اسامی دیگر
HIAA
Serotonin Metabolite
اسم متعارف
5-hydroxyindoleacetic Acid
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه August 6, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

جهت کمک به تشخیص و نظارت بر درمان یک تومور کارسینوئید که سروتونین تولید می کند

زمان انجام آزمایش؟

هنگامی که در شما علائمی مشاهده می شوند که نشاندهنده یک تومور کارسینوئید هستند، مانند سرخ شدگی، اسهال، و\یا خس خس سینه؛ در مواقعی پس از درمان

نمونه مورد نیاز

یک نمونه ادرار 24 ساعته؛ بندرت، نمونه ادرار تصادفی

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

ممکن است که به شما توصیه شود تا از مصرف برخی غذا و داروها خودداری نمائید

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

5-هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) متابولیت اولیه سروتونین، یک ماده شیمیایی (نروترنسمیتر) است که پیام ها را بین سلول های عصبی منتقل می کند. این تست میزان 5-HIAA را در ادرار اندازه گیری می نماید.

سروتونین در صورت نیاز توسط سیستم عصبی تولید می شود، عمدتاً در مغز، اما در سلول های مخصوص لوله های نایژه ای (شش ها) و دستگاه گوارش (GI) نیز ساخته می شود. این ماده به انتقال تکانه های عصبی کمک کرده، عروق خونی را منقبض کرده، در چرخه خواب-بیداری شرکت کرده و بر خلق و خو تأثیر می گذارد. پس از اینکه سروتونین توسط بدن مورد استفاده قرار گرفت، در کبد تجزیه شده و متابولیت های آن، شامل 5-HIAA در ادرار ترشح می شوند.
 

در حالت عادی، فقط مقادیر کم متغیری از 5-HIAA در ادرار یافت می شود. اگرچه، ممکن است مقادیر زیاد 5-HIAA توسط برخی از تومورهای کارسینوئید تولید شود. تومورهای کارسینوئید توده های با رشد آهسته نرواندوکرین غیرسرطانی یا سرطانی بوده که میتوانند در دستگاه گوارش بویژه در آپاندیس و در ریه ها تشکیل شوند. حدود 2 تومور کارسینوئید از 3 عدد در دستگاه گوارش پیدا شده که مابقی عمدتاً در ریه ها مشاهده می شوند، اگرچه ممکن است که بر بقیه اعضاء بدن نیز تأثیر بگذارند.

مطابق با انجمن سرطان آمریکا، تقریباً 8000 تومور یا سرطان نرواندوکرین وجود دارد که در دستگاه گوارش آغاز می شوند و 4000 که در ریه ها شروع به پیدایش می کنند که هر ساله در ایالات متحده تشخیص داده می شوند. ممکن است بسیاری دیگر از این تومورها وجود داشته باشند، اما اغلب کوچک باقی مانده و هیچگونه علائمی را ایجاد نمی کنند. زمانیکه تومورهای کارسینوئید در بیماران بدون علائم در طول روش های جراحی انجام شده به دلایل دیگر کشف شوند، به آنها تومورهای "فرعی" اطلاق می شود. درصد کمی از این تومورها قابلیت این را دارند که در نهایت به اندازه کافی بزرگ شده و باعث انسدادهایی در روده ها یا لوله های نایژه ای شش ها گردند.

تقریباً 10% توومورهای کارسینوئید، عمدتاً آنهایی که در دستگاه گوارش بهمراه کبد اتفاق می افتند، سروتونین کافی را برای ایجاد علائم تولید می کنند، مانند سرخ شدگی صورت، اسهال، ضربان بالای قلب و خس خس سینه که به مجموع این نشانه ها سندرم کارسینوئید گفته می شود. سروتونینی که سندرم کارسینوئید را ایجاد می کند ممکن است به صورت پیوسته و منقطع آزاد شده و می تواند منتهی به افزایش قابل ملاحظه ای از 5-HIAA در ادرار شود.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

برای جمع آوری ادرار 24-ساعته، لازم است که همه ادرار تولید شده در مدت 24 ساعت، نگهداری شود. بهترین روش نگهداری آن در یک مکان خنک و تاریک، مانند یخچال است.

