اسامی دیگر
Platelet Aggregation Studies
PFT
Platelet Function Assay
PFA
اسم متعارف
Platelet Function Tests
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه November 17, 2017.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

برای کمک به تعیین علت یا پتانسیل خونریزی مفرط و یا تشخیص یک اختلال عملکرد پلاکت؛ برای ارزیابی و سنجش عملکرد پلاکت؛ برای نظارت بر وجود و اثربخشی داروهای ضدپلاکت

زمان انجام آزمایش؟

هنگامی به راحتی بر روی بدن شما کبودی ایجاد شده یا با خونریزی مفرط یا طولانی از زخم های کوچک، بینی یا لثه ها یا خونریزی بیش از حد قاعدگی، مواجه می شوید؛ وقتی داروهایی مصرف می کنید که میتوانند عملکرد پلاکت را تغییر دهند؛ پیش از جراحی خاص یا هنگام آنها؛ اگر یکی از اعضای خانواده شما سابقه خونریزی مفرط را دارد

نمونه مورد نیاز
نمونه خون از ورید بازوی شما به دست می آید
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

ممکن است به شما آموزش داده شود که از مصرف داروهایی که میتوانند بر نتایج این تست ها تأثیر گذارند، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا هر گونه داروی غیرنسخه ای که حاوی داروهایی مانند آنتی هیستامین ها و آنتی بیوتیک های خاصی هستند، خودداری کنید. متداولترین NSAIDs شامل ایبوپروفن، ناپروکسن و بازدارنده های COX-2 هستند. هرچند، تا زمانی که توسط پزشک به شما توصیه نشده است، داروهای خود را قطع نکنید.

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

پلاکت ها (که به عنوان ترومبوسیت نیز شناخته می شوند)، قظعات سلولی کوچک گرد هستند که برای لخته شدن طبیعی خون مورد نیازند. تست های عملکرد پلاکت به صورت غیرمستقیم، چگونگی عمل پلاکت های یک فرد را در کمک به توقف خونریزی در بدن بررسی میکنند.

پلاکت ها در مغزاستخوان تولید شده و در خون گردش می کنند. زمانی که آسیب به یک رگ خونی وارد شده و خونریزی اتفاق می افتد، پلاکت ها اولین عناصری هستند که به توقف خونریزی کمک می کنند. آنها این عمل را به سه روش انجام میدهند:

  • اتصال به محل آسیب
  •  دسته ای شدن با سایر پلاکت ها (تشکیل توده) که یک مانع موقتی را تشکیل می دهد
  • ترکیباتی را آزاد سازی می کنند که توده ای شدن بیشتر را تحریک کرده و در نهایت لخته خونی تشکیل می شود

این واکنش ها منتهی به تشکیل یک مانع پلاکتی سست در فرایندی با عنوان هموستاز اولیه می شوند. در همان زمان، پلاکت های فعال شده از آبشار انعقادی پشتیبانی میکنند، مجموعه ای از مراحل که شامل فعالسازی متوالی پروتئین هایی با عنوان عوامل انعقادی هستند. این، هموستاز ثانویه نامیده شده و دو فرایند منجر به تشکیل یک لخته پایدار شده که تا زمان التیام آسیب در آن مکان باقی می مانند.

اگر تعداد کافی از پلاکت ها موجود نبوده یا در هیچکدام از این سه روش، به صورت طبیعی عمل ننمایند، ممکن است یک لخته پایدار تشکیل نشده و فرد در معرض ریسک بالای خونریزی مفرط قرار گیرد. تعداد پلاکت ها را در خون میتوان با شمارش پلاکت تعیین کرد و میتواند در تشخیص اختلالاتی که مرتبط با تعداد بسیار بالا یا بسیار پائین پلاکت ها هستند،کمک کند. هرچند، سنجش قابلیت کلی پلاکت ها در عملکرد صحیح در بدن مشکلتر می باشد. 

سنجش های عملکرد پلاکت، گروهی از آزمایشات هستند که از تجهیزات تخصصی برای سنجش توانایی پلاکت ها برای تجمع و بهبود لختگی در یک نمونه خونی استفاده می کنند. انواعی از تست ها وجود دارند اما هیچ تست منفردی وجود ندارد که همه عوارض مرتبط با عملکرد پلاکت را شناسایی کند. همچنین، اتفاق نظر درباره اینکه کدام آزمایش برای هر وضعیت بهترین می باشد، وجود ندارد.

