جهت غربالگری آسیب کبدی و یا کمک به تشخیص بیماری کبد
Alanine Aminotransferase (ALT)
وقتی پزشک احتمال می دهد که شما علائم اختلال کبدی مانند درد شکمی، تهوع، استفراغ و یرقان (زردی) داشته یا بصورت بالقوه ای با ویروس هپاتیت تماس داشته اید؛ بعنوان بخشی از پنل یکپارچه متابولیک (CMP)، هنگام یک چکآپ روتین پزشکی
نمونه خون که از ورید بازوی شما گرفته شده است
آمادگی لازم ندارد
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
تست آلانین آمینوترنسفراز (ALT)، معمولاً برای تشخیص آسیب کبدی بکار می رود. این تست اغلب به همراه آسپارتات آمینوترنسفراز (AST) بعنوان بخشی از پنل کبدی یا پنل یکپارچه متابولیک (CMP) برای غربالگری و یا کمک به تشخیص بیماری کبدی توصیه می شود.
ALT آنزیمی است که عمدتاً در سلول های کبد و کلیه پیدا می شود. زمانی که کبد آسیب می بیند، ALT در خون رها می گردد. این، ALT را به آزمایشی مفید و کاربردی برای تشخیص اولیه آسیب کبدی، تبدیل می کند.
AST و ALT بعنوان دو تست بسیار مهم برای تشخیص آسیب کبدی در نظر گرفته می شوند، با وجود آنکه ALT نسبت به AST برای کبد اختصاصی تر است. گاهی اوقات، AST به صورت مستقیم با ALT مقایسه شده و نسبت AST/ALT محاسبه می شود. این نسبت ممکن است برای تمایز بین علل مختلف آسیب کبدی و کمک به تشخیص آسیب قلبی یا ماهیچه ای مورد استفاده قرار گیرد.
مقادیر ALT اغلب با نتایج بقیه تست هایی مانند آلکالین فسفاتاز (ALP)، مجموع پروتئین و بیلیروبین برای کمک به مشخص کردن اینکه کدام شکل از بیماری کبدی موجود می باشد، مورد مقایسه قرار می گیرند.
ALT، اغلب برای نظارت بر درمان افرادی که بیماری کبدی دارند و برای بررسی اینکه درمان جواب می دهد یا خیر، بکار رفته و میتواند به صورت تنها یا همراه با بقیه تست ها برای این هدف توصیه شود.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
این تست احتمالاً هنگامی که فرد چکآپ پزشکی روتین انجام می دهد، بعنوان بخشی از یک پنل یکپارچه متابولیک توصیه می شود.
پزشک معمولاً یک تست ALT (و انواع دیگر) را برای ارزیابی فردی که دارای علائم و نشانه های یک اختلال کبدی است، تجویز می کند. برخی از این علائم و نشانه ها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- ضعف و خستگی
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- تورم و یا درد شکمی
- یرقان
- تیرگی رنگ ادرار و رنگ روشن در مدفوع
- خارش شدید
ALT همچنین میتواند به صورت تنها یا با بقیه تست ها، برای افرادی که در معرض ریسک بالای بیماری کبدی هستند نیز توصیه شود زیرا بسیاری از افرادی که مورد آسیب کبدی ملایم قرار گرفته اند هیچ علائم و نشانه ای ندارند. حتی بدون بقیه علائم، ALT با آسیب کبدی ملایم، افزایش خواهد یافت. برخی نمونه ها شامل موارد زیر هستند:
- افرادی که دارای سابقه تماس مشخص یا محتمل با ویروس های هپاتیت می باشند
- افراد شدیداً الکلی
- افرادی که خانواده های آنها دارای سابقه بیماری کبدی هستند
- افرادی که از داروهایی استفاده می کنند که ممکن است به کبد آسیب بزنند
- افرادی که اضافه وزن داشته و یا مبتلا به دیابت هستند
در مواقعی که ALT برای نظارت بر درمان افرادی که دارای بیماری کبد هستند مورد استفاده قرار میگیرد، میتواند در طول دوره درمان برای مشخص کردن اینکه آیا درمان مؤثر می باشد یا خیر، بر یک مبنای منظم تجویز شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
مقدار کم ALT در خون مورد انتظار بوده و طبیعی است. بیماری کبدی، شایعترین دلیل مقادیر بیشتر از نرمال ALT می باشد.
