Cystic Fibrosis

اسامی دیگر

تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه

February 16, 2017.

تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه October 10, 2017.

سیستیک فیبروزیس چیست؟

سیستیک فیبروزیس (CF) یک بیماری مادرزادی (ارثی) است که عمدتا بر ریه ها، پانکراس و غدد عرق تاثیرگذار است. این بیماری موجب تولید مخاط غلیظ و چسبنده می شود که منجر به عود عفونت های تنفسی و انسداد ترشح آنزیم های پانکراس و در نتیجه ممانعت از تجزیه پروتئین و چربی می شود.
CF یکی از شایع ترین بیماری ژنتیکی نهفته در آمریکا است. یک اختلال نهفته زمانی رخ می دهد که هر کدام از دو نسخه یک ژن (هرژن از هر کدام از والدین) غیرطبیعی باشد. طبق انجمن سیستیک فیبروزیس، و طبق برآوردها، 30 هزار آمریکایی مبتلا به CF بوده و تقریبا هزار مورد جدید هر سال تسخیص داده می شود. بیشتر افراد مبتلا به CF در اوایل کودکی تشخیص داده می شوند.
CF ناشی از جهش های (تغییرات بیماری زا در DNA) یک ژن به نام CFTR واقع در کروموزوم شماره هفت است. بیش از 2 هزار جهش مختلف CF تا بحال تشخیص داده شده است اما فقط برخی از آنها شایع هستند. اکثر موارد سیستیک فیبروزیس در آمریکا ناشی از جهشی به نام deltaF508 (F508) است.
ژن CFTR عامل تولید نرمال یک پروتئین به نام تنظیم گر رسانایی غشای سیستیک فیبروزیس (CFTR) است. در CF، پروتئین CFTR ممکن است عملکرد درستی نداشته یا کلا وجود نداشته باشد. در شرایط کارکرد نادرست CFTR یا در عدم وجود آن، کلراید به خارج از مجاری و به مایع پیرامونی حرکت نمی کند، و منجر به تولید مایع موکوز غلیظ و چسبنده ای می شود. از آنجاییکه سطوح CFTR اغلب در سلول های اپی تلیال غشای داخلی نایچه های ریه، پانکراس، غدد بزاقی، روده و اندام های تناسلی در بالاترین مقادیر خود قرار دارد، لذا اینها نواحی هستند که بیشترین تاثیر را توسط CF خواهند داشت.
بیشتر افراد مبتلا به CF دارای علائم تنفسی و پانکراس در دوران اولیه حیات خود هستند، با این حال شدت علائم و نشانه ها از فردی به فرد دیگر و حتی در افراد حامل جهش های یکسان متفاوت است. اکثر مردان بزرگسال مبتلا به CF بدلیل از دست دادن یا نقص در مجرای ترشحی بیضه (مجاری که اسپرم را از بیضه ها منتقل می کنند)، نابارور هستند.
فردی با یک نسخه ژن نرمال و یک نسخه ژن غیرطبیعی از CFTR، حامل CF است. افراد حامل معمولا دارای علائم نیستند اما می توانند یک نسخه از ژن غیرطبیعی خود را به کودکان خود منتقل کنند. هر دوی والدین باید حامل یا مبتلا به CF باشند تا کودکشان مبتلا به CF شود.
ریسک مرتبط با حمل یک ژن غیرطبیعی CF عموما در ارتباط با پیشینه نژادی فرد است. افراد با نژاد قفقاز از اروپای شمالی و یهودیان اشکنازی بیشترین شیوع CF را با 1 مورد از هر 25 نفر حامل CF دارند.