علاوه بر ارزیابی خونریزی مفرط، تست های عملکرد پلاکت ممکن است در سایر شرایط نیز استفاده شوند. شرایطی وجود دارند که در آنها، کاهش توانایی پلاکت ها در تشکیل توده مطلوب می باشد، از قبیل افرادی که در معرض ریسک بالای لخته خونی خطرناک یا در معرض ریسک بالایی برای حمله قلبی هستند. ممکن است داروهایی برای این افراد تجویز شود که فعالسازی پلاکت را کاهش میدهند یا توانایی آنها را در تشکیل توده پائین می آورند. افرادی که تحت درمان با این داروهای ضد پلاکت هستند، مانند آسپیرین با دوز پائین یا کلوپیدوگرل، ممکن است تست های عملکرد پلاکت را به عنوان روشی برای نظارت بر درمان خود انجام دهند. هرچند، در حال حاضر، هیچ اتفاق نظری در بین متخصصین پزشکی درباره کاربرد تست های عملکرد پلاکت در درمان با ضد پلاکت وجود ندارد.

آزمایشات غربالگری

زمان خونریزی
در گذشته، غربالگری اولیه برای نقص عملکرد پلاکت، زمان خونریزی یا زمان خونریزی استاندارد شده بود. این تنها تستی بود که مستقیماً عملکرد پلاکت را در بدن، سنجش می کرد. این شامل ایجاد دو برش کوچک سطحی استاندارد شده بر بخش داخلی ساعد و اندازه گیری میزان زمان توقف خونریزی می باشد. این ازمایش در سال های اخیر مطلوبیت خود را از دست داده است. بسیاری از بیمارستان ها، دیگر این آزمایش را ارائه نکرده و بسیاری از سازمان های ملی در برابر استفاده روتین آن، اعلام موضع کرده اند. آزمایش زمان خونریزی، حساس یا اختصاصی نبوده و الزاماً بازتاب دهنده ریسک یا شدت خونریزی در جراحی نیست. تکرارپذیری ضعیفی داشته، میتواند تحت تأثیر استفاده از آسپیرین و مهارت فردی که تست را انجام میدهد قرار گرفته و معمولاً اسکارهای کوچک باریکی بر روی ساعد باقی می گذارد.

سنجش های زمان بسته شدن (Closure time assays)
این آزمایش، زمان لازم برای پلاکت های یک نمونه خونی در انسداد یک سوراخ کوچک در یک لوله کوچک را پس از تماس با انواع مواد فعال کننده، سنجش می کند. به این، زمان بسته شدن گفته می شود. زمان های بسته شدن طولانی، نشاندهنده عملکرد پائین تر پلاکت می باشند اما علت را شناسایی نمی کنند. اگر تعداد پلاکت پائین باشد، عملکرد پلاکت کاهش یابد، سایر پروتئین های لازم برای عملکرد پلاکت کاهش یابند یا اگر داروهای ضدپلاکت موجود باشند، نتیجه این آزمایش غیرنرمال می شود. این نوع آزمایش را میتوان برای غربالگری بیماری von Willebrand و برخی اختلالات عملکرد پلاکت مورد استفاده قرار داد، اما همه اختلالات عملکرد پلاکت، بویژه انواع ملایمتر را شناسایی نمی کند. انجام این آزمایش نسبتاً ساده است و در بسیاری از مراکز بهداشتی، در دسترس است. برای تعیین علت دقیق هر گونه نتایج غیرنرمال، آزمایشات بیشتری نیاز است.

ویسکوالاستومتری (یا ترومبوالاستومتری)
لخته های خونی برای توقف خونریزی و جهت جلوگیری از خونریزی جدید تا زمان التیام، باید به اندازه کافی قوی باشند. این نوع آزمایش برای تعیین قدرت لخته های خونی هنگام تشکیل آنها طراحی شده است. این آزمایش اغلب در بیمارستان های بزرگتر، یا در اتاق عمل بعنوان آزمون مراقبتی در بالین بیمار یا در آزمایشگاه بالینی انجام می شود.

