اسامی دیگر
K
اسم متعارف
Potassium, blood or urine
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه March 9, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

برای بررسی اینکه آیا میزان پتاسیم شما در محدوده های نرمال قرار دارد؛ برای کمک به ارزیابی تعادل الکترولیتی؛ جهت کمک به تعیین علت بیماری های مرتبط با سطوح غیرنرمال پتاسیم در بدن و نطارت بر درمان

زمان انجام آزمایش؟

هنگامی که شما علائمی مانند ضعف ماهیچه و یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی( دارید یا موقعی که مشکوک به داشتن عدم تعادل الکترولیتی می باشید؛ در فواصل زمانی، وقتی که دارویی را مصرف می کنید و یا مبتلا به یک بیماری یا عارضه هستید که میتواند بر سطح پتاسیم تأثیر گذارد، مانند پرفشاری خون یا بیماری کلیوی؛ بعنوان بخشی از یک آزمایش چکآپ روتین

نمونه مورد نیاز

نمونه خون به دست آمده از ورید بازوی شما؛ گاهی اوقات نمونه ادرار تصافی یا نمونه ادرار 24 ساعته

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

هیچ آمادگی خاصی لازم ندارد

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

محدوده رفرانس پتاسیم

محدوده مرجع که در اینجا فراهم شده است، یک دستورالعمل نظری را ارائه می کند و نباید برای تفسیر نتایج شما مورد استفاده قرار گیرد. ممکن است تغییراتی بین این اعداد و محدوده مرجع آزمایشگاه شما وجود داشته باشد. لطفاً با پزشک خود مشورت نمائید.

سن واحدهای متعارف واحدهای SI
تا سنین 18 سال بعلت متغیر بودن بالا، در دسترس نیست. گزارش آزمایشگاه کودک را برای محدوده مرجع ببینید.
بزرگسالان 3.5-5.1 mEq/L 3.5-5.1 mmol/L

1 from Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Burtis CA, Ashwood ER, Bruns DE, eds. 5th edition, St. Louis: Elsevier Saunders; 2011.

2 Conventional Units are typically used for reporting results in U.S. labs

3 SI Units are used to report lab results outside of the U.S.

هدف از آزمایش؟

پتاسیم نوعی الکترولیت است که برای متابولیسم سلولی، حیاتی است. این عنصر به انتقال مواد غذایی به داخل سلول ها و خارج کردن مواد زائد از آنها، کمک می کند. این عنصر همچنین در عملکرد عضله، مهم بوده و به انتقال پیام ها بین عصب و عضله ها کمک می کند. این آزمایش، میزان پتاسیم را در خون و یا ادرار اندازه گیری می کند.

پتاسیم، بهمراه سایر الکترولیت هایی مانند سدیم، کلراید و بیکربنات (مجموع CO2)، به تنظیم میزان مایعات در بدن کمک کرده و یک تعادل اسید-باز ثابتی را حفظ می کند. پتاسیم در کل مایعات بدن موجود است اما بیشترین میزان آن درون سلول ها پیدا می شود. فقط میزان کمی در مایعات خارج سلول ها و بخش مایع خون (با عنوان سرم یا پلاسما)، وجود دارد.

ما بیشتر پتاسیم مورد نیاز برای بدن خود را از غذاهایی که میخوریم دریافت می کنیم و بیشتر مردم دارای دریافت کافی از پتاسیم هستند. بدن، میزان مورد نیاز خود را مصرف کرده و کلیه ها، بقیه آن را از طریق ادرار دفع می کنند. بدن سعی می کند که سطوح پتاسیم خون را در یک محدوده بسیار باریکی حفظ نماید. این مقادیر عمدتاً توسط آلدوسترون، هورمون تولید شده توسط غدد آدرنال، در کلیه ها کنترل می شود.

