آزمایشات هپاتیت B یا (HBV) ممکن است به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. برخی از آزمایشات آنتی‌بادی‌هایی را که در پاسخ به عفونت HBV تولید می‌شوند را شناسایی می‌کند. برخی آنتی‌ژن‌های تولید شده توسط این ویروس را شناسایی کرده و سایر آزمایشات DNA ویروسی را تشخیص می‌دهند.

استفاده اصلی از آزمایشات HBV عبارتند از:

• تعیین اینکه علائم و نشانه‌های حاد ناشی از عفونت HBV است؛ دو آزمایش، سطوح Ag هپاتیت B و IgM هسته آنتی‌بادی ویروس هپاتیتB ، ممکن است به‌عنوان بخشی از یک پانل هپاتیت ویروسی حاد همراه با آزمایشات هپاتیت A یا (HAV) و هپاتیت C یا (HCV) برای تشخیص نوع ویروس عامل عفونت انجام شود.
• تشخیص هپاتیت مزمن HBV
• کنترل عفونت مزمن هپاتیت B و درمان آن
• تشخیص ابتلای قبلی به هپاتیت B در افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی (زمانی که ویروس می‌تواند دوباره فعال شود)

برخی از دلایل ثانویه انجام آزمایش عبارتند از: بررسی عفونت هپاتیت B در افراد پرخطر و یا اهداکنندگان خون، برای تعیین حامل بودن فرد، برای تشخیص عفونت قبلی (با ایمنی بعدی) و برای تعیین اینکه آیا ایمنی به‌دلیل واکسیناسیون ایجاد شده است.

به‌طور کلی، یک مجموعه از آزمایش‌ها به‌عنوان پانل اولیه آزمایش برای تشخیص عفونت HBV یا تعیین علت علائم حاد استفاده می‌شود، در حالی که آزمایش دیگری ممکن است بعد از تشخیص برای بررسی پیشرفت احتمالی بیماری، تشخیص عفونت مزمن و یا تعیین وضعیت حامل انجام شود.

جدول زیر خلاصه‌ای از مجموعه‌ای از آزمایش‌های معمول مورد استفاده برای تست اولیه است:

آزمایش	شرح	استفاده و نظرات
آنتی‌ژن سطح هپاتیت B یا (HBsAG)	تشخیص پروتئین موجود در سطح ویروس	بررسی، شناسایی و کمک به تشخیص عفونت‌های حاد و مزمن HBV؛ اولین نشانگر معمول هپاتیت B حاد است و اغلب افراد آلوده را قبل از اینکه علائم ظاهر شوند شناسایی می‌کند. در طول دوره بهبود در خون غیر قابل کشف است؛ روش اولیه شناسایی افرادی است که دارای عفونت مزمن هستند، از جمله "حامل HBV".
آنتی‌بادی سطح هپاتیت B یا (anti-HBs)	آنتی‌بادی تولید شده در پاسخ به آنتی‌ژن سطح HBV را تشخیص می‌دهد.	برای تشخیص ابتلای قبلی HBVاستفاده می‌شود؛ همچنین از واکسیناسیون موفقیت‌آمیز ایجاد می‌شود، بنابراین برای تعیین نیاز به واکسیناسیون استفاده می‌شود (اگر آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت وجود نداشته باشد) و یا تعیین اینکه آیا فرد از عفونت رهایی یافته است و مصون است (دوباره به عفونت مبتلا نمی‌شود).
مجموع هسته ضد هپاتیت B (ضد HBc، IgM و IgG)	هر دو آنتی‌بادی IgM و IgG را به آنتی‌ژن هسته ای هپاتیت B تشخیص می‌دهد.	برای کمک به تشخیص عفونت‌های حاد و مزمن HBV استفاده می‌شود. آنتی‌بادی IgM اولین آنتی‌بادی تولید شده پس از عفونت با HBV است. آنتی‌بادی IgG در پاسخ به آنتی‌ژن هسته بعدا در جریان عفونت تولید می شود و معمولا در تمام عمر ادامه می‌یابد.

جدول زیر خلاصه‌ای از تست‌هایی است که به‌عنوان آزمایش پیگیری بعد از آزمایش‌های اولیه که عفونت HBV را شناسایی می‌کند.

