خونی که نوع A یا B شناخته شده است، ترکیب شده تا آگلوتیناسین آن بررسی شود. گروه خون فرد با توافق این دو آزمایش تایید می‌شود.

    به‌همین نحو، با تعیین Rh یک نمونه از گلبول‌های قرمز شخص با ضد سرم حاوی آنتی‌بادی ضد Rh مخلوط می‌شود. اگر آگلوتیناسیون اتفاق بیفتد، خون Rh مثبت است؛ اگر هیچ واکنشی مشاهده نگردد، خون Rh منفی است. تست Rh به‌خصوص در دوران بارداری مهم است، زیرا خون مادر و جنین ممکن است ناسازگار باشند. اگر مادر Rh منفی، اما پدر Rh مثبت باشد، ممکن است جنین دارای آنتی‌ژن‌های Rh مثبت باشد. در نتیجه، بدن مادر می‌تواند آنتی‌بادی‌هایی را علیه Rh ایجاد کند که می‌تواند گلبول‌های قرمز نوزاد را از بین ببرد. برای جلوگیری از رشد آنتی‌بادی Rh، یک مادر Rh منفی با شریک Rh مثبت با تزریق ایمونوگلوبولین Rh در دوران بارداری و بعد از زایمان اگر نوزاد Rh مثبت باشد، درمان می‌شود.

    تست سازگاری
    آزمایش سازگاری برای تعیین این‌که آیا یک واحد از خون را می‌توان با خیال راحت به یک بیمار خاص انتقال داد، انجام می‌شود. این آزمایش شامل تعیین نوع ABO-Rh خون (بالا را ببینید)، غربالگری آنتی‌بادی (برای آنتی‌بادی‌های غیرمنتظره گلبول‌های قرمز خون است که می‌تواند موجب مشکل در گیرنده شود) و تست سازگاری (CROSS MATCH).

    علاوه بر A، B و Rh آنتی‌ژن‌های بسیاری وجود دارد. با این‌حال، نه اهدا کننده و نه گیرنده به‌طور معمول برای این آنتی‌ژن‌‌ها مورد آزمایش قرار نمی‌گیرد. با این‌حال، اگر شخص بیمار تزریق قبلی داشته یا باردار باشد، ممکن است آنتی‌بادی‌ها را به یکی از این آنتی‌ژن‌‌ها تبدیل کند. بنابراین، در تمام تزریق‌های آینده مهم خواهد بود که گلبول قرمز اهدا کننده آن آنتی‌ژن‌ خاص را نداشته باشد؛ در غیر این‌صورت، گیرنده ممکن است یک واکنش انتقال داشته باشد. وجود چنین آنتی‌بادی با انجام آزمایش غربالگری آنتی‌بادی توسط مخلوط کردن سرم بیمار با گلبول‌های قرمز از آرایش ‌یک آنتی‌ژن شناخته‌شده تعیین می‌شود.

    تست سازگاری برای سنجش وجود آنتی‌بادی در بیمار جهت واکنش با سلول‌های اهدا کننده، انجام می‌شود. اگر واکنشی وجود داشته باشد، کارکنان آزمایشگاه برای شناسایی آنتی‌بادی خاص و شناسایی واحدهای اهدا کننده فاقد آنتی‌ژن‌ مطابق با آنتی‌بادی بیمار، تحقیق خواهند کرد. این واحد پس از آن برای تایید مقایسه ایمن آزمایش خواهد شد.

    خون ایده‌آل برای انتقال خونی است که دقیقا با گروه خون شما منطبق است. با این‌حال، هر کسی می‌تواند گلبول‌های قرمز نوع O را در شرایط اضطراری دریافت کند. بنابراین، افراد مبتلا به گروه خون O (به‌ویژه O Rh منفی) "اهداکنندگان جهانی" نامیده می‌شوند. افراد مبتلا به نوع AB Rh مثبت خون می‌توانند گلبول‌های قرمز افراد از هر نوع ABO دریافت کرده و معمولا به‌عنوان "دریافت‌کنندگان جهانی" معرفی می‌شوند.

  • خطرهایی برای اهداکنندگان و گیرندگان

    آیا خطراتی مربوط به اهدا یا دریافت خون وجود دارد؟ جامعه بانکی خون به مردم ایالات متحده اطمینان می‌دهد که اهدای خون ایمن است. یک سوزن جدید استریل برای هر روند اهداء استفاده می‌شود. بنابراین، با اهدای خون به ویروس‌، مانند HIV یا هپاتیت، آلوده نمی‌شوید.

