تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه September 7, 2017.
سپسیس چیست؟

سپسیس واکنش التهابی سیستمیک بدن به عفونت باکتریایی است. سپسیس جدی، طاقت‌فرسا و گاهی تهدیدکننده حیات است. عفونت ممکن است در یک محل از بدن شروع شود و سپس به خون (باکتریایی) و احتمالا به سایر نواحی گسترش یابد. به‌عنوان مثال، عفونت مجاری ادراری ممکن است از مثانه و یا کلیه‌ها به خون گسترش یابد و سپس در سراسر بدن حمل می‌شود و سایر اعضای بدن را آلوده کند.

اصطلاح سپتیسمی گاهی برای توصیف این وضعیت استفاده می‌شود. در حالی‌که واژه سپتیسمی به وجود ارگانیسم‌های بیماری‌زا مانند باکتری‌ها در جریان خون اشاره دارد، سپسیس بر پاسخ غلط بدن به عفونت اشاره دارد.

به طور معمول، سیستم ایمنی بدن انسان یک تهدید خاص مانند باکتری‌ها را هدف قرار می‌دهد و پاسخ آن را به ناحیه آلوده محدود می‌کند. در سپسیس، بدن پاسخ کلی التهابی را آغاز می‌کند که موجب افزایش یا کاهش قابل‌توجهی در درجه حرارت بدن، افزایش ضربان قلب و تنفس و کاهش فشار خون شود. اگر با موفقیت درمان نشود، سپسیس می‌تواند به سپسیس شدید پیشرفت کند.

همانطور که بیماری به سپسیس شدید پیشرفت می‌کند، مقدار اکسیژنی که به بافت‌ها و اندام‌ها منتقل می‌شود، کاهش می‌یابد، لخته‌های خون در مویرگ‌ها شکل می‌گیرند، و مایعات از خون به بافت‌ها نشت می‌کنند که باعث ایجاد مایع در ریه‌ها و کاهش عملکرد تنفسی می‌شود. به‌طور کلی تعادل اسید - باز بدن و گردش خون مختل می‌شود، مواد زائد شروع به تجمع می‌کنند، بافت‌ها آسیب می‌بینند و اندام‌هایی مانند ریه‌ها، کلیه‌ها و کبد شروع به تخریب می‌کنند. در مرحله آخر سپسیس، شوک سپتیک، ممکن است نارسایی چندگانه (MOF) و فشار خون پایین که مقاوم به درمان باشد وجود داشته باشد.

گرچه سپسیس در بیماران بستری اتفاق می‌افتد، در اکثر افرادی که واکنش نشان می‌دهند این اتفاق در خارج از بیمارستان رخ می‌دهد و ممکن است در اتاق اورژانس بیمارستان مورد مراقبت قرار گیرند. با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، حدود 70٪ افراد مبتلا به سپسیس در خارج از بیمارستان به‌تازگی از خدمات بهداشتی استفاده کرده‌اند و یا بیماری مزمن دارند که نیاز به مراقبت های پزشکی فراوانی دارد. این بیماری در نوزادان و اطفال و در سالمندان بیشتر شایع است. افرادی که در معرض خطر سپسیس قرار دارند، شامل افرادی با تروما (به‌عنوان مثال بعد از عمل جراحی)، کسانی که دارای وسایل پزشکی تهاجمی هستند مانند کاتتر، بیماران مبتلا به بیماری مزمن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف (نقص سیستم ایمنی).
 

 سپسیس یک مشکل عمده سلامت است. در ایالات متحده، مرگ‌و میر ناشی از سپسیس از 25-50٪ است. ارقام قابل مقایسه برای سایر نقاط جهان، از جمله اروپا و آمریکای جنوبی گزارش شده است.

Accordion عنوان
درباره سپسیس
  • علائم و نشانه‌ها

    نشانه و علائم وابسته به سپسیس که شخص تجربه می‌کند به اندام تحت تأثیر، شدت بیماری و وضعیت سلامت عمومی فرد وابسته است. علائم ممکن است غیراختصاصی باشند و در بسیاری از جوانان و سالخوردگان ممکن است معمول نباشد. سایر بیماری‌ها ممکن است علائم مشابهی ایجاد کند. مهم است که به‌سرعت بین سپسیس و بیماری‌های دیگر تمایز پیدا کنید، چرا که متفاوت درمان می‌شوند.

