تشخیص عفونت قارچی؛ تعیین نوع قارچ یا قارچ های خاص موجود و کمک به جهت دهی روند درمان
Fungal Tests
Fungal Tests
اسامی دیگر
KOH Prep
Fungal Smear, Culture, Antigen and Antibody Tests
Mycology Tests
Fungal Molecular Tests
Potassium Hydroxide Preparation
Calcofluor White Stain
اسم متعارف
Fungal Tests
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه
December 7, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
زمان انجام آزمایش؟
زمانیکه پزشک در مورد وجود عفونت قارچی پوستی، ریوی یا سیستمیک تردید داشته باشد؛ گاها بعد از درمان و نظارت بر اثرگذاری درمان
نمونه مورد نیاز
نمونه جمع آوری شده بستگی به موقعیت عفونت خواهد داشت. برخی از مثالها در این مورد شامل: خراش لایه پوستی، نمونه های ناخن و مو، مایعات بدن، خون و یا نمونه برداری از بافت
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری
نیاز نیست
Accordion Title
سوالات رایج
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایشات قارچ برای شناسایی و تشخیص عفونت قارچی، کمک به هدایت روند درمان و یا نظارت بر تاثیر درمان مورد استفاده قرار می گیرند.
-برای بسیاری از عفونت های قارچی و سطحی پوست ، بررسی بالینی بخش های آسیب دیده بدن و بررسی میکروسکوپی نمونه برای تعیین وجود عفونت قارچی کافی خواهد بود. موجودات خاص همیشه تعیین نمی شوند. پزشک دارای گزینه های درمان ضدقارچ موضعی و دهانی می باشد و این گزینه ها بر مبنای بررسی اصول رم=اهنما و تجربه بنا می دهد.
-برای عفونتت های دائمی، عمیق یا سیستمیک، آزمایشات مختلفی را می توان برای تشخیص و نظارت استفاده کرد.
-کشت قارچ برای تعیین قارچ خاصی به کار می رود. بسیاری از قارچ ها دارای رشد آهسته ای هستند بنابراین مشخص شدن نتیجه ممکن است هفته ها طول بکشد. آزمایش حساسیت انجام شده بر روی قارچ خارج از محیط کشت برای تعیین بهترین ضدقارچ درمانی استفاده می شود.
-آزمایشات آنتی ژن ها و آنتی بادی ها را می توان برای تعیین اینکه فرد دارای عفونت قارچی خاص است یا قبلا مبتلا شده، استفاده می شود. این آزمایشات سرعت بیشتری از کشت قارچ داشته اما فقط برای بررسی گونه های خاصی می باشند، بنابراین پزشک باید بداند که چه نوعی از قارچ را مورد بررسی قرار می دهد. بسیاری از افراد دارای آنتی بادی های قارچی قبلی هستند، بنابراین یک مورد آزمایش آنتی بادی نمی تواند وجود عفونت را تایید کند. گاها، نمونه های خونی با فاصله 2 تا 3 هفته جمع آوری می شوند (نمونه های حاد و عادی) و برای بررسی تغییر سطوح آنتی بادی ها (titers) مورد استفاده قرار می گیرند. ارزیابی این نتایج ممکن است چمد هفته طول بکشد.
-آزمایشات مولکولی را می توان برای تعیین رشد قارچ در کشت و گاها برای تشخیص نوع خاصی از قارچ بطور مستقیم در نمونه، انجام داد.
