برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید (RA)
Rheumatoid Factor (RF) فاکتور
روماتوئید (RF)
زمانی که شما درد مفصل و خستگی مفرط دارید که پزشک مشکوک به RA می شود
-
این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟
فاکتور روماتوئید (RF) در اصل برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید (RA) و برای کمک به تمایز RA از سایر اشکال آرتریت (التهاب مفاصل) یا بیماری های دیگری که باعث علائم مشابه می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
در حالیکه تشخیص RA بسیار متکی بر وضعیت بالینی است، برخی از علائم و نشانه ها، بویژه در اوایل بیماری، شاید وجود نداشته یا از الگوی شاخصی پیروی نکنند. بعلاوه، علائم و نشانه ها شاید همیشه بوضوح قابل شناسایی نباشند زیرا افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است انواع دیگری از اختلالات یا بیماری های بافت همبند مانند پدیده رینود، اسکلرودرما، اختلالات خودایمن تیروئید و لوپوس سیستمیک اریتماتوز را داشته و نشانه های این اختلالات را نیز نشان دهند. آزمایش RF یکی از ابزارهایی است که میتواند در صورت مشکوک شدن به RA برای کمک به تشخیص مورد استفاده قرار گیرد.
-
این آزمایش در چه زمانی درخواست داده میشود؟
زمانی که فرد علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید دارد، آزمایش RF ممکن است درخواست شود. نشانه ها ممکن است شامل درد، احساس گرما، تورم و سفتی مفاصل در صبح، برآمدگی های کوچک زیر پوست و اگر بیماری پیشرفت کرده باشد، کپسول های متورم در مفاصل و فقدان غضروف و استخوان در تصاویر اشعه ایکس دیده شود. اگر اولین آزمایش منفی بوده و نشانه ها تداوم داشته باشند، آزمایش RF ممکن است تکرار شود.
آزمایش آنتی بادی پپتید سیترولینه حلقوی (CCP) میتواند کمک به تشخیص RA در فردی کند که دارای التهاب مفاصل با نشانه هایی است که اشاره بر RA داشته ولی هنوز فاقد معیارهای کافی برای آن می باشند و ممکن است همراه با RF یا در صورت منفی بودن نتیجه RF درخواست شود.
آزمایش RF همچنین ممکن است همراه با سایر آزمایشات مرتبط با خودایمن مانند آنتی بادی ضدهسته ای (ANA) و سایر مارکرهای التهاب مانند پروتئین واکنشگر C (CRP) و نرخ رسوب اریتروسیت (ESR) همچنین شمارش کامل سلول های خون (CBC) برای ارزیابی سلول های خونی درخواست شود.
-
نتایج این آزمایش چگونه تفسیر میشود؟
آزمایش RF باید همراه با نشانه ها و سابقه بالینی یک فرد تفسیر شود.
در افرادی که نشانه و علائم بالینی آرتریت روماتوئید دارند، وجود غلظت های زیاد RF نشان میدهد که احتمالاً مبتلا به RA هستند. سطوح بالاتر RF عموماً مرتبط با شدت بالاتر بیماری و پیش آگاهی ضعیف تر است.
آزمایش RF منفی، وجود آرتریت روماتوئید را رد نمی کند. تقریباً 20% افراد مبتلا به RA سطوح بسیار پائین RF داشته یا هیچ RF قابل تشخیصی ندارند. در این موارد، یک آزمایش آنتی بادی CCP ممکن است مثبت بوده و برای تأئید RA مورد استفاده قرار گیرد.
نتایج مثبت آزمایش RF همچنین ممکن است در 1 تا 5% افراد سالم و در برخی از افراد مبتلا به بیماری هایی مانند: سندرم شوگرن، اسکلرودرما، لوپوس سیستمیک اریتماتوز (لوپوس)، سارکویدوزیس، اندوکاردیت، سل، سیفلیس، HIV/AIDS، هپاتیت، منونوکلئوز عفونی، سرطان هایی مانند لوسمی و مالتیپل میلوما، عفونت انگلی یا بیماری کبد، ریه یا کلیه دیده شوند. آزمایش RF برای تشخیص یا نظارت بر این انواع دیگر بیماری ها مورد استفاده قرار نمی گیرد.
-
آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟
معیارهای طبقه بندی آرتریت روماتوئید کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) در سال 2010، آزمایش آنتی بادی پپتید سیترولینه حلقوی (CCP) همراه با RF را بعنوان بخشی از معیارهای خود برای تشخیص آرتریت روماتوئید گنجانده است. بر اساس ACR، آنتی بادی های CCP ممکن است در حدود 50 تا 60 درصد افرادی که در مراحل اولیه آرتریت روماتوئید هستند، 3 تا 6 ماه پس از آغاز نشانه ها شناسایی شود. شناسایی اولیه و تشخیص RA به پزشکان اجازه می دهد تا درمان جدی این بیماری را آغاز کرده و عوارض همراه با آن و آسیب بافتی را به حداقل برسانند.
-
آیا لازم است که همه آزمایش RF را انجام دهند؟
آزمایش RF به صورت روتین درخواست نشده و برای غربالگری روتین افراد بدون نشانه مفید نمی باشد. اغلب مردم هرگز نیاز به انجام آزمایش RF پیدا نمی کنند.
-
آیا آزمایش RF در مطب پزشک قابل انجام است؟این آزمایش در مطب پزشک می تواند انجام شود، اما در بیشتر موارد به آزمایشگاه فرستاده می شود.