برای کمک به ارزیابی علت ایجاد یک لخته خونی (دوره ترومبوزی)؛ برای سنجش نتیجه طولانی زمان جزئی ترومبوپلاستین (PTT)؛ برای کمک به تعیین علت سقط های مکرر یا بعوان بحشی از سنجش برای سندرم آنتی فسفولیپید؛ این آزمایشات برای تشخیص اختلال خودایمنی مزمن لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) که معمولاً بعنوان لوپوس شناخته میشود، بکار نمی روند.
Lupus Anticoagulant Testing آزمایش
فاکتور ضدانعقادی لوپوس
وقتی که شما دارای علائم و نشانه های یک لخته خونی در یک سیاهرگ یا سرخرگ هستید (که بعنوان ترومبوز یا ترومبوامبولیسم شناخته می شوند)؛ زمانی که نتیجه طولانی در آزمایش PTT دارید؛ زمانی که سقط های مکرر داشته اید.
نمونه خون با سوزن از یک ورید بازوی شما به دست می آید
آمادگی خاصی لازم ندارد
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش فاکتور ضدانعقادی لوپوس، مجموعه ای از تست هاست که برای تشخیص فاکتور ضدانعقادی لوپوس (LA) در خون، به کار می رود. LA، یک اتوآنتی بادی می باشد که مرتبط با افزایش تشکیل لخته خونی است. آزمایش LA ممکن است برای کمک به مشخص کردن علت موارد زیر بکار رود:
- تشکیل بدون توضیح لخته (ترومبوز) در یک سیاهرگ یا سرخرگ
- سقط جنین مکرر
- طولانی بودن بدون توضیح آزمایش PTT (PTT زمانی را که به ثانیه طول میکشد تا نمونه خون یک فرد در لوله آزمایش پس از اضافه کردن واکنشگرها، تشکیل لخته دهد، اندازه گیری می کند.) آزمایش LA کمک به تعیین این میکند که آیا نتیجه طولانی PTT به علت یک بازدارنده اختصاصی مانند آنتی بادی علیه یک فاکتور انعقادی خاص یا مرتبط با یک بازدارنده غیراختصاصی مانند فاکتور ضدانعقادی غیراختصاصی می باشد.
آزمایش LA همچنین ممکن است جهت موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- همراه با آزمایشات برای آنتی بادی کاردیولیپین و آنتی-بتا2-گلیکوپروتئین I برای تشخیص سندرم آنتی فسفولیپید (APS)
- همراه با آزمایشاتی مانند فاکتور V Leiden یا پروتئین C و S برای کمک به تشخیص یک اختلال لختگی مفرط (ترومبوفیلی)
- برای تعیین اینکه آیا، فاکتور ضدانعقادی لوپوس موقتی (گذرا) یا دائمی است
نمی توان LA را به صورت مستقیم اندازه گیری کرد و هیچ آزمایش منفرد یا روش استانداردی برای تشخیص وجود LA در خون وجود ندارد. مجموعه ای از آزمایشات برای تأئید یا رد اتوآنتی بادی مورد استفاده قرار می گیرد:
- توصیه می شود که دو تست برای تشخیص فاکتور ضدانعقادی لوپوس بکار رود. حساس ترین آزمایشات، dilute Russell viper venom test (DRVVT) و PTT حساس به LA (PTT-LA)، که از مقادیر پائین واکنشگرهای فسفولیپید استفاده می کند، میباشند. آزمایش های پیگیری برای تأئید یا رد وجود فاکتور ضدانعقادی لوپوس، انجام می شوند. اینها ممکن است شامل:
- بررسی مخلوط: حجمی برابر از پلاسمای بیمار با پلاسمای ذخیره شده (pooled) "طبیعی" مخلوط شده و یک PTT یا DRVVT بر این مخلوط انجام می شود.
- تصحیح\خنثی سازی: فسفولیپید اضافی به نمونه بیمار اضافه شده و PTT-LA یا DRVVT انجام می شود. (هنگامی که PTT-LA اندازه گیری می شود به این سنجش، خنثی سازی فسفولیپید فاز هگزاگونال گفته می شود).
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
در موارد زیر، آزمایش فاکتور ضدانعقادی لوپوس همراه با سایر آزمایشات درخواست می شود:
- فرد، دارای لخته خونی بدون توضیح در یک سیاهرگ یا سرخرگ بوده است؛ در مورد ترومبوز عمیق وریدی (DVT)، علائم و نشانه ها در دامنه ای از درد، تورم و رنگ رفتگی در پا تا خستگی، عرق کردن و تنگی نفس در مورد امبولیسم ریوی (PE)، می باشند.
