تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه January 5, 2018.

تست های آزمایشگاهی که طی این هفته ها مورد استفاده قرار می گیرند، عمدتاً با هدف آمادگی برای تولد یک کودک سالم هستند. در زیر آزمایشاتی فهرست شده اند که ممکن است در سه ماهه سوم انجام گیرند. برخی از این آزمایشات ممکن است در اوایل دوره بارداری شما انجام شده باشند، اما ممکن است در این سه ماهه تکرار شوند. تعدادی از آزمایشات ممکن است برای برخی از بانوان پیشنهاد شوند در حالیکه بقیه فقط در موارد خاصی صورت می گیرند.

Accordion Title
آزمایشات
  • غربالگری ادرار برای پروتئین و یا ادرار

    در هر مراجعه پیش از تولد برای سه ماهه های اول، دوم و سوم، از خانم مورد نظر درخواست می گردد که یک نمونه ادرار را تحویل بدهد که معمولاً در مطب پزشک با استفاده از تست نوار کاغذی برای غربالگری وجود گلوکز (قند) و یا پروتئین مورد آزمایش قرار می گیرد. با وجود آنکه مقادیر کم قند و پروتئین در ادرار عموماً وجود دارند، مقادیر بالا می توانند مشکلی را نشان داده و نیاز به آزمایش بیشتر باشد.

    پروتئین

    مقادیر بالای پروتئین در ادرار یک علامت هشداردهنده است. ممکن است نشاندهنده آسیب یا بیماری کلیوی یا افزایش لحظه ای در اثر بعنوان مثال یک عفونت، دارو یا استرس احساسی یا فیزیکی باشد. نمونه هایی از آزمایشات بیشتر که ممکن است به منظور کمک به تعیین علت انجام گیرد شامل تست پروتئین 24 ساعته ادرار، تجزیه شیمیایی کامل ادرار یا کشت ادرار (جهت شناسایی هر گونه باکتری یا مخمر موجود) می باشند.

    چیزی که طی سه ماهه دوم و سوم اهمیت دارد، پره اکلمپسی است (گاهی اوقات توکسمی یا پرفشاری خون القا شده با بارداری نامیده می شود)، یک اختلال که با فشار خون بالا و مقادیر زیاد پروتئین در ادرار شناخته شده که تقریباً در 8% همه بارداری ها اتفاق می افتد. نشانه ها از قبیل تورم، افزایش وزن ناگهانی، سردرد و تغییرات در بینایی هستند. ریسک فاکتورها شامل اول بارداری، باردار بودن همزمان بیش از یک بچه، سن (نوجوانان و زنان بالای 40 سال)، آمریکایی های آفریقایی تبار و داشتن بیماری های زمینه ای مانند دیابت، پرفشاری خون یا بیماری کلیوی هستند. این عارضه میتواند منجر به کاهش هوا و تغذیه دریافتی کودک از طریق جفت شده و باعث کاهش وزن هنگام تولد یا سایر عوارض گردد. هرچند اگر این عارضه از طریق بررسی منظم فشار خون و سطوح پروتئین ادرار تشخیص داده شود، مشکلات سلامت مادر و کودک بعلت پره اکلمپسی قابل مدیریت هستند.

    قند

    مقدار بالای قند در ادرار ممکن است علامتی از دیابت تشخیص داده نشده بوده که از قبل مادر به آن مبتلا بوده یا دیابت بارداری، شکلی از دیابت که میتواند هنگام بارداری اتفاق بیفتد. آزمایش ادرار مثبت معمولاً با یک تست قند خون تأئیدی پیگیری شده که این نیز به صورت منظم طی سه ماهه دوم (بین هفته های 24 و 28 بارداری) به منظور غربالگری برای دیابت بارداری مورد استفاده قرار می گیرد.