جدول زیر، استفاده از آزمایشات قارچی مختلف را بصورت خلاصه بیان کرده است:آزمایشات عفونت قارچی سطحی
نام آزمایش نوع نمونه توضیحات کاربرد زمان اعلام نتیجه KOH prep (potassium hydroxide solution) خراش لایه های پوست، مو یا ناخن، بافت، نمونه گیری از واژن، مایعات بدن، خلط سینه (ریه) نمونه بر روی یک اسلاید قرار می گیرد و محلول شیمیایی، اجزای غیر قارچی را حل می کند؛ آشکار کردن سلول های مخمر و قارچ بر روی اسلاید میکروسکوپ؛ بررسی توسط پزشک یا متخصص آزمایشگاه ابزار اولیه غربالگری؛ قارچ ها را تشخیص می دهد اما در مورد نوع قارچ های موجود اطلاعات ارائه نمی کند. سریع Calcofluor white stain خراش لایه های پوست، مو یا ناخن، نمونه گیری از واژن، مایعات بدن، خلط سینه (ریه) لکه آزمایشی به اجزای قارچ در یک نمونه متصل می شود و زیر نور ماوراء بنفش می درخشد؛ موجب بررسی بر روی اسلاید میکروسکوپ می شود؛ روش حساس تر برای دیدن قارچ قارچ ها را تشخیص می دهد اما در مورد نوع قارچ های موجود اطلاعات ارائه نمی کند. سریع کشت قارچ پوست، مو، ناخن، مایعات بدن، بافت، نمونه گیری از واژن، خلط سینه (ریه)، خون نمونه در یک محیط مغذی قرار داده می شود و موجب می شود قارچ های موجود در نموه رشد کنند. ابزار اولیه برای تشخیص یک عفونت قارچی؛ قارچ ها را برای آزمایشات تشخیصی و آزمایشات حساسیت بعدی رشد می دهد. چند هفته اگر یک تشخیص قطعی نیاز باشد، (همانند شرایط عفونت های دائمی، عمیق یا سیستمیک) آزمایشات گسترده تری ممکن است برای تعیین نوع قارچ و نیز مشخص کردن موثرترین شیوه درمان ضرورت خواهد داشت. این اغلب شامل ترکیبی از آزمایشات مذکور در بالا بعلاوه آزمایشات زیر است:
آزمایشات عفونت قارچی سیستمیک
نام آزمایش نوع نمونه توضیحات کاربرد زمان اعلام نتیجه آزمایش حساسیت نمونه قارچ ها در محیط کشت ایزوله می شوند بعد از کشت قارچ؛ زمانیکه یک قارچ آسیب زا تعیین شد، آزمایش حساسیت گاها برای تعیین موثرترین عامل ضد قارچ درخواست می شود. جهت دهی به درمان چند روز تا چند هفته بعد از کشت آزمایش آنتی ژن خون، ادرار، CSF، مایعات بدن تعیین پروتئین های مرتبط با یک قارچ خاص. این نوع از آزمایش برای قارچ های مختلف موجود است. تشخیص عفونت ناشی از یک قارچ خاص روزها؛ آزمایشات سریع برای برخی از قارچ ها در دسترس است (مثل کریپتوکوکوس، هیستوپلاسما) آزمایش آنتی ژن خون، CSF، مایعات بدن تعیین پاسخ ایمنی به یک قارچ خاص؛ می توان بر روی یک نمونه یا نمونه های حاد و عادی جمع آوری شده با فاصله 2 تا 3 هفته درخواست داد. تشخیص عفونت فعلی یا اخیر ناشی از قارچ های خاص؛ نظارت بر درمان چند روز تا چند هفته آزمایشات مولکولی برای DNA و RNA نمونه قارچ ها در محیط کشت، خون، CSF و مایعات بدن ایزوله می شوند تشخیص ماده ژنتیکی یک قارچ خاص تشخیص برخی از قارچ ها؛ غیرقابل دسترس بصورت گسترده، برخی موارد در محیط تحقیقاتی چند روز تا چند هفته -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟
آزمایشات قارچی زمانی درخواست داده می شود که پزشک در مورد علائم و نشانه های عفونت قارچی در شخص تردید داشته باشد. بسیاری از علائم و نشانه های عفونت های قارچی مشابه با علائم ناشی از باکتری ها و یا ویروس ها است و آزمایشات قارچی معمولا زمانی درخواست داده می شوند که علت وضعیت مشخص نباشد.
برای عفونت های سطحی، آزمایشات را زمانی می توان درخواست داد که علائمی مثل پوست، ناخن یا غشای مخاطی بروز کند، مثل:
-پوست دارای خارش، قرمزی و پوسته شدن
-ناخن هایی که ضخیم، شکننده و یا نامنظم باشند
-زخم های سفید در دهان
-خارش و ترشح واژنی (عفونت مخمر)
عفونت های عمیق و سیستمیک قارچی ممکن است موجب برخی علائمی شوند که وابسته به ناحیه آسیب دیده بدن است. برخی مثال ها شامل موارد زیر است:
-عفونت های ریه ممکن است علائم شبه آنفولانزا مثل سرفه، تب، دردهای عضلانی، سردرد و جوش ها تولید کند.
-عفونتهای خونی (مسمومیت عفونی) ممکن است موجب لرزش، تب، تهوع و تپش تند قلب شود.
-عفونت های سیستم عصبی مرکزی (CNS) (مننژیت) ممکن است موجب سردرد دائمی شدید، خشکی گردن و حساسیت نسبت به نور شود.
