تعیین ریسک ابتلاء به بیماری قلبی پیش رونده; بررسی اثربخشی داروهای کاهندۀ لیپید
LDL Cholesterol ال-دی-ال کلسترول
LDL Cholesterol ال-دی-ال کلسترول
اسامی دیگر
LDL
LDL-C
اسم متعارف
Low-Density Lipoprotein Cholesterol
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه
May 16, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
زمان انجام آزمایش؟
غربالگری: به عنوان بخشی از آزمایش
های سلامت با پانل چربی؛ هر چهار تا شش سال در بزرگسالان که ریسک
بیماری قلبی ندارند؛ جوانان بایستی یک بار بین سن 9 تا 11 سالگی و سپس بین 17 تا 21 سالگی
مجددا آزمایش‌های مربوط به پانل چربی را انجام دهند.
نظارت (مانیتورینگ): در صورت وجود فاکتورهای خطر بیماری‌های قلبی، یا زمانی که نتایج قبلی بیانگر ریسک بالا هستند و یا در افرادی که به دلیل مقادیر غیرطبیعی چربی تحت درمان هستند.
نمونه مورد نیاز
خون تهیه شده از ورید بازو یا از نوک انگشت
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری
برای انجام این آزمایش، معمولا 9 تا 12 ساعت
ناشتایی لازم است; نوشیدن آب در این مدت بلامانع است. پزشک،
ممکن است انجام آزمایش بدون ناشتایی را توصیه کند. در هر صورت بایستی شرایط
لازم برای
نمونه‌گیری را طبق دستورالعمل پزشک یا آزمایشگاه رعایت کرد. در افراد
جوانی که فاکتورهای خطر بیماری‌های قلبی را ندارند ممکن است نیازی به
ناشتایی نباشد.
Accordion Title
سوالات رایج
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟آزمایش ال-دی-ال کلسترول (LDL-C)، به عنوان بخشی از پنل لیپیدی، جهت پیش‌بینی ریسک ابتلاء به بیماری قلبی و یا جهت کمک به تصمیم‌گیری در مورد نوع درمان مناسب در افرادی که مقادیر چربی آن‌ها بالا یا در محدوده‌ی مرزی می‌باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از نتایج این آزمایش جهت پیگیری اثربخشی درمان‌های انجام شده استفاده می‌شود.
LDL-C، معمولا مستقیما" اندازه‌گیری نمی‌شود بلکه مقدار آن از نتایج سایر آزمایش‌های پروفایل چربی، شامل توتال کلسترول، HDL-C و تری‌گلیسیرید (فرمول محاسبه در پایین توضیح داده شده است)، محاسبه می‌گردد. در اغلب موارد، استفاده از فرمول، تخمین خوبی از LDL-C را فراهم می‌کند، اما با افزایش سطح تری‌گلیسیرید (یعنی بالاتر از 400mg/dL)، نتایج محاسبه از صحت کافی برخوردار نخواهند بود. در این موارد، تنها راه تعیین دقیق مقدار LDL-C، اندازه‌گیری مستقیم آن می‌باشد.
در بین انواع فرم‌های کلسترول موجود در خون، LDL-C اهمیت بیشتری در تعین خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی را دارد. LDL-C به عنوان یک فاکتور نامطلوب در نظر گرفته می‌شود و از آنجایی که موجب رسوب کلسترول اضافی در دیواره‌ی رگ‌های خونی می‌شود و در نتیجه، در سخت شدن دیواره‌ی عروق و ایجاد بیماری‌های قلبی نقش دارد، اغلب، کلسترول "بد" نامیده می‌شود.
از نتایج آزمایش LDL-C و دیگر آزمایش‌های پروفایل چربی، همراه با سایر ریسکفاکتورهای بیماری قلبی در فرد، جهت تعیین نوع درمان و پیگیری‌های لازم استفاده می‌شود. نوع درمان انتخابی ممکن است شامل تغییر سبک زندگی مانند تغییر رژیم غذایی یا انجام فعالیت‌های ورزشی و یا تجویز داروهای کاهندۀ چربی مانند استاتین‌ها باشد.
بر اساس برخی از مطالعات اخیر، علاوه بر اندازه‌گیری مقدار LDL-C در خون، ممکن است انجام سایر آزمایشاتی که تعداد ذرات ال-دی-ال (LDL-P) و یا اندازه‌ی این ذرات را بررسی می‌کنند، جهت تعیین ریسک ابتلاء به بیماری‌های قلبی در برخی افراد خاص، کمک کننده باشند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، مطلب زیر و قسمت مربوط به آزمایش ذرات LDL را مشاهده نمایید.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟بزرگسالان
ممکن است در چکاپ کلی، آزمایش LDL-C به عنوان بخشی از پروفایل لیپیدی درخواست داده شود. توصیه می‌شود تمام بزرگسالانی که هیچ فاکتور خطری برای بیماری‌های قلبی ندارند، در هر چهار تا شش سال، یک بار این آزمایش را انجام دهند.
