برای کمک به نظارت بر سرطان اپی تلیومی تخمدان پس از درمان؛ برای تشخیص عود یا پیشرفت بیماری؛ برای غربالگری زنان بدون نشانه توصیه نمی شود
Human Epididymis Protein 4 (HE4) پروتئین اپیدیدیم انسانی (HE4)
پیش از آغاز درمان برای سرطان اپی تلیومی تخمدان و در فواصل زمانی پس از درمان
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش پروتئین اپیدیدیم انسانی (HE4) یک تست نسبتاً جدید بوده که همراه با CA-125 برای نظارت بر زنانی که برای سرطان اپی تلیومی تخمدان درمان شده اند، مورد استفاده قرار می گیرد. برای اینکه HE4 بعنوان یک تومور مارکر قابل استفاده باشد، باید پیش از درمان افزایش پیدا کند.
CA-125 اولین ابزاری بوده است که برای نظارت بر سرطان های تخمدان مورد استفاده بوده است، اما در تمام سرطان ها بالا نمی رود، احتمالاً در اوایل سرطان افزایش قابل ملاحظه ای نداشته باشد و میتواند در بیماری های غیرسرطانی افزایش پیدا کند. به این دلایل، جامعه پزشکی به جستجو برای تومور مارکرهایی که حساس تر و اختصاصی تر هستند، ادامه می دهد.
در حال حاضر، هیچ روش قابل اطمینانی برای تشخیص بموقع سرطان تخمدان در بین زنان بدون نشانه وجود ندارد. کمتر از 20% سرطان های تخمدان در مراحل اولیه پیش از آنکه به خارج از تخمدان انتشار پیدا کنند، شناسایی می شوند. یکی از دلایلی که شناسایی نمی شوند، این است که نشانه های سرطان تخمدان کاملاً غیر اختصاصی هستند. ضمناً، معاینات بدنی منظم، آزمایشات لگن و آگاهی از سابقه خانوادگی و سایر عوامل خطر مهم می باشند. (برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله سرطان تخمدان را ببینید.)
درخواست آزمایشات HE4 و CA-125 با همدیگر، اطلاعات مکملی را فراهم کرده و یک سیستم نظارتی بهتری را برای تشخیص اینکه آیا درمان مؤثر بوده است و یا سرطان اپی تلیومی تخمدان بازگشته است، ایجاد می کند. این آزمایشات پیش از درمان برای ایجاد یک حد پایه و سپس به صورت دوره ای پس از درمان درخواست می شوند. مجموعه ای از آزمایشات HE4 و CA-125 که افزایش یا کاهش غلظت را نشان می دهند، اغلب نسبت به یک آزمایش ساده منفرد مفید تر هستند.
HE4 بعنوان یک تست غربالگری برای زنان بدون نشانه توصیه نمی گردد زیرا غیر اختصاصی است. مقادیر کم HE4 توسط بافت های نرمال در سرتاسر بدن ایجاد شده و افزایش ملایم آن ممکن است در انواعی از بیماری های غیر سرطانی مشاهده گردد.
آزمایش HE4 با هدف استفاده شدن برای نظارت بر سرطان های اپی تلیومی تخمدان موکینوس نمی باشد زیرا بندرت در این سرطان ها افزایش پیدا می کند.
HE4 همچنین بعنوان بخشی از الگوریتم ریسک بدخیمی تخمدان (ROMA) نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این محاسبه، نتایج HE4، CA-125 و وضعیت یائسگی یک زن را در یک امتیاز عددی محاسبه می کند. این محاسبه گاهی پیش از جراحی برای کمک به تعیین اینکه آیا احتمال بدخیمی توده داخل لگن (توده لگنی) وجود دارد یا خیر، درخواست داده می شود.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش HE4 همراه با CA-125 و سایر ارزیابی های بالینی، زمانی که یک زن مبتلا به سرطان اپی تلیومی تخمدان تشخیص داده می شود، برای دانستن اینکه آیا این پروتئین ها بر اثر سرطان ایجاد شده و برای به وجود آوردن یک حد پایه برای مقایسه سنجش های انجام گرفته در آینده، ممکن است درخواست شود. اگر غلظت ها پیش از درمان افزایش پیدا کنند، ممکن است آزمایشات HE4 و CA-125 به صورت دوره ای پس از درمان برای نظارت بر عود سرطان یا پیشرفت بیماری درخواست شوند.