  • کشت ادرار برای شناسایی باکتری ها در ادرار (ممکن است تکرار شود)

    سازمان های بسیاری از جمله کارگروه خدمات پیشگیرانه (USPSTF)، انجمن بیماری های عفونی آمریکا (IDSA)، آکادمی پزشکان خانواده (AAFP) و کالج متخصصین زنان و زایمان آمریکا (ACOG) توصیه می کنند که زنان باردار بین هفته های 12 و 16 بارداری یا اگر از آن دوره گذشته است، در اولین مراجعه برای ویزیت پیش از تولد، با استفاده از یک کشت ادرار برای باکتری های ادرار بدون نشانه غربالگری شوند (ACOG اولین مراجعه پیش از تولد و تکرار آن را در سه ماهه سوم توصیه می کند).

    باکتری های ادرار بدون نشانه زمانی تشخیص داده می شوند که مقادیر چشمگیر باکتری ها در کشت ادرار پیدا شوند اما بیمار ممکن است هیچ نشانه ای مرتبط با عفونت مجاری ادراری مانند درد یا نیاز فوری به دفع ادرار را تجربه نکند. این عارضه تقریباً در 2 تا 10 درصد بانوان باردار در آمریکا رخ داده و می تواند منجر به عفونت کلیه جدی تر همچنین افزایش خطر زایمان زودرس و کاهش وزن هنگام تولد شود. درمان با آنتی بیوتیک های مناسب توصیه می شود.

  • غربالگری گروه B استرپتوکوک

    گروه B استرپتوکوک (GBS) باکتری هایی هستند که بعنوان بخشی از فلور نرمال واژن و نواحی گوارشی حدود 25% زنان وجود دارند. این از گروه A استرپتوکوک شناخته شده تر که باعث گلودرد می گردد، متفاوت می باشد.

    GBS معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند، بجز در مواردی که هنگام زایمان در واژن وجود داشته باشد. در این مورد، می تواند برای عفونی کردن زهدان، مایع آمنیوتیک، دستگاه ادراری و هر شکافی که طی عمل سزارین ایجاد می شود، انتشار پیدا کند. در هنگام زایمان، هنگامی که بچه از کانال زایمان عبور می کند، باکتری ها ممکن است استنشاق یا بلعیده شوند.

    نوزادان آلوده ممکن است طی 6 ساعت پس از تولد یا در سن 2 ماهگی، نشانه هایی را نشان دهند. در صورت عدم درمان، بچه ممکن است مبتلا به سپتیک، سینه پهلو شده، دچار نقص شنوایی یا بینایی گشته و درجات مختلفی از ناتوانی های فیزیکی یا یادگیری را ایجاد کند.

    برای سنجش عالی خانم بارداری که کودک خود را در هنگام زایمان عفونی می کند، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه می کند که همه زنان باردار بین هفته های 35 و 37 بارداری، برای GBS غربالگری گردند. نمونه های نواحی وازن یا مقعدی مادر جمع آوری شده و طی 24 تا 48 ساعت آزمایشگاه می تواند مشخص کند که آیا باکتری های گروه B استرپتوکوک موجود هستند. اگر باکتری ها موجود بوده یا اگر بیمار پیش از تکمیل آزمایش زایمان نماید، توصیه می شود که طی زایمان آنتی بیوتیک هایی را به صورت تزریق درون وریدی دریافت نماید.

    ممکن است که در کل دوره بارداری باکتری های GBS به صورت متناوب موجود باشند (گاهی باشند گاهی نباشند). با توجه به این موضوع، آزمایش GBS در اوایل دوره بارداری در مشخص کردن اینکه آیا این باکتری ها در هنگام زایمان موجود خواهند بود مفید نبوده و خطر سرایت آن به کودک در هنگام زایمان وجود دارد. آزمایش فقط در آخر حاملگی، بین هفته های 35 و 37، مؤثر است. همینطور، اثبات نشده که درمان با آنتی بیوتیک های خوراکی پیش از زایمان در پیشگیری از عفونت های GBS مؤثر باشد.

