برای بررسی اینکه آیا میزان پتاسیم شما در محدوده های نرمال قرار دارد؛ برای کمک به ارزیابی تعادل الکترولیتی؛ جهت کمک به تعیین علت بیماری های مرتبط با سطوح غیرنرمال پتاسیم در بدن و نطارت بر درمان
Potassium
هنگامی که شما علائمی مانند ضعف ماهیچه و یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی( دارید یا موقعی که مشکوک به داشتن عدم تعادل الکترولیتی می باشید؛ در فواصل زمانی، وقتی که دارویی را مصرف می کنید و یا مبتلا به یک بیماری یا عارضه هستید که میتواند بر سطح پتاسیم تأثیر گذارد، مانند پرفشاری خون یا بیماری کلیوی؛ بعنوان بخشی از یک آزمایش چکآپ روتین
نمونه خون به دست آمده از ورید بازوی شما؛ گاهی اوقات نمونه ادرار تصافی یا نمونه ادرار 24 ساعته
هیچ آمادگی خاصی لازم ندارد
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش پتاسیم برای تشخیص غلظت های غیرنرمال پتاسیم از قبیل پتاسیم بالا (هایپرکالمی) و پتاسیم پائین (هایپوکالمی) مورد استفاده قرار میگیرد. این تست اغلب بعنوان بخشی از پنل الکترولیت یا پنل متابولیک مقدماتی برای یک بررسی چکآپ کلی، مورد استفاده قرار می گیرد.
پتاسیم، الکترولیتی است که برای متابولیسم سلولی حیاتی است. این عنصر همچنین مواد غذایی را به درون سلول ها انتقال داده و مواد زائد را از آن خارج می سازد. پتاسیم همچنین در عملکرد عضله مهم بوده و به انتقال پیام ها بین اعصاب و عضلات کمک کرده و برای عملکرد قلب، مهم است.
آزمایش پتاسیم ممکن است برای تشخیص و یا نظارت بر بیماری کلیوی، شایعترین علت پتاسیم بالای خون، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین زمانی که فرد مبتلا به اسهال و استفراغ، تعریق مفرط یا انواعی از علائم است، ممکن است برای سنجش مقادیر غیرنرمال، مورد استفاده قرار گیرد. پتاسیم خون ممکن است در انواعی از بیماری ها، غیرعادی باشد. پزشک ممکن است این آزمایش را همراه با سایر الکترولیت ها، برای تعیین تعادل الکترولیتی درخواست دهد، اگر مشکوک به اسیدوزیس متابولیک شده یا فشار بالای خون یا سایر علائم بیماری، موجود باشند. به ویژه، زمانی که علائم درگیر کننده قلب حاضرند، پتاسیم ممکن است اندازه گیری گردد.
این آزمایش همچنین ممکن است برای نظارت بر تأثیر داروهایی که میتوانند باعث از دست رفتن پتاسیم شوند، بویژه داروهای ادرارآور یا داروهایی که حذف پتاسیم را از بدن کاهش داده و منجر به پتاسیم بالا می گردند، مورد استفاده قرار گیرد.
تست سطوح پتاسیم در ادرار، ممکن است در افرادی که دارای سطوح غیرعادی پتاسیم در خون می باشند، برای کمک به تعیین علت آن مانند دهیدراسیون، مورد آزمایش قرار گیرند. آزمایش پتاسیم ادرار همچنین برای افرادی که نتایج غیرعادی در آزمایش کلیه دارند برای کمک به پزشک در تعیین علت بیماری کلیوی و کمک به هدایت درمان، استفاده می شوند.،
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش سطوح پتاسیم در زمانی درخواست می شود که افراد تحت آزمایش چکآپ روتین بوده یا زمانی که برای یک بیماری جدی، مورد ارزیابی قرار می گیرند.
این ازمایش در موارد زیر ممکن است انجام شود:
- بیماری کلیوی
- علائمی مانند ضعف ماهیچه یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی)
- عارضه ای که با داروهای ادرارآور یا داروهای قلبی تحت درمان است
- وجود پرفشاری خون یا درمان برای پرفشاری خون
در زمانی که پزشک، پرفشاری خون، کتواسیدوز دیابتی و بیماری کلیوی را تشخیص داده و ارزیابی می کند و هنگام نظارت بر فردی که تحت دیالیز، درمان دیورتیک یا مایعات درون وریدی است، ممکن است تست پتاسیم را در فواصل زمانی درخواست دهد.