در افراد دارای ریسکفاکتورهای بیماری‌های قلبی (مطلب زیر را مشاهده نمایید)، ممکن است آزمایش‌های پروفایل لیپیدی در حالت ناشتا، بارها درخواست گردد. همچنین در افرادی که نتایج غربالگری کلسترول آن ها نشان دهندۀ مقادیر بالا باشد، ممکن است تعیین مقدار LDL-C، به منظور علت احتمالی افزایش توتال کلسترول، درخواست گردد.
علاوه بر LDL-C بالا، سایر ریسکفاکتورهای اصلی بیماری‌های قلبی عبارتند از:
- مصرف سیگار
- چاقی یا اضافه‌وزن
- رژیم غذایی ناسالم
- عدم فعالیت فیزیکی، فعالیت فیزیکی ناکافی
- (سن (45 سال و بالاتر از آن برای مردان، 55 سال و بالاتر از آن برای زنان
- (فشار‌خون بالا (فشار خون برابر با 140/90 یا بالاتر از آن، یا مصرف داروهای ضد فشار خون
- (سابقه‌ی خانوادگی بیماری قلبی زودرس (در فامیل درجه اول: مرد زیر 55 سال و زن زیر 65 سال
- سابقه‌ی بیماری قلبی عروقی یا حمله‌ی قلبی
- (دیابت یا پره-دیابت (پیش دیابت
[نکته : از آنجایی که مقادیر بالای HDL-C (بالاتر از 60mg/dL)، به عنوان یک فاکتور مثبت در کاهش خطر بیماری قلبی نظر گرفته می‌شود، وجود این مقادیر، برابر است با حذف یک فاکتور خطر از مجموعه‌ی ریسک فاکتورهای بیماری قلبی.]
جوانان
بر اساس دستورالعمل آکادمی کودکان آمریکا، توصیه می‌گردد، در کودکان و نوجوانان، یک بار بین سنین 9 تا 11 سالگی و مجددا" بین سنین 17 تا 21 سالگی، آزمایش‌های پروفایل لیپیدی انجام شوند. با این حال، برای کودکان و نوجوانانی که در معرض خطر ابتلاء به بیماری قلبی هستند، انجام غربالگری در دوره‌های زمانی کوتاه‌تر و در سنین پایین‌تر، توصیه می‌گردد. برخی از فاکتورهای خطر در این سنین، مشابه با ریسکفاکتورهای بزرگسالان است و شامل سابقۀ خانوادگی بیماری‌های قلبی یا شرایط دیگری مانند دیابت، فشار‌خون بالا یا اضافه‌وزن می‌باشند. در کودکانی که دارای ریسک بالا برای بیماری‌های قلبی هستند بایستی آزمایش‌های پروفایل لیپیدی بین سنین 2 تا 8 سالگی انجام شوند. انجام این آزمایش‌ها برای کودکان زیر 2 سال ضرورتی ندارد.
مانیتورینگ یا نظارت
آزمایش LDL-C می‌تواند به عنوان بخشی از پروفایل لیپیدی و به صورت دوره‌ای جهت ارزیابی میزان موفقیت تغییرات سبک زندگی برای کاهش چربی، مانند تغییر رژیم غذایی و انجام فعالیت ورزشی و یا جهت تعیین اثربخشی درمان دارویی مانند استاتین‌ها درخواست داده شود. بر طبق دستورالعمل‌های کالج کاردیولوژی آمریکا (ACC) و انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می‌شود بزرگسالانی که استاتین‌ها را مصرف می‌کنند، برای اطمینان از موثر بودن دارو ، آزمایش‌های پروفایل چربی را با رعایت ناشتایی و 4 تا 12 هفته پس از شروع درمان و سپس هر 3 الی 12 ماه پس از آن انجام دهند.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟به طور کلی، مقادیر نرمال لیپید به داشتن قلبی سالم و کاهش خطر ابتلاء به حمله‌ی قلبی یا سکتۀ مغزی کمک می‌کند. پزشک با توجه به مجموعه‌ی نتایج آزمایش LDL-C و دیگر آزمایش‌های پروفایل لیپیدی و همچنین سایر ریسکفاکتورهای بیماری قلبی، خطر ابتلاء به بیماری قلبی در فرد را ارزیابی کرده و در مورد ضرورت درمان و نوع درمان تصمیم‌گیری خواهد کرد.
