Therapeutic Drug Monitoring

اسامی دیگر

TDM

اسم متعارف

تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه

January 14, 2014.

تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه January 18, 2018.

نظارت بر درمان دارویی (TDM) به چه مفهومی است؟

نظارت بر درمان دارویی، بررسی و برآورد داروهای خاص در فواصل زمانی برای حفظ غلظت داروها در جریان خون است. داروهای بررسی شده دارای ضریب درمانی محدودی هستند که یک نسبت مابین مقادیر سمی و درمانی از داروها می باشد. برای برخی از داروها، حفظ این حالت ثبات به سادگی ارائه مقادیر استاندارد از دارو نیست. هر شخص داروها را بسته به سن، وضعیت عمومی سلامت، شرایط ژنتیکی و تداخل داروهای مصرفی دیگر جذب کرده و مصرف می کند. این میزان ممکن است در طی زمان و روز به روز تغییر کند. تغییرات در میزان مشخص ممکن است در شرایط بیماری های مختلف یا تداخل با داروهای دیگر رخ دهد.

همه داروها نیاز به نظارت درمانی ندارند. بیشتر داروها دارای ضریب درمانی گسترده بوده و می توان آنها را بر اساس مقادیر از پیش تعیین شده تجویز کرد. اثرگذاری این درمانها ارزیابی شده اما نظارت بر غلظت دارو در جریان خون برای تعیین مقادیر مورد تجویز الزامی نیست. مصادیقی از داروهایی که نیازمند نظارت نیستند شامل داروهای فشار خون بالا (Hypertension) و بسیاری از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی هستند. اگر یک عفونت با آنتی بیوتیک تجویز شدخ رفع شود یا اگر فشار خون با داروی تجویز شده کاهش یابد، در این حالت درمان موثر بوده است.

سوالات رایج

دلیل اهمیت آن چیست؟

بسیاری از داروهایی که مستلزم نظارت درمانی هستند در کل دوره زندگی مصرف می شوند. این داروها باید سال به سال در غلظتهای ثابتی باقی بمانند، این درحالیست که سن فرد زیاد شده و در طی دوره حیات برخی عوامل ممکن است سطح درمان فرد را تغییر دهد، این عوامل شامل بارداری، بیماری های موقت، عفونتها، استرس های عاطفی و فیزیکی، تصادفات و جراحی ها باشد. در طی زمان، افراد ممکن است شرایط مزمن داشته باشند که این شرایط نیز مستلزم داروهای دائمی بوده و می تواند بر فرآیند داروهای تحت نظارت آنها تاثیرگذار باشد. مثالهایی از این شرایط شامل بیماری قلبی-عروقی، بیماری کلیه، بیماری تیروئید و ایدز یا HIV است.

نظارت درمانی بر داروها این تغییرات را دنبال می کند. این نظارت عدم متابعت بیمار (زمانیکه بیمار داروی خود را طبق برنامه تجویز شده مصرف نمی کند) و تاثیر تداخل دارویی (که می تواند منجر به غلظتهای دارویی بیشتر یا کمتر از مقادیر مشخص شده شود) را تشخیص داده و مقادیر داروها را با توجه به نیازهای شخصی بیمار تعیین می کند. این نظارت به همراه آزمایشاتی همچون BUN، کراتین و آزمایشات کارکرد کبد می تواند به تشخیص کاهش کارآمدی و سوء کارکرد در توانایی بدن برای متابولیزه کردن و حذف داروهای درمانی کمک نماید. آزمایش همچنین می تواند تعامل داروها با دارهای ضروروی دیگر را تعیین کند.
چگونه این آزمایشات مورد استفاده قرار می گیرند؟

همه سطوح دارویی نیازمند نظارت و بررسی نیستند. این آزمایشات برای بررسی سطوح داروهای خاص در خون مورد استفاده قرار می گیرند که گستره محدودی دارند که در آن محدوده دارو تاثیرگذار است نه مضر. علاوه برآن، برخی داروها مستلزم نظارت هستند زیرا مقدار داروی تجویز شده هماهنگ با مقدار داروی رسیده به جریان خون نیست. اغلب روشی که یک داروی خاص جذب شده و متابولیزه می شود می تواند از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد با شرایط فیزیکی یا سلامت یک شخص می تواند بر سطح دارو در خون تاثیرگذار باشد.