    علاوه بر این، اهداکنندگان قبل از اهدای خون برای اطمینان از سلامتی خوب و نداشتن هیچ عارضه‌ای، می‌توانند غربال شوند. عوارض جانبی خفیف روند که ممکن است یکی از اهداکنندگان تجربه کند، شامل سوزش در هنگام قرار دادن سوزن، ناراحتی معده، سرگیجه و احتمالا کبودی کوچکی در محل تزریق است. در موارد بسیار نادر، اهدا کننده ممکن است دچار بیهوشی، اسپاسم عضلانی یا آسیب عصبی شود.

    برخی از خطرات در رابطه با دریافت خون وجود دارد. بعضی از مردم می‌ترسند که ممکن است به بیماری عفونی دچار شوند. با این‌حال، خون اهدا شده به‌دقت از نظر بیماری‌های قابل انتقال غربال می‌شود، همانطور که قبلا در این مقاله اشاره شد. خطر ابتلا به عفونت از طریق انتقال خون در حال حاضر بسیار پایین است (حدود 1 در 600000 واحدهای انتقال‌یافته یا هپاتیت B و حدود 1 در 2 میلیون واحد انتقال‌یافته برای HIV و هپاتیت C). نگرانی بیشتر ABO ناسازگاری و واکنش‌های انتقال است.

    ناسازگاری ABO زمانی اتفاق می‌افتد که یک واحد خون تزریق می‌شود و گیرنده دارای آنتی‌بادی‌های آنتی‌ژن‌ ABO در گلبول‌های قرمز واحد اهدا کننده است (به‌عنوان مثال، دریافت‌کننده گروه O یک واحد سلول‌های قرمز گروه A از دریافت ‌کند). گیرنده انتقال خون می‌تواند واکنش ایمنی علیه سلول‌های خون خارجی داشته باشد که می‌تواند بسیار خطرناک، و حتی تهدیدکننده حیات باشد. علاوه بر ناسازگاری ABO، ناسازگاری‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند واکنش‌های انتقال خون را ایجاد کند. آنتی‌ژن‌ها در سایر اجزای خون مانند گلبول‌های سفید، پلاکت‌ها و پروتئین‌های پلاسما رخ می‌دهد. سیستم ایمنی بدن، سلول‌های اهدا شده را با عوارض جانبی جدی برای بیمار مورد حمله و تخریب قرار می‌دهد.

    انواع مختلفی از واکنش‌های انتقال وجود دارد مانند آلرژی و تب (با توصیف تب). درمان به نوع واکنش و علائم بیمار بستگی دارد (برای مثال، آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است برای کاهش بثورات و خارش از واکنش‌های آلرژیک استفاده شود، در حالی‌که استامینوفن برای کاهش تب تجویز می‌شود). بسیاری از واکنش‌های انتقال خون ناشناخته هستند و بنابراین گزارش نشده‌اند. با این‌حال، میزان گزارش شده واکنش‌های انتقال به‌ترتیب 1 به ازای هر 1000 جزء یا 1 تا 400 نفر است. تقریبا همه این عوارض غیرعفونی هستند و شامل تزریق نادرست، اضافه بار حجمی، تب و یا واکنش‌های آلرژیک و آسیب‌های حاد ریوی مربوط به انتقال (TRALI)، یک واکنش جدی اما نادر است که ممکن است موجب مشکلات تنفسی و تب شدید در بیمار ‌شود.

Accordion عنوان
خون و اجزای آن
  • اجزای خون چیست؟

    خون از چندین نوع از سلول‌های معلق در مایع به‌نام پلاسما تشکیل شده است که شامل پروتئین‌هایی مانند عوامل انعقاد و سایر مواد است. خونی که در سراسر بدن در رگ‌ها و شریان‌ها جریان می‌یابد کل خون نامیده می‌شود. هر یک از اجزای کل خون نقش مهمی دارد.

