اسامی دیگر
C1
C1q
C2
C3
C4
CH50
CH100
Total Complement
اسم متعارف
Complement (Antigen, Functional or Activity)
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه August 10, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

برای تعیین این‌که آیا نقص یا ناهنجاری در پروتئین سیستم مکمل باعث افزایش عفونت یا افزایش فعالیت خود‌ایمنی می‌شود؛ برای کمک به نظارت بر فعالیت و درمان بیماری‌های خود‌ایمنی و بیماری‌های پیچیده مرتبط با سیستم ایمنی (کمبود مکمل‌ها ممکن است بین 1 تا 10 درصد از همه کمبودهای ایمنی اولیه باشد.)

زمان انجام آزمایش؟

هنگامی که عفونت‌های میکروبی (معمولا باکتریایی التهاب غیر قابل توضیح یا ادم یا علائم مربوط به اختلال خودایمنی را تجربه می‌کنید؛ به‌طور دوره‌ای برای کمک به نظارت بر وضعیت حاد یا مزمن معروف که بر سیستم مکمل تاثیر می‌گذارد

نمونه مورد نیاز

نمونه خون گرفته‌شده از ورید بازوی شما

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

ندارد

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

هدف از آزمایش؟

سیستم مکمل تقریبا از 60 پروتئین تشکیل شده است که حدود 30 پروتئین خون در حال گردش هستند و با یکدیگر همکاری می‌کنند تا پاسخ‌های ایمنی و التهابی را افزایش دهند. آزمایشات تکمیلی مقدار یا فعالیت پروتئین‌های مكمل را در خون اندازه‌گیری می‌كنند.

نقش اصلی سیستم مکمل، کمک‌کردن به شناسایی، تخریب و حذف پاتوژن‌های خارجی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها و همچنین مواد "خود" آسیب‌دیده (مثلا سلول‌ها و پروتئین‌ها) است. سیستم مکمل به این دلیل اینگونه نامیده می‌شود که مانند آنتی‌بادی‌ها "تکمیل کننده" است یا به دفاع طبیعی بدن کمک می‌کند. بنابراین، سیستم مکمل نیز زمانی که بدن، چه علیه خود و چه علیه مهاجمان خارجی آنتی‌بادی می‌سازد فعال می‌شود. بدن زمانی آنتی‌بادی‌ها را در برابر بافت‌های خود ایجاد می‌کند که به نظر می‌رسد خارجی (پادتن ) و در زمره بیماری‌های خودایمنی مختلف قرار دارند.

سیستم مکمل بخشی از سیستم ایمنی طبیعی بدن است. برخلاف سیستم ایمنی اکتسابی که آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که تهدیدات خاص را هدف قرار می‌دهند و بدن را در برابر آن‌ها محافظت می‌کنند، سیستم ایمنی ذاتی غیراختصاصی است و می‌تواند به سرعت به مواد خارجی دیگر واکنش نشان دهد. این کار نیاز به قرار گرفتن در معرض یک میکروب مهاجم یا مواد مهاجم ندارد و خاطره‌ای از برخوردهای قبلی در خود نگه نمی‌دارد.

نُه پروتئین مکمل اولیه که از C1 تا C9 نامگذاری شده‌اند وجود دارد. این اجزاء علاوه بر پروتئین‌های باقی‌مانده با رویکرد آبشاری با یکدیگر همکاری می‌کنند و با فعال‌سازی، تشدید، تجزیه و تشکیل مجموعه‌های پروتئینی به عفونت‌ها، بافت‌های "غیرخودی" (به عنوان مثال پیوندها)، بقایای سلول‌های مرده (به عنوان مثال، آپوپتوز) یا التهاب پاسخ می‌دهند.

