اسامی دیگر
EPO
اسم متعارف
Erythropoietin
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه November 5, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

کمک به تشخیص علت کم خونی؛کمک به تشخیص اختلال مغز استخوان یا وضعیتی که موجب تولید بیش از حد گلبول های قرمز خون (پلی سیتمی)

زمان انجام آزمایش؟

زمانیکه مبتلا به کم خونی باشید و پزشک شما در مورد علت آن که می تواند کاهش تولید گلبول های قرمز باشد، تردید کند؛ زمانیکه شما بیش از حد گلبول قرمز تولید کنید

نمونه مورد نیاز

نمونه خونی سیاهرگ بازو

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

نیاز نیست

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

اریتروپویتین (EPO) هورمونی است که عمدتا توسط کلیه ها تولید می شود. این هورمون نقش اصلی را در تولید گلبول های قرمز خون دارد که اکسیژن را از ریه ها به بخش های دیگر بدن حمل می کنند. این آزمایش مقدار اریتروپویتین را در خون می سنجد.
اریتروپویتین توسط کلیه ها و در پاسخ به کمبود سطح اکسیژن در بدن تولید شده و به درون جریان خون ترشح می شود. EPO به مغز استخوان منتقل می شود و در آنجا تولید گلبول های قرمز را تحریک می کند. این هورمون برای مدت کوتاهی فعال بوده و سپس از طریق ادرار از بدن دفع می شود.
مقدار اریتروپویتین ترشح شده بستگی به پایین بودن سطح اکسیژن و توانایی کلیه ها در تولید اریتروپویتین دارد. تولید و ترشح اریتروپویتین تا زمانی ادامه پیدا می کند که سطح اکسیژن در خون به غلظت نرمال و نزدیک به آن سطح برسد، بعد از این وضعیت تولید آن متوقف می شود. بدن از این سیستم بازخورد فعال برای کمک به حفظ سطح اکسیژن کافی و تعداد نسبتا ثابتی از گلبول های قرمز در خون استفاده می کند.
با این حال اگر کلیه های یم شخص آسیب ببینند و اریتروپویتین کافی تولید نکنند، در این حالت تعداد گلبول های قرمز خیلی کمی تولید می شود و شخص عموما مبتلا به کم خونی می شود. بطور مشابه اگر مغز استخوان یک شخص قادر به پاسخگویی در برابر تحریک EPO نباشد، در این حالت شخص به کم خونی مبتلا خواهد شد. این وضعیت می تواند در اختلالات مغز استخوان یا بیماری های مزمن مثل التهاب مفاصل رخ دهد. (برای اطلاعات بیشتر مقاله کم خونی ناشی از بیماریهای مزمن را مطالعه کنید.)
افرادی که در وضعیت هایی قرار می گیرند که بر مقدار اکسیژن آنها تاثیرگذار است، مثل بیماری های ریه، ممکن است EPO بیشتری را در تلاش برای جبران کمبود اکسیژن تولید کنند. افرادی که در ارتفاعات زندگی می کنند، مقادیر زیادی EPO خواهند داشت و همچنین افراد سیگاری نیز در این وضع خواهند بود.
اگر اریتروپویتین زیادی تولید شود(که این وضعیت در برخی از تومورهای خوش خیم و بدخیم کلیه و در سرطان ها رخ می دهد)، گلبول های قرمز زیادی تولید خواهد شد (پلی سیتمی). این می تواند منجر به افزایش حالت چسبندگی (ویسکوزیته) خون شده و گاها موجب افزایش فشار خون (هایپرتانسیون)، لخته های خونی (ترومبوزیس حمله قلبی یا سکته شود. به ندرت پلی سیتمی توسط اختلال مغز استخوان به نام پلی سیتمی ورا (polycythemia vera) ایجاد می شود.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

نمونه خونی بدست آمده از سیاهرگ بازو

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

هیچگونه آمادگی نیاز نیست.

