آزمایش کمّی ایمونوگلوبولین‌ها (IGS) برای شناسایی کمبود یا افزایش سه نوع اصلی ایمونوگلوبولین‌ها (IgG، IgA و IgM) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اطلاعات مهمی درمورد سلامت سیستم ایمنی بدن فرد می‌دهد و برای کمک به تشخیص شرایط و بیماری‌های مختلفی که بر سطح یک یا چند نوع Ig (ایمونوگلوبین) تاثیر می‌گذارد استفاده می‌شود.

ایمونوگلوبولین‌ها، که آنتی‌بادی نیز نامیده می‌شوند، پروتئین‌هایی هستند که توسط سلول‌های پلاسما تولید می‌شوند. آنها "تهدید" خاص را هدف قرار می‌دهند و در سیستم ایمنی بدن نقش کلیدی ایفا می‌کنند. ایمونوگلوبولین‌ها در واکنش به قرار گرفتن در معرض باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر میکروارگانیسم‌ها و همچنین سایر مواد تولید می‌شوند که توسط بدن به‌عنوان آنتی‌ژن‌های غیر مضر شناخته می‌شوند.

 به‌طور کلی، اختلالات ایمونوگلوبولین دسته‌بندی می‌شود به‌عنوان:

•  ایمونوگلوبولین بیش از حد
  •  پلی‌کلونال: فزونی مجموع ایمونوگلوبولین‌ها از بسیاری از سلول‌های مختلف ایمنی (پلاسما)
  • مونوکلونال: ایمونوگلوبولین‌های اضافی از کلون‌های یک سلول پلاسما می‌باشند

•  کمبود ایمونوگلوبولین
  •  ثانویه (اکتسابی) – شایع‌ترین علت یک بیماری زمینه‌ای یا عوامل دخیل است
  •  اولیه (ارثی) - اختلالاتی که در آن بدن قادر نیست یک یا چند نوع ایمونوگلوبولین را تولید کند

این آزمایش ممکن است به همراه سایر آزمایشات نظیر الکتروفورز پروتئین سرم و یا ادرار به‌منظور تشخیص و بررسی شرایط مرتبط با تولید غیرطبیعی یا بیش از حد ایمونوگلوبولین داده شود. در صورت بروز این نمونه، نمونه ادرار علاوه بر خون نیز جمع‌آوری می‌شود.

اگر مقدار بیش از حد یکی از انواع ایمونوگلوبولین وجود داشته باشد، آزمایش‌های بیشتری با ایمن‌سازی بافت انجام می‌شود تا تعیین شود که آیا ایمونوگلوبولین از کلون‌های یک سلول پلاسمای غیرطبیعی (گاموپاتی مونوکلونال) ایجاد می‌شود. گاموپاتی‌های مونوکلونال با میولما چندگانه، بدخیمی سلول‌های پلاسما دیده می‌شود. آزمایش زنجیره‌ای آزمایشگاهی آزاد نیز ممکن است انجام شود.

این آزمایش زمانی انجام می‌شود که فرد علائم کمبود ایمونوگلوبولین دارد مانند عفونت‌های مکرر، به‌خصوص دستگاه تنفسی (سینوس، ریه) یا دستگاه گوارش (معده، روده) و یا اسهال مزمن باشد.

زمانی‌که فردی علائم التهاب مزمن یا عفونت مزمن داشته و زمانی که متخصص سلامت به تولید ایمونوگلوبولین بیش از حد یا غیرطبیعی مشکوک است، تست ایمونوگلوبولین‌ نیز ممکن است تجویز شود. تست ممکن است به‌صورت دوره‌ای به‌منظور نظارت بر وضعیت فرد انجام شود.

زمانی‌که متخصص بهداشت مشکوک می‌شود که وضعیتی که بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد، ممکن است با تولید ایمونوگلوبولین بیش از حد مرتبط باشد، این آزمایش بر روی مایع مغزی نخاعی (CSF) نیز انجام می‌شود.
 