در طی سالها آزمایش، میزان بهینه درمانی برای داروها تعیین شده است. در این میزان و حدود، بیشتر افراد بدون هیچ گونه عوارض جانبی یا علائم دیگر درمان می شوند. مقادیر دارویی ضروری برای رسیدن به این سطح باید برای هر فرد مشخص شود. زمانی که یک شخص در دوره نظارت دارویی قرار می گیرد، پزشک مقادیر دارو را تعدیل و تنظیم کرده و بطور مستمر غلظت خون را آزمایش می کند تا در نهایت به سطح پایدار دست یابد. اگر این سطوح برای یک شخص خیلی بالا باشد، پزشک مقادیر دارو را کاهش خواهد داد. گاها هر سطح از مقادیر دارویی مدت زمان کوتاهی برای ثبات نیاز دارد. لازم به ذکر است که افراد باید با پزشک خود در طی این فرآیند ارتباط نزدیک داشته باشند و در مقادیر داروی مصرفی تغییر نداده یا آنها را متوقف ننمایند. تغییرات ناگهانی می تواند گاها شرایط را بدتر کند و منجر به علائم حاد گردد.
چه زمانی این آزمایشات درخواست داده می شوند؟

زمانیکه یک شخص برای اولین بار در دوره رژیم دارویی وارد می شود، سطوح داروهای تحت نظارت بطور مکرر آزمایش می شوند. به محض اینکه نتایج در محدوده درمانی قرار بگیرد و علائم وی نشان دهد که درمان مناسب است، در اینحالت پزشک می تواند دارو را در فواصل زمانی منظم نظارت و بررسی کند و به این اطمینان برسد که دارو در محدوده درمانی واقع شده است. تکرار آزمایش مورد نیاز بسته به دارو م نیازهای بیمار خواهد بود. اگر درمان کاملا موثر نباشد یا اگر شخص دارای عوارض جانبی شدیدی باشد، در این شرایط پزشک آزمایشی را برای تعدیل مقادیر دارو و حفظ سطوح درمانی درخواست خواهد داد. اغلب ممکن است نیاز باشد تا پزشک مصرف داروی خاصی را مجددا مورد ارزیابی قرار دهد و تغییر دارو را طبق شرایط بیمار لحاظ نماید.

زمانبندی نمونه گیری از خون بخش مهمی از نظارت درمانی بر دارو است. زمانیکه یک شخص مقادیر مشخصی دارو مصرف می کند، مقدار آن در خون برای مدت زمانی افزایش یافته و سپس کاهش می یابد و معمولا قبل از مصرف بعدی به پایین ترین سطح خود می رسد. برای تاثیرگذاری بیشتر، حداکثر سطوح دارویی باید کمتر از غلظت مضر آن باشد. پزشکان از طریق تجربه و تحقیقات می دانند که چه زمانی نقطه اوج غلظت دارویی در خون بوده و چه زمانی مناسب برای نمونه گیری از خون می باشد. تفاسیر ثابت و دقیق از نتایج بسته به زمانبندی گردآوری نمونه ها خواهد بود. اگر شخصی قادر به مصرف داروی خود نباشد در این حالت وی باید قبل از نمونه گیری از خون با پزشک خود مشورت نماید.
چگونه پزشک در مورد مقادیر داروی مصرفی تصمیم می گیرد؟

عوامل زیادی در این رابطه وجود دارد. برخی از این عوامل شامل وزن، ساختار بدن، سن و وضعیت سلامت عمومی و تغذیه است. عوامل دیگر مرتبط با بیماری های حاد و مزمن مثل بیماری های کلیه، کبد و قلب یا سوختگی ها، شوک عصبی یا آسیب های دیگر است. پزشک شما در زمان تجویز مقادیر مشخص دارو این شرایط را لحاظ می کند و سپس بر مصرف دارویی شما در دوره درمان نظارت خواهد کرد.
آیا درمان در منزل قابل انجام است؟

خیر. نمونه گیری از خون باید در زمانهای مشخصی انجام شود و آزمایشات با استفاده از تجهیزات ویژه آمایشگاهی انجام پذیرد.
اگر مصرف دارو را در زمان مشخص فراموش کردم، چه کاری باید انجام دهم؟

مقدار مصرفی را در زمان بعدی دو برابر نکنید. در این مورد با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.

مشاهده سوالات بیشتر مشاهده کمتر سوالات

طبقه بندی داروهای تحت نظارت

گروهبندی مختلفی از داروهای تحت نظارت در جدول زیر مشخص شده است
گروه دارویی	Drugs	Treatment Use
Cardiac drugs	Digoxin, digitoxin, amiodarone, lidocane, quinidine, procainamide, N-acetyl-procainamide (a metabolite of procainamide)	Congestive heart failure, angina, arrhythmias
Antibiotics	Aminoglycosides (gentamicin, tobramycin, amikacin), vancomycin, chloramphenicol	Infections with bacteria that are resistant to less toxic antibiotics
Antiepileptics	Phenobarbital, phenytoin, valproic acid, carbamazepine, ethosuximide, sometimes gabapentin, lamotrigine, levetiracetam, topiramate, zonisamide, eslicarbazepine acetate, felbamate, lacosamide, oxcarbazepine, pregabalin, rufinamide, stiripentol, tiagabine, vigabatrin	Epilepsy, prevention of seizures, sometimes to stabilize moods
Bronchodilators	Theophylline, caffeine	Asthma, chronic obstructive pulmonary disorder (COPD), neonatal apnea
Immunosuppressants	Cyclosporine, tacrolimus, sirolimus, mycophenolate mofetil, azathioprine	Prevent rejection of transplanted organs, autoimmune disorders
Anti-cancer drugs	Methotrexate, all cytotoxic agents	Psoriasis, rheumatoid arthritis, various cancers, non-hodgkin lymphomas, osteosarcoma
Psychiatric drugs	Lithium, valproic acid, some antidepressants (imipramine, amitriptyline, nortriptyline, doxepin, desipramine)	Bipolar disorder (manic depression), depression