آبشار مكمل از سه مسیر جداگانه تشکیل شده است كه می‌توانند در مسیر مشترك نهایی همگرا شوند. مسیرها عبارتند از "مسیر کلاسیک" (شامل اجزای C1qrs، C2، C4)، "مسیر جایگزین" (شامل اجزای C3، فاکتور B، پراپردین) و "مسیر لکتین" (مانند لکتین اتصال‌دهنده منن [MBL]). نتیجه نهایی تمام سه مسیر فعال‌ یکسان است – شکل‌گیری پیچیده حمله غشایی (MAC). فعال‌سازی مکمل باعث می‌شود که چندین اتفاق رخ دهد ("آبشار مكمل"):

  • MACبه سطح هر میکروب، سلول غیرطبیعی یا ماده‌ای که برای تخریب هدف قرار می‌دهد، متصل می‌شود؛ و باعث ایجاد ضایعه (سوراخ) در دیواره‌ی غشا شده و موجب لیز شدن می‌شود كه محتویات سلول را تخلیه می‌کند؛ مثل سوراخ كردن یک بادکنک پر آب.
  • این نفوذپذیری عروق خونی را افزایش می‌دهد، که اجازه می‌دهد گلبول‌های سفید مبارز با عفونت (WBCs) از جریان خون خارج و به بافت‌ها منتقل شوند.
  • WBC (گلبول‌های سفید) را به محل عفونت جذب می‌کند.
  • عاملی که فاگوسیتوز را تحریک می‌کند، فرایندی است که در آن میکروب‌ها توسط ماکروفاژها و نوتروفیل‌ها فرو ریخته و از بین می‌روند.
  • همچنین مجتمع‌های ایمنی با اجزای مکمل را به گونه‌ای ادغام می‌کند که WBCs (گلبول‌های سفید) آن‌ها را فرو برده و آن‌ها را از خون پاک می‌کند.

آزمایشات تکمیلی مقدار یا عملکرد (فعالیت) پروتئین‌های مکمل در خون را اندازه‌گیری می‌کنند. ممکن است اجزای مکمل به صورت جداگانه یا با هم برای تعیین این‌که آیا سیستم به طور معمول عمل می‌کند، اندازه‌گیری شوند. C3 و C4 از نوع پروتئین‌های مکملی هستند که اغلب اندازه‌گیری می‌شوند. اگر پزشک متخصص به کمبودی مشکوک شود که توسط C3 یا C4 اندازه‌گیری نمی‌شود، تمام فعالیت مکمل را اندازه‌گیری می‌کند. تست عملکردی CH50 عملکردهای کامل مسیر مکمل مطابق نمونه را به‌عهده می‌گیرد که به وسیله اجزای C1-C9 متصل می‌شود. اگر این اندازه‌گیری خارج از محدوده طبیعی باشد، هرکدام از 9 سطح مختلف مکمل را می‌توان به‌صورت جداگانه اندازه‌گیری کرد تا کمبود‌های ارثی یا اکتسابی را جستجو کند.

Accordion عنوان
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    آزمایشات تکمیلی، معمولا C3 و C4، برای تعیین اینکه آیا نقص یا ناهنجاری در سیستم مکمل مسبب یا دخیل در ایجاد بیماری یا وضعیتی می‌شود یا خیر، استفاده می‌شوند. ممکن است تمامی فعالیت مکمل (CH50) برای بررسی یکپارچگی تمام مسیر مکمل تجویز شود. سایر اجزای مکمل به منظور جستجوی نواقص درصورت نیاز تجویز می‌شود.

    آزمایشات تکمیلی به منظورهای زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    انجام آزمایش تکمیلی ممکن است زمانی تجویز شود که فرد التهاب یا ادم ناشناخته یا علائم اختلال خودایمنی مانند لوپوس داشته باشد. همچنین این آزمایش ممکن است زمانی تجویز شود که پزشک متخصص به وضعیت مرتبط با پیچیدگی سیستم ایمنی فرد مشکوک باشد و قصد داشته باشد وضعیت سیستم مکمل فرد را بررسی کند.