سنجش های Endpoint bead یا endpoint platelet aggregation
این آزمایشات،تعداد مهره های پوشش داده شده یا پلاکت هایی که پس از اضافه کردن ماده هایی برای فعال کردن پلاکت ها در یک نمونه خونی، متراکم می شوند تعیین میکند. اینها یک معیار واحد (یک نقطه نهایی) از تجمع (تراکم) پلاکت ها بجای سنجش تراکم در طول زمان فراهم می کنند. هر چه تعداد بیشتری از پلاکت ها متراکم شده یا به مهره ها بچسبند، عملکرد پلاکت بهتر می باشد. اگر تعداد پلاکت پائین باشد، اگر عملکرد پلاکت کاهش یابد یا داروهای ضدپلاکت مورد استفاده قرار گیرند، این آزمایشات نتیجه غیرعادی خواهند داشت.

نسبت تعداد پلاکت
تعداد پلاکت ها در یک نمونه اولیه اندازه گیری می شوند. یک ماده برای فعال کردن پلاکت ها اضافه شده و باعث تجمع یا متراکم شدن آنها میشود. دوباره تعداد پلاکت ها اندازه گیری می شود- در مرحله دوم، فقط آن پلاکت هایی که متراکم نشده اند، شمرده خواهند شد. تفاوت بین سنجش اول و سنجش دوم، نشانه ای از عملکرد پلاکت می باشد.

تست های تشخیصی

سنجش تراکم پلاکت
بسیاری از مواد مختلف میتوانند پلاکت را فعال کنند، از قبیل پروتئین های موجود در زخم، عوامل آزاد شده از سایر پلاکت های فعال شده و عواملی که توسط سیستم انعقادی تولید شده که به پلاکت ها در تشکیل یک مانع قوی برای توقف خونریزی کمک میکنند. بسیاری از ناهنجاری های مختلف پلاکت، بعلت مشکلات در یک یا چند از این سیستم های فعال کننده، تشریح شده اند. تراکم سنجی پلاکت، از 4 تا 8 آزمایش مجزا تشکیل می شود. درهر آزمایش، یک ماده فعال کننده پلاکت متفاوت (آگونیست) به خون اضافه شده و سپس سنجش تراکم پلاکت، چندین دقیقه بعد انجام می شود. پس از تکمیل این اعمال، کل پنل آزمایشات بررسی شده و برای تعیین اینکه آیا هیچ شواهدی از عملکرد ناهنجار پلاکت وجود دارد، تفسیر می شوند. آزمایش تراکم پلاکت، استاندارد طلایی در آزمایش عملکرد پلاکت بوده و میتواند انواعی از اختلالات عملکرد پلاکت ارثی و اکتسابی را تشخیص دهد. بعلت پیچیدگی آزمایش و تفسیر، این تست معمولاً در مراکز پزشکی آکادمیک و بیمارستان های بزرگ انجام میگیرد.

لومیاگرگومتری
مشابه با تراکم سنجی (اگرگومتری) پلاکت، لومیاگرگومتری به صورت همزمان، آزاد سازی عوامل آلی خاصی را از گرانول های پلاکت (کیسه های کوچک درون پلاکت)، با استفاده از تکنیک لومینسانس، سنجش می کند. این تکنیک، میزان نور ساطع شده ، هنگام اضافه شدن مواد فعال کننده را که منجر به تبدیل ADP (آدنوزین دی فسفات) به ATP (آدنوزین تری فسفات) می شود، اندازه گیری میکند. این سنجش، منعکس کننده هرگونه ناهنجاری می باشد که ممکن است درگرانول های پلاکت موجود باشند، عارضه "نقص در منبع نگهداری (storage pool defects)" که اغلب در سندرم پلاکت خاکستری، سندرم Hermansky-Pudlak و سندرم Chediak-Higashi دیده می شوند.

فلوسیتومتری
پلاکت ها میتوانند برای نقایص عملکردی با استفاده از فلوسیتومتری ارزیابی شوند. این آزمایش از لیزرهایی برای تعیین پروتئین های موجود بر روی سطح پلاکت و چگونگی تغییر آنها هنگام فعال شدن پلاکت، استفاده می کند. فلوسیتومتری پلاکت یک روش بسیار تخصصی بوده که فقط در چندین بیمارستان دانشگاهی و آزمایشگاه های مرجع برای تشخیص اختلالات عملکرد ارثی پلاکت، در دسترس است.

نحوه جمع‌آوری نمونه برای انجام آزمایش؟

نمونه خون با استفاده از سوزن از ورید بازو به دست می آید. بعلت محدودیت های زمانی حیاتی بعلت فعالیت\عملکرد پلاکت، ممکن است که شما مستقیماً به آزمایشگاه فرستاده شوید. اگر شما سابقه خونریزی مفرط را دارید، باید فردی که از شما خونگیری میکند را مطلع نمائید.