  • شمارش کامل سلول های خون (ممکن است تکرار شود)

    شمارش کامل خون (CBC) نوعی آزمایش است که سلول های در گردش خون را ارزیابی می کند. خون از سه نوع سلول تشکیل شده که در مایعی با عنوان پلاسما غوطه ور هستند؛ سلول های قرمز (RBC)، سلول های سفید (WBC) و پلاکت ها (PLTs). برای شناسایی و پیشیگری از مشکلات، ممکن است پیش از بارداری، در آغاز بارداری (در صورت امکان) و یک یا چند مرتبه در طول بارداری، یک CBC صورت گیرد. به منظور جستجو برای تغییراتی که می توانند نشان دهنده یک مشکل سلامتی باشند، اولین نتایج پایه می توانند با مقادیر بعدی مورد مقایسه قرار گیرند.

    • سلول های قرمز خون حاوی هموگلوبین، پروتئینی هستند که رنگ قرمز آن را ایجاد می کنند. به اکسیژن موجود در ریه های شما متصل شده، آن را در سرتاسر بدن منتقل کرده و در سلول ها و بافت ها منتشر می کند. در زمان بارداری، هموگلوبین مادر باید برای تأمین نیازهای هر دوی جنین و خود او، به اندازه کافی اکسیژن منتقل نماید. اگر آن خانم دارای RBC و یا هموگلوبین کافی نباشد، گفته می شود که به کم خونی مبتلاست.

      بسیاری از زنان باردار درجاتی از کم خونی را تجربه می کنند. در حالیکه کم خونی ملایم می تواند احساس خستگی و ضعف ایجاد کند، موارد شدیدتر آن می تواند باعث شود که جنین برای حمایت از تکامل طبیعی، اکسیژن بسیار کمی دریافت نماید.

      همه بانوان در هنگام زایمان مقادیر کمی خون از دست می دهند. اگرچه به طور کلی مشکلزا نمی باشد، حتی مقدار کمی از اتلاف خون میتواند برای یک خانم مبتلا به کم خونی مضر باشد. ممکن است که پزشک برای سنجش اثر احتمالی اتلاف خون مورد انتظار بخواهد که سطح هموگلوبین موجود در خون یک زن باردار را بداند.

    • سلول های سفید خون از بدن در برابر عفونت ها حفاظت کرده و همچنین سایر عملکردهای ایمنی نیز دارند. ارزیابی WBC یک خانم در هنگام بارداری می تواند در شناسایی عفونت ها کمک کند بطوریکه پیش از ایجاد مشکلات قابل ملاحظه برای سلامت مادر و کودک، ممکن است درمان و برطرف گردند.
    • پلاکت ها، قطعات سلولی خاصی در خون هستند که در تشکیل لخته های خونی جهت توقف خونریزی کمک می کنند. زنانی که دارای تعداد پلاکت پائین می باشند یا دارای پلاکت هایی هستند که برای تشکیل لخته خون به درستی عمل نمی کنند، در معرض خونریزی تهدید کننده زندگی در هنگام زایمان می باشند. برای کمک به تعیین گزینه های درمانی اگر مشکل پلاکت شناسایی شود، آزمایشات تکمیلی ممکن است لازم شوند.
  • آزمایش هورمون تحریک کننده تیروئید اگر بیمار سابقه بیماری تیروئید دارد

    بارداری سبب تغییرات نرمال در عملکرد بسیاری از غدد درون ریز می گردد، اما اثری قابل ملاحظه بر غده تیروئید داشته که هورمون هایی مانند تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) را ایجاد کرده که برای تکامل سالم جنین بعلاوه مادر حیاتی می باشند.