درباره سیستیک فیبروزیس

نشانه ها و علائم

نشانه ها و علائم مرتبط با سیستیک فیبروزیس شامل موارد زیر است:
-سرفه های مستمر، سرفه مزمن و تولید مایع خلط سینه
-تکرار یا پایداری عفونت های سینه مثل برونشیت یا ذات الریه
-عود عفونت های سینوس و گرفتگی بینی ناشی از پلیپ های بینی
-درد یا ناراحتی در شکم
-در نوزادان تازه متولد شده، فقدان مدفوع در 24 تا 48 ساعت اولیه بعد از تولد (meconium ileus)
-اسهال یا مدفوع زیاد، با بوی ناخوشایند و چرب
-کاهش وزن یا سوءتغذیه
-در کودکان، عدم افزایش وزن یا رشد به شکل نرمال
-کاهش سطوح پروتئین در خون که منجر به تجمع مایعات اغلب در زیر پوست می شود (edema)
CF با تعادل الکترولیت و مایعات در بدن تداخل می یابد. در بیشتر افراد مبتلا به CF، عرق بدن شامل 5 برابر نمک بیشتر از افراد سالم است. از دست دادن سدیم و کلراید اضافی می تواند بر ریتم قلبی اثرگذار باشد و گاها موجب بروز شوک شود.
در افراد مبتلا به CF، مایع مخاطی روان ساز در ریه ها، غلیظ و چسبنده شده و محیط مساعدی برای رشد باکتری ها فراهم می کند و موجب عفونت های تنفسی می شود. این وضعیت را با آنتی بیوتیک های زیرجلدی، خوراکی و یا تنفسی باید درمان کرد. بسیاری از بیماری های مرتبط با CF بدلیل عفونت های تنفسی و عوارض ریه هستند.
ترکیبات مخاطی در پانکراس موجب انسداد مجاری شده و منجر به سوءجذب می شود زیرا آنزیم های پانکراس (مورد نیاز برای هضم غذا بویژه پروتئین و چربی) نمیتوانند به روده ها وارد شوند. این می تواند موجب نارسایی و سوءتغذیه شود. آنزیم پانکراس و مکمل های ویتامین A، D،E و K می توانند همراه با رژیم چربی پایین . پروتئین بالا موجب تسهیل علائم شوند. اگر آسیب پانکراس پیشروی کند، برخی افراد مبتلا به CF در نهایت به دیابت مبتلا خواهند شد.
مشکلات دیگر مرتبط با CF شامل موارد زیر است:
-سنگ های کیسه صفرا
-نارسایی پانکراس و التهاب پانکراس
-تاخیر در رشد فیزیکی و رشد جنسی در زمان بلوغ
-افزایش اندازه یا گرد شدن نوک انگشتان دست و پاها
-بیماری کبد مزمن و سیروز صفراوی
-بیرون زدگی روده (بیرون زدگی روده از مقعد)
-ناباروری در مردان
آزمایشات

