PTT در درجه اول برای بررسی خونریزی غیر قابل توضیح یا لخته شدن استفاده می‌شود که ممکن است به‌همراه آزمایش زمان پروترومبین (PT) برای ارزیابی هموستاز، فرایندی که بدن برای ایجاد لخته شدن خون برای کمک به توقف خونریزی استفاده می‌کند، تجویز شود. این آزمایش‌ها معمولا نقطه شروع بررسی خونریزی بیش از حد یا اختلالات لخته شدن است.

چند پروتئین به‌نام عوامل انعقادی در هموستاز و تشکیل لخته‌های خون دخیل هستند. هنگامی که جراحتی رخ می‌دهد و خونریزی شروع می‌شود، برخی از عوامل انعقادی در یک توالی مراحل (آبشار انعقادی) فعال می‌شوند که در نهایت به تشکیل لخته کمک می‌کند. (برای اطلاعات بیشتر بخش "هدف از انجام این آزمایش چیست؟" را ببینید.)

PTT برای ارزیابی فاکتورهای انعقادی XII، XI، IX، VIII، X، V، II (پروترومبین) و I (فیبرینوژن) و پری‌کال‌کرئین (PK) و کینینوژن با وزن مولکولی بالا (HK) مورد استفاده قرار می‌گیرد. آزمایش PT به بررسی عوامل فاکتور انعقادی VII، X، V، II، و I (فیبرینوژن) می‌پردازد. با ارزیابی نتایج این دو آزمایش با هم، پزشک سرنخ‌هایی درباره آنچه که ممکن است در خونریزی یا اختلال لخته شدن وجود داشته باشد، بدست می‌آورد. PTT و PT تشخیصی نیست، اما معمولا اطلاعاتی در مورد اینکه آیا ممکن است تست‌های بیشتری مورد نیاز باشد، ارائه می‌شود.

برخی از موارد استفاده از PTT عبارتند از:

• شناسایی نقص فاکتور انعقادی؛ اگر PTT به‌مدت طولانی ادامه یابد، مطالعات بیشتری برای شناسایی نقص عوامل انعقادی یا کمبود عملکرد یا تعیین اینکه آیا آنتی‌بادی فاکتور انعقادی (یک مهارکننده خاص) در خون وجود دارد انجام می‌شود.
• تشخیص آنتی‌بادی‌های غیر اختصاصی مانند لوپوس ضد انعقاد؛ با بخش‌های لخته شدن و سقط جنین همراه است. به‌همین علت، آزمایش PTT ممکن است به‌عنوان بخشی از پانل اختلال لخته شدن انجام شود تا بتواند به بررسی سقط مکرر ناگوار یا تشخیص سندرم آنتی‌فسفولیپید (APS) بپردازد. تنوع PTT به‌نام حساسیت PTT به LA ممکن است برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد.
• بررسی درمان هپارین ضد انعقاد ( تجزیه‌نشده، UF)؛ هپارین داروی ضد انعقادی است که به‌صورت داخل وریدی (IV) یا تزریق برای جلوگیری و درمان لخته‌های خون (آمبولیسم و ترومبوآمبولی) تزریق می‌شود. PTT طولانی است. هنگامی که هپارین برای اهداف درمانی در نظر گرفته می‌شود، باید از نزدیک تحت نظارت باشد. اگر بیش از حد تزریق شود، فرد تحت درمان ممکن است بیش از حد خونریزی کند؛ اگر تزریق بسیار کم باشد، لخته شدن ادامه می‌یابد.
• براساس تاریخچه دقیق به‌دست آمده از بیمار، تست‌های PTT و PT بعضی اوقات پیش از عمل یا قبل از روش‌های تهاجمی دیگر برای بررسی زمینه خونریزی بالقوه انجام می‌شود.

