برای تشخیص وجود نیکوتین یا ماده تجزیه شده آن یعنی کوتینین در خون، ادرار، بزاق یا مو و سنجش مقدار آن؛ برای تعیین اینکه آیا شخص از مواد حاوی توتون یا نیکوتین استفاده کرده یا در معرض دود آن قرار گرفته است؛ گاها برای ارزیابی مسمومیت حاد نیکوتین
Nicotine and Cotinine
زمانیکه نیاز به تایید مصرف توتون یا نیکوتین باشد یا برای تعیین قرار گرفتن در معرض دود این مواد؛ گاها زمانیکه که مصرف بیش از حد نیکوتین در فرد مورد تردید باشد
نمونه خونی گرفته شده از سیاهرگ بازو یا نمونه ادرار تصادفی؛ گاها یک نمونه از بزاق و در موارد نادر نمونه مو
نیاز نیست.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
نیکوتین و یا مواد حاصل از تجزیه آن یعنی کوتینین عمدتا برای بررسی مصرف تنباکو مورد آزمایش قرار می گیرند. بدلیل اینکه مصرف محصولات تنباکو می تواند بر سلامت فرد تاثیرگذار باشد، شرکت ها می توانند از این آزمایش برای مصرف تنباکو و جهت ارزیابی کامندان استفاده کنند. بسیاری از شرکت های بیمه سلامت و بیمه عمر متقاضیان را از نظر مصرف نیکوتین یا کوتینین بررسی می کنند.
نیکوتین و کوتینین را می توان به هر دو شکل کیفی و کمی ارزیابی کرد. آزمایش کیفی وجود یا عدم وجود مواد را بررسی می کند در حالیکه آزمایش کمی غلظت این مواد را می سنجد. آزمایش کمی می تواند به تفکیک مابین افرادی سیگاری فعال، مصرف کنندگانی که اخیرا ترک کرده اند، افرادی که صرفا در معرض دود مواد قرار گرفته اند و افرادی که مصرف نکرده و نیز در معرض دود آن قرار نگرفته اند، کمک نماید.
کوتینین را می توان رد بزاق دهان و مو اندازه گیری کرد با این حال آزمایش مو عمدتا در فضای تحقیقاتی انجام می شود مثل تحقیق در مورد قرار گرفتن افراد غیر سیگاری در معرض دود مواد.
آزمایش نیکوتین خون یا ادرار را می توان به تنهایی یا همراه با کوتینین درخواست داد و این در صورتیست که پزشک در مورد مصرف بیش از حد نیکوتین تردید داشته باشد.
زمانیکه فردی گزارش می کند که از مواد جایگزین نیکوتین استفاده کرده و سیگار نمی کشد، در این صورت آزمایشات نیکوتین، کوتینین و اناباسین ادرار درخواست خواهد شد. اناباسین (یک نوع آلکالوئید) در توتون و تنباکو وجود داشته و در تولیدات تجاری جایگزین نیکوتین وجود ندارد. اگر نتیجه آزمایش اناباسین مثبت باشد، بدین معنی است که فرد هنوز از مواد تنباکو یا توتون استفاده می کند. -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش کوتینین و یا نیکوتین را زمانی می توان درخواست داد که ارزیابی از وضعیت مصرف تنباکو یا بررسی قرارگیری در معرض دود مواد نیاز باشد.
دادگاه می تواند در جهت حمایت از کودک این آزمایش را درخواست دهد. زمانی که فرد وارد برنامه ترک دخانیات می شود، آزمایشات کوتینین خون یا ادرار را می توان برای ارزیابی شرایط وی درخواست داد. آزمایش ادرار، خون یا بزاق می تواند بعنوان ابزار غربالگری برای متقاضیان بیمه عمر و بیمه سلامت عمل نماید.
نیکوتین و کوتینین را می توان زمانیکه فرد دارای علائم مرتبط بوده و پزشک در مورد مصرف بیش از حد نیکوتین تردید داشته باشد، درخواست داد. نشانه های مسمومیت معمول نیکوتین می تواند شامل موارد زیر باشد:
-تهوع، استفراغ
-سرگیجه
-ترشح بزاق از دهان
-ضعف
مسمومیت های خطرناک نیکوتین می تواند منجر به علائم زیر شود:
-افزایش فشار خون و یا ضربان قلب که بطور ناگهانی افت می کند
-مشکلات تنفسی
-درد شکم
-اضطراب یا هیجان
-حس سوزش در دهان
-سردرگمی
-از حال رفتن
-سردرد
-درد عضلانی
-تشنج، صرع
-کما
آزمایش مو به ندرت در شرایط بالینی انجام می شود اما برای ارزیابی مصرف طولانی مدت تنباکو مورد استفاده قرار می گیرد. -
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
نتایج آزمایشات نیکوتین و یا کوتینین بصورت مثبت یا منفی یا بصورت مقدار (نانوگرم در هر میلی لیتر یا ng/mL) گزارش می شود.