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

آمادگی پیش از نمونه برداری برای نتایج صحیح تست 5-HIAA ضروری می باشد. غذاهایی مانند انواع آووکادو، موز، آناناس، آلو، گردو، گوجه فرنگی، کیوی و بادنجان میتوانند در سنجش 5-HIAA مداخله کرده و باید به مدت 3 روز پیش از جمع آوری ادرار و هنگام آن از خوردن آنها اجتناب کرد. همچنین انواعی از داروها وجود دارند که ممکن است بر تست 5-HIAA تأثیر گذارند. مهم است که افراد مورد تست پیش از کاهش یا قطع مصرف هر گونه دارویی با پزشک خود مشورت نمایند.

مشاهده بیشتر
مشاهده کمتر
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    آزمایش ادرار 5-هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) جهت کمک به تشخیص و نظارت بر تومورهای کارسینوئید مورد استفاده قرار می گیرد. این تست میتواند به صورت تنها یا بهمراه آزمایش سطح A سروتونین و\یا کروموگرانین خون توصیه شود. 5-HIAA متابولیت اولیه سروتونین بوده که در ادرار ترشح می گردد. در مواقعی که فرد دارای تومور کارسینوئید بوده که سروتونین تولید می کند، غلظت های 5-HIAA به مقدار زیادی افزایش می یابند.

    یک نمونه ادرار 24 ساعته برای تست 5-HIAA ترجیح داده می شود زیرا ممکن است سطح متابولیت در طول روز تغییر کند. نمونه ادرار تصادفی گاهی اوقات معمولاً بهمراه یک سطحی از کراتینین ادرار مورد استفاده قرار می گیرد، زمانیکه نمونه تست 24 ساعته امکانپذیر نباشد. اگرچه، نمونه تصادفی صحیح نمی باشد و اگر 5-HIAA بیشتری بصورت متناوب آزاد شود، ممکن است که آن را از دست بدهیم.

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    این تست عمدتاً زمانی توصیه می شود که فرد دارای علائم نشاندهنده یک تومور کارسینوئید باشد.

    نمونه هایی از این علائم شامل موارد زیر هستند:

    • سرخ شدگی صورت و گردن (ظهور رنگ قرمز پررنگ، معمولاً با ظهور ناگهانی)
    • اسهال، حالت تهوع، استفراغ
    • ضربان قلب بالا
    • خس خس سینه، سرفه، نفس تنگی

    همچنین ممکن است این تست در فواصل زمانی جهت کمک به نظارت بر تأثیر درمان در افرادی توصیه شود که برای تومور کارسینوئید ترشح کننده سروتونین تشخیص داده شده و مورد درمان قرار گرفته اند.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    مقادیر چشمگیر سطح 5-HIAA در یک نمونه ادرار 24 ساعته در فردی که دارای علائم سندرم کارسینوئید است، میتواند دلالت بر وجود تومور کارسینوئید ولی نه تشخیص آن داشته باشد. به جهت تشخیص این عارضه، خود تومور باید مکان یابی شده و نمونه ای از آن مورد آزمایش قرار گیرد (بیوپسی). پزشک معمولاً با دستور اسکن تصویربرداری به جهت محل یابی هر گونه توموری که ممکن است وجود داشته باشد، یک نتیجه تست مشکوک یا نامعمول را دنبال می کند.

    فردی که دارای علائم است هنوز می تواند دارای یک تومور کارسینوئید باشد حتی اگر غلظت 5-HIAA نرمال باشد. فرد ممکن است دارای توموری باشد که سروتونین ترشح نکرده یا اینکه آن را بصورت متناوب ترشح کند.

    فرد بدون علائم و با سطوح نرمال 5-HIAA نمی تواند دارای تومور کارسینوئید ترشح کننده سروتونین باشد.

    در افرادی که پس از درمان تومور کارسینوئید مورد معاینه و نظارت قرار گرفته اند، کاهش سطوح 5-HIAA نشاندهنده پاسخ به درمان می باشد، در حالیکه افزایش یا مقادیر اضافی مداوم دلالت بر این دارد که درمان موفق نبوده است.