    جداسازی این اجزا با انجام اولین آزمایش خون برای جلوگیری از انعقاد و بندآمدن خون، انجام می‌شود. گلبول‌های قرمز خون به سطح پایینی می‌رسند، در حالی‌که پلاسما به سمت بالا حرکت می‌کند. استفاده از سانتریفیوژ برای چرخاندن این اجزا می‌تواند روند را سریعتر کند. سپس پلاسما برداشته می‌شود و در یک کیسه استریل قرار می‌گیرد. این کار را می‌توان برای تهیه پلاکت‌ها، پلاسما و فاکتورهای ضدهموفیلی کرایوپرسیپیتات، دوباره با استفاده از سانتریفیوژ برای جداسازی پلاکت‌ها، مورد استفاده قرار داد. پلاسما را می‌توان همراه با آن از دیگر اهداکنندگان جمع کرد و برای تولید پروتئین‌های پلاسمای تصفیه‌شده مانند آلبومین، ایمونوگلوبولین و کنسانتره فاکتور انعقاد فرآوری (تجزیه و تفکیک) کرد.

  • خون کامل
    خون کامل حاوی گلبول‌های قرمز خون برای حمل اکسیژن به بافت‌ها، گلبول‌های سفید خون برای مبارزه با عفونت، پلاکت برای انعقاد، و پلاسما، قسمت مایع خون کلی است. آزمایش سازگاری قبل از انتقال خون کامل لازم است.
  • گلبول‌های قرمز خون

    گلبول‌های قرمز (RBCs) معمولا حدود 40 درصد حجم خون را تشکیل می‌دهند. RBCs حاوی هموگلوبین، پروتئینی است که به اکسیژن متصل می‌شود و RBC ها را قادر می‌سازد تا اکسیژن را از ریه به بافت‌ها و اندام‌های بدن انتقال دهند. گلبول‌های قرمز از طریق پاکسازی پلاسما از کیسه جمع‌آوری، از کل خون ایجاد می‌شوند. آنها ممکن است در درمان کم‌خونی ناشی از، برای مثال، نارسایی کلیه، خونریزی دستگاه گوارش، یا از دست دادن خون حین جراحی یا تروما، تزریق شوند. گلبول قرمز اهدا کننده باید با پلاسمای گیرنده سازگار باشد. آزمایش سازگاری قبل از انتقال خون لازم است.

  • پلاسمای تازه منجمد

    پلاسما قسمت مایع خون است که شامل آب، چربی، قند، پروتئین و نمک است. توابع اصلی آن انتقال سلول‌های خونی در سراسر بدن و همچنین سایر مواد مانند مواد مغذی، عوامل انحلال، آنتی‌بادی‌‌ها و مواد زائد است. این به حفظ فشار خون و تعادل اسید-باز و مایعات الکترولیت بدن کمک می‌کند. پلاسما ممکن است برای کمک به کنترل خونریزی در صورت عدم‌وجود کنسانتره خاص فاکتور انعقادی، انتقال یابد.

    پلاسمای منجمد تازه (FFP) از کل خون یا جمع‌آوری آفرزیس تهیه می‌شود و در دمای -18C درجه منجمد می‌شود. FFP اهدا کننده باید با گلبول‌های قرمز گیرنده سازگار باشد. FFP به‌عنوان منبع پروتئین‌های پلاسما برای بیماران مبتلا به کمبود پروتئین‌های پلاسما یا کمبود پروتئین‌های پلاسما به‌کار می‌رود. استفاده از FFP حاکی از مدیریت در:

    • پیش از عمل یا خونریزی بیمارانی که به جایگزینی عوامل چندگانه انعقادی نیاز دارند
    • بیماران با انتقال خون عظیم که دارای نقایص انعقادی مهم بالینی هستند
    • بیماران مبتلا به وارفارین (ضدانعقاد خون) که خونریزی دارند
    • برای انتقال خون یا تبادل پلاسما در بیماران با پلاکت‌های پایین یا ناکارآمد (پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک)
    • مدیریت بیماران با کمبود فاکتور انعقادی انتخاب شده که هیچ کنسانتره انعقادی خاصی در دسترس نیست
    • مدیریت بیماران با کمبود پروتئین‌های پلاکتی خاص
  • پلاسما، کرایوپرسیپیتات کاهش‌یافته

    پلاسما، کرایوپرسیپیتات کاهش‌یافته از طریق فرآیند انجماد سریع از FFP تهیه می‌شود، سپس انجماد و سانتریفیوژ می‌شود، که کرایوپریسپیتیت را حذف و پلاسما را تولید می‌کند که دچار کمبود در فاکتور VIII فاکتور فون ویلبراند (vWF) و فیبرینوژن می‌شود. دیگر پروتئین‌های پلاسما در غلظت مشابه در FFP باقی می‌مانند و مانند FFP این مولکول باید با گلبول‌های قرمز گیرنده سازگار باشد.

