به منظور تشخیص و نظارت بر درمان لوسمی میلوژنوس مزمن (CML) و نوعی از لوسمی لمفوبلاستیک حاد (ALL)
BCR-ABL1
BCR-ABL1
اسامی دیگر
BCR/ABL
bcr-abl Oncogene
Philadelphia Chromosome
اسم متعارف
BCR-ABL1 Fusion
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه
December 4, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟
زمان انجام آزمایش؟
هنگامی که نتایج شمارش کامل سلول های خونی (CBC) و یا علائم و نشانه های شما، حاکی از ابتلای شما به لوسمی هستند؛ به صورت دوره ای در هنگام درمان شما برای CML یا BCR-ABL1-positive-ALL
نمونه مورد نیاز
نمونه خون از ورید بازوی شما به دست آمده یا نمونه مغز استخوان با استفاده از روش آسپیراسیون و یا بیوپسی مغز استخوان جمع آوری می گردد.
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری
آمادگی خاصی لازم ندارد
Accordion Title
سوالات رایج
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش BCR-ABL1 برای موارد زیر استفاده می شود:
- کمک به تشخیص لوسمی میلوژنوس مزمن (CML) یا نوعی از لوسمی لمفوبلاستیک حاد (ALL)
- نظارت بر درمان
- نظارت بر عود مجدد
- تشخیص مقاومت به درمان
BCR-ABL1 برمی گردد به یک توالی ژنی که در یک کروموزوم 22 غیرعادی در برخی افراد مبتلا به اشکال خاصی از لوسمی، وجود دارد. آزمایش، برای تشخیص کروموزوم فیلادلفیا (Ph) و توالی ژنی BCR-ABL1، درخواست داده می شود. این آزمایش برای کمک به تشخیص CML و نوعی خاص از ALL و ندرتاً، لوسمی میلوئید حاد (AML) استفاده شده که در آن توالی ژنی BCR-ABL1 (BCR-ABL1-مثبت( موجود است. این همچنین برای پاسخ به درمان و نظارت بر عود بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. در هنگام تشخیص، 90 تا 95% موارد CML، BCR-ABL1 مثبت هستند. تقریباً یک چهارم بزرگسالان مبتلا به ALL، این توالی را دارند.
ممکن است انواعی از آزمایشات، برای تشخیص BCR-ABL1 درخواست داده شوند. اینها شامل سنجش کروموزوم، تست های ژنتیک ملکلوی کیفی یا کمی BCR-ABL1 و یا هیبریدیزاسیون درجا فلورسانس (FISH) هستند. اینها به تشخیص اولیه CML یا ALL، Ph-مثبت کمک می کنند. آزمایشات ملکولی، همچنین برای نظارت بر چگونگی پاسخ به درمان نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
اگر پزشک مشکوک شود که فرد مبتلا به لوسمی است و تلاش در تشخیص یا رد CML و ALL Ph- مثبت داشته باشد، BCR-ABL1 اغلب انجام می شوند. سنجش کروموزومی و FISH نیز به تعیین اینکه چه درصدی از خون فرد یا سلول های مغزاستخوان، تحت تأثیر قرار گرفته اند، کمک می کند.
بسته به محل شکست در کروموزوم 22، BCR-ABL1 میتواند پروتئین هایی با اندازه مختلف تولید کند. در CML، نقطه انفصال در BCR تقریباً همیشه در ناحیه خوشه بندی اصلی (M-BCR) بوده که منجر به تولید پروتئین BCR-ABL1 با اندازه بزرگتر می شود (پروتئین، p210 نامیده می شود). شکست در ناحیه خوشه ای نقطه انفصال کوچکتر (m-BCR) منجر به یک پروتئین امتزاجی کوتاهتر (با عنوان p190) شده که بیشتر همراه با ALL، کروموزوم Ph مثبت است.