Accordion Title
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    آزمایش اریتروپویتین (EPO) عمدتا برای کمک به تشخیص علت کم خونی استفاده می شود. این آزمایش می تواند به تشخیص افراد تحت درمان جایگزینی اریتروپویتین کمک کند (مثل افراد دارای بیماری مزمن کلیه). گاها از این آزمایش برای کمک به تشخیص علت تولید بیش از حد گلبولهای قرمز (پلی سیتمی) یا بعنوان بخشی از ارزیابی اختلال مغز استخوان استفاده می شود.
    آزمایش EPO اغلب بعد از یافته های غیرعادی در آزمایشات سنجش تعداد سلولهای خونی (CBC) مثل تعداد گلبول قرمز خون پایین و هموگلوبین و هماتوکریت پایین، درخواست می شود. این آزمایشات وجود و شدت کم خونی را تایید کرده و نشانه های احتمالی کم خونی را به پزشک ارائه می نماید. آزمایش اریتروپویتین در مورد تعیین شرایطی که ممکن است EPO پایین منجر به کم خونی و یا وخیم تر شدن آن شود، درخواست داده می شود.
    در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، این آزمایش را می توان برای ارزیابی توانایی کلیه ها در تولید اریتروپویتین درخواست داد. اگر سطح اریتروپویتین پایین باشد، درمان جایگزینی اریتروپویتین می تواند به افزایش تعداد گلبول قرمز خون در مغز استخوان کمک کند.
    گاها، آزمایش اریتروپویتین را می توان بعد از مشخص شدن نتایج CBC (که نشان از افزایش تعداد گلبولهای قرمز دارند) درخواست داد و دلیل افزایش تولید گلبولهای قرمز خون را که می تواند بدلیل افزایش تولید اریتروپویتین یا علت دیگری باشد (جهش JAK2) تعیین کرد.

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

     آزمایش اریتروپویتین را زمانی می توان درخواست داد که شخص مبتلا به کم خونی باشد و دلیل آن مرتبط با کمبود آهن، کمبود ویتامین B12، طول عمر کوتاه گلبولهای قرمز خون (همولیزه) یا خونریزی شدید نباشد. این آزمایش را می توان در شرایط کاهش تعداد گلبولهای قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت و نیز تعداد غیرعادی یا کاهش یافته رتیکولوسیت درخواست داد.
    اگر شخص مبتلا به بیماری مزمن کلیه باشد و پزشک در مورد نارسایی کلیه و ارتباط آن با کاهش تولید اریتروپویتین تردید داشته باشد، آزمایش اریتروپویتین را می توان درخواست داد.
    آزمایش EPO را زمانی درخواست می دهند که سنجش تعداد سلولهای خونی (CBC) مشخص کند که شخص دارای افزایش در تعداد گلبول قرمز و سطح بالایی از هماتوکریت و هموگلوبین داشته باشد.
    آزمایش EPO را زمانی می توان درخواست داد که پزشک در مورد اختلال مغز استخوان مثل نئوپلاسم تولید میلین (MPN) یا سندرم میلودیسپلاستی (MDS) تردید داشته باشد.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    اگر شخص مبتلا به کم خونی بوده و سطح اریتروپویتین پایین یا نرمال باشد، دراین حالت کلیه ها مقادیر کافی هورمون تولید نمیکنند.
    اگر شخص مبتلا به کم خونی بوده و سطح اریتروپویتین افزایش یافته باشد، در این حالت کم خونی ممکن است بدلیل کمبود آهن یا ویتامین یا اختلال مغز استخوان باشد.
    اگر شخص دارای تعداد بسیار زیادی گلبول های قرمز خون داشته و سطح اریتروپویتین افزایش یافته باشد،در این حالت احتمالا اریتروپویتین اضافی توسط کلیه ها یا دیگر بافتهای بدن تولید شده است. این وضعیت را پلی سیتمی ثانویه می نامند.
    اگر تولید گلبول قرمز در سطح بالایی بوده و سطح اریتروپویتین نرمال یا پایین باشد، در این وضعیت احتمالا پلی سیتمی علتی دارد که مستقل از تولید اریتروپویتین است. این وضعیت پلی سیتمی اولیه نامیده می شود.