  • عوامل ضدهموفیلی کرایوپرسیپیتات (AHF)

    عوامل ضدهموفیلی کرایوپرسیپیتات (AHF) بخشی از پلاسما است که حاوی عوامل انعقاد است که به کنترل خونریزی در افراد مبتلا به هموفیلی و بیماری فون ویلبراند کمک می‌کند. این تنها در اکثر مناطق ایالات متحده هنگامی که کنسانتره‌های ویروسی حاوی فاکتور VIII و فاکتور فون ویلبراند در دسترس نیستند، یا گاهی اوقات طی عمل جراحی به‌عنوان آماده‌سازی هموستاتیک (چسب فیبرینی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

    کرایوپرسیپیتات AHF توسط انجماد FFP و بازیابی رسوب تهیه می‌شود. کرایوپرسیپیتات AHF حاوی فاکتور VIII انعقادی، فاکتور XIII، فیبرینوژن، vWF و فیبرونکتین است. انتقال کرایوپرسیپیتات AHF به تست سازگاری نیاز ندارد. همه گروه‌های ABO قابل قبول هستند.

  • پلاکت‌ها

    پلاکت‌ها قطعات کوچکی از سلول‌هایی هستند که برای انعقاد لخته‌های طبیعی ضروری هستند. پلاکت‌ها در درمان لوسمی و انواع دیگر سرطان و شرایطی که بیماران دچار کمبود پلاکت‌ (مثلا ترومبوسیتوپنی) هستند یا عملکرد پلاکت‌های غیرطبیعی برای کنترل خونریزی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

    یک واحد پلاکت، کنسانتره پلاکت‌های مجزا از یک واحد خون کامل و در مقدار کمی از پلاسما اصلی معلق است. پلاکت‌ها همچنین ممکن است توسط آفرزیس مخصوص پلاکت‌ها (پلاکت‌های فرسایشی) جمع‌آوری شوند. ترجیح بر این است که پلاکت‌های اهدا کننده با گلبول‌های قرمز گیرنده سازگار باشند، هرچند آزمایش سازگاری لازم نیست. همه گروه‌های ABO برای انتقال خون قابل‌قبول هستند. پلاکت‌ها برای هموستاز طبیعی ضروری است. تزریق پلاکت برای درمان خونریزی بیماران به‌دلیل کاهش قابل‌توجه پلاکت‌های گردش خون یا پلاکت‌های غیرطبیعی انجام می‌شود.

  • گلبول‌های سفید خون

    گلبول‌های سفید خون (WBCs) بخش مهمی از سیستم دفاع بدن هستند. آنها به محافظت در برابر عفونت‌ها کمک می‌کنند و همچنین در التهاب، پاسخ‌های آلرژیک و محافظت در مقابل سرطان نقش دارند. نوعی به‌نام گرانولوسیت‌ را می‌توان برای مبارزه با عفونت‌هایی که به درمان آنتی‌بیوتیک پاسخ نمی‌دهند، تجویز کرد، اگرچه اثربخشی این نوع از درمان هنوز در حال بررسی است.