برای تهیه نمونه مناسب رعایت چه شرایطی الزامی می‌باشد؟

بطورکلی، آمادگی خاصی لازم نمی باشد. هرچند، ممکن است به شما آموزش داده شود که از مصرف داروهایی که میتوانند بر نتایج این تست ها تأثیر گذارند، از قبیل آسپیرین، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) یا هر گونه داروی غیرنسخه ای که حاوی داروهایی مانند اینها می باشند، خودداری کنید. متداولترین NSAIDs شامل ایبوپروفن، ناپروکسن و بازدارنده های COX-2 هستند. (برای کسب اطلاعات بیشتر درباره داروها، اجزاء تشکیل دهنده آنها و نام برندهای دارویی، MedlinePlus Drugs & Supplements را ببینید.) با این وجود، مصرف داروهای خود را قطع نکنید، مگراینکه از طرف پزشک به شما توصیه شده باشد.

Accordion Title
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    انواع آزمایشات عملکرد پلاکت برای ارزیابی قابلیت پلاکت ها جهت انبوه شدن و شروع به تشکیل لخته، مورد استفاده هستند. ممکن است که اینها به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار گیرند. نمونه هایی از برخی شرایط که این آزمایشات ممکن است در آنها مورد استفاده قرار گیرند شامل موارد زیر می باشند:

    • برای شناسایی و کمک به تشخیص نقص عملکرد پلاکت در افرادی که سابقه خونریزی مفرط دارند. در این حوزه است که تست های عملکرد پلاکت بیشترین مورد استفاده را دارند. اینها میتوانند برای غربالگری نقص عملکرد همراه با سایر آزمایشات اختلال خونریزی، برای کمک به تشخیص نقص عملکرد ارثی و ذاتی پلاکت، مورد استفاده قرار گیرند. بعنوان مثال، بیماری von Willerbrand، شایعترین اختلالی است که مرتبط با نقص عملکرد پلاکت می باشد. کاهش تولید یا نقص در عملکرد فاکتور von Willerbrand (VWF)، منجر به کاهش اتصال پلاکت به عروق خونی آسیب دیده و افزایش خونریزی میگردد.
    • برای نظارت بر عملکرد پلاکت در طول اعمال جراحی پیچیده از قبیل جراحی بای پس قلبی-ریوی، کاتتریزاسیون قلبی، پیوند کبدی و جراحی های تروما. بعنوان مثال، به افرادی که تحت جراحی قلبی ریوی قرار میگیرند برای کاهش لخته شدن خون، داروهای ضدانعقادی داده شده که منجر به افزایش ریسک خونریزی مفرط می شود. در همان زمان، بای پس کردن قلب و ایجاد مکانیکی گردش خون، تعداد زیادی از پلاکت ها را فعال کرده و باعث میشود که از کار بیفتند. نظارت بر تعداد پلاکت ها در خون (شمارش پلاکت) در طول جراحی قلبی نیز به پزشکان در حفظ یک تعادل حساس بین خونریزی و انعقاد کمک می کند. 
    • برای غربالگری بیماران پیش از جراحی در معرض خطر که دارای سابقه شخصی یا خانوادگی در خونریزی می باشند. در حال حاضر پزشکان، یک فرد را از جهت ریسک فاکتورهای شناخته شده مورد ارزیابی قرار داده و بر سابقه بالینی و نتایج سایر آزمایشات انعقادی فرد مانند PT و PTT برای تعیین ریسک کلی خونریزی مفرط، تکیه می کنند. هیچ نوع تست غربالگری عملکرد پلاکت واحدی وجود ندارد که قطعاً پیش بینی کند که کدام افراد، احتمال خونریزی در طول جراجی را دارند. جالب اینکه، مطالعات نشان داده اند که آزمایشات عملکرد پلاکت برای پیش بینی ریسک خونریزی در افرادی که داروهای ضدپلاکت مانند آسپیرین، کلوپیدوگرل یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را مصرف میکنند، مفید نیستند.
    • برای نظارت بر درمان ضدپلاکت که پس از سکته یا حمله قلبی به افراد برای کمک به جلوگیری از لخته خونی، داده شده اند. در حال حاضر، بیشتر درمان های ضدپلاکت به صورت روتین با تست عملکرد پلاکت مورد نظارت قرار نمی گیرند. با توسعه بیشتر درمان های ضدپلاکت، پیش بینی می شود که روش های بیشتری برای نظارت بر آنها ایجاد خواهند شد.
    • برای تشخیص مقاومت به آسپیرین. آسپیرین با دز پائین بعنوان یک درمان ضدپلاکت برای بسیاری از افرادی که با یک رویداد قلبی عروقی مانند حمله قلبی یا سکته مواجه شده اند، تجویز می شود. برخی افراد تحت این درمان که مجدداً دچار سکته قلبی شده اند، احتمال می رود که دارای مقاومت به آسپیرین باشند. در حال حاضر، مقاومت به آسپیرین یک اصطلاح تقریباً مبهمی است که هیچ اجماع نظری بر تعریف آن، تعداد افراد مبتلا به آن یا چگونگی سنجش آن، وجود ندارد. هم اکنون پرسش هایی وجود دارد در مورد اینکه آیا آزمایش میتواند پیش بینی کند که چه اتفاقی برای یک فرد خواهد افتاد، اینکه مقاومت دائمی یا موقتی می باشد و آیا این با مقاومت به سایر درمان های ضدپلاکت مانند کلوپیدوگرل نیز مرتبط است. با وجود اینکه این آزمایشات با گستردگی بیشتری در دسترس بوده و انجام آنها آسان است، هنوز فقدان توافق نظر درباره چگونگی تغییر درمان، بر اساس یافته ها وجود دارد. بسیاری عقیده دارند که هنوز تحقیقات زیادی برای مشخص کردن ارتباط بالینی آن باقی مانده است.