نمونه‌هایی از آزمایش‌های دیگر که ممکن است در پیگیری نتایج غیرطبیعی همراه با PTT انجام شود عبارتند از:

• شمارش پلاکت - باید همیشه در طول درمان با هپارین مورد بررسی قرار گیرد تا به سرعت هر ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین را تشخیص دهد.
• تست زمان ترومبین - گاهی اوقات برای رد آلودگی هپارین انجام می‌شود.
• تست فیبرینوژن - ممکن است برای رد سطح پایین فیبرینوژن به‌عنوان علت PTT طولانی مدت انجام می‌شود
• هنگامی که PTT اولیه طولانی است، آزمایش دوم PTT با مخلوط کردن پلاسما با پلاسمای طبیعی (مجموعه‌ای از پلاسما از تعدادی از اهدا کنندگان طبیعی) انجام می‌شود. اگر زمان PTT به حالت عادی بازگردد ("اصلاح")، کمبود یک یا چند عامل انعقادی در پلاسمای شخص را نشان می‌دهد. اگر مدت زمان طولانی باقی بماند، مشکل ممکن است به علت وجود یک مهارکننده غیرطبیعی عصبی (خودآنتی‌بادی) یا ضد انعقادی غیر اختصاصی لوپوس باشد.
• آزمایشات فاکتور انعقادی - این فعالیت (عملکرد) عوامل انعقادی را اندازه‌گیری می‌کند. آن‌ها می‌توانند سطوح کاهش یافته پروتئین یا پروتئینی که به‌درستی کار نمی‌کنند را شناسایی کنند (عملکرد کاهش یافته). به‌ندرت، سطح آنتی‌ژن (مقدار) یک عامل انعقاد نیز اندازه‌گیری می‌شود.
• آزمایش سم زدایی راسل (DRVVT) - آزمایشی که ممکن است در صورت شک به وجود ضد انعقاد لوپوس انجام شود (برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد به صفحه آزمایش ضد انعقادی لوپوس مراجعه کنید.)
• عامل فون ویلبراند - گاهی اوقات به‌منظور کمک به تعیین اینکه آیا بیماری عامل فون ویلبراند علت یک PTT طولانی مدت است

PTT ممکن است در کنار سایر آزمایشات نظیر PT زمانی که فردی مشکلات زیر را دارد، تجویز می‌شود:

• خونریزی ناگهانی یا کبودی آسان
• لخته شدن خون در ورید یا شریان
• وضعیت حادی مانند انعقاد داخل عروقی منتشر شده (DIC) که باعث خونریزی و لخته می‌شود در حالی‌که عوامل انعقادی به‌سرعت استفاده می‌شود.
• بیماری مزمنی مانند بیماری کبدی که ممکن است باعث بروز هموستاز شود

PTT ممکن است دستور داده شود:

• هنگامی‌که کسی لخته خون داشته باشد یا هنگامی که زن سابقۀ سقط جنین داشته باشد، به‌عنوان بخشی از ارزیابی ضد انعقاد لوپوس، آنتی‌بادی ضد كاردیولیپین، و سندرم آنتی‌فسفولیپید

• به‌طور منظم، زمانی که فرد در معرض درمان با هپارین استاندارد ( تجزیه‌ناپذیر) باشد؛ هنگامی که کسی از درمان هپارین به درمان وارفارین (کومادین®) درازمدت تغییر می‌کند، این دو با هم همپوشانی دارند و هر دو PTT و PT تا زمانی که فرد تثبیت شده کنترل می‌شود.
• قبل از جراحی زمانی که جراحی افزایش خطر خونریزی و یا زمانی که فرد دارای سابقه بالینی خونریزی است، مانند خونریزی‌های مکرر و یا بیش از حد بینی و کبودی آسان، که ممکن است نشان‌دهنده وجود یک اختلال خونریزی باشد.

نتایج PTT معمولا در عرض چند ثانیه گزارش می‌شود. نتیجه PTT که در یک بازه مرجع آزمایشگاهی قرار دارد، معمولا نشان‌دهنده عملکرد طبیعی لخته شدن است. با این‌حال، کمبودهای خفیف تا متوسط می‌تواند یک فاکتور انعقادی داشته باشد. PTT ممکن است طولانی نباشد تا زمانی که سطح فاکتور تا 30٪ تا 40٪ از حالت طبیعی کاهش یابد. همچنین ضد انعقاد لوپوس ممکن است وجود داشته باشد اما ممکن است نتیجه PTT طولانی نباشد. اگر لوپوس ضد انعقاد (LA) مشکوک باشد، حساسیت PTT به LA یا PT یا زمان زهر انقباع راسل (DRVVT) می‌تواند برای آزمایش آن مورد استفاده قرار گیرد.