  • فاکتور VIII کنسانتره
    آماده‌سازی فاکتور VIII از پلاسمای انسانی مشتق شده یا توسط تکنولوژی نوترکیب تولید می‌شوند. فاکتور VIII نوترکیب محصول انتخابی درمان هموفیلی A است زیرا از خطوط سلول‌ هامستر مشتق شده است و به نظر می‌رسد در ارتباط با انتقال ارگانیسم‌های عفونت انسان بسیار امن است. غلظت عامل فاکتور VIII انسانی مشتق از پلاسما (فاکتور ضدهوموفیلی، AHF ) توسط تقسیم‌بندی پلاسمای انسانی که به‌زودی پس از فلبوتومی منجمد می‌شود، تهیه می‌شود. کنسانتره فاکتور VIII برای درمان یا پیشگیری از بروز خونریزی در بیماران مبتلا به هموفیلی A مبتلا به کمبود شدید مادرزادی فاکتور VIII دیده می‌شود.
  • غلظت فاکتور IX
    • کنسانتره فاکتور IX مشتق از پلاسما و نوترکیب در دسترس است.
    • نوترکیب فاکتور IX درمان انتخابی بیماران جدید مبتلا به هموفیلی B است.
    • کنسانتره فاکتور IX برای درمان بیماران مبتلا به کمبود فاکتور IX استفاده می‌شود که معمولا به‌عنوان هموفیلی B شناخته می‌شود.
  • آلبومین و غلظت پروتئین پلاسما
    • آلبومین از پلاسمای حاصل از خون اهداءکننده و یا پلاسمافرزیس (مشتقات خاص پلاسما) حاصل می‌شود. این ماده شامل 96٪ آلبومین، 4٪ گلوبولین و دیگر پروتئین‌هاست و توسط فرآیند فسفرداری سرد تهیه می‌شود. این محصولات، بیماری‌های ویروسی را انتقال نمی‌دهند.
    • بخش پروتئین پلاسما (PPF) محصول مشابهی است که حاوی 83٪ آلبومین و 17٪ گلوبولین است.
    • آلبومین در بیمارانی که حجم خون آنها به‌طور خطرناکی پایین است (هیپوولمیک) و غلظت پروتئین در خون آنها کم است (هیپو پروتئینیمیک) مورد استفاده قرار می‌گیرد. علائم PPF مشابه هستند.
  • ایمونوگلوبین

    گلوبولین‌های ایمنی آماده‌سازی آنتی‌بادی‌هایی هستند که در مقابل بیماری‌های خاص محافظت می‌کنند و از استخرهای پلاسمای انسان مشتق می‌شوند.

    • آماده‌سازی گاماگلوبولین و آماده‌سازی داروهای ضدانعقادی گلوولین خاص با تیترهای بالا در برابر عوامل عفونت‌های خاص یا سموم برای استفاده عضلانی (IMIG) در دسترس می‌باشد. محصولات درون عضلانی در درجه اول برای پیشگیری یا محفاظت در برابر بیماری استفاده می‌شود.
    • آماده‌سازی گاماگلوبولین داخل وریدی (IVIG) مکانیسمی برای دستیابی به سطح اوج IgG بلافاصله پس از تزریق فراهم می‌کند.
    • آماده‌سازی ایمونوگلوبین برای تهیه پیشگیری از آنتی‌بادی‌ غیرفعال برای افراد حساس در معرض بیماری‌های خاص و درمان جایگزینی در شرایط نقص سیستم ایمنی اولیه استفاده می‌شود.
  • انبساط‌دهنده‌ی حجمی مصنوعی
    انبساط‌دهنده‌ی حجمی مصنوعی، محلول‌هایی هستند که تولید می‌شوند و از خون انسان استخراج نمی‌شوند. هنگامی‌که بیماران به مزایای تزریق خون نیاز ندارند، مانند ظرفیت حمل اکسیژن از گلبول‌های قرمز، اما نیاز به افزایش حجم مایعات بدن وجود دارد، این محلول‌ها ممکن است به‌صورت داخل وریدی تزریق شود.
    • محلول‌هایی مانند سالین نرمال و لاکتت رینگر با پلاسما سازگار است. نرمال سالین حاوی تنها یون‌های سدیم و کلرید است، در حالی‌که لاکتات رنجر حاوی پتاسیم، کلسیم و لاکتات است. محلول‌هایی مانند سالین نرمال و لاکتت رینگر به‌طور موقت حجم پلاسما را افزایش می‌دهند، زیرا آنها به‌سرعت از غشاهای مویرگی عبور می‌کنند.
    • محلول‌هایی که برای افزایش حجم استفاده می‌شود عبارتند از: دکستران و نشاسته هیدروکسی اتیل (HES) . هر دو دكستران و هیدروكسی اتیل به‌عنوان حجم‌دهنده در شوک هموراژیک (شوك حاصل از كاهش شدید خون) و درمان سوختگی‌ها مفید هستند.
  • پردازش خون

