این آزمایش برای نظارت بر سطح آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزید تجویزی در خون، استفاده می شود. متداولترین آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزید در ایالات متحده، آمیکاسین، جنتامایسین یا توبرامایسین هستند. این داروها برای درمان عفونت های باکتریایی جدی بکار می روند. این آزمایش برای اطمینان از اینکه سطح دارو در خون برای درمان کافی می باشد، استفاده می شود؛ اما نباید زیاد بالا باشد چون باعث افزایش زیسک عوارض جانبی می گردد.

سنجش سطوح خونی برای بازتاب کردن بالاترین غلظت (پیک) و کمترین غلظت (سطح سرمی) دارو، زمانبندی می شوند. این نقاط زمانی برای ارزیابی کفایت دزبندی و نظارت بر دفع دارو از بدن، استفاده می شوند.

در برخی موارد، دز دارو فقط هر 24 تا 48 ساعت یکبار (با عنوان دزبندی با وقفه طولانی یا دزبندی پالسی)، ارائه می شود. آزمایش سطح دارو بر یک نمونه به دست آمده، 6 تا 14 ساعت پس از مصرف دز برای اطمینان از دز کافی دارو استفاده می شود.،

سطوح دارو در خون توسط داروسازان بالینی و پزشکان برای محاسبه سرعت دفع دارو از خون توسط بدن، مورد استفاده قرار میگیرند. سپس این نتایج برای تعیین میزان مناسب دارو و زمانبندی مناسب بین دزها استفاده می شوند، جهت اطمینان از اینکه غلظت خونی دارو برای درمان عفونت کافی باشد اما نباید زیاد بالا باشد، زیرا ریسک عوارض جانبی سمی را بالا می برد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره چگونگی استفاده از دارو، نظارت بر داروی درمانی را ببینید.

سطوح خونی جنتامایسین، توبرامایسین یا آمیکاسین ممکن است تحت شرایط مختلفی، مورد نظارت قرار گیرند. بعنوان مثال، سن فرد، عملکرد کلیه، وضعیت کلی سلامتی و وجود بیماری های زمینه ای یا علائم سمیت ممکن است در تضمیم برای انجام آزمایش، در نظر گرفته شوند. طول درمان و نوع پروتوکل مورد استفاده برای دوز دهی نیز، میتوانند این عوامل باشند.

زمانی که فرد دارو را به مدت بیش از 3 روز دریافت کتد، نظارت بر آمینوگلیکوزیدها ممکن است توصیه شود. برای دز دهی وقفه ای، آزمایش معمولاً از 2 تا 4 ساعت پس از اینکه آمینوگلیکوزید مصرف شد و زمانی که انتظار می رود تا دارو به یک سطح ثابتی در خون برسد (وضعیت ثابت)، درخواست داده می شود. سپس ممکن است هر چند روز یا یکبار در هفته و یا در صورت هر تغییری در میزان یا زمانبندی دز دارو یا تغییر در عملکرد کلیه، سطوح دارو مجدداً اندازه گیری شوند.

در افرادی که دز دارو را با وقفه های طولانی دریافت می کنند، هیچ وضعیت ثابتی از دارو حاصل نخواهد شد. معمولاً، یک نمونه تصادفی زمانبندی شده، 6 تا 14 ساعت پس از مصرف دز، برای آزمایش، گرفته می شود.

آزمایشاتی که برای عملکرد کلیه انجام می شوند، مانند آزمایش کراتینین، اغلب در وقفه های زمانی منظمی در طول درمان با آمینوگلیکوزیدها، انجام می شوند. برای افرادی که نقص در عملکرد کلیه دارند (نقص عملکرد کلیوی) و افرادی که همراه با افزایش ریسک عوارض جانبی سمی می باشند، مانند آنهایی که داروهایی را مصرف می کنند که تأثیرات شدید بر شنوایی و کلیه ها می گذارند (اتوتوکسیک یا نفروتوکسیک)، نظارت بیشتری بر آمینوگلیکوزید ممکن است انجام شود.

وقتی یک دز از یکی از آمینوگلیکوزیدها داده می شود، معمولاً سطح آن تا یک غلظت پیک در خون افزایش یافته و سپس در طول زمان به یک غلظت کمتر (سرمی)، افت می کند. گاهی اوقات این داروها با استفاده از دز دهی وقفه ای تجویز می شوند که در آن، دز بعدی در صورت پائین آمدن آن در سطح خون، ارائه می شود. هدف، داشتن مقدار کافی از دارو در هر دز برای حفظ یک سطح درمانی و کشتن باکتری های ایجاد کننده عفونت می باشد. میزان دارو (دز) و فواصل زمانی دز دهی، برای دادن فرصت به بدن در دفع بیشتر دارو از دز پیشین، پیش از دادن دز بعدی، بهینه سازی می شوند. این، ریسک عوارض را به حداقل رسانده و در اطمینان از اینکه سطح کافی از دارو همیشه در خون باقی می ماند، کمک می کند.