PTT طولانی مدت به معنی آن است که لخته شدن بیشتر از حالت طبیعی طول می‌کشد و ممکن است به علل مختلف باشد. اغلب این نشان می‌دهد که کمبود فاکتور انعقادی یا یک آنتی‌بادی خاص یا غیر اختصاصی (مهارکننده) که بر توانایی لخته شدن بدن اثر می‌گذارد ممکن است وجود داشته باشد. کمبود فاکتور انعقاد ممکن است ارثی یا اکتسابی باشد.

تست‌های PTT طولانی مدت ممکن است به علت:

•  ضعف عامل ارثی:
  • بیماری فون‌ویلبراند شایع‌ترین اختلال خونریزی ارثی است و بر فعالیت پلاکتی ناشی از کاهش فاکتور فون ویلبراند تاثیر می‌گذارد.
  • هموفیلی A و هموفیلی B (بیماری کریسمس) دو اختلال خونریزی ارثی هستند که به‌ترتیب به‌علت کاهش عوامل VIII و IX است.
  • کمبود عوامل دیگر انعقادی مانند عوامل XII و XI
•  کمبود عوامل اکتسابی:
  • یک نمونه از کمبود اکتسابی ناشی از کمبود ویتامین K است. ویتامین K برای شکل‌گیری عوامل انعقادی ضروری است. کمبود ویتامین K کمیاب است اما می‌تواند به علت رژیم غذایی بسیار ضعیف، اختلالات سوءجذب و یا استفاده طولانی مدت از بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها رخ دهد، برای مثال:
  • بیشتر فاکتورهای انعقادی توسط کبد تولید می‌شود، بنابراین بیماری کبدی می‌تواند PT و PTT طولانی مدت ایجاد کند. با بیماری کبد و کمبود ویتامین K، PT به احتمال زیاد طولانی‌تر از PTT است.
• یک مهارکننده غیر اختصاصی مانند ضد انعقاد لوپوس - حضور این مهارکننده‌ها معمولا با لخته شدن نامناسب (ترومبوز) همراه است، اما می‌تواند PTT را طولانی کند. برای مطالعه بیشتر در این مورد، مقالات آزمایشی را ببینید.
• یک مهارکننده خاص - گرچه نسبتا نادر است، این آنتی‌بادی‌هایی است که به‌طور خاص عوامل خاصی از انعقاد را هدف قرار می‌دهد، مانند آنتی‌بادی‌هایی که فاکتور VIII را هدف قرار می‌دهند. آن‌ها ممکن است در فرد مبتلا به اختلال خونریزی ایجاد شود که در معرض عوامل جایگزین (مانند عامل VIII که برای درمان هموفیلی A استفاده می‌شود) یا خود به خود به‌عنوان آنتی‌بادی است. مهار کننده‌های خاص فاکتور می‌تواند باعث خونریزی شدید شود.
• هپارین یک ضد انعقاد است و PTT را به‌عنوان یک آلاینده از نمونه یا به‌عنوان بخشی از درمان ضد انعقادی طولانی‌تر می‌کند. برای درمان ضد انعقاد، هدف PTT معمولا حدود 1.5 تا 2.5 برابر طول دوره قبل از درمان است.
• داروهای ضد انعقاد دارو وارفارین (کومادین®) - PTT برای نظارت بر وارفارین استفاده نمی‌شود، اما ممکن است از طریق آن تحت تأثیر قرار گیرد. به‌طور معمول PT برای نظارت بر وارفارین استفاده می‌شود.
• ضد انعقادی‌های دیگر - ضد انعقاد درمانی با مهار کننده ترومبین مستقیم (به‌عنوان مثال، آرگاتروان، دابیگاتران) یا مهار کننده فاکتور Xa مستقیم (به‌عنوان مثال، ریواروکسابان)
• سطوح PTT طولانی مدت همچنین ممکن است با لوسمی، خونریزی بیش از حد در زنان باردار قبل یا بعد از زایمان یا سقط جنین مجدد دیده شود.

