اغلب اوقات، این آزمایش برای سنجش قدرت سیستم ایمنی شما در صورت تشخیص ابتلا به عفونت با ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV) و برای نظارت بر درمان، انجام می شود؛ گاهی اوقات، ممکن است برای سایر عوارض به کار گرفته شود (پرسش های متداول زیر را ببینید).
CD4 Count شمارش CD4
CD4 Count شمارش CD4
اسامی دیگر
T4 Count
T-helper Cells
اسم متعارف
CD4 Lymphocyte Count; CD4 Percent
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه
December 4, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
زمان انجام آزمایش؟
هنگامی که برای اولین بار مبتلا به عفونت HIV تشخیص داده شده اید و برای سنجش پایه از سیستم ایمنی شما؛ هر 3 تا 6 ماه پس از آغاز درمان ضد رتروویروسی (ART) برای بررسی اینکه آیا به درمان پاسخ می دهید؛ در صورت پاسخ مناسب به درمان، ممکن است هر 6 تا 12 ماه مورد آزمایش قرار بگیرید.
نمونه مورد نیاز
نمونه خون از ورید بازوی شما به دست می آید.
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری
آمادگی لازم نیست
Accordion Title
سوالات رایج
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایشات شمارش CD4 در اغلب اوقات همراه با یک آزمایش بار ویروسی HIV برای ارزیابی سیستم ایمنی یک فرد تشخیص داده شده با عفونت ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) و برای نظارت بر تأثیر درمان ضدرتروویروسی (ART یا ARV)، که درمان ضدرتروویروسی بسیار فعال (HAART) نیز نامیده می شود، مورد استفاده قرار می گیرد.
سلول های CD4، نوعی از سلول های سفید خون با عنوان لمفوسیت های T یا سلول های T هستند که با عفونت مبارزه کرده و نقشی مهم را در عملکرد سیستم ایمنی ایفا می کنند. آنها در غده تیموس ساخته شده و در سرتاسر بدن در خون در گردش می باشند. (برای دانستن جزئیات بیشتر، بخش "هدف از آنجام این آزمایش چیست؟" را ببینید.)
سلول های CD4، هدف اصلی HIV هستند. ویروس وارد سلول ها شده و از آنها برای کپی کردن خود (همانندسازی) استفاده کرده و در سرتاسر بدن منتشر می شوند. HIV سلول های CD4 را می کشد، از اینرو اگر یک عفونت HIV درمان نشود، با پیشرفت بیماری، تعداد سلول های CD4 کاهش پیدا خواهد کرد.
توصیه می شود که همه افرادی که مبتلا به عفونت HIV تشخیص داده می شوند، از قبیل زنان باردار، برای کاهش ریسک پیشرفت بیماری، هر چه سریعتر درمان ضدرتروویروسی را دریافت کنند. مردم معمولاً حداقل سه دارو از دو طبقه مختلف را به جهت جلوگیری یا به حداقل رساندن تکثیر ویروس و ظهور سویه های مقاوم به دارو، مصرف می کنند. ترکیب سه یا بیشتر از داروهای ضدرتروویروسی به عنوان درمان ضدرتروویروسی بسیار فعال یا HAART نامیده می شود.
از آنجائیکه سلول های CD4 معمولاً سریعتر از سایر انواع لمفوسیت ها تخریب می شوند و بعلت اینکه شمارش قطعی آنها ممکن است روز بروز متفاوت باشد، گاهی بررسی تعداد سلول های CD4 در مقایسه با مجموع تعداد لمفوسیت ها مفید می باشد. نتیجه به صورت یک درصد، که درصد CD4 است، نشان داده می شود.
نتایج میتوانند اطلاعاتی را درباره میزان قدرت سیستم ایمنی فرد در اختیار پزشک قرار داده و میتوانند در پیش بینی ریسک عوارض و عفونت های فرصت طلب ضعیف کننده، کمک کنند. آنها در ترکیب با آزمایش بار ویروسی HIV که میزان HIV را در خون اندازه گیری می کند، برای نظارت بر چگونگی تأثیر ART در سرکوب ویروس و تعیین ریسک پیشرفت بیماری HIV، مورد استفاده قرار می گیرند.
گاهی اوقات، تست های CD4 ممکن است همراه با یک آزمایش برای سلول های CD8 برای کمک به تشخیص یا نظارت بر سایر بیماری ها مانند لمفوم، پیوند عضو و سندرم دی جورج مورد استفاده قرار گیرند (پرسش های متداول #4 را ببینید). سلول های CD8، نوعی دیگر از لمفوسیت بوده که سلول هایی را که با ویروس عفونی شده اند یا تحت تأثیر سرطان قرار گرفته اند، شناسایی و می کشد.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
تست شمارش CD4 معمولاً هنگامی که فرد در ابتدا مبتلا به عفونت HIV تشخیص داده می شود ممکن است بهمراه یک آزمایش بار ویروسی HIV بعنوان بخشی از یک سنجش پایه، درخواست شود. پس از سنجش پایه، شمارش CD4 معمولاً در مقاطع زمانی بسته به چندین عامل مختلف درخواست داده می شود.