آزمایشات ژنتیک ملکولی کمی BCR-ABL1، هر کدام از نقطه های انفصال را در ژن امتزاجی، بررسی می کنند. اینها برای ایجاد یک مقدار پایه و سپس برای نظارت بر پاسخ فرد به درمان و در صورت بهبود، نظارت بر عود، مورد استفاده قرار می گیرند. اگر مقاومت به درمان یا عود بیماری اتفاق افتاد، آنالیز جهش دومِین کیناز BCR-ABL1، باید به جهت هدایت بیشتر درمان، انجام گردد.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟
زمانی که پزشک مشکوک به ابتلای فرد به CML یا ALL کروموزوم Ph مثبت باشد، آزمایش BCR-ABL1 درخواست می شود. زمانی که فرد علائم و نشانه های غیر اختصاصی از قرار زیر دارد، آزمایش اولیه ممکن است انجام شود:
- خستگی مفرط
- کاهش وزن
- درد مفاصل یا استخوان
- طحال بزرگ
- برای پیگیری یافته های ناهنجار در یک آزمایش شمارش کامل سلول های خونی (CBC)
در اوایل بیماری، فرد شاید علائمی نداشته یا علائم معدودی داشته باشد. با گذشت زمان و ایجاد تراکم برای سلول های خونی نرمال و خارج شدن آنها از مغزاستخوان و افزایش تعداد سلول های لوسمی ناهنجار، فرد ممکن است آنمی، خونریزی های طولانی و عفونت های مکرر را تجربه کند.
بمحض تشخیص CML یا ALL کروموزوم Ph مثبت، آزمایش ژنتیک کمی BCR-ABL1 به صورت دوره ای (معمولاً هر 3 ماه) برای نظارت بر پاسخ به درمان و نظارت برای عود، درخواست می شود.
وقتی که فرد به درمان پاسخ نداده یا مقاوم به درمان است یا اینکه عود مجدد بیماری پس از بهبود رخ می دهد، ممکن است که سنجش جهش دومِین کیناز BCR-ABL1، انجام شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟
اگر فرد دارای سلول های سفید خونی ناهنجار در مغز استخوان بوده و دارای کروموزوم فیلادلفیا (Ph) و توالی ژنی BCR-ABL1 باشد در نتیجه مبتلا به CML یا ALL، Ph مثبت تشخیص داده می شود.
از کسانی که CML دارند، 90 تا 95% دارای کروموزوم Ph می باشند اگر بوسیله آزمایشات سیتوژنتیک بررسی شده باشند و 100% دارای توالی BCR-ABL1 بوده که بوسیله FISH و یا آزمایشات ملکولی کیفی BCR-ABL1 سنجش شده اند تقریباً 25% بزرگسالان مبتلا به ALL و 2 تا 4% کودکان دارای ALL برای کروموزوم Ph و یا توالی ژنی BCR-ABL1 مثبت می باشند.
درصد کمی از افراد مبتلابه CML، دارای توالی ژنی BCR-ABL1 بوده ولی کروموزوم Ph ندارند. این موارد یا دارای جابجایی های متنوعی بوده که دربردارنده یک کروموزوم سوم یا چهارم علاوه بر کروموزوم های 9 و 22 بوده یا یک جابجایی پنهان داشته که حاوی کروموزم های 9 و 22 است که بوسیله سنجش های کروموزومی روتین قابل شناسایی نیستند. از آنجائیکه درمان لوسمی مرتبط با BCR-ABL1، به ویژه پروتئین تیروزین کیناز تولید شده را هدفگیری میکند، این افراد هنوز با آزمایشات ملکولی کمی BCR-ABL1، قابل نظارت هستند.
بطور کلی، اگر میزان BCR-ABL1 در خون یا مغزاستخوان در طول زمان کاهش یابد، فرد به درمان، پاسخ می دهد. اگر میزان BCR-ABL1 زیر سطح تشخیصی آزمایش برود و تعداد سلول خونی فرد نرمال باشد، نتیجه می شود که فرد رو به بهبودی است.
اگر سطوح BCR-ABL1 افزایش یابند، در نتیجه نشان دهنده پیشرفت یا عود بیماری است. این همچنین ممکن است نشان دهد که فرد به ایماتینیب، بازدارنده تیروزین کیناز نسل اول، مقاوم شده است. برای تشخیص ایجاد جهش در دومین کیناز BCR-ABL1 مرتبط با مقاومت به ایماتینیب، آزمایش های ژنتیک بیشتری اغلب انجام می شوند.
اگر لوسمی فرد به ایماتینیب، مقاوم باشد، یک بازدارنده تیروزین کیناز نسل دوم، ممکن است داده شود. سایر بازدارنده های تیروزین کینازی که پس از ایماتینیب تولید شده اند، نیز در موارد عوازض جانبی شدید از طرف ایماتینیب یا در مورد جهش نادر BCR-ABL1 داده می شوند. اینها شامل پوناتیب، نیلوتینیب و داساتینیب می باشند.