    آزمایش عملکرد پلاکت ممکن است شامل یک یا چند از موارد زیر باشد:

    • سنجش زمان بسته شدن
    • ویسکوالاستومتری
    • زمان خونریزی
    • اگرگومتری\لومیاگرگومتری پلاکت
    • فلوسیتومتری

    برای توضیحات مفصل تر درباره این تست ها، بخش "هدف از انجام این آزمایش چیست؟" را ببینید.

    برخی از تست های دیگر که ممکن است همراه با آزمایشات عملکرد پلاکت یا به دنبال آنها برای سنجش اختلالات پلاکت انجام شوند شامل شمارش کامل سلول های خون (CBC)، شمارش پلاکت، PT، PTT، دی-دایمر و فاکتور von Willebrand (vWF) هستند.

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    زمانی که پزشک قصد ارزیابی عملکرد پلاکت را دارد، یک یا چند آزمایش عملکرد پلاکت درخواست داده میشوند. این موارد از قرار زیر هستند:

    • هنگامی که فرد، علائم نقص عملکرد پلاکت را تجربه می کند مانند خونریزی مفرط؛ اینها شامل ایجاد کبودی براحتی بر بدن، خونریزی های مکرر از بینی، خونریزی شدید قاعدگی، خونریزی از لثه، خونریزی مفرط هنگام اعمال دندانپزشکی، غیره.
    • پیش از جراحی یا سایر اعمال تهاجمی
    • هنگام جراحی بویژه اعمال طولانی
    • هنگامی که فرد از داروهایی استفاده می کند که میتوانند بر عملکرد پلاکت تأثیر بگذارند
  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    تفسیر نتایج انواع مختلف تست های عملکرد پلاکت بستگی به دلیل انجام این تست ها دارد.

    در ارزیابی خونریزی مفرط یا پتانسیل خونریزی هنگام جراحی، نتایج غیرنرمال ممکن است نشاندهنده وجود یک اختلال در پلاکت باشند. برای شناسایی یک اختلال ارثی یا عارضه اکتسابی بعنوان علت نقص عملکرد، آزمایش برای کمبودها یا ناهنجاری های فاکتور انعقادی (تست های اختلال خونریزی) علاوه بر ارزیابی بالینی، اغلب لازم می باشند. در بیشتر موارد، ممکن است بررسی های خانوادگی برای تعیین ارثی یا اکتسابی بودن ناهنجاری لازم باشند.