     علائم و نشانه‌های سپسیس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

    • تب، لرز
    • پوست چرب یا مرطوب
    • ناراحتی یا درد شدید
    • تنفس سریع
    • ضربان سریع قلب
    • سردرگمی یا موقعیت‌ناآگاهی

     علائم و نشانه‌های دیگر ممکن است نشان‌دهنده پیشرفت به عفونت‌های شدید به‌همراه تخریب اندام‌ها باشد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

    • تکرر ادرار (اختلال عملکرد کلیه)
    • درد شکم
    • تهوع و استفراغ
    • تنفس دشوار، سرفه
    • درد قفسه سینه (عملکرد غیرطبیعی قلب)
    • درد سینه یا لگن
    • پوست لکه‌دار (پوستی که با سایه‌های مختلف رنگی خال‌خالی و لکه‌دار است)

     علائم و نشانه‌های شوک سپتیک ممکن است شامل موارد ذکر شده در بالا به همراه کاهش شدید فشار خون باشد.

  • آزمایشات

    تشخیص سپسیس می‌تواند دشوار باشد. معیارهای تشخیص شامل درجه حرارت بالا یا پایین بدن، سرعت ضربان قلب و میزان تنفس، به‌علاوه عفونت احتمالی یا شناخته شده است.

    هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند سپسیس را شناسایی کند. متخصصان بهداشت و درمان معمولا ترکیبی از آزمایش‌ها را برای تشخیص سپسیس، تمایز آن از بیماری‌های دیگر، تشخیص التهاب مرتبط با سپسیس، و ارزیابی و نظارت بر عملکرد اندام‌های بیمار، اکسیژن خون و تعادل اسید - باز را انجام می‌دهند.

     آزمایش‌های آزمایشگاهی
    برخی از آزمایش‌هایی که ممکن است برای تشخیص سپسیس و شناسایی عفونت انجام شود عبارتند از:

    • پروکالکتونین- ممکن است در رابطه با ارزیابی‌های بالینی و سایر آزمایش‌ها برای تعیین خطر که بیماران به‌شدت بیمار سپسیس، یا خطر ابتلا به سپسیس شدید، شوک سپتیک و خطر مرگ‌و‌میر استفاده شود. این آزمایش می‌تواند به تمایز سپسیس از بیماری‌های دیگر که موجب علائم مشابهی می‌شود و به درمان کمک کند. در حالی‌که شخص به سپسیس مبتلا می‌شود سطح پروکلسیتونین در خون به سرعت و به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
    • رنگ‌آمیزی گرم و کشت - این آزمایش‌ها در ارتباط با یکدیگر انجام می‌شود. کشت‌ها باکتری‌هایی را که ممکن است در یک نمونه از محل عفونت مشکوک گرفته شده، رشد دهند، بنابراین می‌توان آنها را دقیقا شناسایی کرد و حساسیت آنها به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف تعیین می‌شود. رنگ‌آمیزی گرم برای تشخیص حضور و شناسایی نوع کلی باکتری‌ها استفاده می‌شود. رنگ‌آمیزی گرم ممکن است نسبتا سریع انجام شود اما قطعی نیست - تنها نتایج احتمالی را ارائه می‌دهد.
    • کشت خون - یک نوع از کشت مورد استفاده برای تشخیص باکتری در خون و ارزیابی حساسیت به آنتی‌بیوتیک‌ها
    • تجزیه شیمیایی ادرار و کشت ادرار - شناسایی منبع عفونت که آیا عفونت مجاری ادراری است  
    • آنالیز مایع مغز و اعصاب (CSF)، از جمله کشت ممکن است گاهی اوقات انجام شود، اگر گمان بر این باشد که شخص به عفونت سیستم عصبی مرکزی (مننژیت یا انسفالیت) مبتلا است.
    • کشت خلط - برای کمک به تشخیص پنومونی باکتریایی
    • کشت‌ مایعات دیگر بدن ممکن است در صورت نیاز به شناسایی منبع و نوع عفونت انجام شود.