جدول زیر، توصیه ها* برای زمانبندی تست شمارش CD4 و آزمایش بار ویروسی را فهرست کرده است:
وضعیت بالینی بیمار بار ویروسی شمارش CD4 هنگام تشخیص اولیه آزمایش انجام شونده آزمایش انجام شونده پس از شروع ART طی 2 تا 4 هفته و سپس هر 4 تا 8 هفته تا زمانی که ویروس سرکوب شود (غیرقابل تشخیص) 3 ماه بعد طی دو سال اول ART ثابت هر 3 تا 4 ماه هر 3 تا 6 ماه پس از دو سال از ART ثابت، ویروس غیرقابل تشخیص، و CD4 بیشتر از 300 سلول در mm3 می باشد میتواند هر 6 ماه تکرار شود به صورت سالانه؛ اگر CD4 به صورت مستمر به تعداد بیشتر از 500 سلول بر mm3 باشد، نظارت، اختیاری است پس از تغییر ART به علت عوارض جانبی یا مختصر کردن رژیم دارویی در فرد با ویروس سرکوب شده پس از 4 تا 8 هفته برای تأئید تأثیر دارو نظارت مطابق با شمارش پیشین CD4 و میزان زمانی که فرد تحت ART بوده است، به صورت شرح داده شده در بالا پس از تغییر ART به علت کاهش بار ویروسی (عدم موفقیت درمان) طی 2 تا 4 هفته و سپس هر 4 تا 8 هفته تا زمانیکه ویروس غیرقابل تشخیص بشود هر 3 تا 6 ماه هنگامی که تحت درمان ART بوده و بار ویروسی بطور مداوم بیشتر از 200 کپی بر میلی لیتر می باشد هر 3 ماه هر 3 تا 6 ماه با نشانه های جدید HIV یا شروع درمانی جدید با اینترفرون، کورتیکوستروئیدها یا داروهای سرطان هر 3 ماه انجام آزمایش و نظارت مطابق با وضعیت سلامتی (بعنوان مثال، نشانه های جدید HIV، عفونت های فرصت طلب) *Adapted from Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in HIV-1–Infected Adults and Adolescents, Table 4. Recommendations on the Indications and Frequency of Viral Load and CD4 Count Monitoring.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
آزمایش شمارش CD4 معمولاً به صورت یک سطح مطلق یا تعداد سلول ها گزارش می شود (به صورت سلول در هر میلی متر مکعب خون). محدوده نرمال تعداد CD4، 500 تا 1200 سلول بر میلی متر مکعب در بزرگسالان و نوجوانان می باشد. گاهی اوقات نتایج به صورت درصدی از کل لمفوسیت ها (درصد CD4) بیان می شوند.
بطور کلی، تعداد نرمال CD4 بدین معنی است که سیستم ایمنی فرد هنوز تحت تأثیر عفونت با HIV قرار نگرفته است. تعداد پائین CD4 نشان می دهد که سیستم ایمنی فرد تحت تأثیر HIV قرار گرفته و یا بیماری در حال پیشرفت است. اگرچه، ممکن است هر آزمایش CD4 واحد، از آخرین آزمایش متفاوت باشد حتی با وجود اینکه وضعیت سلامتی فرد تغییر پیدا نکرده است. معمولاً پزشک چندین نتیجه تست CD4 را بجای یک آزمایش واحد در نظر گرفته و الگوی تعداد CD4 را در طول زمان بررسی خواهد کرد.
تعداد CD4 که در طول زمان افزایش پیدا کرده و یا ثابت می شود ممکن است نشاندهنده این باشد که فرد به درمان پاسخ می دهد. اگر تعداد CD4 فرد در طول چندین ماه کاهش پیدا کند، پزشک ممکن است آغاز درمان پروفیلاکتیک را برای عفونت های فرصت طلب مانند Pneumocystis carinii (jiroveci) pneumonia (PCP) یا candidiasis (thrush) توصیه کند.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
تعداد CD4 گرایش به کم در صبح و بالاتر در عصر دارد. بیماری های حاد، مانند سینه پهلو، آنفلوآنزا یا عفونت ویروس هرپس سیمپلکس، میتوانند باعث شوند که تعداد CD4 به صورت موقت کاهش پیدا کند. شیمی درمانی سرطان میتواند به صورت چشمگیر، تعداد CD4 را کاهش دهد.