- فرد دارای علائم و نشانه های APS است؛ اینها ممکن است مشابه با موارد اشاره شده در بالا باشند.
- بروز سقط جنین مکرر
- نتیجه طولانی در آزمایش PTT
اگر نتایج، وجود فاکتور ضدانعقادی لوپوس را نشان دهند، آزمایش معمولاً 12 هفته بعد برای تأئید وجود آن بویژه برای افراد مورد آزمایش برای APS تکرار می شود.
هنگامی که فرد در ابتدا برای تست فاکتور ضدانعقادی لوپوس منفی می شود اما مبتلا به یک بیماری خودایمن مانند لوپوس است، پزشک ممکن است به صورت گهگاه، یک یا چند آزمایش غربالگری ضدانعقادی لوپوس، معمولاً PTT را تکرار کند، برای مشخص کردن اینکه آیا از زمان آخرین باری که تست انجام شده، آنتی بادی ایجاد شده است. این عمل بدین علت انجام می شود که فرد در هر زمانی پتانسیل تولید فاکتور ضدانعقادی لوپوس را دارد.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
نتایج مجموعه آزمایشات LA، یا به سمت احتمال داشتن LA رفته یا نداشتن آن. گزارش آزمایشگاه قدری پیچیده است اما معمولاً تفسیری از نتایج را فراهم می آورد و بیان میکند که آیا LA موجود است یا خیر. تفسیر نتایج آزمایش LA همانند با سایر تست های اختلالات لختگی مشکل بوده و توسط پزشکی که در اختالات لختگی مفرط دارای تجربه است بسیار خوب ارزیابی می شود.
با وجود آنکه آزمایشات اولیه ای که برای LA انجام می شوند، ممکن است متفاوت باشند آنها معمولاً با یک PTT آغاز گشته که طولانی است. یک آزمایش PTT نرمال (غیرطولانی)، احتمالاً به این معنی است که هیچ LA وجود ندارد. اگرچه، این آزمایش شاید به اندازه کافی برای تشخیص LA کافی نبوده و ممکن است لازم باشد که PTT حساس به LA (PTT-LA) انجام شود.
برای جزئیات بیشتر درباره نتایج آزمایش LA، مطالب زیر را ببینید.
آزمایش فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس، اغلب بهمراه آزمایشات برای آنتی بادی کاردیولیپین و آنتی بادی های آنتی بتا2گلیکوپروتئین I، برای کمک به تشخیص سندرم آنتی فسفولیپید انجام می شود. نتایج همراه با معیارهای بالینی، به جهت انجام تشخیص، با یکدیگر تفسیر می شوند.
نتایج سایر آزمایشاتی که ممکن است برای کمک به رد سایر عوامل PTT طولانی انجام شوند، شامل موارد زیر هستند:
- اگر نتیجه تست زمان ترومبین نرمال باشد، پس آلودگی هپارین بعنوان علت PTT طولانی منتفی است.
- اگر تست فیبرینوژن نرمال باشد، این احتمال وجود دارد که فیبرینوژن کافی برای تشکیل لخته وجود داشته باشد.
سایر تست هایی که ممکن است به تأئید تشخیص فاکتور ضدانعقادی لوپوس کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
- سنجش های فاکتور انعقادی - اینها ممکن است برای رد نقایص فاکتور که ممکن است باعث PTT طولانی و دوره های خونریزی شوند، درخواست داده شوند؛ یک پنل برای آزمایشات فاکتور انعقادی نیز ممکن است در تشخیص فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس کمک کنند
- شمارش کامل سلول های خونی (CBC) - آزمایش CBC شامل شمارش پلاکت می باشد؛ ترومبوسیتوپنی ملایم تا متوسط (شمارش پائین پلاکت)، اغلب همراه با فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس دیده می شود؛ ترومبوسیتوپنی متوسط تا شدید ممکن است در بیمارانی که درمان ضدانقعاد (هپارین) را برای ترومبوز همراه با فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس دریافت می کنند، ایجاد شود.
- آزمایش بازدارندگی ترومبوپلاستین بافتی (امروزه به ندرت انجام می شود)
-
نتایج آزمایشات LA چه جزئیات بیشتری دارند؟
جدول زیر برخی از نتایج LA را که ممکن است مشاهده شوند، ارائه می کند.