    نمونه هایی از اختلالات عملکرد پلاکت ارثی از قرار زیر می باشند:

    • بیماری von Willebrand - کاهش تولید یا نقص عملکرد فاکتور von Willebrand منتهی به کاهش اتصال پلاکت به رگ خونی آسیب دیده و افزایش خونریزی میگردد

    • ترومباستنی Glanzmann - بر توانایی پلاکت ها جهت تراکم تأثیر می گذارد

    • سندرم Bernard-Soulier - با کاهش اتصال پلاکت شناخته می شود

    • بیماری منبع نگهداری - میتواند بر توانایی پلاکت ها در آزاد سازی موادی که تراکم را افزایش میدهند، تأثیر گذارد

    نقص عملکرد اکتسابی پلاکت - مواردی که ارثی نیستند - ممکن است بعلت عوارض مزمن مانند موارد زیر باشد:

    برخی اختلالات پلاکت اکتسابی که موقتی هستند از قبیل:

    • کاهش عملکرد بعلت داروهایی مانند آسپیرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
    • عملکرد غیرعادی پس از جراحی بای پس قلبی طولانی

    هنگامی که فرد تحت درمان دارویی ضدپلاکت مانند آسپیرین است نتایج تست، پاسخ پلاکت به دارو را نشان میدهند.

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    تست عملکرد پلاکت، انعکاس کاملی از فرایند لخته شدن در بدن نمی باشد (in vivo). فردی که نتایج آزمایش عملکرد پلاکت نرمال را نشان میدهد ممکن است هنوز خونریزی مفرط یا لخته شدن نابجا را در طول جراحی و پس از آن تجربه کند.

    بیشتر نمونه ها برای آزمایش عملکرد پلاکت، فقط برای یک مدت زمان کوتاهی پایدار هستند.  گزینه های آزمایش محدود به امکانات محلی هستند.

    داروهای متعددی وجود دارند که میتوانند بر نتایج آزمون های پلاکت تأثیر گذارند، از قبیل:

  • آیا لازم است که همه مردم آزمایشات عملکرد پلاکت را انجام دهند؟

    بسیاری از افراد هرگز لازم نخواهند داشت که آزمایش عملکرد پلاکت را انجام دهند. عموماً، فقط وقتی فرد، مواجه با خونریزی شود، داروهای خاصی مصرف کند یا جراحی های خاصی را انجام دهد، این آزمایش توصیه می شود. این تست ها برای غربالگری عمومی توصیه نمی شوند.

  • آیا پزشک میتواند از میان انواع آزمایشات عملکرد پلاکت انتخاب کند؟

    معمولاً، یک بیمارستان یا آزمایشگاه یک یا چند تست را ارائه می کند ولی نه انواع آنها را. از آنجائیکه نمونه شما می بایستی سریعاً مورد آزمایش قرار گیرد، پزشک نوع آن را از مواردی که در دسترس هستند، انتخاب می کند. ندرتاً، اگر پزشک یک نوع خاصی از آزمایش را لازم بداند، پس ممکن است لازم باشد که به یک کلینیک، بیمارستان یا شهر دیگری بروید که در آنجا این آزمایش صورت می گیرد.

  • آیا عملکرد پلاکت در طول زمان تغییر خواهد کرد؟

    ممکن است. در حالیکه برخی از عوارض مرتبط با نقص عملکرد پلاکت ارثی هستند، سایر آنها اکتسابی بوده و ممکن است در هر نقطه ای از زندگی شما رخ دهند. نقص عملکرد پلاکت که به علت بیماری مزمن می باشد ممکن است دوام داشته باشد اما به طور کلی قابل کنترل است. نقص عملکردی که بر اثر دارو باشد، معمولاً پس از قطع مصرف آن، برطرف می شود.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

2017 review performed by Nicole Ziegler, MT (ASCP) and the Editorial Review Board.

Kottke-Marchant, Kandice (©2016) An Algorithmic Approach to Hemostasis Testing Second Edition: College of American Pathologists (CAP) Press, Northfield, IL. Pp 17-32, 99-120

Chandler, W.L. Emergency assessment of hemostasis in the bleeding patient. Int J Lab Hematol. 2013; 35:339-343. Available online at http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ijlh.12071/pdf. Accessed on 4/27/17 Accessed on 6/2/2017.

Harrison, P and Lordkipanidze, M. Testing Platelet Function. Hematol Onc Clin N Am. 2013; 27:411-441.

Breet NJ, van Werkum, JW, Bouman HJ, et al. Comparison of six major platelet function tests in predicting clinical outcome in patients undergoing coronary stent implantation. JAMA 2010; 303(8): 849-56. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20179285. Abstract accessed 6/2/2017.