آزمایشات قارچی را می توان بعد از درمان یا در طی آن برای ارزیابی درمان یا نظارت بر عود عفونت درخواست داده می شوند. -
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟
تفسیر آزمایشات قارچی و بررسی های اسلایدها و کشت گاها نیازمند تجریه در تحقیقات قارچ می باشد. نتایج باید به دقت و همراه با علائم و نشانه ها و نیز پیشینه پزشکی و گاها پیشینه مسافرت فرد تحت آزمایش لحاظ شوند.
عفونت های سطحی
بسیاری از عفونت های قارچی بر اساس بررسی فیزیکی تشخیص داده می شوند. علاوه بر علائم عمومی، بسیاری از عفونت های پوستی دارای علائم مشخص (مثل بروز ناخن های آلوده به عفونت) و موقعیت معمول آنها بر روی بدن (مثل لابلای انگشتان پای ورزشکار) است. با این حال ارزیابی بالینی نمی تواند بطور قطعی در مورد نوع میکروب عامل عفونت قارچی اطلاعاتی ارائه نماید. گاها یک بررسی میکروسکوپی یا کشت نمونه ممکن است در تعیین و تایید عفونت قارچی و جهت دهی به درمان مفید باشد.
برخی از مثال های عفونت های سطحی شامل موارد زیر است:
-عفونت های مخمر ناشی از گونه های Candida
-پای ورزشکار
-خارش پا
-عفونت کف سر یا مو
-عفونت انگشت یا ناخن پا
-عفونت قارچی
عفونت های عمیق بافت، ریه، خون و سیستمیک
در موارد عفونت های دائمی، عمیق یا سیستمیک، تشخیص قطعی نیاز بوده و آزمایشات گسترده تری برای تعیین نوع قارچهای عفونی و جهت دهی به درمان نیاز است. این مورد اغلب شامل ترکیبی از آزمایشات مختلف انجام شده بر روی نمونه های مایع ریه یا بافت بدست آمده از ریه ها، خون، ادرار یا مایع نخاعی می باشد. مثالهای برخی از عفونت های جدی قارچ که ممکن است نیازمند آزمایش گسترده باشد شامل موارد زیر است:
-Aspergillosis
-Blastomycosis
-Coccidioidomycosis
-Cryptococcosis
-Histoplasmosis
برای اطلاعات بیشتر در مورد این موارد، به مقاله عفونت های قارچی مراجعه کنید.
در کل، نتیجه منفی آزمایش بدین معنی است که هیچ عفونت قارچی وجود نداشته و علائم احتمالا به دلیل دیگری است. آزمایش منفی بعد از درمان فرد در مورد عفونت قارچی بدین معنی است که درمان موفق بوده است.
آزمایشات مثبت عموما نشانگر این است که یک قارچ وجود دارد و گاها نوع قارچ عامل عفونت را نیز مشخص می کند:
-بررسی های میکروسکوپی (KOH prep یا لکه سفید Calcofluor): در کل، اگر اجزای قارچ قابل مشاهده باشد، در این حالت قارج احتمالا علت علائم می باشد. با این حال، این آزمایشات قارچ ها را شناسایی نمی کنند.
-کشت:در زمان تفسیر نتایج باید دقت کرد. تفسیر گاها وابسته به نوع نمونه است.
-برای بخش های غیر استریل مثل پوست، کشت مثبت معمولا قارچ های موجود را تعیین خواهد کرد. قارچ تعیین شده ممکن است از نوعی باشد که بیماری زا بوده (آسیب زا)، نوعی که فقط موجب بیماری در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف (فرصت گرا) باشد یا موارد یکه بخشی از زیست طبیعی آنها باشد. ترکیب این موارد می تواند موجود باشد.
- نمونه های استریل مثل خون، CSF یا بافت هایی که بطور مناسب جمع آوری شده اند، آلوده به محیط طبیعی این قارچها نخواهند شد. محیط کشت مثبت قارچ یا قارچ های عامل عفونت را تعیین می کند.
-آزمایش آنتی ژن مثبت بدین معنی است که احتمالا قارچ های آزمایش شده دلیل عفونت فرد است.
-نتیجه مثبت آزمایش آنتی بادی در یک نمونه خونی نشانگر قرارگیری در معرض قارچ خاصی است اما مشخص نخواهد کرد که قرارگیری در معرض قارچ به تازگی بوده یا در گذشته رخ داده است. از طرفی دیگر، افزایش سطح آنتی بادی (titer) مابین دو نمونه خونی جمع آوری شده در فاصله 2 تا 3 هفته (حاد و عادی) نشانگر عفونت قارچی فعال یا یک عفونت اخیر است.