    اجزای مکمل فردی ممکن است زمانی تجویز شود که فعالیت کل مکمل (CH50، گاهی اوقات به نام CH100) غیرطبیعی باشد تا بتوان تعیین کرد که کدام مؤلفه دچار کمبود بوده یا غیرطبیعی است. آزمایش سطوح C3 و C4 اغلب تجویز می‌شود، اما برخی دیگر، مانند مهارکننده C1، ممکن است زمانی تجویز شود که پزشک به کمبودهای دیگر مشکوک می‌شود. زمانی که سطوح نسبی اغلب مهم هستندC3 و C4 اغلب با هم تجویز می‌شوند.

    هنگامی که یک وضعیت حاد یا مزمن تشخیص داده می‌شود، ممکن است از آزمایش تکمیلی برای كمك به ارائه ایده‌ای خشن از شدت شرایط با این فرض كه این شدت با كاهش سطح مكمل ارتباط دارد، استفاده ‌شود. آزمایش تکمیلی نیز ممکن است گاهی اوقات زمانی که پزشک متخصص می‌خواهد فعالیت فعلی یک بیماری را نظارت کند تجویز شود.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    سطح تکمیلی ممکن است به علت افزایش مصرف (به علت افزایش فعالیت) و یا به ندرت کمبود ارثی افت کند. کمبود وراثتی در یکی از پروتئین‌های مكمل معمولا منجر به فراوانی عفونت‌های عود میكروب می‌شود. کاهش سطح مکمل نیز با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی همراه است. هر دو سطح C3 و C4 به طور معمول در لوپوس پایین هستند، در حالی که سطح C3 تنها در سپتیسمی و عفونت‌های ناشی از قارچ‌ها یا انگل‌هایی مانند مالاریا پایین است.

    اگر کمبود ناشی از یک وضعیت حاد یا مزمن پایه‌ای باشد، اگر شرایط پایه‌ای برطرف شود، سطح مکمل معمولا به حالت عادی باز می‌گردد.

    کاهش فعالیت مکمل ممکن است با موارد زیر همراه باشد:

    سطح پروتئین مکمل معمولا همراه با پروتئین‌های غیرمرتبط دیگر مانند واکنش‌دهنده فاز حاد، در طول التهاب حاد یا مزمن افزایش می‌یابد. این حالت معمولا زمانی که وضعیت پایه مرتفع شود، به حالت عادی باز می‌گردد. با این حال، پروتئین‌های مکمل به ندرت در این شرایط و در مقایسه با پروتئین واکنش پذیرC یا (CRP)، به‌طور گسترده تجویز و اندازه‌گیری می‌شوند، و ارتباط اندازه‌گیری آن‌ها در این شرایط در اینجا بررسی نشده است.

    افزایش فعالیت مکمل نیز ممکن است مشکلات زیر را به‌دنبال داشته باشد:

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    سطح تکمیلی افزایش یا کاهش یافته مشکلات بیمار را به پزشک متخصص اعلام نمی‌کند، اما می‌توانند نشانه‌ای از مشکل سیستم ایمنی باشد.

  • بخش‌های دیگر سیستم ایمنی طبیعی چیست؟

    این بخش‌ها شامل موارد زیراست:

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

2018 review performed by Kimia Sobhani, PhD, Director, Core labs, Cedars-Sinai Medical Center.

(January 29, 2014) V.M. Holers. Complement and its receptors: new insights into human disease. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=24499275. Accessed on 5/28/18.

(October 17, 2012) B. Nilsson. Complement Diagnostics: Concepts, Indications, and Practical Guidelines. Available online at https://www.hindawi.com/journals/jir/2012/962702/. Accessed on 5/28/2018.

(March 26, 2018) R.A. Schwartz. Complement Deficiencies. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/135478-overview. Accessed on 5/28/2018.

(August 17, 2012) J. Charchaflieh. The Role of Complement System in Septic Shock. Available online at https://www.hindawi.com/journals/jir/2012/407324/. Accessed on 5/28/2018.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Biology of the Immune System. The Merck Manual of Medical Information--Home Edition, Section 16. Immune Disorders, Chapter 167 [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/mrkshared/mmanual_home/sec16/167.jsp.

The Complement System. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, Section 12, Immunology; Allergic Disorders, Chapter 146. Biology Of The Immune System [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/pubs/mmanual/section12/chapter146/146d.htm.