آزمایش	شرح	استفاده و نظرات
هسته ضد هپاتیت B (ضد HBc، IgM)	تنها آنتی‌بادی IgM را از آنتی‌ژن هسته‌ای هپاتیت B تشخیص می‌دهد.	برای تشخیص عفونت‌های حاد استفاده می‌شود؛ گاهی اوقات در عفونت مزمن نیز وجود دارد.
هپاتیت B آنتی‌ژن e یا (HBeAG)	پروتئین تولید شده و به خون منتقل می‌شود.	اغلب به‌عنوان نشانگر توانایی گسترش ویروس به افراد دیگر (عفونت) استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای نظارت بر اثربخشی درمان استفاده شود. با این‌حال، برخی از انواع (نژاد) HBV وجود دارد که آنتی‌ژن eرا ایجاد نمی‌کنند؛ این‌ها به‌ویژه در خاورمیانه و آسیا رایج هستند. در مناطقی که این نژادهای HBV شایع هستند، آزمایش HBeAg برای تعیین اینکه آیا ویروس به دیگران گسترش می‌یابد خیلی مفید نیست.
آنتی‌بادی e ضد هپاتیت B یا ( Anti-HBe)	آنتی‌بادی تولید شده توسط بدن را در پاسخ به آنتی‌ژن eهپاتیت B نشان می‌دهد	بررسی عفونت‌های حاد در افرادی که از عفونت حاد هپاتیت B رهایی می‌یابند؛ anti-HBe همراه با anti-HBc و anti-HBs وجود خواهد داشت.
DNA ویروسی هپاتیت B	هپاتیت B ماده ژنتیکی ویروسی را در خون تشخیص می‌دهد	آزمایش مثبت نشان می‌دهد که ویروس در بدن فرد چند برابر می‌شود و بیماری این فرد بسیار مسری است. این آزمایش اغلب برای نظارت بر اثربخشی درمان ضد ویروسی در افراد مبتلا به عفونت مزمن HBV استفاده می‌شود.
جهش‌های مقاوم به ویروس هپاتیت B	تشخیص جهش در ویروس خاص باعث عفونت فردی می‌شود که باعث مقاوم شدن ویروس به درمان می‌شود (مهارکننده‌های معکوس ترانسکریپتاز/ رونوشت‌بردار)	کمک می‌کند تا درمان مناسب را انتخاب کنید، به‌ویژه در افرادی که قبلا درمان شده‌اند و یا کسانی که به درمان پاسخ نمی‌دهند

در حالی‌که تست‌های توصیف شده در بالا برای HBV خاص است، دیگر آزمایش‌های کبدی مانند AST، ALT و گاما گلوتامیل ترانسفراز یا (GGT) ممکن است برای نظارت بر پیشرفت بیماری استفاده شود. در بعضی موارد، بیوپسی کبدی ممکن است برای ارزیابی میزان آسیب به کبد انجام شود.

آزمایشات هپاتیت B ممکن است در زمانی صورت بگیرد که فردی علائم و نشانه‌های مرتبط با هپاتیت حاد را تعیین کند که آیا آن‌ها به علت عفونت با ویروس HBV هستند یا خیر. برخی از این موارد عبارتند از:

• تب
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• تهوع، استفراغ
• درد شکمی
• ادرار تیره
• مدفوع کم‌رنگ
•  درد مفصل
• زردی

آزمایشات هپاتیت B ممکن است به‌صورت پیگیری انجام شود، در حالی که نتایج آزمایش‌های معمول مانند ALT و یا AST بالا می‌روند. گاهی اوقات اشکال حاد هپاتیت ممکن است به این طریق شناسایی شود، زیرا ممکن است فقط نشانه‌های خفیف را که ممکن است با آنفولانزا اشتباه گرفته شوند، ایجاد کنند. هپاتیت مزمن اغلب دارای علائم نیست و بیشتر در زمانی که نتایج آزمایش معمول غیر طبیعی است تشخیص داده می شود.

