برای کمک به ارزیابی جریان بدون دلیل شیر در پستان (گالاکتوریا)، تخلیه غیرعادی شیر از نوک پستان، فقدان عادات ماهانه و یا ناباروری در زنان؛ در مردان، برای کمک به تشخیص علت کاهش لیبیدو و یا مشکل نعوظ؛ برای شناسایی و نظارت بر یک تومور غده هیپوفیز تولید کننده پرولاکتین (پرولاکتینوما)
Prolactin
هنگامی که شما دارای علائم افزایش پرولاکتین، مانند گالاکتوریا و یا اختلال در بینایی و سردرد هستید؛ طی چکآپ برای ناباروری؛ برای آزمایشات تکمیلی کمبود تستوسترون در مردان؛ به صورت دوره ای برای نظارت بر عود پرولاکتینوما
نمونه خون از ورید بازوی شما به دست می آید
آمادگی لازم ندارد؛ اگرچه، نمونه باید 3 تا 4 ساعت پس از بیدار شدن جمع آوری شود.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش تعیین سطوح پرولاکتین احتمالاً بدلایل متعددی مورد استفاده قرار گیرد. پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولیده شده و نقش اصلی آن کمک به آغاز و ادامه تولید شیر در پستان در زنان باردار و شیرده می باشد.
آزمایش پرولاکتین بهمراه بقیه آزمایشات احتمالاً برای کمک به موارد زیر استفاده شود:
- تعیین علت تولید شیر که مرتبط با بارداری یا شیردهی نیست (گالاکتوریا)
- تشخیص علت ناباروری و مشکل نعوظ در مردان
- تشخیص علت بی نظمی در عادات ماهانه و یا ناباروری در زنان
- شناسایی و تشخیص تومورهایی که پرولاکتین زائد تولید می کنند (پرولاکتینوما)، نظارت بر درمان و تشخیص بازگشت بیماری
- ارزیابی عملکرد بخش قدامی غده هیپوفیز یا بقیه اختلالات غده هیپوفیز
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش پرولاکتین ممکن است زمانی در خواست شود که:
- فرد دارای علائم پرولاکتینوما مانند سردرد، نقص در بینایی و یا ترشح بدون دلیل از نوک پستان می باشد
- زن، ناباروری یا عادات ماهانه نامنظم دارد
- مرد دارای علائمی مانند کاهش میل جنسی (لیبیدو)، ترشح از نوک پستان یا ناباروری بوده یا سطحی پائین از تستوسترون را دارد
وقتی فزدی مبتلا به پرولاکتینوما می باشد، امکان دارد که آزمایش سطوح پرولاکتین به صورت دوره ای برای نظارت بر پیشرفت تومور و پاسخ به درمان، توصیه شود. این تست ها همچنین ممکن است در مقاطع زمانی منظم برای نظارت بر عود پرولاکتینوما درخواست گردند.
هنگامی که پزشک مشکوک به احتلال غده هیپوفیز مانند کمکاری غده هیپوفیز در فرد است، تست سطوح پرولاکتین احتمالاً همراه با بقیه تست های سطح هورمونی مانند هورمون رشد درخواست گردد
وقتی فرد دارای عارضه ای است یا داروهایی را مصرف می کند که شاید بر تولید دوپامین تأثیر گذارند،غلظت های پرولاکتین گاهی اوقات مورد نظارت قرار می گیرند.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
مردان و زنان غیر باردار، طبیعتاً فقط مقادیر کمی از پرولاکتین را در خون خود دارند. اگر چه لازم است تا سطوح پرولاکتین با توجه به زمانی از روز که جمع آوری می شوند، ارزیابی شوند. مقادیر در طول یک دوره 24 ساعته متغیر هستند، که هنگام خواب بالا رفته و در صبح به پیک خود می رسند. به صورت ایده آل، نمونه خون فرد می بایستی 3 تا 4 ساعت پس از بیدار شدن جمع آوری گردد.
مقدار بالای پرولاکتین (هایپرپرولاکتینمی) در طول بارداری و پس از تولد بچه، هنگام شیر دهی مادر، طبیعی می باشد.