-آزمایشات مولکولی: شناسایی یک قارچ خاص با آزمایش مولکولی نشانگر احتمال یک عفونت با آن قارچ است و این در صورتیست که آزمایش بر روی نمونه بخش استریل از بدن مثل خون، CSF یا بافت انجام شده باشد. -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
اگر یک قارچ که موجب عفونت شده، به مقدار کافی در یک نمونه وجود نداشته باشد، آزمایش تعیین و یا تشخیص قارج ممکن است منفی کاذب باشد.
برای آزمایش آنتی بادی، برخی از افراد دارای سیستم های ایمنی ضعیف نمی توانند آنتی بادی های مورد انتظار را تولید کنند.
عفونت های قارچی باید بطور مستمر از عفونت های ناشی از سایر میکروب ها مثل باکتری ها تفکیک شوند. در برخی موارد، یک عفونت ممکن است هر دو مورد قارچ ها و باکتری ها را داشته باشد. آزمایشاتی که می توان برای تعیین یا رد علل دیگر استفاده کرد، شامل موارد زیر است:
-گرام استین- یک آزمایش سریع برای تشخیص باکتری ها و یا قارچ ها در یک نمونه از طریق میکروسکوپ
-کشت باکتری- مورد استفاده برای رد عفونت باکتریایی یا تعیین وجود عفونت باکتریایی
-آزمایش AFB- درخواست شده در زمانیکه یک عفونت مایکوباکتریال مثل توبرکلوسیس مورد تردید باشد.
-کشت خون- درخواست شده در زمان تردید نسبت به عفونت خونی
قارچ های در محیط های نمناک زنده می مانند، مثل سطوح استخرهای عمومی یا نزدیکی آن و اتاق های تعویض لباس باشگاهها، درون کفش ها و جوراب های حاوی عرق بدن، در لایه های پوستی و هر جایی که پوست با پوشیدن لباس مرطوب می ماند. عفونت های پوستی قارچ را می توان با پوشیدن دمپایی در استخر یا محیط های ورزشی یا با تغییر جوراب ها و لباس زیر حداقل یکبار در روز، خشک کردن کفش ها و تمیز و خشک کردن نواحی مرطوب پوست، به حداقل رساند. -
اگر سرفه و تب مستمری داشته باشم، چرا پزشک سوالاتی در مورد مقصد مسافرت و فعالیتهایی که انجام می دهم، می پرسد؟
برخی از قارچ ها در مناطق جغرافیایی متفاوتی مثل جنوبغرب آمریکا یا مرکز شرق آمریکا یافت می شوند. اگر شما مشغول به فعالیت های اکتشاف یا غارنوردی در غارها باشید، ممکن است در معرض هاگ های قارچی قرار بگیرید. این وضعیت حتی در صورتی که اخیرا نیز مسافرت نکرده باشید، صحت خواهد داشت. عفونت های ریه ناشی از برخی قارچ ها ممکن است ماهها تا حتی سالها بعد از مواجهه عامل عفونی، بروز کنند. (برای اطلاعات بیشتر در این مورد، به بیماری های مسافران مراجعه کنید.)
-
اگر پزشک بر این باور است که من عفونت قارچی دارم، چرا باید تحت آزمایش توبرکلوسیس قرار بگیرم؟
بسیاری از علائم و نشانه های مرتبط با عفونت های قارچی ریه ممکن است بدلیل عفونت توبرکلوسیس باشد. عموما، پزشک با درخواست دادن آزمایش توبرکلوسیس (مثل آزمایش لکه و کشت AFB) عفونت ناشی از Mycobacterium tuberculosis (باکتری عامل توبرکلوسیس) را رد خواهد کرد. عواملی که موجب هر دوی عفونت های قارچی ریه و توبرکلوسیس می شوند دارای رشد آهسته در هر دو شرایط بدن و آزمایشگاه هستند.
-
آیا عفونت قارچی در نهایت بدون درمان از بین می رود؟برخی موارد از بین می روند اما بسیاری نیز بدون درمان تداوم خواهند داشت. عفونت های ریه و سیستمیک ممکن است به تدریج پیشرفت کنند و باعث آسیب بافتی و اندام دائمی شوند، حتی زمانی که علائم شدید نباشند. برخی از عفونت های عمیق بدون درمان، کشنده هستند.
-
آیا ادامه درمان برای مدت زمان طولانی واقعا ضرورت دارد؟
بله. حتی اگر شما بعد از مدت زمان کوتاهی احساس بهتری داشتید، باید توصیه های پزشک خود را متابعت نمایید. در حالیکه عفونت های مخمر ممکن است در چند روز تا چند هفته از بین برود، برخی از عفونت های قارچی نیازمند ماهها یا حتی سالها درمان مستمر هستند.