بعلت اینکه غلظت های خونی پتاسیم بسیار کم می باشند، تغییرات جزئی، دارای پیامدهای چشمگیری هستند. اگر مقادیر پتاسیم بسیار پائین یا بسیار بالا باشند، میتوانند پیامدهای جدی برای سلامتی داشته باشند؛ فرد ممکن است در معرض خطر شوک، نارسایی تنفسی یا اختلالات در ریتم قلب قرار گیرد. میزان غیرنرمال پتاسیم میتواند عملکرد اعصاب و عضلات را تغییر دهد؛ بعنوان مثال، ممکن است ماهیچه قلب، توانایی خود در انقباض را از دست بدهد.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

نمونه خون با فرو بردن سوزن در ورید بازو به دست می آید. پتاسیم همچنین میتواند در نمونه ادرار تصادفی یا نمونه ادرار 24 ساعته، اندازه گیری شود.

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

هیچ نوع آمادگی خاصی لازم نیست.

Accordion Title
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    آزمایش پتاسیم برای تشخیص غلظت های غیرنرمال پتاسیم از قبیل پتاسیم بالا (هایپرکالمی) و پتاسیم پائین (هایپوکالمی) مورد استفاده قرار میگیرد. این تست اغلب بعنوان بخشی از پنل الکترولیت یا پنل متابولیک مقدماتی برای یک بررسی چکآپ کلی، مورد استفاده قرار می گیرد.

    پتاسیم، الکترولیتی است که برای متابولیسم سلولی حیاتی است. این عنصر همچنین مواد غذایی را به درون سلول ها انتقال داده و مواد زائد را از آن خارج می سازد. پتاسیم همچنین در عملکرد عضله مهم بوده و به انتقال پیام ها بین اعصاب و عضلات کمک کرده و برای عملکرد قلب، مهم است.

    آزمایش پتاسیم ممکن است برای تشخیص و یا نظارت بر بیماری کلیوی، شایعترین علت پتاسیم بالای خون، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین زمانی که فرد مبتلا به اسهال و استفراغ، تعریق مفرط یا انواعی از علائم است، ممکن است برای سنجش مقادیر غیرنرمال، مورد استفاده قرار گیرد. پتاسیم خون ممکن است در انواعی از بیماری ها، غیرعادی باشد. پزشک ممکن است این آزمایش را همراه با سایر الکترولیت ها، برای تعیین تعادل الکترولیتی درخواست دهد، اگر مشکوک به اسیدوزیس متابولیک شده یا فشار بالای خون یا سایر علائم بیماری، موجود باشند. به ویژه، زمانی که علائم درگیر کننده قلب حاضرند، پتاسیم ممکن است اندازه گیری گردد.

    این آزمایش همچنین ممکن است برای نظارت بر تأثیر داروهایی که میتوانند باعث از دست رفتن پتاسیم شوند، بویژه داروهای ادرارآور یا داروهایی که حذف پتاسیم را از بدن کاهش داده و منجر به پتاسیم بالا می گردند، مورد استفاده قرار گیرد.

    تست سطوح پتاسیم در ادرار، ممکن است در افرادی که دارای سطوح غیرعادی پتاسیم در خون می باشند، برای کمک به تعیین علت آن مانند دهیدراسیون، مورد آزمایش قرار گیرند. آزمایش پتاسیم ادرار همچنین برای افرادی که نتایج غیرعادی در آزمایش کلیه دارند برای کمک به پزشک در تعیین علت بیماری کلیوی و کمک به هدایت درمان، استفاده می شوند.،

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    آزمایش سطوح پتاسیم در زمانی درخواست می شود که افراد تحت آزمایش چکآپ روتین بوده یا زمانی که برای یک بیماری جدی، مورد ارزیابی قرار می گیرند.

    این ازمایش در موارد زیر ممکن است انجام شود:

    در زمانی که پزشک، پرفشاری خون، کتواسیدوز دیابتی و بیماری کلیوی را تشخیص داده و ارزیابی می کند و هنگام نظارت بر فردی که تحت دیالیز، درمان دیورتیک یا مایعات درون وریدی است، ممکن است تست پتاسیم را در فواصل زمانی درخواست دهد.