بزرگسالان
در سال 2002، برنامه‌ی آموزش ملی کلسترول (NCEP)، در پنل درمان بزرگسالان (ATP III)، دستورالعمل‌هایی برای ارزیابی سطوح چربی و تعیین درمان مناسب برای آن‌ها را ارائه کرد و در سال 2013، کالج کاردیولوژی آمریکا (ACC) و انجمن قلب آمریکا (AHA)، دستورالعمل‌هایی را برای بزرگسالان ارائه کردند که در این دستورالعمل‌ها، مصرف داروهای کاهنده‌ی کلسترول، با توجه به سن، سابقۀ بیماری قلبی و یا دیابت و همچنین بر اساس سطوح LDL-C پیشنهاد شده است.
در افراد بالغ سالمی که بیماری قلبی ندارند، تصمیم به درمان، بر اساس میزان ریسکی صورت می‌گیرد که تحت تأثیر چندین عامل (به عنوان مثال، سن، جنس، نژاد، فشار‌خون و سطح کلسترول) می‌باشد و میزان خطر ابتلاء به حملۀ قلبی یا سکتۀ مغزی در 10 سال آینده را محاسبه می‌کند. طبق دستورالعمل ACC/AHA، در فردی که میزان ریسک او برابر با 7.5٪ یا بیشتر باشد باید استاتین‌ها تجویز گردند.
دستورالعمل‌های اخیر نیز توصیه می‌کنند که جهت ارزیابی کاهش ریسک بیماری قلبی‌عروقی آترواسکلروز (ASCVD)، به جای توجه به کاهش مقادیر هدف LDL-C، بر روی درصد کاهش LDL-C تمرکز شود.
با این حال، استفاده از این نوع محاسبه ریسک و دستورالعمل‌های جدید، بحث برانگیز مانده است. بسیاری از افراد هنوز از دستورالعمل‌های قدیمی مربوط به NCEP ATP III جهت ارزیابی سطوح چربی و خطر بیماری‌های قلبی استفاده می‌کنند. طبق NCEP، اگر فردی هیچ ریسک‌فاکتور دیگری نداشته باشد، سطح LDL-C را می‌توان به صورت زیر ارزیابی کرد:
- کمتر از 100mg/dL(2.59mmol/L) = مطلوب
- 100-129mg/dL (2.59-3.34 mmol/L) = نزدیک مطلوب، بالاتر از مطلوب
- 130-159mg/dL (3.37-4.12 mmol/L) = حد بالا
- 160-189mg/dL (4.15-4.90 mmol/L) = بالا
- بیشتر از 189mg/dL (4.90 mmol/L) = خیلی بالا
مقادیر هدف مورد انتظار LDL-C، در افراد مختلف، بر اساس ریسکفاکتورهای آن‌ها متفاوت می‌باشد. تغییر در سبک زندگی، مانند تغییر رژیم غذایی و انجام فعالیت‌های ورزشی، به عنوان درمانی برای کاهش LDL-C و رسیدن به سطوح نرمال آن، توصیه می‌شود. در صورت وجود ترکیب خاصی از مقادیر LDL-C و ریسکفاکتورهای بیماری‌های قلبی، ممکن است علاوه بر تغییر شیوه‌ی زندگی، نیاز به مصرف داروهای کاهنده‌ی کلسترول مانند استاتین‌ها نیز باشد.
مقادیر هدف بر اساس ریسکفاکتورها عبارتند از:
- LDL-C کمتر از 100mg/dL(2.59mmol/L)، در صورت وجود بیماری قلبی یا دیابت*
- (LDL-C کمتر از 130mg/dL(3.37mmol/L)، در صورت وجود دو ریسک‌فاکتور یا بیشتر (ریسک متوسط برای بیماری‌های قلبی
- (LDL-C کمتر از 160mg/dL(4.14mmol/L)، در صورت عدم وجود یا وجود یک ریسک‌فاکتور (ریسک پایین برای بیماری‌های قلبی
*برخی از سازمان‌ها برای افرادی که بیماری قلبی یا سابقه‌ی حمله‌ی قلبی دارند، LDL-C کمتر از 70mg/dL(1.82mmol/L) را به عنوان مقدار هدف توصیه می‌کنند.