Breet NJ, van Werkum JW, Bouman HJ, et al. High on-aspirin platelet reactivity as measured with aggregation-based, cyclooxygenase-1 inhibition sensitive platelet function tests is associated with the occurrence of atherothrombotic events. J Thromb Haemost 2010;8(10):2140-8. Available online at http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1538-7836.2010.04017.x/abstract. Accessed 4/27/17.

Paniccia R, Priora R, Alessandrello A, et al. Platelet function tests: a comparative review. Vascul Health Risk Manage 2015; 11:133-148.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Bleeding Time. AccessMed Health Information Library [On-line information]. Available online at http://www.hendrickhealth.org/healthy/000209.htm.

Elstrom, R. (2001 October 28, Updated). Platelet aggregation test. MedlinePlus Health Information, Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003669.htm.

Menta, S. (1999 Spring). The Coagulation Cascade. Physiology Disorders Evaluation, College of Medicine, Univ of Florida [On-line information]. Available online at http://www.medinfo.ufl.edu/year2/coag/title.html.

Platelet Function Analyzer (PFA)-100 – FAQ. Florida Hospital Cancer Institute, Clinical and Research Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.fhci-labs.com/researchlabs/clinicallabs/hemostasisandthrombosis/faq/pfa-faq.htm.

Kottke-Marchant, K. and Aller, R. (2003 January). Toward multi-functional analyzers. College of American Pathologists, January 2003 Survey of instruments [On-line information]. Available online at http://www.cap.org/apps/docs/cap_today/surveys/coagSurvIntro.html.

Corcoran, G. and Kottke-Marchant, K. (2002 June). Chasing after the causes of platelet disorders. College of American Pathologists, Feature Story [On-line article]. Available online at http://www.cap.org/apps/docs/cap_today/feature_stories/platelet_disorders_feature.html.

What is Idiopathic Thrombocytopenic Purpura? NHLBI, Diseases and Conditions Index [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Itp/ITP_WhatIs.html.

What is von Willebrand Disease? NHLBI, Diseases and Conditions Index [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/vWD/vWD_WhatIs.html.

Von Willebrand Disease. NHF [On-line information]. Available online at http://www.hemophilia.org/bdi/bdi_types3.htm.

Hemostasis. Merck Manual of Diagnosis and Therapy [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/mrkshared/mmanual/section11/chapter131/131b.jsp.

Bleeding Disorders. The Merck Manual of Medical Information-Home Edition, Section 14. Blood Disorders, Chapter 155 [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/mrkshared/mmanual_home/sec14/155.jsp.

Cortese Hassett, A. (2002). Platelet Function Testing. Transfusion Medicine Update, The Institute for Transfusion Medicine, Issue #5 [On-line information]. Available online at http://www.itxm.org/TMU2002/Issue5.htm.

Lee, D. (2000 July 24). Platelet Aggregometry. Stanford Interventional Cardiology [On-line information]. Previously available online at http://cvmed.stanford.edu/interventional/aggregometry.htm.

Coagulation Test Panels. Clinical and Research Laboratories, Florida Hospital Cancer Institute [On-line information]. Available online at http://www.fhci-labs.com/researchlabs/clinicallabs/hemostasisandthrombosis/panels.htm.

Carville, D. and Guyer, K. (2000 September). Hemostasis testing: past, present, and Future. IVD Technology Magazine, medical devicelink [On-line article]. Available online at http://www.devicelink.com/ivdt/archive/00/09/005.html.

Locke, J. (2001 October). Issues in Platelet Function Testing. Clinical Laboratory Strategies [On-line AACC Newsletter].

Wuillemin, W., et.al. (2002). Evaluation of a Platelet Function Analyser (PFA-100Ò) in patients with a bleeding tendency. Swiss Med Wkly 132:443-448 [On-line journal]. PDF available for download at http://www.smw.ch/pdf200x/2002/31/smw-10039.PDF.

SE Lind. The bleeding time does not predict surgical bleeding. Blood, Jun 1991; 77: 2547 - 2552.

RPC RODGERS, J LEVIN, and SE LIND. Bleeding Time Revisited Blood, May 1992; 79: 2495 - 2497.

Hankey, G. and Eikelboom, J. (2004 February 28) Aspirin resistance. BMJ 2004;328:477-479 [On-line journal]. Available online at http://bmj.bmjjournals.com/cgi/content/full/328/7438/477.