بررسی های آزمایشگاهی را می توان برای غربالگری و تشخیص سیستیک فیبروزیس (CF)، تعیین حامل ژنتیکی بودن شخص و یا ارزیابی فرد مبتلا به CF جهت کمک به مدیریت وضعیت انجام می شود.
آزمایشات غربالگری و تشخیص:
حتی زمانی که هیچ پیشینه خانوادگی از اختلال وجود نداشته باشد، کالج آمریکایی متخصصین زایمان و متخصصین بیماری های زنان (ACOG) توصیه می نماید که تمامی زوج هایی که برای بارداری برنامه ریزی می کنند یا در اولین ملاقات با پزشک قبل از تولد، آزمایش غربالگری حامل را برای سیستیک فیبروزیس انجام دهند.
تمامی برنامه های غربالگری نوزادان تازه متولد شده، نوزادان را برای سیستیک فیبروزیس بررسی می کنند. موارد زیر را می توان برای آزمایش CF استفاده کرد. برخی از ایالت ها فقط از آزمایش خون IRT استفاده می کنند، در حالیکه بقیه از آزمایش IRT و جهش ژن CF برای غربالگری استفاده می کنند. نتایج مثبت غربالگری را می توان با آزمایش کلراید عرق جهت تایید دنبال کرد.
-آزمایش جهش های ژن CF- این آزمایش را می توان برای غربالگری یا تعیین حامل بودن یک شخص استفاده کرد. کالج آمریکایی ژنتیک پزشکی (ACMG) و ACOG پنلی از 23 جهش شایع CFTR را توصیه می کنند. این پنل بسیاری از حامل ها و موارد CF را شناسایی می کند. برخی از آزمایشگاهها پنل های بسط یافته تا حدود 100 جهش یا بیشتر را ارائه می کنند. جهش های نادر را نمی توان شناسایی کرد. افرادی که تحت آزمایش جهش ژن CF قرار می گیرند باید برای درک و بررسی مفاهیم نتایج آزمایش، مشاوره ژنتیکی داشته باشند.
-تریپسینوژن واکنش گر ایمنی (IRT)- این یک آزمایش خون است که سطح تریپسینوژن واکنش گر ایمنی را اندازه می گیرد. تریپسینوژن در پانکراس تولید شده و به روده منتقل می شود و در آنجا برای تشکیل آنزیم تریپسین فعال می شود. در CF، مایع مخاطی غلیظ می تواند مجاری پانکراس را مسدود کند و از رسیدن تریپسینوژن به روده پیشگیری نماید. سطوح IRT خون در افراد مبتلا به CF افزایش می یابد، اما نتایج مثبت باید با آزمایش کلراید عرق جهت تایید نتیجه پیگیری شود.
-آزمایش کلراید عرق- این آزمایش شامل اندازه گیری مقدار کلراید در یک نمونه عرق جمع آوری شده از طریق روش خاصی است. عرق یک فرد مبتلا به CF در حدود 5 برابر بیش از حد نرمال حاوی نمک است. این آزمایش بعنوان معیار اصلی لحاظ شده و برای تایید نتایج غربالگری مثبت نوزادان تازه متولد شده و نیز تشخیص کودکان و افراد بزرگسال استفاده می شود.
تمایز بالقوه غشای بینی (NDP)- این آزمایش کمتر از موارد مذکورد در بالا استفاده می شود. این روش از نظر فنی خیلی سخت بوده و در برخی از مراکز CF در کشور وجود دارد. برای آزمایش، یک الکترود بر روی غشای بینی قرار داده می شود که با یکسری مایعات دیگر که حاوی نمک های مختلفی است، آغشته می گردد. این مایعات موجب تغییر جریان سدیم و کلراید در کل غشای بینی می شوند و تفاوت بالقوه ای را بوجود می آورند که می توان محاسبه نمود. انتقال سدیم و کلراید غیرطبیعی در غشای بینی افراد مبتلا به CF مرتبط با یک الگوی متفاوتی از PD بینی در مقایسه با غشای بینی افراد فاقد CF است . نتایج NPD باید همراه با نشانه ها و علائم و نیز آزمایش کلراید عرق و نتایج جهش ژن CF در نظر گرفته شود.
آزمایشات مختلف دیگری را می توان برای ارزیابی فرد مبتلا به CF استفاده کرد:
-پنل سوخت و ساز جامع (CMP) یا پنل سوخت و ساز پایه (BMP)- برای ارزیابی وضعیت کلی سلامت فرد و عملکرد اندام
-سنجش تعداد کل سلول های خون (CBC)- آزمایش دیگر برای سلامت عمومی و کمک به تشخیص عفونت ها
-گلوکز و هموگلوبین A1c- برای شناسایی، تشخیص و نظارت بر دیابت
-آمیلاز و لیپاز- برای شناسایی مشکلات پانکراس
-چربی مدفوع- برای تشخیص سوءجذب و نارسایی پانکراس
-آنالیز مایع منی- برای تشخیص ناباروری
-کشت مایع خلط سینه- برای کمک به تشخیص عفونت های ریه
بررسی های غیر آزمایشگاهی که می توان انجام داد شامل اشعه ایکس از قفسه سینه، GI بالاتنه و روده های کوچک و آزمایشات عفونت ریه است. برای اطلاعات بیشتر در این مورد به وبسایت RadiologyInfo.org مراجعه کنید.
درمان

در حال حاضر، هیچ درمانی برای سیستیک فیبروزیس وجود ندارد و درمان های فعلی با هدف به حداقل رساندن شدت علائم و بهبود کیفیت زندگی هستند. درمان های مناسب برای افراد و اهداف اغلب شامل فعالیت هایی برای کاهش و از بین بردن مایع مخاط اضافی از ریه ها، پیشگیری از عفونت های ریه و انسداد مجاری گوارشی و تامین مواد مغذی کافی با رژیم های غذای تخصصی است.
برخی درمان ها شامل رژیم های ورزشی و درمان فیزیکی و نیز داروهایی مثل آنتی بیوتیک، داروهای ضدالتهاب و ضد برونشیت است. درمان های جدید که تعدیل گرهای CTFR نامیده می شوند نیز توسعه یافته اند. این درمان ها را می توان برای تصحیح عملکرد پروتئین های معیوب CTFR استفاده کرد. این تعدیل گر ها فقط برای بیماران CF با جهش های ژنی خاص موثرند. برای اطلاعات بیشتر، به صفحه انجمن سیستیک فیبروزیس در درمان های تعدیل گر CFTR مراجعه کنید.
برخی افراد مبتلا به CF ممکن است تحت پیوند ریه قرار بگیرند که موجب می شود طول عمر بیشتر و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. تحقیقات برای توسعه روش درمانی و بهبود درمان در حال انجام است. گام های بزرگی در 10 سال گذشته برداشته شده که موجب طول عمر بیشتر افراد مبتلا به CF با بهبود در کیفیت زندگی می شود.