    زنانی که دارای بیماری های تیروئید شناخته شده می باشند در صورت باردار شدن، نیاز به نظارت دقیق خواهند داشت. پزشک ممکن است در تمام دوره بارداری از آزمایشات هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) جهت نظارت بر عملکرد تیروئید استفاده کند. TSH توسط هیپوفیز، غده ای کوچک در مغز، در پاسخ به سطوح پائین T4 یا T3 تولید می شود. افزایش سطوخ TSH در زنانی که از جایگزین هورمون تیروئید استفاده می کنند به معنی نیاز برای افزایش دوز جایگزین هورمون آنها می باشد.

    برخی متخصصین با غربالگری زنان باردار طی سه ماهه اول (یا حتی پیش از بارداری) برای سطوح بالای TSH موافق هستند حتی اگر دارای پیشینه بیماری تیروئید نباشند. به این علت که درصد زیادی از بیماران ممکن است دارای یک اختلال زمینه ای تیروئید باشند که محتمل دانسته نشده و مسائلی را طی بارداری به وجود می آورد. هرچند، بیشتر دستورالعمل ها لزوم این را توصیه نمی کنند.

  • غربالگری آنتی بادی سلول های قرمز خون (RBC)

    گروه های خونی یکی از انواع A، B، AB یا O و Rh مثبت یا منفی هستند. یک خانم باردار باید از گروه خونی خود اطلاع داشته باشد. [جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، گروه بندی خون را ببینید.] این بدین علت است که اگر گروه های خونی مادر و کودک با یکدیگر متفاوت باشد یا اگر مادر دارای آنتی بادی (آنتی گلوبولین) هایی باشد که با آنتی ژن های (پروتئین یا فاکتورها) سلول های قرمز جنین واکنش میدهند، ممکن است هر دوی مادر و کودک او دچار مشکلاتی شوند. این منجر به یک وضعیت جدی با عنوان بیماری همولیتیک نوزاد (HDN) می گردد.

    شناخته شده ترین مثال، زمانی است یک خانم Rh منفی یک کودک Rh مثبت را باردار می شود. سیستم ایمنی بدن مادر می تواند یک آنتی بادی را تولید کند که به آنتی ژن های Rh مثبت بر سلول های قرمز خون جنین او می چسبد و آنها را برای تخریب هدفگیری می کند. با وجود اینکه نامحتمل است که اولین کودک Rh مثبت بیمار شود، آنتی بادی های تولید شده طی آن اولین بارداری بر کودکان Rh مثبت بعدی تأثیر خواهند گذاشت.

    برای کاهش چشمگیر احتمال تولید این آنتی بادی توسط یک مادر Rh منفی، ممکن است تقریباً در هفته 28 حاملگی، تزریق روتین گلوبولین ایمنی Rh (RhoGam) برای او تجویز شود. ممکن است درطول دوره باردای، اگر مادر تحت آمنیوسنتز، نمونه برداری از پرزهای کوریونی یا یک  آسیب شکمی قرار گرفته باشد و پس از زایمان، اگر بچه Rh مثبت باشد، تزریقات بیشتری نیاز گردند. پیش از هر تزریق، یک غربالگری آنتی بادی برای اطمینان از اینکه بیمار قبلاً آنتی بادی های Rh را نساخته باشد، انجام می گیرد.

    علاوه بر زنان Rh منفی که دارای یک بچه Rh مثبت بوده اند، هر خانمی که انتقال خون انجام داده یا در گذشته بارداری هایی داشته است، ممکن است آنتی بادی هایی را علیه فاکتورهای خونی بغیر از Rh تولید کند که می توانند پتانسیل آسیب به یک بچه متولد نشده را داشته باشند. غربالگری آنتی بادی طی سه ماهه اول مشخص می کند که آیا آنتی بادی های بالقوه مضر از قبل در خون مادر موجود بوده اند. اگر یک آنتی بادی مضر شناسایی شود، در صورت امکان پدر بچه نیز باید آزمایش شود برای دانستن اینکه آیا خون او دارای آنتی ژن هایی می باشد که با آنتی بادی مادر واکنش دهند. اگر واکنش دهد، پس جنین هم همینطور می باشد. اگر آنتی بادی بتواند با جنین واکنش دهد، پزشک باید سطح آنتی بادی مادر و جنین را در طول دوره بارداری نظارت کند. علائم نشاندهنده بیمار شدن جنین ممکن است درمان پیش از تولد (مانند انتقال خون درون زهدانی) یا زایمان زودرس را الزامی کنند.