تعداد CD4 همیشه نشان نمی دهد که چگونه فرد مبتلا به بیماری HIV احساس و عمل می کند. بعنوان مثال، برخی از افراد با تعداد بالاتر، مریض بوده و عوارض مکرر دارند و برخی افراد با تعداد پائین تر، دارای عوارض پزشکی کمتری بوده و بخوبی عمل میکنند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های (CDC)، افرادی را که دارای عفونت HIV و تعداد CD4 کمتر از 200 سلول بر میلی متر مکعب باشند، صرف نظر از اینکه هچگونه علائم یا نشانه هایی داشته باشند، مبتلا به ایدز (مرحله III عفونت با HIV) در نظر می گیرد.
-
عفونت HIV چگونه تشخیص داده می شود؟
عفونت HIV معمولاً با یک تست آنتی بادی HIV یا یک تست ترکیبی برای آنتی بادی و آنتی ژن HIV (p24) غربالگری می شود. اگر تست غربالگری مثبت باشد، باید با آزمایش دیگری مانند یک تست آنتی بادی ثانویه که میتواند HIV-1 و HIV-2 را تمایز دهد، دنبال می شود. اگر نتایج اولین و دومین آزمایش با یکدیگر همخوانی نداشته باشند، سپس آزمایش بعدی که باید صورت گیرد، تست RNA HIV-1 (تست تکثیر اسید نوکلئیک، NAAT) می باشد. اگر آزمون آنتی بادی ثانویه یا HIV-1 RNA مثبت باشد، فرد مورد آزمایش، مبتلا به عفونت با HIV تشخیص داده می شود. برای دانستن جزئیات بیشتر، مقاله درباره آنتی بادی HIV و آنتی ژن HIV (p24) را ببینید.
-
در صورت داشتن عفونت HIV، ممکن است که مبتلا به کدام عفونت های فرصت طلب شوم؟
نمونه ها شامل عفونت های قارچی مانند کاندیدیازیس و سایر عفونت هایی مانند سل یا عفونت هایی می باشند که بوسیله مایکوباکتری های غیرسلی ایجاد می شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، جدولی را با نمونه هایی از عفونت های فرصت طلب شایع فراهم کرده است.
-
گزینه های درمانی من چه می باشند؟
لازم است که برای تعیین بهترین درمان مناسب برای شما، راجع به گزینه های درمانی خود با پزشک مشورت نمائید. صفحه اینترنتی مایو کلینیک HIV/AIDS: درمان ها و داروها، دارای اطلاعات مفصلی درباره انواع درمان می باشد.
-
آیا شمارش سلول CD4 در بیماری هایی غیر از عفونت با HIV نیز بکار می روود؟
بله. زمانی که فرد پیوند عضو انجام داده است ممکن است برای کمک به سنجش اثر داروهای سرکوب کننده ایمنی، این تست درخواست شود. در پیوند، سیستم ایمنی باید سرکوب شود بطوریکه به عضو پیوند زده حمله نکرده و باعث رد پیوند نشود.
شمارش CD4 گاهی اوقات بهمراه شمارش CD8 انجام می شود. سلول های CD8 نوعی دیگر از لمفوسیت با عنوان سلول سرکوب کننده T یا سول T سایتوتوکسیک هستند. سلول های CD8، سلول هایی را که با ویروس ها آلوده شده اند یا مبتلا به سرطان شده اند، شناسایی و می کشد.
ارزیابی سلول های CD4 و CD8 ممکن است برای کمک به طبقه بندی لمفوم ها مورد استفاده قرار گیرد. معمولاً، مارکرهای متعددی بر سطح لمفوسیت ها علاوه بر CD4 و CD8 ارزیابی می شوند. این آزمایش به تعیین اینکه آیا لمفوم بعلت تکثیر لمفوسیت های B یا لمفوسیت های T و کدام نوع خاص آنها می باشد، کمک میکند. این اطلاعات در تعیین درمان مناسب، مفید می باشند.
این آزمایشات همچنین ممکن است در تشخیص سندرم دی جورج، یک اختلال مادرزادی نادر،که علاوه بر سایر اختلالات، با سطوح پائین سلول های T در خون، شناخته می شود، کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سندرم دی جورج، وبسایت مایو کلینیک را بازدید نمائید.
-
گزارش من، نسبت CD4/CD8 را نشان می دهد، این به چه معنی می باشد؟
این تعداد سلول های CD4 در مقایسه با تعداد سلول های CD8 می باشد. در عفونت های HIV، سلول های CD4 با سرعت بیشتری نسبت به سلول های CD8 تخریب می شوند. از آنجائیکه تعداد مطلق CD4 ممکن است روز بروز تغییر داشته باشد، گاهی بررسی تعداد CD4 در مقایسه با تعداد CD8 برای به دست آوردن یک تصویر شفافتر از میزان سلامتی سیستم ایمنی، مفید می باشد. بطورکلی، با پیشرفت عفونت HIV، نسبت CD4/CD8 کاهش می یابد و در صورت مرثر بودن درمان، این نسبت باید افزایش پیدا کرده و یا ثابت شود.
تصاویر مرتبط
نمایش