آزمایش پتاسیم ادرار ممکن است در زمانی که سطوح پتاسیم خون، غیرنرمال هستند انجام شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
High potassium levels (hyperkalemia) may be seen in conditions such as:
مقادیر بالای پتاسیم (هایپرکالمی) ممکن است در بیماری ها و عوارض زیر دیده شود:
- Kidney disease
- بیماری کلیوی
- Addison disease
- بیماری کلیوی
- آسیب به بافت
- عفونت
- Diabetes
- دیابت
- Dehydration
- دهیدراسیون
- مصرف زیاد پتاسیم (بعنوان مثال،میوه هایی که دارای پتاسیم بالا هستند، از اینرو مصرف بیش از اندازه میوه ها یا آب میوه ممکن است به بالا بودن پتاسیم کمک کند)
- در بیمارانی که مایعات درون وریدی دریافت می کنند، پتاسیم درون وریدی بالا دیده می شود
- داروهای خاصی نیز ممکن است در درصد کمی از مردم، باعث افزایش پتاسیم شوند؛ از قبیل، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، بازدارنده های ACE، بتا بلاکرها (مانند پروپانولول و آتنولول)، بازدارنده های آنزیم نبدیل کننده آنژیوتنسین (مانند کاپتوپریل، انالاپریل و لیزینوپریل) و دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم (مانند تریامترین، آمیلورید و اسپرونولاکتون).
مقادیر پائین پتاسیم (هایپوکالمی) ممکن است در شرایط زیر دیده شود:
- اسهال و استفراغ
- سندرم کان (هایپرآلدوسترونیزم)
- عارضه بر اثر اوردز استامینوفن
- در بیماران دیابتی پس از مصرف انسولین، سطوح پتاسیم ممکن است افت کند بویزه اگر فرد بخوبی بیماری خود را مدیریت نکرده باشد.
- پتاسیم پائین معمولاً بعلت "قرص آب water pills" (دیورتیک های دفع کننده پتاسیم) می باشد؛ اگر فردی این داروها را مصرف کند، پزشک به طور منظم، پتاسیم او را بررسی می کند
- یعلاوه، داروهای خاصی مانند کورتیکواستروئیدها، آگونیست های بتا-آدرنرژیک مانند ایزوپروترنول، آنتاگونیست های آلفا-آدرنرژیک مانند کلونیدین، آنتی بیوتیک هایی مانند جنتامایسین و کاربنی سیلین و عامل ضدقارچ آمفوتریسین B میتوانند باعث اتلاف پتاسیم شوند.
غلظت های پتاسیم در ادرار همراه با سطوح خونی، افزایش پیدا می کنند. بدن معمولاً میزان بالای پتاسیم را دفع می کند، از اینرو غلظت در ادرار بعلت اینکه در خون افزایش یافته است، بالا می رود. همچنین زمانی که بدن، میزان زیادی از پتاسیم را از دست میدهد، ممکن است در ادرار افزایش یابد؛ در این مورد، سطح خونی آن نرمال تا پائین است. در صورتی که سطوح خونی پتاسیم به علت جذب ناکافی پائین باشند، در نتیجه غلظت در ادرار نیز پائین خواهد بود.
- کاهش سطوح پتاسیم در ادرار ممکن است بعلت داروهای خاصی مانند NSAIDs، بتابلاکرها و لیتیوم یا بعلت تولید بسیار کم هورمون آلدوسترون توسط غدد آدرنال، باشد
- افزایش مقادیر پتاسیم در ادرار، ممکن است بعلت بیماری کلیوی، اختلالات خوردن مانند آنورکسیا یا آسیب به عضله باشد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
مقادیر پتاسیم ممکن است بوسیله شرایط گوناگونی که هنگام جمع آوری نمونه و پردازش آن وجود دارند، به صورت اشتباه بالا بروند. بعنوان مثال، اگر فرد مشت خود را باز و بسته می کند، ممکن است سطوح پتاسیم در خون افزایش یابند. اگر تأخیر در انتقال نمونه های خون به آزمایشگاه وجود داشته باشد یا لوله های خون تحت تکان های شدید یا رسیدگی نادرست در هنگام انتقال قرار گیرند، ممکن است پتاسیم از سلول های قرمز خون به بیرون نشت کرده و به صورت اشتباه، میزان آن در سرم را افزایش دهد. در صورتیکه اعداد تست پتاسیم با وضعیت بالینی بیمار متناسب نباشند، پزشک ممکن است نتایج آزمایش را زیر سوال ببرد. اگر مساله ای درباره چگونگی جمع آوری خون وجود داشته باشد، ممکن است پزشک درخواست تکرار تست را برای تأئید نتایج بدهد.
-
چه درمان هایی برای علل معمول پتاسیم پائین (هایپوکالمی) و پتاسیم بالا (هایپرکالمی)، مناسب هستند؟درمان های مناسب پتاسیم پائین ممکن است شامل استفاده از مکمل های کلراید و افزایش میزان مصرف غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، گوشت و اسفناج باشند. درمان پتاسیم بالا احتمالاً شامل استفاده از دیورتیک ها، دیالیز کلیه یا تزریق انسولین است.
-
چه نوع رژیم غذایی مناسب پتاسیم است؟
غذاهایی که حاوی پتاسیم بالا هستند شامل انواع میوه ها و سبزیجات مانند موز، طالبی، گریپ فروت، پرتقال، گوجه فرنگی، خربزه قندک، کدو و سیب زمینی می باشند. سایر غذاها مانند بقولات، خشکبار و دانه ها نیز منایع خوبی از پتاسیم هستند.
-
آیا آزمایش خانگی برای سنجش سطوح پتاسیم وجود دارد؟
خیر. تست های الکترولیت توسط پرسنل تخصصی با استفاده از تجهیزات پیچیده انجام می شوند.