    وضعیت موجود سطح EPO مثالهایی از علل محتمل
    آنمی (سطوح پایین گلبول قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت) پایین یا نرمال بیماری شدید کلیه
    آنمی بالا اختلال مغز استخوان (مثل سندرم میلودیسپلاستی)
    پلی سیتمی (سطوح بالای گلبول قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت) بالا تومور کلیه یا بافت تولیدکننده EPO (پلی سیتمی ثانویه)
    پلی سیتمی نرمال یا پایین پلی سیتمی ورا (پلی سیتمی اولیه)
  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    اگر کم خونی بدلیل کمبود ویتامین B12، فولات یا آهن باشد، در این حالت کم خونی می تواند حتی زمانیکه مقادیر کافی از اریتروپویتین تولید شده باشد، استمرار داشته باشد. گلبول های قرمز تولید شده در این نارسایی ها و بیماری ها از نظر اندازه، شکل و یا محتوای هموگلوبین نرمال نخواهند بود.
    اگر شخصی شکل غیرعادی از هموگلوبین را تولید کند (که در تالاسمی رخ می دهد) یا دارای اختلال مغز استخوان باشد، در این وضعیت درمان جایگزین اریتروپویتین مشکل کم خونی را رفع نخواهد کرد.
    افراد باردار که برای مدت طولانی سیگار می کشند و بیماری ریوی دارند یا در ارتفاعات بالا زندگی می کنند ممکن است سطوح بالایی از اریتروپویتین را داشته باشند.
    یک شکل ترکیبی از اریتروپویتین (اریتروپیتین با صفات انسانی یا rh-EPO) برای کمک به افزایش تولید گلبول قرمز در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه و کم خونی های مرتبط با سرکوب و یا نارسایی مغز استخوان (مثل شیمی درمانی برای سرطان) توسعه یافته است. این درمان دارویی که بصورت تزریق وریدی یا زیرجلدی انجام می شود، پرهزینه بوده و تحریک مغز استخوان توسط این دارو فقط به مدت چند ساعت به طول می انجامد. مصرف هورمون ترکیبی بصورت مثبت گزارش شده و نیاز به انتقال خون را کاهش داده و در عین حال کیفیت زندگی افراد بیمار را بهبود بخشیده است.
    در مارس 2007، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نکات ایمنی و سلامتی را با توجه به عوامل محرک اریتروپویتین (ESA) منتشر کرد. این توصیه های عمومی شامل مواردی جهت نظارت بر سلامت افراد تحت درمان با ESA بویژه افراد مبتلا به سرطان یا بیماری کلیه بوده است. اطلاعات ایمنی توصیه می نماید که پزشکان بر سطوح گلبول قرمز (سطوح هموگلوبین) نظارت کنند و صرفا مقادیر ESA مورد نیاز را برای تحریک تولید گلبول های قرمز تجویز نمایند. اگر برخی افراد بیش از مقادیر تجویز شده مصرف کنند، در این حالت در معرض خطر لخته های خونی ، حملات قلبی، سکته و مرگ خواهند بود. همچنین افراد مبتلا به سرطان ممکن است افزایش اندازه تومور را تجربه نمایند.
    همان ترکیب از اریتروپویتین نیز توسط برخی از ورزشکاران بعنوان دوپینگ مصرف می شود. افرادی که از آن استفاده می کنند با افزایش تعداد گلبول های قرمز خون در تلاش برای افزایش استقامت و ظرفیت اکسیژن خود هستند. این مصرف دارویی می تواند خطرناک باشد و منجر به افزایش فشار خون و افزایش خاصیت چسبندگی خون شوند. استفاده از آن توسط بسیاری از سازمانهای ورزشی (شامل انجمن بین المللی فدراسیون های ورزشکاران) منع شده و اریتروپویتین هم اکنون بعنوان بخشی از برنامه ضد دوپینگ المپیک مورد آزمایش قرار می گیرد. برای اطلاعات بیشتر بخش آزمایش سوءمصرف دارویی را مطالعه کنید.

  • آیا تولید اریتروپویتین کافی در کلیه به حالت نرمال بازخواهد گشت؟

    بطور مستقیم خیر. اگر ناکافی بودن تولید اریتروپویتین بدلیل بیماری موقت در کلیه باشد، در این حالت با بهبود بیماری، شرایط تولید کافی اریتروپویتین نیز بهبود خواهد یافت. با این حال در بسیاری از موارد، کمبود تولید اریتروپویتین بدلیل بیماری مزمن کلیه بوده و در طی زمان بهبود نخواهد یافت. زمانی که شرایط تولید ناکافی بر سیستم بدن تاثیرگذار باشد، تلاش پزشک در به حداقل رساندن آثار سوء ناشی از کم خونی بوده و ممکن است فرد را با اریتروپویتین ترکیبی درمان کند (یعنی درمان جایگزین اریتروپویتین).

  • چرا اریتروپویتین اندازه گیری شده برای نظارت بر درمان دارویی اریتروپویتین نمی باشد؟

    بدلیل اینکه تاثیر آن بر مغز استخوان است(با افزایش گلبول قرمز و تولید رتیکولوسیت و افزایش هموگلوبین مشخص می شود) که در رفع مشکل کم خونی دارای اهمیت می باشد و غلظت اریتروپویتین در خون هیچ اثری بر درمان بیماری ندارد. مقدار مورد نیاز از فردی به فرد دیگر و براساس وضعیت و واکنش ناحیه مغز استخوان آنها متفاوت خواهد بود.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

(2010) Amer, J. et. al. Anemia. The Antioxidant Effect of Erythropoietin on Thalassemic Blood Cells. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3065733/. Accessed Sept 2016.

(Mar 2011) Jelkmann, W. The Journal of Physiology. Regulation of Erythropoietin Production. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3082088/. Accessed Sept 2016.

(2011). Locatelli, F. and Del Vecchio L. Oncologist. Erythropoiesis-stimulating agents in renal medicine. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21930831. Accessed Sept 2016.

(Sept 2015). MedlinePlus. Erythropoietin Test. Available online at https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003683.htm. Accessed Sept 2016.