اگر فرد با ALL، برای کروموزوم Ph و توالی ژنی BCR-ABL1 مثبت نباشد، پس به آن فرد داروی بازدارنده تیروزین کیناز داده نشده و نمی توان از آزمایش ملکولی BCR-ABL1 برای نظارت بر شخص، استفاده کرد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
شناخت پیشرفت و تحول بیماری برای پیش آگاهی و درمان مهم است. CML در سه مرحله پیشروی میکند:
- فاز مزمن - بیشتر افراد با CML در فاز مزمن تشخیص داده می شوند، که معمولاً دارای یک شروع موذیانه است، بدین معنی که ممکن علائم لوسمی ظاهر نشده یا اینکه کم باشند. فاز مزمن ممکن است از یک ماه تا چندین سال طول بکشد. این مرحله ای است که در آن علائم کم بوده یا وجود ندارند، همچنین دوره زمانی است که درمان در آن بیشترین موفقیت را دارد.
- فاز سریعتر - تغییرات شامل افزایش تعداد سلول های سفید خون (WBC) بوده ولی محدود به آن نمی باشند و تغییرات بیشتری در سلول ها مانند افزایش در بلاست های خون و یا مغزاستخوان (اما کمتر از 20%) و فقدان پاسخ به درمان های استاندارد، دیده می شوند.
- فاز بلاست - وقتی بلاست ها 20% بوده یا از سلول های خونی یا مغزاستخوان بیشتر بوده یا زمانی که تکثیر بلاست خارج از مغزاستخوان وجود دارد
هر دوی خون و مغزاستخوان اغلب بعنوان بخشی از تشخیص اولیه ارزیابی می شوند اما بیشتر نظارت پیگیری بر نمونه های خونی انجام می شوند. در آزمایشگاه هایی که از پلتفورم های آزمایشی متفاوتی استفاده می کنند، تنوع آزمایشی چشمگیری وجود دارد. از اینرو، برای یک بیمار مشخص، آزمایش ملکولی BCR-ABL1 کًمی باید توسط یک آزمایشگاه انجام شده یا به آزمایشگاهی ارجاع شود که از معیارهای گزارش دهی جهانی استفاده می کنند. سطوح رو به افزایش یا رو به کاهش BCR-ABL1 معمولاً از نتیجه یک تست منفرد، مهمتر هستند.
-
چرا باید سنجش کروموزومی بیشتر از یک مرتبه انجام شود؟
ممکن است پزشک برای تعیین اینکه آیا ناهنجاری های کروموزومی بیشتری ایجاد شده اند یا خیر، سنجش کروموزومی را درخواست دهد. با پیشرفت و تسریع بیماری، تغییرات بیشتری اغلب مشاهده می شوند.
-
اگر من کروموزوم فیلادلفیا و ژن BCR-ABL1 داشته باشم، آیا لازم است که اعضای خانواده نزدیک من نیز مورد آزمایش قرار گیرند؟
خیر. این تغییر ژنتیکی، در طول حیات یک فرد کسب می شود و به ارث نمی رسد.
-
آیا هر فرد مبتلا به لوسمی باید مورد آزمایش قرار گیرد؟
آزمایش فقط زمانی درخواست می شود که پزشک مشکوک شود که شما لوسمی میلوژنوس مزمن (CML)، لوسمی لمفوتیک حاد (ALL) یا شکل نادر دیگری از لوسمی داشته یا میخواهد آنها را رد کند. بیشتر افراد مبتلا به لوسمی، دارای کروموزوم فیلادلفیا و ژن ترکیبی BCR-ABL1 نیستند.
-
آیا آزمایش BCR-ABL1 در مطب پزشک قابل الاجراست؟
آزمایش BCR-ABL1، نیاز به تجهیزات تخصصی و مهارت دارد. باید توسط یک آزمایشگاه تخصصی بیمارستان یا یک آزمایشگاه مرجع انجام شود.
-
چه تفاوتی بین لوسمی میلوژنوس مزمن و لوسمی میلوئید مزمن وجود دارد؟اینها دو اصطلاح برای یک عارضه بوده و هر دو به CML اشاره می کنند.