مطالب مرتبط

در این سایت

بیماری‌ها: Kidney Disease (بیماری کلیه), Liver Disease (بیماری کبد), Cardiovascular Disease (بیماری قلبی-عروقی)

در جای دیگری در وب

MedlinePlus Medical Encyclopedia: Therapeutic drug levels
MedlinePlus: Drugs and Supplements

مشاهده منابع

NOTE: This article is based on research that utilizes the sources cited here as well as the collective experience of the Editorial Review Board . This article is periodically reviewed by the Editorial Board and may be updated as a result of the review. Any new sources cited will be added to the list and distinguished from the original sources used.

منابع مورد استفاده در این مطلب

Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in HIV-1-Infected Adults and Adolescents. AIDS Info. Available online at http://aidsinfo.nih.gov/contentfiles/lvguidelines/AdultandAdolescentGL.pdf through http://aidsinfo.nih.gov. Accessed January 9, 2014. Last updated February 13, 2013.

Therapeutic Drug Levels. MedlinePlus Medical Encyclopedia. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003430.htm. Last updated May 12, 2011. Accessed January 7, 2013.

Therapeutic Drug Monitoring (TDM). Quest Diagnostics. Available online at https://www.questdiagnostics.com/home/physicians/testing-services/condition/toxicology/tdm-info through https://www.questdiagnostics.com. Copyright © 2000-2014 Quest Diagnostics Incorporate. Accessed January 7, 2014.

Management Options: Drug Therapy Requiring Intensive Monitoring for Toxicity. Palmetto GBA Medicare Part B OH/WV/SC. Available online through http://www.palmettogba.com. Issued July 2009. Accessed January 9, 2013.

Commonly monitored drugs. Siemens. Available online at http://www.healthcare.siemens.com/clinical-specialities/therapeutic-drug-monitoring/commonly-monitored-drugs through http://www.healthcare.siemens.com. Accessed January 9, 2013.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Clinical Chemistry: Principles, Procedures, Correlations. Bishop M, Duben-Engelkirk J, Fody E, eds. 4th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2000.

National Academy of Clinical Biochemistry. Guidelines for Therapeutic Drug Monitoring Services. Edited by Ann Warner and Thomas Annesley. Available online at http://www.nacb.org/nacb_publications.stm through http://www.nacb.org.

Larry A. Broussard, PhD. Clinical Laboratory Sciences, LSU Health Sciences Center, New Orleans, LA.

Catherine A. Hammett-Stabler, PhD.

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 814-817.

Greco, F. (2005 October 27, Updated). Therapeutic drug levels. MedlinePlus Medical Encyclopedia: [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003430.htm.

Bottorff, M. (© 2005) Toxicology, Clinical Pharmacokinetics and Therapeutic Drug Monitoring. ARUP’s Guide to Clinical Laboratory Testing [On-line information]. Available online at http://www.aruplab.com/guides/clt/tests/clt_fr15.jsp through http://www.aruplab.com.

Labcorp. (© 2001) Therapeutic Drug Monitoring [On-line information]. Available online at http://www.labcorp.com/datasets/labcorp/html/appendix_group/appendix/section/tdm.htm through http://www.labcorp.com.

Laboratory for Antiviral Research at the University at Buffalo School of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences: HIV Drug Interactions and TDM Registry. Available online at http://tdm.buffalo.edu/.

Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Burtis CA, Ashwood ER, Bruns DE, eds. St. Louis: Elsevier Saunders; 2006, Pp. 1237-1239, 1247-1248.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, 308-309.

Johns Hopkins POC-IT Center. Therapeutic Drug Monitoring, Antiretroviral therapy. Available online at http://www.hopkins-aids.edu/management/antiretroviral_therapy/therapeutic_drug_monitoring.html?contentInstanceId=8259&siteId=7151 through http://www.hopkins-aids.edu. Accessed May 2010.

Tomson T, Dahl ML, Kimland E. Therapeutic monitoring of antiepileptic drugs for epilepsy. Cochrane Database Syst Rev. 2007; Medline abstract. Available online at http://www.medscape.com/medline/abstract/17253477 through http://www.medscape.com. Accessed May 2010.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.

تماس با متخصصین آزمایشگاهی