نتایج آزمایشات برای سطوح IgG، IgA و IgM معمولا با یکدیگر بررسی می‌شوند. نتایج آزمایش غیرطبیعی نشان می‌دهد که چیزی بر سیستم ایمنی تاثیر گذاشته و نیاز به آزمایش بیشتر را نشان می‌دهد. تست ایمونوگلوبولین‌های کمّی تشخیصی نیست، اما می‌تواند شاخصی قوی از وضعیت یا بیماری باشد. شرایطی وجود دارد که با افزایش و کاهش ایمونوگلوبولین‌ها مرتبط است.

سطوح بالا

افزایش ایمونوگلوبولین‌های پلی‌کلونال ممکن است در شرایط مختلف دیده شود. ایمونوگلوبولین‌های منوکلونال در تومور‌های سلول‌های خون دیده می‌شود که شامل لنفوسیت‌ها یا سلول‌های پلاسما هستند. در این اختلالات، معمولا افزایش مشخصی در یک نوع ایمونوگلوبولین و کاهش دو گروه دیگر وجود دارد. اگر چه افراد مبتلا ممکن است افزایش کل ایمونوگلوبولین‌ها را داشته باشند، اما در حقیقت دچار نقص ایمنی هستند زیرا اکثر تولید ایمونولگلووبولین غیرطبیعی هستند و به واکنش ایمنی کمک نمی‌کنند.

جدول زیر لیستی از نمونه‌هایی از شرایطی است که ممکن است باعث افزایش ایمونوگلوبولین‌ها شود:

نتیجه ایمونوگلوبولین	شرایط مرتبط
افزایش پلی‌کلونال در هر یا هر سه نوع ( IgG، IgA و یا IgM)	عفونت‌ها، حاد و مزمن اختلالات خود ایمنی (آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتیک سیستمیک، اسکلرودرمی) سیروز افزایش پلی‌کلونال در هر یا هر سه نوع ( IgG، IgA و یا IgM) واکنش هیپریمونیزاسیون سندرم ویسکات آلدریچ در نوزادان، عفونت در دوران بارداری (سیفلیس مادرزادی، توکسوپلاسموز، سرخجه، CMV)
افزایش مونوکلونال در یک نوع با کاهش یا بدون کاهش در دو نوع دیگر	میلوما چندگانه لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) MGUS ( گاموپاتی مونوکلونالی اهمیت نامشخص) لنفومماگروگلوبولینمی والدنستروم (IgM)

سطوح پایین
شایع‌ترین علل کاهش ایمونوگلوبولین‌ها در شرایط زمینه‌ای (ثانویه) به‌دست می‌آید که بر توانایی بدن برای تولید ایمونوگلوبولین‌ها تاثیر می‌گذارد یا از دست دادن پروتئین از بدن افزایش می‌یابد. کمبود ممکن است به‌علت داروهایی مانند داروهای ضد التهابی، کورتیکواستروئیدها، فنیتوین و کاربامازپین یا به‌علت سموم باشد.

جدول زیر برخی از علل رایج سطح پایین را فهرست می‌کند:

شرایط/ عوامل موثر بر تولید ایمونوگلوبولین	داروهایی مانند فنیتوین، کاربامازپین، داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی عوارض ناشی از شرایطی مانند نارسایی کلیه یا دیابت  تأخیر گذرا در تولید در نوزادان، به ویژه نوزادان نارس
شرایطی که باعث از دست رفتن غلظت پروتئین می‌شود	بیماری سندرم نفروتیک - کلیه که در آن پروتئین در ادرار گم شده است سوختگی  انتروپاتی از دست دادن پروتئین - هر وضعیتی از دستگاه گوارش که بر هضم یا جذب پروتئین تاثیر می‌گذارد

کمبودهای ایمنی ارثی نادر هستند و اغلب به‌عنوان کمبودهای اولیه ایمنی شناخته می‌شوند. (برای اطلاعات بیشتر لینک‌ها را در تب صفحات مرتبط ببینید). آنها ممکن است بر تولید تمام ایمونوگلوبولین‌ها، یک نوع واحد یا یک یا چند نوع زیرمجموعه را موثر باشند. بعضی از این اختلالات شامل آگاماگلوبولینمی، کمبود ایمنی مشترک (CVID)، آگاماگلوبولینمی اکسیدزی، آتاکسی تلانژکتازیا، سندرم ویسکوت-آلدریچ، سندرم IgMبیش از حد و کمبود شدید سیستم ایمنی (SCID) می‌باشند.