     برخی از آزمایشات غیراختصاصی که ممکن است انجام شود عبارتند از:

    سایر آزمایش‌ها نیز ممکن است در صورت نیاز به ارزیابی وضعیت سلامتی یا شناسایی یا رد عوارض یا سایر شرایط مانند تروپونین برای تشخیص حمله قلبی انجام شود.

     آزمایشات غیرآزمایشگاهی
    این آزمایش‌ها ممکن است برای ارزیابی سلامت اندام‌ها، تشخیص عوارض و کمک به تشخیص عفونت تجویز شود:

    • ECG - ارزیابی ریتم قلب یا آسیب
    • اشعه ایکس
    • سی‌تی‌اسکن
    • MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
    • سونوگرافی

    برای اطلاعات بیشتر در مورد مطالعات تصویربرداری، به وب‌سایت RadiologyInfo.org مراجعه کنید.

  • درمان

    سپسیس می‌تواند عواقب شدید بالینی (شیوع بیماری) داشته باشد و میزان مرگ‌و میر بالا (مرگ‌و میر) را بالا ببرد. درمان موفقیت‌آمیز سپسیس به تشخیص زودرس و شناسایی علت باکتری خاص بستگی دارد. این امر می‌تواند با این واقعیت پیچیده شود که افراد مبتلا به سپسیس اغلب دارای نشانه‌هایی هستند که مخصوص سپسیس نیستند.

    مهم است که درمان زود آغاز شود و مراقب شخص آسیب‌دیده باشید. درمان ممکن است در اتاق اورژانس بیمارستان آغاز شود (ER) و بیمار اغلب در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) تحت نظارت قرار می‌گیرد.

    درمان بر رفع عفونت، ثبات فشار خون و تامین اکسیژن بدن، بازگرداندن تعادل اسید- باز و حمایت از عملکرد بدن متمرکز شده است.

    آنتی‌بیوتیک‌های طیف‌گسترده معمولا به صورت داخل‌وریدی تزریق می‌شوند (IV). درمان دارویی ممکن است به یک درمان هدفمندتر تبدیل شود و یک نوع خاصی از باکتری‌ها باعث شناسایی سپسیس می‌شود و آزمایش حساسیت آنتی‌بیوتیکی انجام می‌شود.

    مایع IV برای کمک به بهبود و تثبیت فشار خون داده می‌شود. گاهی اوقات داروهایی برای انقباض رگ‌های خونی و افزایش فشار خون تجویز می‌شوند.

    اکسیژن اضافی ممکن است ضروری باشد، و در برخی افراد برای کمک به تنفس یک فنر مکانیکی قرار داده می‌شود.

    هنگامی که اندام‌ها شروع به تخریب می‌کنند سایر حمایت‌های ارگان مانند دیالیز کلیه گاهی ضروری است.

    گاهی اعمال جراحی برای حذف دستگاه‌های پزشکی مانند کاتترهایی که ممکن است منبع عفونت، تخلیه آبسه‌ها یا مایعات، حذف و یا تعمیر بافت آسیب‌دیده و جلوگیری از انسداد لازم است.

مشاهده منابع

نکته: این مقاله براساس تحقیقاتی است که از منابع ذکر شده در اینجا و همچنین تجربیات جمعی آزمایش‌های آزمایشگاه تحقیقاتی استفاده می‌کند. این مقاله به‌صورت دوره‌ای توسط هیئت بازبینی مطالب بررسی می‌شود و ممکن است در نتیجه بررسی به روز شود. هر منبع جدیدی که ذکر شد، به لیست اضافه می‌شود و از منابع اصلی استفاده شده متمایز می‌شود. برای دسترسی به منابع آنلاین، URL را به مرورگر خود کپی و جایگذاری کنید.

منابع مورد استفاده در این مطلب

(Reviewed August 23, 2016) U.S. Centers for Disease Control and Prevention. Sepsis Basic Information and Patient Resources. Available online at http://www.cdc.gov/sepsis/basic/. Accessed March 2017.

Surviving Sepsis Campaign: International Guidelines for Management of Sepsis and Septic Shock: 2016. Critical Care Medicine March 2017, Volume 45, Issue 3, Pp. 486–552. Available online at http://journals.lww.com/ccmjournal/Fulltext/2017/03000/Surviving_Sepsis_Campaign___International.15.aspx. Accessed March 2017.

