کمک به ارزیابی گسترش بیماری قلبی-عروقی (CVD)؛ گاها برای کمک به نظارت بر درمان کلسترول بالا یا کمک به تشخیص نارسایی مادرزادی آلپوپروتئین B (apo B).
Apo B
زمانیکه شما دارای پیشینه شخصی یا خانوادگی از بیماری قلبی و یا کلسترول و تری گلیسیرید بالا باشید و پزشک شما در پی تعیین خطر ابتلا به بیماری قلبی-عروقی باشد؛ گاها بر اساس برنامه منظم و جهت درمان کلسترول بالا؛ به ندرت، زمانیکه پزشک شما در مورد نارسایی مادرزادی apo B تردید داشته باشد
نمونه خون بدست آمده از سیاهرگ بازو
نیاز نیست، با این حال این آزمایش همانند آزمایشات دیگر مستلزم عدم مصرف مواد غذایی است، بنابراین ممکن است از شما خواسته شود تا 12 ساعت قبل از این آزمایش مواد غذایی مصرف نکنید.
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
آزمایش آپولیپوپروتئین B همراه با آزمایشات چربی دیگر و برای کمک به تعیین خطر افزایش بیماری قلبی- عروقی استفاده می شود.
این آزمایش بعنوان ابزار غربالگری عمومی مورد استفاده نیست اما ممکن است زمانی درخواست داد که شخص دارای پیشینه خانوادگی از بیماری قلبی و یا کلسترول و تری گلیسیرید بالا (چربی بالا) باشد. این آزمایش را می توان همراه با آزمایشات دیگر برای تشخیص علت سطوح ناهنجار چربی ها بویژه زمانی که شخص سطوح بالایی از تری گلیسیرید داشته باشد، انجام می شود.
apo B پروتئینی است که در تجزیه چربی ها شرکت کرده و جزء اصلی پروتئین در لیپوپروتئین هایی مثل لیپوپروتئین با غلظت بسیار کم (VLDL) و لیپوپروتئین با غلظت کم (LDL) است. غلظت های apo B نشانگر غلظت LDL-C می باشد.
پزشک می تواند هر دوی آزمایشات apo A-I (مرتبط با لیپوپروتئین با غلظت بالا (HDL) و apo B را برای تعیین نسبت apo B به apo A-I درخواست دهد. این نسبت گاها بعنوان جایگزین برای نسبت کلسترول جامع به HDL براای ارزیابی خطر بیماری قلبی- عروقی استفاده می شود.
سطوح apo B را می توان برای نظارت به تاثیرگذاری درمان چربی بعنوان جایگرینی برای آزمایش غیر از HDL-C درخواست داد. (آزمایش غیر HDL-C غلظت کل کلسترول منهای مقدار HDL است).
در موارد نادر، آزمایش apo B را می توان برای تشخیص مشکل ژنتیکی درخواست داد که منجر به تولید بیش از حد apo B یا فقر تولید apo B شده است. -
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
آزمایش apo B را می توان همراه با آزمایش apo A-I یا دیگر آزمایشات چربی ها درخواست داد و این زمانیست که پزشک در تلاش برای ارزیابی ریسک بیماری قلبی- عروقی در فرد دارای پیشینه شخصی یا خانوادگی از بیماری قلبی و یا سطح چربی غیرطبیعی باشد بویژه زمانی که شخص دارای سطوح تری گلیسیرید بالایی باشد.
گاها apo B را برای نظارت بر شخصی که تحت درمان کلسترول بالا قرار گرفته، درخواست می شود. -
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
سطوح افزایش یافته apo B منطبق بر سطوح بالای LDL-C و غیر HDL-C بوده و مرتبط با ریسک بالای بیماری قلبی-عروقی می باشد. افزایش در مقادیر می تواند بدلیل رژِیم غذایی با چربی بالا و یا ازدیاد زیاد LDL در خون (عدم تصفیه کافی) باشد.
برخی از اختلالات ژنتیکی علت اصلی سطوح غیرعادی apo B می باشند. برای مثال، چربی بالای ارثی یک اختلال ژنتیکی است که موجب سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید در خون می شود. نارسایی آپولیپوپروتئین B یا سندرم بازن- کورنزویگ (Bassen-Kornzweig) یک بیماری ژنتیکی نادری است که می تواند منجر به سطوح پایین apo B می شود. برای اطلاعات بیشتر در زمینه این اختلالات، به بخش محتوای مرتبط مراجعه کنید.
سطوح غیرطبیعی apo B می تواند در اثر بیماری ها یا عوامل دیگر (علل ثانویه) رخ دهد. سطوح افزایش یافته apo B را می توان در وضعیت های زیر مشاهده کرد:
-دیابت
-مصرف داروهایی مثل آندروژن ها، بتا بلوکرها، ادرارآور، پروژستین ها
-کم کاری تیروئید
-سندرم نفروتیک (یک بیماری کلیه)
-بارداری (سطوح دارو بطور موقت افزایش می یابد و بعد از حمل دوباره کاهش می یابد)
سطوح apo B ممکن است در وضعیتهای موثر بر تولید لیپوپروتئین یا ترکیب آن در کبد کاهش یابد. سطوح پایین تر را می توان با علل ثانویه مثل موارد زیر مشاهده کرد:
-مصرف داروهایی مثل استروژن، لواستاتین، سیمواستاتین، نیاسین و تیروکسین
-پرکاری تیروئید
-سوءتغذیه
-سندرم reye
-کاهش وزن
-بیماری شدید
-جراحی
-سیروز کبد
نسبت روبه افزایش apo B به apo A-I نشانگر خطر بیماری قلبی-عروقی می باشد. -
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
برخی از سطوح افزایش یافته apo B-100 (وLDL-C) بدلیل جهش هایی در ژن APOB است که باعث افزایش تولید apo B-100 می شود که به آسانی توسط گیرنده های LDL قابل شناسایی نیست. برخی از موارد دیگر در سیستم گیرنده LDL سلول کبدی می باشند که apo B-100 را شناسایی می کنند. این نواقص ژنتیکی مانع از تصفیه LDL از خون شده و منحر به تجمع آن در جریان خون می شوند و خطر بیماری قلبی را افزایش می دهند.
کایلومیکرون ها (chylomicron) اجزای لیپوپروتئینی هستند که چربی های مواد غذایی را به کبد حمل می کنند و حاوی یک نوع لیپوپروتئین به نام آپولیپوپروتئین B-48 می باشند. این در حدود نصف اندازه apo B-100 بوده و از نظر ساختاری مرتبط با apo B-100 می باشد. آپولیپوپروتئین B-48 عامل ریسکی برای تصلب شرایین نبوده و بعنوان بخشی از آزمایش apo-B اندازه گیری نمی شود. آزمایش apo B مختص apo B-100 است. -
برای کاهش apo B چه کاری می توانم انجام دهم؟
تغییرات در رژیم و ورزش که سطوح LDL را کاهش می دهند (و موجب افزایش HDL می شوند، کلسترول خوب)، سطوح apo B را کم کرده و خطر بیماری قلبی را کاهش خواهند داد.
-
آیا آزمایش apo B در مطب پزشک یا در خانه قابل انجام است؟
خیر. آزمایش apo B مستلزم تجهیزات تخصصی بوده و در هر آزمایشگاهی قابل انجام نیست. ممکن است نمونه خون شما برای بررسی به یک آزمایشگاه مرجع ارسال شود.