    آزمایش پتاسیم ادرار ممکن است در زمانی که سطوح پتاسیم خون، غیرنرمال هستند انجام شود.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    High potassium levels (hyperkalemia) may be seen in conditions such as:

    مقادیر بالای پتاسیم (هایپرکالمی) ممکن است در بیماری ها و عوارض زیر دیده شود:

    • Kidney disease
    • بیماری کلیوی
    • Addison disease
    • بیماری کلیوی
    • آسیب به بافت
    • عفونت
    • Diabetes
    • دیابت
    • Dehydration
    • دهیدراسیون
    • مصرف زیاد پتاسیم (بعنوان مثال،میوه هایی که دارای پتاسیم بالا هستند، از اینرو مصرف بیش از اندازه میوه ها یا آب میوه ممکن است به بالا بودن پتاسیم کمک کند)
    • در بیمارانی که مایعات درون وریدی دریافت می کنند، پتاسیم درون وریدی بالا دیده می شود
    • داروهای خاصی نیز ممکن است در درصد کمی از مردم، باعث افزایش پتاسیم شوند؛ از قبیل، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، بازدارنده های ACE، بتا بلاکرها (مانند پروپانولول و آتنولول)، بازدارنده های آنزیم نبدیل کننده آنژیوتنسین (مانند کاپتوپریل، انالاپریل و لیزینوپریل) و دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم (مانند تریامترین، آمیلورید و اسپرونولاکتون).

    مقادیر پائین پتاسیم (هایپوکالمی) ممکن است در شرایط زیر دیده شود:

    • اسهال و استفراغ
    • سندرم کان (هایپرآلدوسترونیزم)
    • عارضه بر اثر اوردز استامینوفن
    • در بیماران دیابتی پس از مصرف انسولین، سطوح پتاسیم ممکن است افت کند بویزه اگر فرد بخوبی بیماری خود را مدیریت نکرده باشد.
    • پتاسیم پائین معمولاً بعلت "قرص آب water pills" (دیورتیک های دفع کننده پتاسیم) می باشد؛ اگر فردی این داروها را مصرف کند، پزشک به طور منظم، پتاسیم او را بررسی می کند
    • یعلاوه، داروهای خاصی مانند کورتیکواستروئیدها، آگونیست های بتا-آدرنرژیک مانند ایزوپروترنول، آنتاگونیست های آلفا-آدرنرژیک مانند کلونیدین، آنتی بیوتیک هایی مانند جنتامایسین و کاربنی سیلین و عامل ضدقارچ آمفوتریسین B میتوانند باعث اتلاف پتاسیم شوند.

    غلظت های پتاسیم در ادرار همراه با سطوح خونی، افزایش پیدا می کنند. بدن معمولاً میزان بالای پتاسیم را دفع می کند، از اینرو غلظت در ادرار بعلت اینکه در خون افزایش یافته است، بالا می رود. همچنین زمانی که بدن، میزان زیادی از پتاسیم را از دست میدهد، ممکن است در ادرار افزایش یابد؛ در این مورد، سطح خونی آن نرمال تا پائین است. در صورتی که سطوح خونی پتاسیم به علت جذب ناکافی پائین باشند، در نتیجه غلظت در ادرار نیز پائین خواهد بود.

    • کاهش سطوح پتاسیم در ادرار ممکن است بعلت داروهای خاصی مانند NSAIDs، بتابلاکرها و لیتیوم یا بعلت تولید بسیار کم هورمون آلدوسترون توسط غدد آدرنال، باشد
    • افزایش مقادیر پتاسیم در ادرار، ممکن است بعلت بیماری کلیوی، اختلالات خوردن مانند آنورکسیا یا آسیب به عضله باشد.
  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    مقادیر پتاسیم ممکن است بوسیله شرایط گوناگونی که هنگام جمع آوری نمونه و پردازش آن وجود دارند، به صورت اشتباه بالا بروند. بعنوان مثال، اگر فرد مشت خود را باز و بسته می کند، ممکن است سطوح پتاسیم در خون افزایش یابند. اگر تأخیر در انتقال نمونه های خون به آزمایشگاه وجود داشته باشد یا لوله های خون تحت تکان های شدید یا رسیدگی نادرست در هنگام انتقال قرار گیرند، ممکن است پتاسیم از سلول های قرمز خون به بیرون نشت کرده و به صورت اشتباه، میزان آن در سرم را افزایش دهد. در صورتیکه اعداد تست پتاسیم با وضعیت بالینی بیمار متناسب نباشند، پزشک ممکن است نتایج آزمایش را زیر سوال ببرد. اگر مساله ای درباره چگونگی جمع آوری خون وجود داشته باشد، ممکن است پزشک درخواست تکرار تست را برای تأئید نتایج بدهد.