آزمایشات نتایج تفسیر احتمالی مرحله 1 PTT حساس به LA (PTT-LA) و یا آزمایش dilute Russell viper venom test (DRVVT) نرمال
معمولاً آزمایش بیشتری انجام نمی شود. اگر ظن قوی بر وجود یک بازدارنده باشد، آزمایش ممکن است تکرار شود. طولانی احتمالاً بازدارنده وجود دارد؛ مرحله 2 را ببینید مرحله 2 آزمایش مخلوط: مخلوط کردن بخش هایی از پلاسمای بیمار با پلاسما ذخیره (Pooled) نرمال و انجام PTT-LA یا DRVVT نرمال نتایج آزمایش اولیه، بعلت عاملی غیر از یک بازدارنده، که نقص در فاکتور(های) انقعادی می باشد، طولانی شدند. طولانی اگر مخلوط کردن پلاسمای بیمار با پلاسمای ذخیره نرمال، نتیجه را "اصلاح" نکرد، پس این احتمال هست که فاکتور ضدانعقادی لوپوس موجود است، مرحله 3 را ببینید مرحله 3 تأئید (آزمایش تصحیح یا خنثی سازی): انجام مجدد PTT-LA یا DRVVT، اما با اضافه کردن فسفولیپیدها (بعنوان مثال، سنجش خنثی سازی فسفولیپید فاز هگزاگونال). با تقسیم نتیجه این تست بر نتیجه PTT-LA یا DRVVT بدون فسفولیپید اضافی، یک نسبت محاسبه می شود. مثبت (نسبت بالا)
اگر نسبت، بالای یک cutoff خاص باشد، پس حاکی از وجود فاکتور ضدانعقادی لوپوس است. منفی (نسبت پائین) یک بازدارنده خاص بجای فاکتور ضدانعقادی لوپوس ممکن است موجود باشد. آزمایشات برای آنتی بادی های ضد فاکتورهای انعقادی، بویژه فاکتور VIII ممکن است انجام گیرند. بر اساس توصیه های انجمن بین المللی ترومبوزیس و هماتوزیس (ISTH)، چهار معیار وجود دارند که برای تأئید وجود LA باید رعایت شوند:
- نتایج طولانی در حداقل یکی از دو آزمایش انعقادی که بستگی به فسفولیپیدها دارند، مانند PTT-LA یا DRVVT
- نتیجه طولانی در یک آزمایش مخلوط (شواهدی از بازدارندگی لختگی)
- زمان لختگی کوتاه پس از اضافه کردن فسفولیپیدهای اضافی رخ می دهد (وابستگی بازدارنده به فسفولیپیدها را نشان میدهد)
- رد بازدارنده فاکتور انقعادی اختصاصی موجود، مانند VIII که در صورت عدم شناسایی، میتواند منجر به خونریزی مصیبت بار شود
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
پس از آلودگی هپارین، فاکتور ضدانعقاد لوپوس، متداولترین دلیل برای PTT طولانی است.
گاهی اوقات، این آزمایش ممکن است برای کمک به تعیین علت یک آزمایش VDRL/RPR برای سیفلیس توصیه شود بعلت اینکه آنتی بادی های کاردیولیپین ممکن است یک نتیجه کاذب-مثبت در این آزمایشات ایجاد کند.
فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس همچنین ممکن است در افراد مبتلا به بیماری های خودایمن، عفونت هایی مانند HIV/AIDS، التهاب، سرطان ها و در افرادی که داروهایی خاص را مصرف میکنند مانند فنوتیازین ها، پنی سیلین، کوئینیدین، هیدرالازین، پروکاینامید و فانسیدار، نیز واقع شوند.
افرادی که تحت درمان ضدانعقادی هپارین یا جایگزین هپارین (مانند هیرودین، داناپاروئید یا آرگاتروبان) هستند، ممکن است نتایج کاذب مثبت را برای ضدانعقاد لوپوس داشته باشند. درمان ضدانعقادی وارفارین (COUMADIN) نیز اگر سطوح فاکتور انعقادی II, VII, IX و X کاهش قابل ملاحظه ای داشته باشند، ممکن است نتایج اشتباهی در آزمایش، ایجاد کند. در صورت امکان، آزمایش ضدانعقاد لوپوس باید پیش از آغاز درمان ضدانعقادی انجام شود.
اگر فردی با ترومبوزیس، ددارای ضدانعقاد لوپوس باشد، معمولاً افزایش مدت و احتمالاً بالا بردن شدت درمان ضدانعقادی فرد، لازم باشد.
برای فردی که ضدانعقادی لوپوس برای او اثبات شده است، آزمایش نظارتی ضدانعقادی معمول (بعنوان مثلا، PTT برای هپارین، PT/INR برای وارفارین)، نامطمئن است، از اینرو آزمایشات جایگزین باید برای نظارت مورد استفاده قرار گیرند. بعنوان مثال، سنجش های آنتی - Xa کروموژنیک و Xa کروموژنیک باید به ترتیب برای نظارت بر درمان هپارین و وارفارین، استفاده شوند.