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    انواعی از داروها وجود دارند که میتوانند بر تست 5-HIAA تأثیر بگذارند. داروهایی که میتوانند 5-HIAA را افزایش دهند شامل استامینوفن، کافئین، افدرین، دیازپام (والیوم)، نیکوتین، گلیسریل گوایاکولات (ماده ای که در برخی داروهای سرفه یافت می شود)، و فنوباربیتال می باشند. داروهایی که میتوانند 5-HIAA را کاهش دهند، شامل آسپیرین، اتیل الکل، ایمیپرامین، لوودوپا، بازدارنده های MAO، هپارین، ایزونیازید، متیل دوپا و ضدافسردگی های سه حلقه ای هستند. پیش از کاهش یا افزایش هر گونه دارو، افراد باید با پزشک خود مشورت نمایند.

  • چرا باید ادرار 24 ساعته خود را جمع آوری کنم؟

    غلظت 5-HIAA در ادرار در طول روز تغییر می کند. با جمع آوری کل ادرار در مدت 24 ساعت، میتوان میانگین مقدار 5-HIAA را در کل روز محاسبه کرد و افزایش های 5-HIAA نسبت به یک نمونه ادرار تصادفی راحت تر سنجش می شوند.

  • آیا متابولیت های دیگری از سروتونین وجود دارند؟

    بله، متابولیت اصلی دیگر، 5-هیدروکسی تریپتفول (5-HTOL) می باشد. این ماده بصورت روتین مورد آزمایش قرار نمی گیرد اما گاهی اوقات ممکن است انجام شده و نتیجه به صورت یک نسبت با تست 5-HIAA برای ارزیابی بلع اتیل الکل گنجانده شود. افزایش در نسبت 5-HTOL به 5-HIAA میتواند نشاندهنده مصرف الکل در هر دوی افراد زنده و پس از مرگ باشد.

  • اگر مجبور باشم که به مصرف داروهایم ادامه دهم، آیا نتایج آزمایش من صحیح خواهند بود؟

    اگر دارویی باشد که بتواند میزان سروتونین و 5-HIAA را افزایش یا کاهش دهد، سپس نتایج تست شما احتمالاً تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. اگرچه، این به پزشک شما و خودتان بستگی دارد که تصمیم بگیرید که آیا میتوانید داروی تان را به صورت بی خطر و ایمنی، پیش از تست و هنگام آن متوقف کنید. اگر لازم باشد که مصرف داروهای شما ادامه یابد، پس پزشک تان نتایج تست را با در نظر گرفتن این داروها تفسیر خواهد کرد.

  • آیا افرادی هستند که ریسک بالاتری برای ایجاد یک تومور کارسینوئید داشته باشند؟

    هر کسی در هر سنی میتواند یک تومور کارسینوئید را توسعه دهد اما مطابق با انجمن سرطان آمریکا، میزان سن تشخیص معمولاً در اوایل دهه شصت می باشد. افرادی که دارای سابقه خانوادگی نئوپلازی اندوکرین چندگانه (MEN 1)، وضعیتی که ریسک یک فرد در ابتلا به تومورها در غدد دستگاه درون ریز را افزایش میدهد، ممکن است که ریسک بالاتری در ایجاد یک تومور کارسینوئید را داشته باشند.

     

مشاهده سوالات بیشتر مشاهده کمتر سوالات
مطالب مرتبط
مشاهده بیشتر
مشاهده کمتر
مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

Garg, S. (Updated 2014 February 6). 5-Hydroxyindoleacetic Acid (5-HIAA). Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2089202-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed February 2014.

Tebbi, C. (Updated 2014 January 27). Carcinoid Tumor. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/986050-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed February 2014.

(© 1995–2014). 5-Hydroxyindoleacetic Acid (5-HIAA), Urine. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/9248 through http://www.mayomedicallaboratories.com. Accessed February 2014.

Frank, E. et. al. (Updated 2013 September). Carcinoid Tumors. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/CarcinoidTumors.html?client_ID=LTD through http://www.arupconsult.com. Accessed February 2014.

Dugdale, D. (Updated 2012 September 9) 5-HIAA. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003612.htm through http://www.nlm.nih.gov. Accessed February 2014.