سطح نیکوتین و یا مواد حاصل از آن در نمونه یک فرد وابسته به برخی عوامل است مثلا اینکه فرد چقدر مصرف می کند. همچنین میزان تجزیه نیکوتین و کوتین و دفع آنها از بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
زمانیکه یک فرد مصرف دخانیات را متوقف می کند، دو هفته طول خواهد کشید تا سطح کوتینین خون به سطح عادی بازگردد و چند هفته به طول خواهد کشید تا سطح مواد در ادرار به غلظتهای بسیار کم کاهش یابد.
-در کل سطح بالای نیکوتین یا کوتینین نشانگر مصرف فعال تنباکو یا نیکوتین است.
-غلظت متوسط نشانگر اینست که فرد به مدت دو تا سه هفته موادی مصرف نکرده است.
-سطح پایین تر را می توان در افرادی مشاهده کرد که سیگای نبوده اما در معرض دود این مواد قرار گرفته اند.
-غلظتهای بسیار پایین یا غیرقابل تشخیص را می توان در افرادی مشاهده کرده که نه موادی مصرف کرده و نه در معرض دود آن بوده اند یا مرف کنندگانی که به مدت چند هفته از مصرف مواد پرهیز کرده اند. -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
نتایج آزمایش بر روی نمونه های مختلف (خون، ادرار، بزاق) قابل تبدیل به هم نیستند.
برخی از حشره کش ها حاوی غلظتهای بالایی از نیکوتین هستند. این می تواند علت دیگری برای مسمومیت نیکوتین باشد. در واقع، خود نیکوتین یک نوع حشره کش است که گاها در کشاورزی بعنوان جایگزینی برای فسفات های آلی یا مشتقات پایرترینوئید استفاده می شود.
نیکوتین نه تنها در گیاه تنباکو بلکه در گیاهان دیگر هم خانواده تنباکو نیز یافت می شود. اینها شامل سیب زمینی، گوجه فرنگی، بادمجان و فلفل قرمز می باشد. با این حال غلظت نیکوتین در این گیاهان خیلی پایین تر غلظت آن در تنباکو است. از آزمایشات مقطعی نیکوتین یا کوتینین می توان برای تفکیک منابع نیکوتین از مصرف تنباکو و دود حاصل از آن استفاده کرد.
شرایط ژنتیکی یک شخص می تواند بر نحوه تجزیه نیکوتین تاثیرگذار باشد. تغییرات در ژن هایی که آنزیم های کبد CYP2A6 و CYP2B6 را رمزگذاری می کنند برمیزان متابولیسم نیکوتین اثرگذارند. (برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مقاله آزمایشات ژنتیک دارویی مراجعه نمایید.) -
آیا شکلی از تنباکو وجود دارد که حاوی نیکوتین نباشد؟
خیر. همه آنها حاوی نیکوتین هستند. این موارد شامل تنباکوی قلیان، سیگار، تنباکوی پودری، آدامس ها و غیره هستند. اگر شما از هر کدام از موارد مذکور مصرف کنید، نیکوتین قابل ردیابی در سیستم بدن شما خواهد بود.
-
آیا سیگارهای الکتریکی موجب مثبت شدن نتیجه آزمایش نیکوتین می شوند؟
سیگارهای الکتریکی و دیگر سیستم های انتقال الکتریکی نیکوتین (ENDS) از مایعات غلیظی استفاده می کنند که برای تولید بخار، باید گرم شوند. این غلظت ها ممکن است حاوی نیکوتین، نیکوتین و مواد معطر یا فقط مواد معطر باشد. اگر نیکوتین در این غلظتها موجود باشد، در این حالت در بدن شما قابل تشخیص است. این غلظت همچنین دارای خطرات مسمومیت نیز است. محصولات ENDS دارای مضرات کمتری از مصرف دخانیات گزارش شده اند اما جامعه پزشکی در مورد رواج مصرف آنها نگران است. بدلیل جدید بودن آنها، تحقیقات در مورد آثار طولانی مدت آنها بر سلامت در حال انجام است.