Peterson, P. (2005 October). Aspirin Resistance: Fact and Fiction. Medscape Conference Coverage, based on selected sessions at the: Pathology Today: American Society for Clinical Pathology 2005 Annual Meeting [On-line CME/CMLE]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/518858.

Eikelboom, J. et. al. (2005 July 11). Aspirin Resistance and Its Implications in Clinical Practice. Medscape General Medicine 2005;7(3):76 [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/506101.

(2004 September 3). Accumetrics VerifyNow-Aspirin Assay (Formerly Ultegra RPFA-ASA). FDA 510(k) Summary [On-line information]. PDF available for download at http://www.fda.gov/cdrh/pdf4/k042423.pdf.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 169-171, 728-729.

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (© 2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry: AACC Press, Washington, DC. Pp 235-237.

Wu, A. (© 2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, 4th Edition: Saunders Elsevier, St. Louis, MO. Pp 862-867.

Dugdale, D. and Chen, Y. (Updated 2009 March 02). Platelet aggregation test. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003669.htm. Accessed September 2009.

(Updated 2008 December). Functional Platelet Disorders. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/FxPlateletDisorders.html#. Accessed September 2009.

Ang, L. and Mahmud, E. (2009 January 15). Monitoring Oral Antiplatelet Therapy: Is It Justified? Medscape from Therapeutic Advances in Cardiovascular Disease. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/584888. Accessed September 2009.

Gurbel, P. et. al. (2007 November 05). Platelet Function Monitoring in Patients With Coronary Artery Disease. Medscape from Journal of the American Journal of Cardiology. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/564963. Accessed September 2009.

Hughes, S. (2009 March 28). ACC 2009: Evidence Growing for Personalized Antiplatelet Therapy. Medscape from Heartwire [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/590292. Accessed September 2009.

Stasik, C. (2006 August 1). Principles, Indications, and Limitations of the Platelet Function Analyzer. CAP NewsPath [On-line information]. Available online through http://www.cap.org. Accessed September 2009.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson RA and Pincus MR, eds. Philadelphia: 2007, Pp 757-765.

(Published 17 January 2008) Krasopoulos G, Aspirin "resistance" and risk of cardiovascular morbidity: systematic review and meta-analysis. BMJ, doi: 10.1136/bmj.39430.529549.BE, Available online at http://www.bmj.com/cgi/content/full/bmj.39430.529549.BEv1. Accessed September 2009.

Harrison's Principles of Internal Medicine. 16th ed. Kasper D, Braunwald E, Fauci A, Hauser S, Longo D, Jameson JL, eds. McGraw-Hill, 2005, Pp 676-678.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 22nd ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2011, 805-816.

Wintrobe's Clinical Hematology. 12th ed. Greer J, Foerster J, Rodgers G, Paraskevas F, Glader B, Arber D, Means R, eds. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins: 2009, Pp 1362-1363.

(©2014) Platelet Function Disorders. Written by David Page, Reviewed by Sara J. Israels, M.D. FRCP(C). Canadian Hemophilia Society. Available online at http://www.hemophilia.ca/en/bleeding-disorders/platelet-function-disorders/introduction/. Accessed February 2014.

(August 28, 2012) Sue Hughes. Should Platelet Function Be Measured? New Data. Medscape News. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/769925. Accessed February 2014.

(October 08, 2013) Michael O'Riordan. Platelet-Function Testing Might Benefit Select PCI Patients, Says Expert Panel. Medscape News. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/812254. Accessed February 2014.

Gorelick P, Farooq M. Advances in Our Understanding of "Resistance" to Antiplatelet Agents for Prevention of Ischemic Stroke. Stroke Res Treat. 2013; 2013: 727842. Published online 2013 July 14 at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3725785/. Accessed February 2014.

(December 07, 2012) Lisa Nainggolan. Pharmacologists Question Aspirin Resistance. Medscape News. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/775844. Accessed February 2014.

Brad S. Karon, MD, PhD and Elizabeth Jaben, MD. Platelet Function, Laboratory Methods for Evaluating Effectiveness of Anti-platelet Therapy. Clinical Laboratory News April 2011: Volume 37, Number 4. Available online at http://www.aacc.org/publications/cln/2011/April/Pages/PlateletFunction.aspx#. Accessed February 2014.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.