  • چه درمان هایی برای علل معمول پتاسیم پائین (هایپوکالمی) و پتاسیم بالا (هایپرکالمی)، مناسب هستند؟

    درمان های مناسب پتاسیم پائین ممکن است شامل استفاده از مکمل های کلراید و افزایش میزان مصرف غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، گوشت و اسفناج باشند. درمان پتاسیم بالا احتمالاً شامل استفاده از دیورتیک ها، دیالیز کلیه یا تزریق انسولین است.

  • چه نوع رژیم غذایی مناسب پتاسیم است؟

    غذاهایی که حاوی پتاسیم بالا هستند شامل انواع میوه ها و سبزیجات مانند موز، طالبی، گریپ فروت، پرتقال، گوجه فرنگی، خربزه قندک، کدو و سیب زمینی می باشند. سایر غذاها مانند بقولات، خشکبار و دانه ها نیز منایع خوبی از پتاسیم هستند. 

  • آیا آزمایش خانگی برای سنجش سطوح پتاسیم وجود دارد؟

    خیر. تست های الکترولیت توسط پرسنل تخصصی با استفاده از تجهیزات پیچیده انجام می شوند.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

Garth, D. (2014 July 9, Updated). Hypokalemia in Emergency Medicine. Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/767448-overview. Accessed 8/15/15.

Lerma, E. (2014 March 06, Updated). Potassium. Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2054364-overview. Accessed 8/15/15.

Dugdale, D. (2013 April 14, Updated). Low potassium level. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000479.htm. Accessed 8/15/15.

Wisse, B. (2013 November 7, Updated). High potassium level. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001179.htm. Accessed 8/15/15.

Dugdale, D. (2013 May 5, Updated). Potassium test. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003484.htm. Accessed 8/15/15.

Lederer, E. and Nayak, V. (2014 April 27, Updated). Hyperkalemia. Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/240903-overview. Accessed 8/15/15.

MedlinePlus. Potassium urine test. Available online at https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003600.htm. Accessed January 2016.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Hayes, Denise D. When Potassium Takes Dangerous Detours. Nursing 2007 Nov. 56hn1 56hn4.

Bauer, Daniel M.; Ernst, Dennis; Willeford, Susan; Gambino, Raymond. Investigating Elevated Potassium Values. MLO Nov 2006, Pp 24-26.

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry, AACC Press, Washington, DC. Pp 336-337.

American Heart Association. Potassium. Available online through http://www.americanheart.org. Accessed February 2008.

Pikilidou MI, et al. Blood pressure and serum potassium levels in hypertensive patients receiving or not receiving antihypertensive treatment. Clin Exp Hypertens. 2007 Nov;29(8):563-73. Abstract available online through http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed. Accessed February 2008.

Waring WS, Stephen AF, Malkowska AM, Robinson OD. Acute Acetaminophen Overdose Is Associated with Dose-Dependent Hypokalaemia: A Prospective Study of 331 Patients. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2007 Nov 28. Abstract available online through http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed. Accessed February 2008.

Pagana K, Pagana T. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 3rd Edition, St. Louis: Mosby Elsevier; 2006.

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

(1995-2004). Minerals and Electrolytes. The Merck Manual of Medical Information Second Home Edition [On-line information]. Available online through http://www.merck.com.

Ben-Joseph, E., Reviewed (2004 July). Dehydration. Familydoctor.org Information for Parents [On-line information]. Available online through http://www.kidshealth.org.

A.D.A.M. editorial, Updated (2003 October 15). Electrolytes. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002350.htm.

Pagana K, Pagana T. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 4th edition, Pp 421-424.

MedlinePlus Medical Encylopedia. Potassium test. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003484.htm. Accessed August 2011.

National Kidney Foundation. Potassium and Your CKD Diet. Available online at http://www.kidney.org/atoz/content/potassium.cfm. Accessed August 2011.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.