Kovacs, B. (2001 November 17). Complement. MedlinePlus Health Information, Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003456.htm.

Kovacs, B. (2001 October 6, Updated). C4 level. MedlinePlus Health Information, Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003354.htm.

Kovacs, B. (2001 November 17, Updated). Complement component 3 (C3). MedlinePlus Health Information, Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003539.htm.

(1999 January 29, Updated). How Does the Immune System Work? [13 paragraphs]. National Institute of Allergy and Infectious Diseases, National Institutes of Health [On-line information]. Available online at http://www.niaid.nih.gov/publications/autoimmune/work.htm.

ARUP's Guide to Clinical Laboratory Testing (CLT) [On-line information].
Complement Activity Enzyme Immunoassay, Total.
Complement Component 2.
Complement Component 3.
Complement Component 4.
Complement Component 5.
Complement Factor B.

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 288-289.

Peng, S. (2005 April 20, Updated). Complement component 3 (C3). MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003539.htm. Accessed on 4/10/07.

Peng, S. (2005 April 20, Updated). Complement. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003456.htm. Accessed on 4/10/07.

Liszewski, M. K, et. al. (2002 June 7). Innate Immunity: The Complement System. Medscape from ACP Medicine Online [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/534974. Accessed on 4/10/07.

(© 2007). Complement Disorders - Complement Activity. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/Infectious_Disease/Chronic/Complement_Activity.html. Accessed on 4/10/07.

Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. 4th ed. Burtis CA, Ashwood ER, Bruns, D eds. St. Louis: Elsevier Saunders; 2006.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus, M, eds. Saunders Elsevier: 2007.

Harrison's Principles of Internal Medicine. 16th edition Kasper, Braunwald, Fauci, Hauser, Long, Jameson, eds. McGraw-Hill: 2005.

Borigini, M. and Zieve, D. (Updated 2009 February 3). Complement. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003456.htm. Accessed September 2010.

(© 1995-2010). Unit Code 8174: Complement C3, Serum. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/8174. Accessed September 2010.

Delgado, J. et. al. (Updated 2010 June). Complement Deficiency. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/ComplementDeficiency.html?client_ID=LTD. Accessed September 2010.

Chaganti, R. K. and Schwartz, R. (Updated 2009 July 9). Complement Deficiencies. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/135478-overview. Accessed September 2010.

Delves, P. (Revised 2008 September). Complement System. Merck Manual for Healthcare Professionals [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/mmpe/sec13/ch163/ch163d.html?qt=complement&alt=sh. Accessed September 2010.

Gupta, R. et. al. (Updated 2009 April 21). Complement-Related Disorders. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/136368-overview. Accessed September 2010.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 288-289.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, Pp 850, 855-861.

MedlinePlus Medical Encylopedia. Complement. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003456.htm. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Complement component 3 (C3). Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003539.htm. Accessed March 2014.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Complement component 4. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003354.htm. Accessed March 2014.

ARUP Consult. Complement Deficiency. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/ComplementDeficiency.html#tabs=0. Accessed March 2014.

National Jewish Health Complement Laboratory. Complement: The Immune System's Most Aggressive Mechanism Against Infection. Available online at http://www.nationaljewish.org/professionals/clinical-services/diagnostics/adx/about-us/lab-expertise/complement/. Accessed March 2014.

University of Rochester Medical Center. Complement C3 (Blood). Available online at http://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspxContentTypeID=167&ContentID=complement_c3_blood. Accessed March 2014.

Healthline. Complement Test. Written by Ann Peitrangelo. Published on June 4, 2012. Available online at http://www.healthline.com/health/complement#Overview. Accessed March 2014.

Glovsky MM, Ward PW, Johnson KJ. Complement determinations in human disease. Ann Allergy Asthma Immunol. 2004; 93:513-523.

Speth C, Prodinger WM, Wurzner R, et al. Complement. Chapter 33 in Fundamental Immunology. William E Paul. Philadelphia:Lippincott-Williams-Wilkins. 2008, Pg 1048.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.