نتایج PTT اغلب با PT برای تعیین تعریف شرایط موجود تفسیر می‌شوند.

تست PTT کوتاه مدت ممکن است به علت:

• انعقاد داخل عضلانی منتشر شده (DIC) - در مراحل اولیه DIC، پروکوآگولانت‌های گردش خون وجود دارد که PTT را کوتاه می‌کند.
• سرطان گسترده (تخمدان، پانکراس، کولون)، به جز زمانی که کبد درگیر است
• واکنش فازی حاد: این یک بیماری است که موجب التهاب بافتی یا تروما می‌شود که باعث افزایش سطح هورمون VIII می‌شود. معمولا یک تغییر موقت است که با تست PTT نظارت نمی‌شود. هنگامی که وضعیت باعث رفع واکنش فاز حاد شود، PTT به حالت عادی برمیگردد.

دو ضد انعقاد معمولا استفاده می‌شود، هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) و داناپاروئید، ممکن است PTT طولانی مدت را نداشته و اگر نشان داده شود، باید با استفاده از آزمایش هپارین ضد فاکتور Xa مورد بررسی قرار گیرد.

چند عامل بر نتایج PTT و تفسیر نتایج تست تاثیر می‌گذارد:

• افراد دارای سطوح بالای هماتوکریت ممکن است PTT طولانی مدت (مصنوعی درون آزمایشگاهی) داشته باشند.
• آلودگی هپارین - این شایع‌ترین مشکل است، به‌ویژه هنگامی‌که خون از خطوط داخل وریدی جمع‌آوری می‌شود که با شستشوی هپارین باز می‌شوند.
• داروهایی مانند آنتی‌هیستامین، ویتامین C (اسید آسکوربیک)، آسپرین و کلرپرمازین
• در برخی موارد، هپارین به‌طور غیرمستقیم شمارش پلاکتی فرد را در عارضه‌ای به‌نام ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین کاهش می‌دهد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، آنتی‌اکسیدان‌ها را جایگزین می‌کند مانند مهار کننده ترومبین مستقیم (به‌عنوان مثال، آرگاتروبان یا بیوالی رودین) ممکن است داده شود. تست PTT همچنین برای نظارت بر این درمان‌ها استفاده می‌شود. ضد انعقاد به‌طور مستقیم استفاده نمی‌شود اما تاثیر آن بر لخته شدن خون را اندازه‌گیری می‌کند.

1.  هنگامی که دوزهای بسیار بالا از هپارین استفاده می‌شود، همانگونه که ممکن است در عمل جراحی قلب باز، PTT حساسیت خود را از دست می‌دهد؛ لخته نخواهد شد. در این سطح شدید ضد انعقاد، زمان لخته شدن فعال (ACT) به‌عنوان ابزار نظارت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2.  بعضی از پزشکان و آزمایشگاه‌ها در حال حاضر با استفاده از تست ضد فاکتور Xa کروموزومی، درمان استاندارد (تجزیه‌ناپذیر) هپارین را کنترل می‌کنند.
3. هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) شکل سریع عمل هپارین است که اغلب در درمان شرایطی نظیر پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی (DVT) استفاده می‌شود. اگرچه به‌طور کلی نیازی به نظارت ندارید، باید با استفاده از آزمایش ضد فاکتور Xa آن را کنترل کنید.
4. برای افراد مبتلا به لوپوس ضد انعقاد و لخته شدن و کسانی که با هپارین درمان می‌شوند، PTT قابل اعتماد نیست؛ بنابراین آزمایش ضد فاکتور Xa برای نظارت بر درمان هپارین آن‌ها استفاذه می‌شود.