برای دزدهی-وقفه ای یا با فاصله زمانی، یک سطح سرمی از آمینوگلیکوزید زیر سطح هدف، نشان می دهد که فرد مورد آزمایش در حال پاک کردن دارو با یک سرعت مناسب و کافی می باشد. سطح پیک در محدوده درمانی بدین معنی است که به اندازه کافی دارو برای موثر بودن در خون وجود دارد. سطح هدف معمولاً به نوع عفونت و عضو عفونی، بستگی دارد. غلظت پیک زیر سطح حداکثر نشان می دهد که فرد مورد درمان در معرض خطر کمتری در ایجاد عوارض جانبی سمی می باشد، با این حال ممکن است هنوز عوارضی را تجربه کند.

اگر غلظت سرمی و یا غلظت پیک، بالای سطح حداکثر باشد در نتیجه فرد در معرض ریسک سمیت بوده و پزشک ممکن است یا دز را تغییر داده یا زمانبندی دز را تغییر دهد.

برای یک برنامه دز با فواصل طولانی، نتایج میتوانند به پزشک در تصمیم گیری برای زمان دز بعدی کمک کنند. بطورکلی، اگر سطح خون در حد پائینی محدوده باشد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که هر 24 ساعت، دز دارو را بدهد. اگر سطح دارو در بالاترین حد باشد (که نشان می دهد دارو با سرعت آهسته تری از بدن پاک می شود)، احتمالاً پزشک 48 ساعت پیش از دادن دز بعدی صبر کند.

اگر عفونت فرد به درمان پاسخ ندهد، سپس ممکن است پزشک یا داروها را برای مدت طولانی تری ادامه داده یا سایر گزینه های درمانی را مدنظر قرار دهد.

دزهای درون وریدی آمینوگلیکوزیدها در طول تقریباً 30 دقیقه، به صورت آهسته داده می شوند.

انواع دیگر آمینوگلیکوزیدها مانند قطرات چشمی، قطرات گوشی و داروهای استنشاقی، ممکن است برای درمان انواع خاصی از عفونت ها مورد استفاده قرار گیرند. در این موارد، نظارت مورد استفاده قرار نمی گیرد.

اولین آمینوگلیکوزید، استرپتومایسین، در دهه 1940 ساخته شد و به صورت موفقیت آمیزی برای درمان سل مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از آن با ابداع سایر آمینوگلیکوزیدها، کاهش یافت.

آمینوگلیکوزیدها توسط کلیه ها از بدن پاک می شوند، و از اینرو دزها با توجه به عملکرد کلیه، تغییر داده می شوند. آزمایشاتی که سلامت کلیه ها را نشان می دهند، مانند کراتینین یا آزمایش دفع کراتینین، اغلب پیش از آغاز درمان با آمینوگلیکوزید و سپس در فواصل زمانی برای نظارت بر عملکرد کلیه، درخواست می شوند.

خطر سمیت در افرادی که سایر داروهایی را استفاده می کنند که بر شنوایی و کلیه ها تأثیر می گذارند مانند ادرارآورهای خاص، بویژه فوروزماید یا NSAIDS (داروهای ضد-التهابی غیراستروئیدی) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن یا بقیه آنتی بیوتیک هایی مانند وانکومایسین، افزایش می یابد.

بعلت پتانسیلی که برای ایجاد عوارض وجود دارد، دزدهی با فواصل طولانی در افراد زیر توصیه نمی شود:

• افراد سالخورده (با سن بالاتر از 70 سال)
• افراد باردار یا بتازگی زایمان کرده
• داشتن نقص کلیه یا بیماری زمینه ای کلیه
• بیماری کبدی جدی
• سوختگی های شدید
• ابتلا به سیستیک فیبروزیس
• سابقه نقص در شنوایی و یا از دست دادن تعادل

با وجود آنکه فرد ممکن است درمان آمینوگلیکوزید درون وریدی را در خانه انجام دهد، که معمولاً توسط یک متخصص بهداشت صورت میگیرد، سطوح خونی را نمی توان در منزل سنجش کرد. این ازمایش به تجهیزات تخصصی نیاز داشته و باید در آزمایشگاه انجام گیرد. متخصص بهداشت در منزل ممکن است نمونه ای از خون را پیش از استعمال دز بعدی دارو، دریافت کند. این نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.