    با وجود آنکه ناسازگاری Rh پیامدهای شدیدتری در بر دارد، یکی از شایعترین علل HDN در واقع ناسازگاری بین گروه های خونی ABO مادر و کودک و نه فاکتور Rh است. هرچند، غربالگری آنتی بادی RBC نمیتواند برای پیش بینی رخداد HDN مورد استفاده قرار گیرد زیرا آنتی بادی های بر علیه گروه های خونی ABO به صورت طبیعی تولید می شوند.

  • فیبرونکتین جنینی (fFN) اگر خانم باردار نشانه های زایمان زودرس را نشان می دهد

    اگر خانمی در هفته های 22 تا 35 بارداری بوده و نشانه های زایمان زودرس را داشته باشد، آژمایش فیبرونکتین جنینی (fFN) برای پیش بینی خطر زایمان زودرس انجام می شود. هدف بعدی، مداخله پزشکی برای پیشگیری از عوارض سلامتی بالقوه جدی یک کودک نارس می باشد.

    یک نمونه از مایع گردن رحم یا وازن برداشت شده و برای fFN، یک گلیکوپروتئین موجود در مرز بین کیسه آمنیوتیک و پوشش زهدان جمع آوری می شود. سطوح بالای آن می تواند بر اثر عواملی بغیر از خطر زایمان زودرس باشد؛ از اینرو، یک نتیجه مثبت fFN، پیش بینی کننده خوبی برای زایمان زودرس نمی باشد. هرچند، نتیجه منفی fFN قویاً نشانگر آن است که زایمان زودرس طی 7 تا 14 روز آینده رخ نخواهد داد. از آنجائیکه خطراتی همراه با درمان برای زایمان زودرس وجود دارند (که زودتر از زایمان زودرس ممکن است اتفاق بیفتند)، fFNمنفی می تواند بستری شدن و دارو درمانی های لازم را تقلیل دهد.

  • آمنیوسنتز اگر ریسک زایمان زودرس وجود داشته باشد

    آمنیوسنتز ممکن است پس از هفته 32 بارداری جهت کمک به سنجش درجه تکامل ریه برای بچه هایی که در معرض خطر زایمان زودرس هستند انجام گیرد.

    در این عمل، یک سوزن از طریق دیواره های شکمی و زهدان به درون کیسه با دیواره نازک مایعی وارد می شود که جنین در حال تکامل را احاطه می کند. مقدار کمی از مایع آمنیوتیک کشیده می شود. این مایع حاوی آلفا فیتوپروتئین (AFP) تولید شده توسط بچه و سلول های جنینی می باشد. سلول های جنینی را می توان برای ناهنجاری های کروموزومی یا ژنتیکی مورد آزمایش قرار داد. آزمایش ژنتیک ممکن است بر اساس سابقه خانوادگی (که تولد بچه دیگری با یک نقص هموگلوبینوپاتی می باشد) یا نتایج تست های غربالگری انجام شده بر والدین (مانند سیستیک فیبروزیس) انجام گیرد. برای انجام کامل آزمایش تقریباً دو هفته لازم می باشد.

    خطر ملایمی در آمینوسنتز وجود دارد که سوزن وارد شده در کیسه آمنیوتیک ممکن است بچه را سوراخ کند، باعث میزان کمی نشت در مایع آمنیوتیک شده، باعث عفونت شود و در مواری نادر سبب سقط جنین گردد.