(Sept 2014) Medscape. Reticulocyte Count and Hemoglobin Content. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2086146-overview#a2. Accessed Sept 2016.

(Aug 2004) Noakes, TD. New England Journal of Medicine. Tainted Glory – Doping and Athletic Performance. Available online at http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMp048208. Accessed Sept 2016.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Walling, A. (2004 April 1). Erythropoietin Improves Anemia but Not Cancer Control. American Family Physician [On-line journal]. Available online at http://www.aafp.org/afp/20040401/tips/13.html.

(©2005). Erythropoietin. ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing [On-line information]. Available online at http://www.aruplab.com/guides/clt/tests/clt_a241.jsp#1147927.

Hart, J. (2004 January 16). Erythropoietin. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003683.htm.

Eckardt, K. (2001). After 15 years of success—perspectives of erythropoietin therapy. Nephrol Dial Transplant (2001) 16: 1745-1749 [On-line journal]. Available online at http://ndt.oxfordjournals.org/cgi/content/full/16/9/1745.

Bahlmann, F. et. al. (2004). Erythropoietin: is it more than correcting anaemia? Nephrol Dial Transplant (2004) 19: 20-22 [On-line journal]. Available online at http://ndt.oxfordjournals.org/cgi/content/full/19/1/20.

Denker, B. (2004 March). Erythropoietin: From Bench to Bedside. Nephrology Rounds 2(3) [On-line journal]. Available online at http://www.cardiologyrounds.org/crus/nephUS_0304.pdf#search='erythropoietin'.

Youngerman-Cole, S. (2004 November 17). Erythropoietin. Kaiser Permanente [On-line information]. Available online through http://prospectivemembers.kaiserpermanente.org.

Abramson, S. and Abramson, N. (1999 February 15). 'Common' Uncommon Anemias. American Family Physician [On-line journal]. Available online at http://www.aafp.org/afp/990215ap/851.html.

(2005 March). IAAF EPO Testing Protocol. International Association of Athletics Federations [On-line information]. Available online at http://www.iaaf.biz/newsfiles/28888.pdf#search='erythropoietin,%20testing'.

Snively, C. and Gutierrez, C. (2004 November 15). Chronic Kidney Disease: Prevention and Treatment of Common Complications. American Family Physician [On-line journal]. Available online at http://www.aafp.org/afp/20041115/1921.html.

Goodnough, L.T. (2004). Blood Doping: From Iron to Gold? American Society of Hematology, ASH Online [On-line information]. Available online at http://www.hematology.org/meeting/2004/newsdaily/issue_3/Blood_Doping.cfm.

U.S. Food and Drug Administration News. FDA Strengthens Safety Information on Erythropoietin-Stimulating Agents (ESAs). (Online information, accessed March 2007). Available online at http://www.fda.gov/bbs/topics/NEWS/2007/NEW01582.html.

Healthday, MedlinePlus. FDA Tightens Warnings on Anemia Drugs. March 9, 2007. (Online information, accessed April 2007). Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/news/fullstory_46388.html.

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 406-407.

Wu, A. (2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, Fourth Edition.  Saunders Elsevier, St. Louis, Missouri. Pp 364-365.

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition]. Pp 672.

Grund, S. (2007 August 27, Updated). Erythropoietin test. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003683.htm. Accessed on 11/22/08.

Artunc, F. and Risler, T. (2007 November 6). Serum Erythropoietin Concentrations and Responses to Anaemia in Patients With or Without Chronic Kidney Disease. Medscape from Nephrol Dial Transplant. 2007;22(10): 2900-2908 [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/564922. Accessed on 11/22/08.

(2008 October). Anemia in Kidney Disease and Dialysis. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/anemia/. Accessed on 11/22/08.

(2007 August). Your Kidneys and How They Work. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/yourkidneys/. Accessed on 11/22/08.

Dugdale, D. (Updated 2011 August 14). Erythropoietin test. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003683.htm. Accessed April 2012.

(© 1995-2012). Test ID: EPO Erythropoietin (EPO), Serum. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/80173. Accessed April 2012.

Moore, E. and Bellomo, R. (2011 March 21). Erythropoietin (EPO) in acute kidney injury. Annals of Intensive Care 2011, 1:3 [On-line information]. Available online at http://www.annalsofintensivecare.com/content/1/1/3. Accessed April 2012.

(Updated 2011 November 14) Kidney Failure: What to Expect. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/expect/. Accessed April 2012.

(Updated 2010 September 9). Anemia in Kidney Disease and Dialysis. National Kidney and Urologic Diseases Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/anemia/. Accessed April 2012.

Lerma, E. and Stein, R. (Updated 2012 March 28). Anemia of Chronic Disease and Renal Failure. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1389854-overview. Accessed April 2012.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2011). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 10th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 414-415.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.