    محصولات خونی فاقد لکوسیت

    این نوع مولفه با حذف تمام یا بیشتر گلبول‌های سفید خون (WBCs، لکوسیت‌ها) از مولفه تهیه می‌شود. استفاده از محصولات خونی فاقد لکوسیت (گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها) برای بیمارانی که واکنش‌های تب (با توصیف تب) را تکرار می‌کنند، نشان داده شده است. استفاده از این اجزا نیز نشان‌دهنده‌ی کاهش تشکیل آنتی‌بادی‌های HLA است (آنتی‌بادی‌هایی که علیه آنتی‌ژن‌های لکوسیتی انسان، نشانگرهای موجود در WBC ها) عمل می‌کند. همچنین خطر انتقال CMV (سیتومگالوویروس) را کاهش می‌دهد.

    محصولات خون پرتودهی شده

    اینها اجزای خون هستند که در معرض اشعه گاما یا اشعه ایکس قرار دارند. این پروسه مانع از پیوند مربوط به انتقال در مقابل بیماری میزبان (TA-GVHD) می‌شود، وضعیتی که گلبول‌های سفید خون اهدا کننده، پاسخ ایمنی به سلول‌های گیرنده را دریافت می‌کنند. اشعه از تکثیر گلبول‌های سفید خون در دریافت‌کننده جلوگیری می‌کند و از عوارض TA-GVHD جلوگیری می‌کند. محصولات خون پرتودهی شده برای استفاده در بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی نشان داده شده است.

مشاهده منابع

نکته: این مقاله براساس تحقیقاتی است که از منابع ذکر شده در اینجا و همچنین تجربیات جمعی آزمایش‌های آزمایشگاه تحقیقاتی استفاده می‌کند. این مقاله به صورت دوره‌ای توسط هیئت بازبینی مطالب بررسی می‌شود و ممکن است در نتیجه بررسی به روز شود. هر منبع جدیدی که ذکر شد، به لیست اضافه می‌شود و از منابع اصلی استفاده شده متمایز می‌شود. برای دسترسی به منابع آنلاین، URL را به مرورگر خود کپی و جایگذاری کنید.

منابع مورد استفاده در این مطلب

AABB Technical Manual, Eds Mark K. Fung, MD, PhD; Brenda J. Grossman, MD, MPH; Christopher Hillyer, MD; Connie M. Westhoff, PhD, MT(ASCP)SBB, AABB, 18th edition, 2014.

Standards for Blood Banks and Transfusion Services, 29th edition, AABB 2014.

AABB. Blood FAQ. Available online at http://www.aabb.org/tm/Pages/bloodfaq.aspx. Accessed September 2015.

(August 16, 2016) AABB Association Bulletin #16-06. Blood Center and Public Health Actions to Reduce the Risk of Zika Virus Transfusion Transmission.

(August 26, 2016) FDA News Release. FDA advises testing for Zika virus in all donated blood and blood components in the US. Available online at http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm518218.htm. Accessed December 2016.

(February 16, 2016) FDA News Release. FDA issues recommendations to reduce the risk for Zika virus blood transmission in the United States. Available online at http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm486359.htm. Accessed December 2016.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Kay R. Gregory, MS MT(ASCP)SBB.

U.S. Food and Drug Administration. 13 Dec 2006. FDA approves first test to screen blood donors for Chagas' disease (FDA News press release). Rockville, Md. Available online at http://www.fda.gov/bbs/topics/NEWS/2006/NEW01524.html. Accessed Feb 2007.

AABB. Blood Donation Frequently Asked Questions (Online information, accessed February 2007). Available online at http://www.aabb.org/Content/Donate_Blood/Blood_Donation_FAQs/donatefaqs.htm.

American Cancer Society. Possible Risks of Blood Product Transfusions, Transfusion related acute lung injury. (Online information, accessed February 2007). Available online through http://www.cancer.org.

American Cancer Society. Alternatives to Blood Transfusion, Volume Expanders (Online information, accessed March 2007). Available online through http://www.cancer.org.

AABB Technical Manual. 15th ed. Brecher M, ed. Bethesda, AABB: 2005.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, Saunders, Elsevier: 2007.

AABB Technical Manual. 16th edition. John D. Roback, MD, PhD, Bethesda, AABB: 2008.

National Blood Collection and Utilization Survey. Available online at http://www.aabb.org/programs/biovigilance/nbcus/Pages/default.aspx. Accessed May 2010.