اگر خانمی فعالیت های پرخطری داشته باشد که ممکن است عفونت های نظیر ایدز یا هپاتیت B را انتقال دهند، مانند رابطه جنسی محافظت نشده یا مصرف دارو به صورت تزریق درون وریدی، آزمایش مجدد این عفونت ها در سه ماه سوم توصیه می شود. همچنین توصیه می شود، و در پاره ای از موارد لازم است، که آزمایش برای بیماری های منتقل شونده از راه جنسی از قبیل سوزاک، عفونت کلامیدیا و سیفیلیس در سه ماهه سوم انجام شده یا تکرار شوند. (برای کسب اطلاعات بیشتر، بخش پیش از بارداری را ببینید.)

همچنین ممکن است آزمون بدون استرس (non stress test)، بر روی یک زن باردار انجام شود. این آزمایش غیرتهاجمی که پس از هفته 28 صورت می گیرد، بیشتر در بارداری های پرخطر یا زمانی که تولد بچه از موعد مقرر به تعویق افتاده است، برای پایش سلامت او و جستجو برای علایم آسیب مورد استفاده می گیرد. این آزمایش سرعت ضربان قلب جنین را که با حرکت او ارتباط دارد، اندازه گیری می کند.

زمانی که پزشک نگران این است که چگونه انقباضات بر سرعت ضربان قلب جنین تأثیر می گذارند، تست بدون استرس ممکن است با یک تست استرس انقباض دنبال شود. به زن باردار دارویی داده می شود که انقباضات ملایمی (استرس) را ایجاد می کند که پس از آن سرعت ضربان قلب جنین دوباره مورد نظارت قرار می گیرد.

مشاهده منابع

NOTE: This article is based on research that utilizes the sources cited here as well as the collective experience of the  Editorial Review Board. This article is periodically reviewed by the Editorial Board and may be updated as a result of the review. Any new sources cited will be added to the list and distinguished from the original sources used. To access online sources, copy and paste the URL into your browser.

(©2015) Stanford Children's Health. For Your Health. Available online at http://www.stanfordchildrens.org/en/health-topics?. Accessed October 2015.

(©January 2014) American College of Obstetricians and Gynecologists. Pregnancy, Frequently Asked Questions. Available online at http://www.acog.org/-/media/For-Patients/faq133.pdf?dmc=1&ts=20150917T1442554275. Accessed October 2015.

(September 27, 2010) Womenshealth.gov. Pregnancy, Prenatal Care and Tests. Available online at http://www.womenshealth.gov/pregnancy/you-are-pregnant/prenatal-care-tests.html. Accessed October 2015.

(June 29, 2015) American Academy of Pediatrics. Tests and Screenings during Pregnancy. Available online at https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/prenatal/Pages/Tests-During-Pregnancy.aspx. Accessed October 2015.

(March 2015) March Of Dimes. Prenatal Tests. Available online at http://www.marchofdimes.org/pregnancy/prenatal-tests.aspx. Accessed October 2015.

(©2015) American Pregnancy Association. Prenatal Testing. Available online at http://americanpregnancy.org/prenatal-testing/. Accessed October 2015.

(July 2008) U.S. Preventive Services Task Force. Asymptomatic Bacteriuria in Adults: Screening. Available online at http://www.uspreventiveservicestaskforce.org/Page/Document/UpdateSummaryFinal/asymptomatic-bacteriuria-in-adults-screening. Accessed October 2015.

(April 2012) National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Pregnancy and Thyroid Disease. Available online at http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/endocrine/pregnancy-and-thyroid-disease/Pages/fact-sheet.aspx. Accessed October 2015.

(September 2015) American College of Obstetricians and Gynecologists. Committee Opinion, Cell-free DNA Screening for Fetal Aneuploidy. Available online at http://www.acog.org/Resources-And-Publications/Committee-Opinions/Committee-on-Genetics/Cell-free-DNA-Screening-for-Fetal-Aneuploidy. Accessed October 2015.

For additional sources, see the overview article on Pregnancy.