آزمایش آنتی‌ژن سطح هپاتیت B یا (HBsAg) زمانی که کسی به یکی از دسته‌های پرخطر هپاتیت B تعلق داشته باشد، به‌منظور غربالگری استفاده می‌شود. در سپتامبر 2008، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در (CDC) دستورالعمل‌های خود تجدید نظر کرد و به گروه‌های زیر آزمایش HBsAg را توصیه کرد:

• کارکنان بهداشتی و ایمنی عمومی
• افراد متولد شده در مناطقی از جهان که شیوع HbsAg بیش از 2٪ دارند (به‌عنوان مثال، بخش‌های بسیاری از آسیا و آفریقا)
• افرادی که در ایالات متحده متولد شده‌اند اما واکسینه نشده‌اند و والدینشان از یک منطقه با شیوع بیش از 8٪ HbsAg است.
• مردان همجنس‌گرا
• افراد دارای آنزیم‌های کبدی (ALT و AST) بدون علت شناخته شده
• افراد مبتلا به بیماری‌های خاص که نیاز به داروهای سرکوب‌گر سیستم ایمنی بدن دارند، مانند گیرنده‌های پیوند عضو
• زنان باردار
• افرادی که در تماس نزدیک با فرد مبتلا به HBV قرار دارند
• کسانی که مبتلا به HIV هستند

هنگامی که آزمایشات هپاتیت B برای نظارت بر افراد مبتلا به عفونت هپاتیت B مزمن استفاده می‌شود، این آزمایشات باید به‌صورت منظم انجام شوند. آنتی‌ژن سطح هپاتیت B یا (HBsAg) و آنتی‌ژن هپاتیت B یا (HBeAg) معمولا از هر 6 ماه تا یک سال اندازه‌گیری می‌شود، زیرا در بعضی افراد HBeAg (و کمتر شایع HBsAg) خود‌به‌خود از بین می‌رود. در کسانی که برای HBV مزمن درمان می‌شوند، می‌توان از آزمایش‌های HBeAg و HBV DNA برای تعیین موفقیت آمیز بودن درمان استفاده شود.

آزمایشات مربوط به هپاتیت B ممکن است به صورت جداگانه انجام شوند، اما اغلب به ترتیب با توجه به علت آزمایش، اغلب به‌صورت ترکیبی انجام می‌شوند. نتیجه آزمایش‌ها معمولا با هم بررسی می‌شوند. گاهی اوقات معنای یک نتیجه بستگی به نتیجه آزمایش دیگری دارد. با این‌حال، تمام آزمایشات برای همه افراد انجام نمی‌شود.

جدول زیر تفسیرهای احتمالی برخی از الگوهای مشترک نتایج را خلاصه می‌کند.

آزمایشات اولیه			آزمایشات پیگیری
آنتی‌ژن سطح هپاتیت B یا (HBsAG)	آنتی‌بادی سطح هپاتیت B یا (anti-HBs)	مجموع آنتی‌بادی‌های هسته‌ای هپاتیت B (IgM + IgG)	آنتی‌بادی هسته هپاتیت B (ضد HBc، IgM)	آنتی‌ژن e هپاتیت B یا (HBeAG)	آنتی‌بادی e هپاتیت B یا ( Anti-HBe)	HBV DNA	تفسیر احتمالی/ مراحل عفونت
منفی	منفی	منفی	انجام نشده	انجام نشده	انجام نشده	انجام نشده	عدم عفونت فعال یا عفونت قبلی ؛ نه ایمنی - ممکن است کاندید خوبی برای واکسن باشد؛ احتمالا در مرحله انکوباسیون
منفی	مثبت	منفی	انجام نشده	انجام نشده	انجام نشده	انجام نشده	ایمنی ناشی از واکسیناسیون
منفی	مثبت	مثبت	انجام نشده	انجام نشده	انجام نشده	انجام نشده	عفونت برطرف شد (بهبودی)، ویروس پاکسازی شد؛ ایمنی به علت عفونت طبیعی. با این‌حال، اگر سرکوب‌گر سیستم ایمنی استفاده شود، ویروس می‌تواند دوباره فعال شود.
مثبت	منفی	مثبت یا منفی	مثبت یا منفی	مثبت	منفی	تشخیص داده شده یا هیچکدام شناسایی نشده است	عفونت حاد، معمولا با علائم مسری همچنین می‌تواند با عفونت مزمن شعله‌ور شود
منفی	منفی	مثبت	مثبت	منفی*	مثبت	شناسایی نشده	عفونت حاد رفع می‌شود (بهبودی)
مثبت	منفی	مثبت	منفی	مثبت	منفی	شناسایی شده	معمولا یک عفونت مزمن فعال (احتمال آسیب کبدی) را نشان می‌دهد
مثبت	منفی	مثبت	منفی	منفی*	مثبت	شناسایی نشده یا سطح بسیار کمی شناسایی شده	عفونت مزمن، اما احتمال آسیب کبدی کم است - حالت حامل