گاهی اوقات زمانی که یک خانم دارای توده لگنی بوده و قصد جراحی برای کمک به تعیین اینکه آیا آن توده بدخیم است یا خیر دارد، آزمایشات HE4 و CA-125 ممکن است بعنوان بخشی از محاسبه ROMA درخواست شوند.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
اگر سطوح HE4 و CA-125 پس از درمان کاهش پیدا کنند، این معمولاً نشان می دهد که سرطان اپی تلیومی تخمدان به درمان پاسخ داده است.
اگر سطوح افزایش پیدا کرده یا ثابت بمانند، پس احتمالاً سرطان به درمان پاسخ نداده است. افزایش سطوح HE4 و CA-125 در طول نظارت پس از درمان سرطان یا جراحی، ممکن است نشان دهند که سرطان عود کرده است.
اگر خانمی که مبتلا به سرطان اپی تلیومی تخمدان تشخیص داده شده است دارای یک HE4 حد پایه ای باشد که نرمال است، در نتیجه این آزمایش برای سرطان تخمدان او مفید نیست. در این مورد، سرطان تخمدان ممکن است HE4 تولید نکند و از اینرو مارکر خوبی برای پیشرفت بیماری نیست.
در خانمی که در لگن خود توده ای دارد و تحت جراحی خواهد رفت، افزایش امتیاز ROMA میتواند پیش بینی کند که توده لگنی با احتمال بالا بدخیم می باشد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
آزمایشگاه های مختلف ممکن است از انواع مختلف آزمایشات برای اندازه گیری HE4 استفاده نمایند، از اینرو نتایج از آزمایشگاه های مختلف ممکن است قابل مقایسه نباشند. اگر چندین آزمایش HE4 انجام می دهید، بهتر است که تمام آزمایشات با استفاده از یک نوع آزمایش و معمولاً توسط همان آزمایشگاه صورت گیرند. این تضمین می کند که نتایج مجموعه های آزمایشات را میتوان مقایسه کرد و به درستی تفسیر نمود. ممکن است بخواهید که درباره محل انجام آزمایشات خود با پزشک صحبت کنید.
-
آیا این آزمایش در مطب پزشک قابل انجام است؟
خیر، آزمایش HE4 نیاز به تجهیزات تخصصی دارد. در حال حاضر این آزمایش در همه جا قابل دسترس نیست و ممکن است لازم باشد که نمونه شما به یک آزمایشگاه مرجع فرستاده شود.
-
آیا لازم است که همه بانوان آزمایش HE4 را انجام دهند؟
خیر، این آزمایش فقط زمانی توصیه می شود که یک خانم، مبتلا به سرطان اپی تلیومی تخمدان تشخیص داده شده باشد. این آزمایش با هدف غربالگری عمومی، برای سایر سرطان های تخمدان یا برای سایر سرطان ها طراحی نشده است.
-
آیا لازم است که از هر دو آزمایش HE4 و CA-125 استفاده گردد؟
در حال حاضر، با داده های موجود، HE4 به تنهایی مورد استفاده قرار نمی گیرد - این آزمایش بعنوان کمکی در نظارت بر سرطان اپی تلیومی تخمدان در نظر گرفته شده است. با در دسترس بودن بیشتر داده ها، استفاده از آن ممکن است در طول زمان تکامل پیدا کند.
-
چرا پزشک سرطان تخمدان من را بوسیله HE4 مورد نظارت قرار نمی دهد؟
اگر شما مبتلا به سرطان تخمدان اپی تلیومی باشید، این آزمایش توصیه نمی گردد. اگر سرطان شما مقادیر بالا از HE4 را تولید نمی کند، این آزمایش قابل استفاده نمی باشد. همچنین، از آنجائیکه این یک آزمایش جدید است، ممکن است پزشک پیش از پذیرش آن، منتظر در دسترس بودن داده های بیشتری باشد.