مقدار بالای آن همچنین ممکن است همراه با موارد زیر دیده شود:
- تومورهایی که پرولاکتین را تولید و آزاد می کنند (پرولاکتینوما)
- اختلال در خوردن، انورکسیا نرووسا
- بیماری های هیپوتالاموس
- کمکاری غده تیروئید
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- سندرم تخمدان پلی سیستیک
- بقیه بیماری ها و تومورهای غده هیپوفیز
مقادیر پرولاکتین که زیر نرمال هستند، معمولاً درمان نمی شوند اما ممکن است نشاندهنده کاهش عمومی در هورمون هایی از غده هیپوفیز بوده که با اختلال غده هیپوفیز مانند کمکاری غده هیپوفیز، ایجاد می شوند.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
استرس از بیماری، ترومای قفسه سینه، تشنج، سرطان ریه، و استفاده از ماریجوانا میتوانند باعث افزایش متوسط در پرولاکتین گردند.
داروهایی که میتوانند باعث افزایش پرولاکتین شوند، شامل استروژن، داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای، ریسپریدون، اوپیات، آمفتامین ها، داروهای پرفشاری خون (رسرپین، وراپامیل، متیل دوپا) و برخی از داروهایی هستند که برای درمان بازگشت اسید به مری (سیمتیدین( استفاده می شوند. تحریک نوک سینه میتواند باعث افزایش متوسط در سطح پرولاکتین خون شود.
مقادیر پائین پرولاکتین احتمالاً توسط داروهایی مانند دوپامین، لوودوپا و مشتقات آلکالوئید ارگوت، ایجاد می شوند.
پرولاکتینوماها اغلب کوچک هستند. همراه با تست سطوح پرولاکتین، احتمال دارد که پزشک یک MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیس) از مغز را برای مکان یابی و تعیین اندازه تومور بعلاوه اندازه غده هیپوفیز، درخواست دهد.
-
چه تست های دیگری احتمالاً برای سنجش افزایش پرولاکتین انجام شوند؟
بقیه تست هایی که احتمالاً انجام شوند شامل تستوسترون (وقتی پرولاکتین بالاست، مقادیر معمولاً در مردان کم می باشند)، FSH و LH (برای کمک به ارزیابی تخمک سازی و باروری)، MRI مغز (برای نشان دادن بزرگ شدن غده هیپوفیز و کمک به محل یابی تومور(، معاینه چشم (برای سنجش اختلالات بینایی). افزایش سطوح پرولاکتین نیاز به آزمایشات بیشتر برای اطمینان از اینکه افزایش بعلت ماکروپرولاکتین نمی باشد، دارند (پرسش 4 را ببینید).
-
اگر پرولاکتین من بالا باشد، چرا پزشک تیروئید من را مورد آزمایش قرار می دهد؟
افزایش سطوح پرولاکتین اغلب در افراد مبتلا به کمکاری غده تیروئید دیده می شود (با وجود آنکه آنها باعث این عارضه نیستند). اگر شما مبتلا به هایپرپرولاکتینمی هستید، پزشک با احتمال بالا شما را برای کمکاری غده تیروئید مورد آزمایش قرار خواهد داد.
-
پرولاکتینوما چگونه درمان می شود؟
پرولاکتینوما احتمالاً با داروهایی درمان شود که مشابه با دوپامین (مانند بروموکریپتین یا کابرگولین) برای کاهش تولید پرولاکتین عمل می کنند. درمان میتواند سطوح پرولاکتین و علائم را کاهش داده و باروری را بازگرداند، اما شاید لازم باشد که داروها به مدت چندین ماه سال مصرف شوند. درصورت بزرگ بودن پرولاکتینوماها یا عدم پاسخ به درمان، شاید جراحی لازم باشد. جراحی پیچیده بود و نیاز به یک جراح مجرب دارد. گاهی اوقات، با وجود دارو و یا جراحی، پرولاکتینوما عود می کند.
-
ماکروپلاکتین چه می باشد؟
برخی از افراد سالم دارای سطوح بالای پرولاکتین هستند زیرا مقداری از پرولاکتین موجود در خون آنها به شکل متفاوتی با عنوان ماکروپلاکتین وجود دارد. ماکروپلاکتین، پرولاکتینی است که به یک پروتئین (ایمنوگلوبولین) متصل بوده، در بدن فعال نیست و وجود بیماری را نشان نمی دهد. اگر افزایش پرولاکتین دیده شود، شاید آزمایشات بیشتری برای اطمینان از اینکه این بعلت ماکروپلاکتین نمی باشد، لازم باشند