توجه: برخی از انواع (نژادها) HBV وجود دارد که باعث ایجاد آنتی‌ژن eنمی‌شوند. در مناطقی که این نژادهای HBV معمول هستند (در خاورمیانه و آسیا)، آزمایش HBeAg خیلی مفید نیست. در این موارد، نتیجه HbeAg منفی لزوما به این معنی نیست که آنتی‌ژن وجود ندارد یا این فرد عفونی نیست. ممکن است این فرد با یک عارضه‌ای که آنتی‌ژن e را ایجاد می‌کند آلوده نباشد.

• نظارت بر درمان عفونت مزمن: اگر نتایج حاصل از آزمایش اولیه و پیگیری نشان دهد که فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن است، فرد ممکن است با دارو درمان شود و اثربخشی درمان با استفاده از آزمایش‌های آنتی‌ژن HBe و آنتی‌بادی و HBV DNA بررسی شود.
• اگر در حین درمان HBeAg منفی و HBe مثبت شود، نشان می‌دهد که درمان موثر است و پس از 6 تا 12 ماه درمان اضافی ممکن است قطع شود.
• HBV DNA میزان ویروس موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. نتیجه بالا معمولا بدان معنی است که ویروس فعالانه تکرار می‌شود و درمان موثر نیست. نتیجه کم یا نتیجه‌ی کمتر از حد پایین (یافت نشده) به این معنی است که ویروس وجود ندارد یا در تعداد کمتری وجود دارد که قابل شناسایی نیست که نشان دهنده موثر بودن درمان است.

حتی اگر نشانه‌ای نداشته باشید، عفونت HBV می‌تواند به کبد آسیب برساند و شما می‌توانید عفونت را به دیگران انتقال دهید. به‌همین دلیل اگر فکر می‌کنید که در معرض HBV قرار گرفته‌اید مهم است که آزمایش کنید.

بانک خون تمام خون‌های اهدایی را از نظر ویروس هپاتیت B یا (HBV DNA)، آنتی‌ژن سطح هپاتیت B یا (HbSAg) و آنتی‌بادی هسته‌ای هپاتیت B یا (anti-HBc) غربال می‌کند. اهداکنندگان از هر نتیجه مثبت تایید شده مطلع می‌شوند. افرادی که پس از اهدا در مورد آلودگی احتمالی ویروس هپاتیت B مطلع می‌شوند بلافاصله باید به ارائه کننده خدمات بهداشتی خود برای آزمایش بیشتر مراجعه کنند. درمانگر بهداشتی، آزمایش‌های اضافی را برای تشخیص درست و تعیین اینکه آیا درمان لازم است، انجام می‌دهد.

در صورت قرار گرفتن در معرض HBV، از طریق گرفتن عکس از ایمونوگلوبولین هپاتیت B یا (HBIG) ظرف 24 ساعت می‌توان از عفونت جلوگیری کرد.

آزمایشی برای تعیین نوع خاص (نژاد) ویروس هپاتیت B که باعث عفونت فرد می‌شود، وجود دارد که ژنوتیپ HBV نامیده می‌شود. با این‌حال، این تست در حال حاضر عمدتا در مراحل تحقیق و نه برای اهداف بالینی استفاده می‌شود.

هپاتیت D یا (HDV) ویروس دیگری است که می‌تواند موجب عفونت‌های کبدی شود، اما تنها در صورتی‌که هپاتیت B نیز وجود داشته باشد. فرد ممکن است همزمان با هر دو ویروس آلوده شود (یک عفونت مشترک) یا ابتدا با هپاتیت B آلوده شود و پس از آن با HDV (سوپر عفونت) آلوده می‌شود. در ایالات متحده، بروز HDV کم است. واکسنی برای HDV وجود ندارد، اما از آنجایی‌که تنها در حضور HBV باعث عفونت می‌شود، با واکسن HBV پیشگیری می‌شود.

خیر. پزشک شما تعیین می‌کند برای علائم و تاریخچه‌ی بیماری شما کدام آزمایش (ها) مناسب است.