مطالب مرتبط

در این سایت

آزمایش‌ها: CF Gene Mutations Testing, Sweat Chloride Test, Immunoreactive Trypsinogen, Fecal Fat
بیماری‌ها: Lung Diseases (بیماری های ریه), Malabsorption (سوءجذب), Pancreatic Diseases (بیماری های پانکراس)
غربالگری: Pregnancy & Prenatal Testing: Cystic Fibrosis, Newborns: Congenital and Genetic Disorders
مقاله‌ها: Universe of Genetic Testing

در جای دیگری در وب

Cystic Fibrosis Foundation
Boomer Esiason Foundation: Fighting Cystic Fibrosis
ACOG: Cystic Fibrosis: Prenatal Screening and Diagnosis
National Heart Lung and Blood Institute: What is Cystic Fibrosis?
National Newborn Screening & Genetics Resource Center: For Families
National Society of Genetic Counselors

مشاهده منابع

NOTE: This article is based on research that utilizes the sources cited here as well as the collective experience of the Editorial Review Board. This article is periodically reviewed by the Editorial Board and may be updated as a result of the review. Any new sources cited will be added to the list and distinguished from the original sources used. To access online sources, copy and paste the URL into your browser.

منابع مورد استفاده در این مطلب

Sharma, G. (2016 June 8 Updated). Cystic Fibrosis. Medscape Drugs and Diseases. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1001602-overview. Accessed on 11/12/16.

Kaneshiro, N. (2016 February 15 Updated). Cystic fibrosis. MedlinePlus Medical Encyclopedia. Available online at https://medlineplus.gov/ency/article/000107.htm. Accessed on 11/12/16.

(2016 February). Cystic Fibrosis: Prenatal Screening and Diagnosis. The American College of Obstetricians and Gynecologists. Available online at http://www.acog.org/Patients/FAQs/Cystic-Fibrosis-Prenatal-Screening-and-Diagnosis. Accessed on 11/12/16.

Lyon, E. et. Al (2016 October Updated). Cystic Fibrosis – CF. ARUP Consult. Available online at https://arupconsult.com/content/cystic-fibrosis. Accessed on 11/12/16.

(2016). About Cystic Fibrosis. Cystic Fibrosis Foundation. Available online at https://www.cff.org/What-is-CF/About-Cystic-Fibrosis/. Accessed on 11/12/16.

Mayo Clinic Staff (2016 October 13 Updated). Cystic Fibrosis. Mayo Clinic. Available online at http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cystic-fibrosis/home/ovc-20211890. Accessed on 11/12/16.

(2016). Carrier Testing for CF. Cystic Fibrosis Foundation. Available online at https://www.cff.org/What-is-CF/Testing/Carrier-Testing-for-CF/. Accessed on 11/12/16.

2017 Johns Hopkins Cystic Fibrosis Center. Diagnosis: Testing: Nasal Potential Difference. Available online at http://www.hopkinscf.org/what-is-cf/diagnosis/testing/nasal-potential-difference/. Accessed January 2017.

Pettit R, Fellner C. CFTR Modulators for the Treatment of Cystic Fibrosis, P T. 2014 Jul; 39(7): 500-511. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4103577/. Accessed January 2017.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

NIDDK (July 1997). Cystic Fibrosis Research Directions. The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) [NIH Publication No. 97-4200]. Available online at http://www.niddk.nih.gov/health/endo/pubs/cystic/cystic.htm.

CFF. Sweat Testing Procedure and Commonly Asked Questions. Cystic Fibrosis Foundation [On-line information]. Available online at http://www.cff.org/publications01.htm.

Tait, J., et. al. (26 March 2001). Cystic Fibrosis. GENEReviews [On-line information]. Available online at http://www.genetests.org/.

Mayo Clinic (2001, February 09). What is Cystic Fibrosis? Mayo Clinic [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/invoke.cfm?objectid=2CEBF76F-D36A-4D15-B937BFF91AB51438.

MedlinePlus (2002, January 2, Updated). Cystic Fibrosis. MedlinePlus Health Information [On-line Information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000107.htm.

MedlinePlus (2002, January 2, Updated). Sweat Electrolytes. MedlinePlus Health Information [On-line Information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003630.htm.