(Updated 2012 July 10). Carcinoid Syndrome. Mayo Clinic [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/carcinoid-syndrome/basics/definition/CON-20027127 through http://www.mayoclinic.org. Accessed February 2014.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2011). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 10th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 573-574.

McPherson, R. and Pincus, M. (© 2011). Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods 22nd Edition: Elsevier Saunders, Philadelphia, PA. Pp 461.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 497-498.

(2005). Gastrointestinal Carcinoid Tumors, A Detailed Guide. American Cancer Society [On-line information]. Available online at http://www.cancer.org/docroot/CRI/CRI_2_3x.asp?dt=14 through http://www.cancer.org.

Nanda, R. (2005 April 15, Updated). 5-HIAA. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003612.htm.

Brose, M. (2004 August 3, Updated). Carcinoid Syndrome. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000347.htm.

Zuetenhorst, J. et. al. (2004 July 9). Daily Cyclic Changes in the Urinary Excretion of 5-Hydroxyindoleacetic Acid in Patients with Carcinoid Tumors. Clinical Chemistry [On-line journal]. Available online at http://www.clinchem.org/cgi/content/full/50/9/1634 through http://www.clinchem.org.

(© 2006). 5-Hydroxyindoleacetic Acid (HIAA), Urine. ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing [On-line information]. Available online at http://www.aruplab.com/guides/clt/tests/clt_a349.jsp#1152320 through http://www.aruplab.com.

Datta, V. (2005 May 17, Updated). Serum serotonin level. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003562.htm.

Sweeney, J. and Rosemurgy, A. (1997 January/February). Carcinoid Tumors of the Gut. Cancer Control Journal v4 (1) [On-line journal]. Available online at https://www.moffitt.usf.edu/pubs/ccj/v4n1/article2.htm through https://www.moffitt.usf.edu.

Strosberg, J. et. al. (2006 January). Selective Hepatic Artery Embolization for Treatment of Patients With Metastatic Carcinoid and Pancreatic Endocrine Tumors. Cancer Control Journal v13 (1) [On-line journal]. Available online at https://www.moffitt.usf.edu/pubs/ccj/ through https://www.moffitt.usf.edu.

Johnson, R. et. al. (2003 November). Ethanol Origin in Postmortem Urine: A LC/MS Determination of Serotonin Metabolites. Federal Aviation Administration [On-line Medicine Technical Report]. Available online through http://www.faa.gov

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 555-556.

Wu, A. (© 2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, 4th Edition: Saunders Elsevier, St. Louis, MO. Pp 584-587.

Dugdale, D. (2008 November 10). 5-HIAA. MedLinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003612.htm. Accessed July 2010.

(Revised 2009 June 06). Detailed Guide: Gastrointestinal Carcinoid Tumors. American Cancer Society [On-line information]. Available online at http://www.cancer.org/docroot/CRI/CRI_2_3x.asp?rnav=cridg&dt=14 through http://www.cancer.org. Accessed July 2010.

(Revised 2010 March 18). Detailed Guide: Lung Carcinoid Tumor. American Cancer Society [On-line information]. Available online at http://www.cancer.org/docroot/CRI/CRI_2_3x.asp?rnav=cridg&dt=56 through http://www.cancer.org. Accessed July 2010.

(2010 February). Carcinoid Tumor. Cancer.Net, American Society of Clinical Oncology [On-line information]. Available online at http://www.cancer.net/patient/Cancer+Types/Carcinoid+Tumor through http://www.cancer.net. Accessed July 2010.

(Modified 2008 May 16) Gastrointestinal Carcinoid Tumors Treatment (PDQ®), Health Professional Version [On-line information]. Available online at http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/treatment/gastrointestinalcarcinoid/HealthProfessional through http://www.cancer.gov. Accessed July 2010.

Santacroce, L. and Diomede, L. (Updated 2009 November 19). Malignant Carcinoid Syndrome. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/282515-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed July 2010.

Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL eds (2005). Harrison's Principles of Internal Medicine, 16th Edition, McGraw Hill, Pp 2224-2225.

مشاهده بیشتر
مشاهده کمتر

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.