در CSF، ایمونوگلوبولین‌ها معمولا در غلظت‌های بسیار پایین حضور دارند. برای مثال، افزایش می‌تواند به همراه عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی (مننژیت، انسفالیت)، شرایط التهابی و مولتیپل اسکلروز باشد.

 کاهش IgA بزاق ممکن است در افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی مکرر دیده شود.

گاهی اوقات از تست IgM برای تعیین اینکه آیا نوزاد مبتلا به عفونت پیش از تولد است (مادرزادی) استفاده می‌شود. IgM ممکن است توسط کودک در حال رشد (جنین) در پاسخ به عفونت تولید شود. با توجه به اندازه آنتی‌بادی‌های IgM، نمی‌توانند در دوران بارداری از طریق جفت از مادر به نوزاد عبور کنند. بنابراین، آنتی‌بادی IgMموجود در خون نوزاد از مادر نیست بلکه توسط کودک تولید می‌شود. این نشان می‌دهد که عفونت در دوران بارداری شروع شده است.

نوزادان با سیستم ایمنی طبیعی ممکن است زمانی که تولید به تأخیر می‌افتد، به‌طور موقت کاهش سطح IgG داشته باشند. به‌دلیل کاهش غلظت IgG مادر در خون نوزاد طی چند ماه حفاظت از عفونت‌ها از بین می‌رود. سطح IgG در غلظت‌های پایین باقی می‌ماند تا زمانی که تولید IgM و IgG نوزاد افزایش یابد. این دوره زمانی است که طی آن کودک به خطر افزایش عفونت‌های مکرر مبتلا می‌شود.

نوزادانی که شیر مادر دارند IgA را از شیر مادر دریافت می‌کنند. IgA در شیر مادر در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند، به‌خصوص در زمان کاهش آنتی‌بادی‌های مادر و تولید آنتی‌بادی‌های خود نوزاد.

افرادی که شرایطی دارند که موجب کاهش سطح ایمونوگلوبولین می‌شوند، اغلب پاسخ قوی ایمنی به واکسیناسیون ندارند. آنها ممکن است سطح کافی آنتی‌بادی برای اطمینان از حفاظت ‌تولید نکنند و ممکن است به دریافت واکسن‌های زنده مانند آنهایی که برای بیماری فلج اطفال یا سرخک است قادر نباشند.

بسیاری از آزمایشات آزمایشگاهی آنتی‌بادی‌ها را در خون اندازه‌گیری می‌کنند. کسانی که کمبود ایمونوگلوبولین دارند ممکن است نتایج منفی کاذب در این نوع آزمایشات داشته باشند. به‌عنوان مثال، آزمایش بیماری سلیاک، نوع IgA از آنتی‌بادی‌های ترانس‌گلوتامینی ضد بافت (anti-tTG) را تشخیص می‌دهد. اگر فرد به کمبود IgA مبتلا باشد، نتایج این آزمایش ممکن است منفی باشد، در حالی که شخص در واقع بیماری سلیاک دارد. اگر این مشکوک باشد، ممکن است تست کمّی برای IgA انجام شود.

اگر غلظت IgG یا IgA کاهش یابد یا کمبود آن در یکی از زیرمجموعه‌های آن مشکوک باشد، سپس ممکن است تست زیرمجموعه برای شناسایی و کمبود بیشتر تعریف شود. ممکن است حتی زمانی که غلظت یک نوع ایمونوگلوبولین مانند IgG طبیعی است، کمبود زیرمجموعه وجود داشته باشد.

برخی از افراد مبتلا به کمبود IgA ممکن است آنتی‌بادی‌های ضد IgA تولید کنند. هنگامی که به افراد مبتلا به ضد IgA انتقال عناصر خون حاوی IgA (مانند درمان پلاسما یا ایمونوگلوبولین) داده می‌شوند، ممکن است واکنش انتقال خون آنافیلاکتیک را تجربه کنند.

تست ایمونوگلوبولین کمّی تست معمول یا غربالگری نیست. معمولا فقط در صورتی تجویز می‌شود که پزشک شما مشکوک به کمبود یا ایمونوگلوبولین بیش از حد باشد. اکثر مردم هرگز نیازی به انجام این آزمایش ندارند.