MedlinePlus (2002, January 2, Updated). Trypsin and chymotrypsin in stool. MedlinePlus Health Information [On-line Information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003594.htm.

Mountain States Genetics (1999, September, Revised). Cystic Fibrosis (CF). Newborn Screening Practitioner's Manual [On-line information]. Available online at http://www.mostgene.org/pract/prac26.htm.

National Institutes of Health (1995, November). Facts About Cystic Fibrosis. National Heart, Lung, and Blood Institute NIH Publication No. 95-3650 [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/lung/other/cf.htm.

Quest Diagnostics NEWS (2002, Winter). What is the Best Test to Screen for Cystic Fibrosis? [On-line serial]. PDF available for download at http://www.questdiagnostics.com/hcp/files/02winter_newsletter.pdf.

MedlinePlus (2002, January 2, Updated). Neonatal cystic fibrosis screening. MedlinePlus Health Information [On-line Information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003409.htm.

Drkoop (2001). Cystic fibrosis. Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.drkoop.com/conditions/ency/article/000107.htm through http://www.drkoop.com/conditions/ency/article/000107.htm.

MedlinePlus (2002, January 2, Updated). Trypsinogen. MedlinePlus Health Information [On-line Information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003560.htm.

Biomedical Hypertext (1999 May 20, last update). Exocrine Secretions of the Pancreas. Colorado State University [On-line information]. Available online at http://arbl.cvmbs.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/pancreas/exocrine.php.

UPCMD (1998 – 2002). Cystic Fibrosis. University Pathology Consortium, LLC [On-line information]. Available online at http://www.upcmd.com/dot/examples/00218/description.html.

Sainato, D. (2002, March). Genetic Testing for CF Going Mainstream? Clinical Laboratory News [Journal], Vol 28.

Peter Jacky, PhD, FACMG. Director of Cytogenetics and Molecular Genetics, Airport Way Regional Laboratory, Portland, OR.

(July 2008) National Heart, Lung and Blood Institute. Diseases and Conditions: What is Cystic Fibrosis? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/cf/cf_what.html. Accessed January 2009.

Cystic Fibrosis Foundation. Treatments: Lung Transplantation. Available online at http://www.cff.org/treatments/LungTransplantation/. Accessed January 2009.

Liou TG, Adler FR, Cox DR, Cahill BC. Lung transplantation and survival in children with cystic fibrosis. N Engl J Med. 2007 Nov 22; 357(21):2 143-52. Available online through http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed. Accessed January 2009.

Cystic Fibrosis Foundation. About Cystic Fibrosis. Available online at http://www.cff.org/AboutCF/. Accessed January 2009.

American Lung Association. What is Cystic Fibrosis? Available online at http://www.lungusa.org/site/apps/nlnet/content3.aspx?c=dvLUK9O0E&b=4294229&ct=5290039. Accessed January 2009.

Denise I. Quigley, PhD, FACMG. Co-Director Cytogenetics/Molecular Genetics, Airport Way Regional Laboratory, Portland, OR.

Peter Jacky, PhD, FACMG. Director of Cytogenetics and Molecular Genetics, Airport Way Regional Laboratory, Portland, OR.

(2011 June 1). What is Cystic Fibrosis? National Heart Lung and Blood Institute [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cf/. Accessed August 2012.

Sharma, G. (2012 May 15). Cystic Fibrosis. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1001602-overview. Accessed August 2012.

Barclay, L. (2011 March 26). ACOG Updates Cystic Fibrosis Screening Guidelines. Medscape Today News from NewsObstet Gynecol. V 117:1028-1031. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/739658. Accessed August 2012.

Kaneshiro, N. (Updated 2012 May 16). Cystic Fibrosis. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000107.htm. Accessed August 2012.

(2011 May 8). About Cystic Fibrosis, Frequently Asked Questions. Cystic Fibrosis Foundation [On-line information]. Available online at http://www.cff.org/AboutCF/Faqs/. Accessed August 2012.

Mayo Clinic Staff (2012 June 13). Cystic fibrosis. MayoClinic.com [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/print/cystic-fibrosis/DS00287/DSECTION=all&METHOD=print. Accessed August 2012.

American College of Medical Genetics. Technical Standards and Guidelines for CFTR Mutation Testing, 2006 Edition.

Timothy S. Uphoff, Ph.D., D(ABMG), MLS(ASCP)^CM. Section Head Molecular Pathology Laboratory, Marshfield Labs, Marshfield Clinic, Marshfield WI.