جوانان
بر طبق آکادمی کودکان آمریکا، در این گروه از افراد، در صورتی که فاقد ریسکفاکتورهای دیگر باشند، سطح LDL-C را می‌توان به صورت زیر ارزیابی کرد:
برای کودکان و نوجوانان:
- کمتر از 110mg/dL(2.85mmol/L) = قابل‌قبول
- 110-129mg/dL (2.85-3.34mmol/L) = حد بالا
- بیشتر از ( 130mg/dL (3.36mmol/L) = بالا
برای جوانان:
- کمتر از 120mg/dL(3.10mmol/L) = قابل‌قبول
- 120-159mg/dL(3.10-4.11mmol/L) = حد بالا
- بیشتر از 160mg/dL(4.12mmol/L) = بالا
مقادیر پایین LDL-C، معمولا جای نگرانی ندارند و پیگیری نمی‌شوند. این مقادیر، ممکن است در صورت وجود شرایطی مانند کمبود ارثی لیپوپروتئین، هیپرتیروئیدیسم، عفونت، التهاب و یا سیروز دیده شوند.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟LDL-C بایستی زمانی که فرد بیمار نیست اندازه‌گیری شود زیرا LDL-C، در بیماری حاد یا بلافاصله پس از حمله‌ی قلبی و یا در طول استرس (مانند جراحی یا حادثه‌ی رانندگی) به طور موقتی پایین می‌آید. بنابراین اندازه‌گیری کلسترول بایستی به حداقل شش هفته پس از هر نوع بیماری موکول گردد.
برخی از دارو‌ها ممکن است سطوح LDL-C را افزایش یا کاهش دهند. بنابراین، قبل از انجام این آزمایش، در صورت مصرف هر نوع دارو یا مکملی، پزشک خود را مطلع سازید.
از آنجایی که در طول بارداری معمولا مقادیر LDL-C افزایش می‌یابد، زنان باردار برای آگاهی از سطح LDL-C خود، بایستی انجام این آزمایش را به حداقل شش هفته پس از پایان بارداری موکول کنند.
-
آیا روش‌های دیگری جهت ارزیابی LDL-C و خطر بیماری قلبی وجود دارد؟بله. در حالی که برای بسیاری از افراد، آزمایش LDL-C شاخص خوبی برای ارزیابی خطر بیماری قلبی‌عروقی (CVD) است، اما تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از افراد، با وجود مقادیر نرمال LDL-C، هنوز دارای ریسک بالایی برای ابتلاء به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشند. به طور مشابه، افراد مبتلا به برخی بیماری‌های مزمن، مانند دیابت نیز ممکن است حتی با وجود مقادیر نرمال LDL-C، ریسک بالایی برای بیماری‌های قلبی‌عروقی را داشته باشند. برای این جمعیت‌ها، بررسی زیر‌مجموعه‌های لیپوپروتئینی، مانند ارزیابی تعداد و یا اندازه‌ی ذرات LDL، به عنوان فاکتورهای دیگری جهت برآورد خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی، پیشنهاد شده‌اند. به عنوان مثال، در این افراد ممکن است آزمایش LDL-P درخواست شود، که در این آزمایش، به جای سنجش غلظت LDL-C، تعداد ذرات LDL را مشخص می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، قسمت مربوط به آزمایش ذرات LDL را ببینید.
-
در صورت بالا بودن مقادیر LDL-C، چه درمان‌هایی توصیه می‌گردد؟اولین گام در درمان LDL-C بالا، ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، مانند کاهش میزان چربی اشباع در رژیم غذایی، رسیدن به وزن مطلوب و حفظ آن و انجام ورزش منظم می‌باشد. همچنین، ممکن است مصرف مکمل‌های غذایی مانند فیبر نیز توصیه گردد. اگر این تغییرات سبک زندگی نتوانند LDL-C را کاهش دهند، ممکن است در گام بعدی، دارو‌هایی مانند استاتین‌ها تجویز شوند. برای افرادی با ترکیب خاصی از ریسکفاکتورها و مقادیر بالای LDL-C، ممکن است در همان ابتدا، همزمان با تغییرات سبک زندگی، دارو‌درمانی نیز شروع شود.
-
برای محاسبه‌ی LDL-C از چه فرمولی استفاده می‌شود؟آزمایشگاه‌ها اغلب از فرمولی به نام Freidewald ( فریدو الد) استفاده می‌کنند. در این فرمول، همان‌طور که در زیر مشاهده می‌کنید، از نتایج سایر آزمایش‌های پروفایل لیپیدی، که به صورت مستقیم اندازه‌گیری می‌شوند جهت محاسبه‌ی LDL-C استفاده می‌گردد. در ایالات متحده، واحد‌ها بر اساس میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌باشند و تنها زمانی از این فرمول استفاده می‌شود که مقادیر تری‌گلیسرید کمتر از 400mg/dL باشد.LDL cholesterol = Total cholesterol – HDL cholesterol – (Total triglycerides/5)
کلسترول LDL = کلسترول تام - کلسترول HDL - تری گلیسیرید تام/ ۵
تصاویر مرتبط
نمایش
مقادیر بالای کلسترول ممکن است موجب تشکیل پلاک
در دیواره‌ی عروق و در نتیجه، افزایش خطر حمله‌ی قلبی یا سکتهی مغزی
گردد.
نمایش
ساختار قلب
نمایش
پلاک می‌تواند موجب تنگی عروق
خونی شود. اعتبار عکس:موسسه قلب، ریه و خون