مقادیر بسیار بالای ALT (بیش از 10 برابر نرمال)، معمولاً بعلت هپاتیت حاد، گاهی اوقات در پی یک عفونت ویروسی می باشند. در هپاتیت حاد، سطوح ALT معمولاً حدود 1 تا 2 ماه بالا باقی می مانند اما بازگشتن به حد نرمال آنها ممکن است 3 تا 6 ماه طول بکشد. همچنین ممکن است مقادیر ALT در نتیجه تماس با داروها یا بقیه موادی که برای کبد سمی هستند یا در شرایطی که باعث کاهش جریان خون (ایسکمی) به کبد می شوند، به میزان چشمگیری افزایش یابند (گاهی بیش از 100 برابر نرمال).
مقادیر ALT معمولاً در هپاتیت مزمن به آن اندازه بالا نبوده و اغلب کمتر از 4 برابر حد طبیعی هستند. در این مورد، سطوح ALT اغلب بین مقادیر نرمال و کمی افزایش یافته، متغیر می باشند از اینرو این تست را میتوان به صورت مکرر برای دانستن اینکه آیا یک الگویی وجود دارد، تجویز کرد. بقیه علل افزایش های ملایم در ALT شامل انسداد مجاری صفراوی، سیروز (معمولاً در نتیجه هپاتیت مزمن یا انسداد مجرای صفراوی)، آسیب قلبی، سوء مصرف الکل و وجود تومور در کبد هستند.
ALT اغلب همراه با یک تست AST یا بعنوان بخشی از یک پنل کبدی انجام می شود. برای دانستن بیشتر درباره نتایج ALT در رابطه با بقیه تست های کبدی، مقاله پنل کبدی را ببینید.
در بیشتر انواع بیماری های کبدی، سطح ALT نسبت به AST بالاتر بوده و نسبت سطح AST/ALT، پائین (کمتر از 1) خواهد بود. تعداد کمی استثنا وجود دارد؛ نسبت AST/ALT معمولاً در هپاتیت الکلی، سیروز و آسیب قلبی یا ماهیچه بالاتر از 1 بوده و برای یک تا دو روز پس از بروز هپاتیت حاد، ممکن است بیشتر از 1 باشد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
تزریق یا پرتاب دارو به درون بافت ماهیچه ای یا ورزش سنگین، ممکن است باعث افزایش در سطوح ALT شوند.
بسیاری از داروها ممکن است با ایجاد آسیب کبدی در درصد بسیار کمی از بیمارانی که داروها را برمی دارند، مقادیر ALT را افزایش دهند. این برای هر دوی داروهای تجویزی و برخی از محصولات سلامت و درمان "طبیعی"، صدق می کند. درباره همه داروها و یا مکمل های پزشکی که استعمال می کنید، حتماً پزشک خود را در جریان قرار دهید.
-
چه شرایطی بغیر از مشکلات کبدی میتوانند باعث افزایش ALT گردند؟
ALT برای کبد نسبت به AST اختصاصی تر بوده و بسیار کمتر تحت تأثیر عوارضی قرار میگیرد که بر بقیه بخش های بدن تأثیر می گذارند. با این حال، آسیب به اعضایی بغیر از کبد، مانند قلب و عضله اسکلتی میتوانند باعث بالا رفتن ALT شوند. بعنوان مثال، ممکن است افزایش جزئی در پی آسیب به عضله اسکلتی یا حمله های قلبی دیده شود.
-
چه تست های دیگری میتوانند برای کمک به شناسایی علت آسیب کبدی انجام شوند؟
پس از آزمایش فیزیکی کافی کامل و ارزیابی سابقه پزشکی فرد، انواع دیگری از تست ها وجود دارند که میتوانند بسته به علت احتمالی بیماری، به جهت پیگیری انجام شوند. برخی از اینها شامل موارد زیر هستند:
- آزمایشات هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C
- آزمایش تماس با داروها و بقیه مواد که برای کبد سمی هستند (آزمایش سوء مصرف مواد مخدر و آزمایش فوریت و اوردز دارویی)
- سطح اتانول
- مس و سرولوپلاسمین برای بیماری ویلسون
- آزمایشات اندازه گیری آهن و تست های ژنتیک برای هموکروماتوزیس موروثی
احتمالاً یک بیوپسی کبدی برای کمک به شناسایی علت آسیب کبدی و ارزیابی میزان این آسیب انجام گیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله درباره بیماری کبدی را ببینید.