-
آیا جمع آوری نمونه برای آزمایش فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس (LA)، حیاتی است؟
بله. در کنار آلودگی هپارین، سایر متغیرهای پیش از آزمایش ممکن است دارای تأثیر چشمگیری بر تشخیص ضدانعقاد لوپوس باشند. نمونه خون در یک لوله سیتراته شده مخصوص جمع آوری گردیده و برای حذف پلاسما و آزمایش، سانتریفیوژ می شود. می بایستی میزانی مناسب از خون در لوله بوده و نباید لخته گردد. زمانی که خون سانتریفیوژ می شود، بیشتر پلاکت ها از نمونه آزمایشی خارج می شوند. اگر تعداد بسیاری پلاکت در نمونه پلاسما موجود باشد، ممکن است نتایج آزمایش در خظر قرار گیرند، بعلت اینکه پلاکت ها منبعی از فسفولیپید هستند. همچنین، در صورتیکه هماتوکریت یک فرد بسیار بالا باشد، ممکن است نتایج آزمایش تحت تأثیر قرار گیرند.
-
آیا روشی برای رفع فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس وجود دارد؟
خیر. این امکان برای شما وجود ندارد تا از طریق روش هایی مانند تغییر شیوه زندگی، این اتوآنتی بادی را رفع کنید. هیچ درمانی وجود ندارد، اما اگر علائم و نشانه هایی را تجربه می کنید که مرتبط با LA هستند، درمان هایی وجود دارند که میتوانند ریسک وقوع لختگی مفرط را در شما کاهش دهند (زیر را ببینید).
-
چگونه یک فرد مبتلا به فاکتورهای ضدانعقادی لوپوس، درمان می شود؟
در صورتیکه فرد هیچ نوع علائمی نداشته باشد، درمانی لازم ندارد. اگر لخته های خونی رخ دهند، بیماران معمولاً با ضدانقعادهایی مانند هپارین (که زیر پوست تزریق شده یا به صورت درون وریدی داده می شود) و پس از آن به مدت چندین ماه با وارفارین (COUMARIN)، درمان می گردند. ممکن است دزهای بیشتر از معمول وارفارین مورد نیاز باشند و ممکن است درمان به مدت طولانی تری ادامه یابد. در فردی که ضدانعقاد لوپوس دارد، ریسک عود هر دوی دوره های ترومبوزی سرخرگی و سیاهرگی، نسبتاً بالا می باشد. شاید لازم باشد که برخی افراد تحت درمان ضدانعقادی خوراکی بلند مدت (حتی تا آخر عمر) قرار گیرند.
-
چه کسانی در معرض خطر سندرم آنتی فسفولیپید هستند؟
سندرم آنتی فسفولیپید (APS) ممکن است هر کسی را مبتلا کند اما اغلب در زنانی که در سن باروری هستند و در افراد مبتلا به اختلال خودایمنی، بیشتر دیده می شوند. مطابق با March of Dimes، APS شایعترین اختلال لختگی مفرط (ترومبوفیلی) بوده که بر حداکثر 5% زنان باردار، تأثیر می گذارذ.
-
اگر مبتلا به اختلال لختگی مفرط باشم، چه تست هایی را بغیر از LA ممکن است پزشک برای ارزیابی وضعیت من، درخواست دهد؟
سایر آزمایشاتی که برای سنجش لختگی مفرط بکار می روند ممکن است شامل جهش در فاکتور V Leiden و جهش G20210A ژن پروترومبین، سایر آنتی بادی های آنتی فسفولیپید، هموسیستئین، پروتئین C و پروتئین S و آنتی ترومبین باشند.
آزمایشها: Antiphospholipid Antibodies; Hexagonal Phase Phospholipid Neutralization Assay; PTT; Thrombin Time; Cardiolipin Antibodies; PT and INR; Beta-2 Glycoprotein 1 Antibodies; Kaolin Clotting Time; Platelet Neutralization Test; Factor V Leiden Mutation and PT 20210 Mutation; Homocysteine; Protein C and Protein S; Antithrombin
بیماریها: Excessive Clotting Disorders (اختلالات لختگی مفرط), Lupus, Antiphospholipid Syndrome (سندرم آنتی فسفولیپید), Autoimmune Disorders (اختلالات خودایمن)
American Society of Hematology: Blood Clots
National Heart, Lung and Blood Institute: What is Excessive Clotting?
National Blood Clot Alliance: Blood Clot Information
APS Foundation of America
Lupus Foundation of America: What is antiphospholipid antibody syndrome (APS)?
American College of Rheumatology: Antiphospholipid Syndrome