(Updated March 18, 2016) Cunha B. Bacterial Sepsis. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/234587-overview. Accessed March 2017.

(Updated: May 17, 2016) Kalil A. Septic Shock. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/168402-overview. Accessed March 2017.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Cunha, B. (Updated 2010 July 15). Sepsis, Bacterial. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/234587-overview. Accessed September 2010.

(Updated 2010 April 6). Sepsis Fact Sheet. National Institute of General Medical Sciences [On-line information]. Available online at http://www.nigms.nih.gov/Publications/factsheet_sepsis.htm. Accessed September 2010.

Mayo Clinic Staff (2009 July 24). Sepsis. MayoClinic.com [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/print/sepsis/DS01004/METHOD=print&DSECTION=all. Accessed September 2010.

Al-Khafaji, A. et. al. (Updated 2010 January 29). Multisystem Organ Failure of Sepsis. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/169640-overview. Accessed September 2010.

Bang, E. and Doty, C. (2009 February 3). Sepsis Treatment in the Emergency Department: An Evidence-Based Review. Medscape CME From Medscape Emergency Medicine [On-line information]. Available online at http://cme.medscape.com/viewarticle/587247. Accessed September 2010.

Santhanam, S. and Tolan, R. (Updated 2010 September 9). Sepsis. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/972559-overview. Accessed September 2010.

Vorvick, L. (Updated 2008 September 28). MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000666.htm. Accessed September 2010.

Sepsis and Septic Shock. The Merck Manual of Medical Information – Second Home Edition [On-line information]. Available online at http://www.merck.com/mmhe/print/sec17/ch191/ch191c.html. Accessed September 2010.

Brauser, D. (2010 January 25). Surviving Sepsis Campaign Linked to Decreased Hospital Mortality. Medscape Medical News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/715749. Accessed September 2010.

Reed, K. et. al. (Update 2010 March 8) Intra-abdominal Sepsis. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/180234-overview. Accessed September 2010.

Filbin, M. (Updated 2010 August 12). Shock, Septic. eMedicine [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/786058-overview. Accessed September 2010.

Lehman, C. (Updated 2009 August). Sepsis in Newborns - Neonatal Sepsis. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/Neonatalsepsis.php. Accessed September 2010.

Hirsch, L. (Reviewed 2008 July). Sepsis. KidsHealth from Nemours [On-line information]. Available online at http://kidshealth.org/parent/pregnancy_newborn/medical_problems/sepsis.php. Accessed September 2010.

Rauch, D. (Updated 2009 June 1). Neonatal Sepsis. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/007303.htm. Accessed September 2010.

(April 29, 2010) Jin M, Khan A. Procalcitonin: Uses in the Clinical Laboratory for the Diagnosis of Sepsis. Laboratory Medicine. 2010;41(3):173-177. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/720621. Accessed October 2010.

Dellinger RP, Levy MM, Carlet JM, et. al. Surviving Sepsis Campaign: International guidelines for management of severe sepsis and septic shock: 2008 [published correction appears in Crit Care Med 2008; 36:1394-1396]. Crit Care Med 2008; 36:296-327. PDF available for download at http://www.survivingsepsis.com/system/files/images/SCC_reprint.pdf. Accessed December 2010.

Anderson-Berry, A. Neonatal Sepsis. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/978352-overview. Accessed May 20, 2013.

Cunha, B. Bacterial Sepsis. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/234587-overview. Accessed May 20, 2013.

Kalil, A. Septic Shock. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/168402-overview. Accessed May 21, 2014.

MedlinePlus. Sepsis. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/sepsis.php. Accessed May 21, 2014.

Mayo Clinic. Sepsis. Available online at http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sepsis/basics/definition/CON-20031900. Accessed May 22, 2014.

Surviving Sepsis Guidelines 2013 – Review & Update. Available online at http://pulmccm.org/main/2013/review-articles/surviving-sepsis-guidelines-2013-review-update/. Accessed May 20, 2014.

Fischbach, F.T. (2004). A Manual of Laboratory & Diagnostic Tests. 7th Edition., Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia.