اسامی دیگر
CBC
Hemogram
CBC with Differential
اسم متعارف
Complete Blood Count
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه July 11, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

تعیین وضعیت سلامت عمومی بدن، بررسی، تشخیص و کنترل هر یک از انواع بیماری یا شرایطی مانند کم‌خونی، عفونت، التهاب اختلالات خونی یا سرطان که بر گلبول‌های خون تاثیر می‌گذارد.

زمان انجام آزمایش؟

 به‌عنوان بخشی از روال عادی یک معاینه پزشکی؛ هنگام مشاهده نشانه‌ها و علائمی که ممکن است به شرایطی که روی گلبول‌های خونی تاثیر می‌گذارند، مربوط باشد؛ انجام آن در فواصل منظم برای کنترل درمان یا هنگام انجام درمانی که بر گلبول‌های خون تاثیر می‌گذارد.

نمونه مورد نیاز

نمونه‌خون از رگی در بازو، نوک انگشت یا در نوزادان از طریق پاشنه پا جمع آوری می‌شود.

آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

انجام این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی ندارد.

هدف از آزمایش؟

آزمایش کامل خون یا CBC آزمایشی است که به ارزیابی سلول‌های خونی می‌پردازد. خون شامل سه نوع سلول است که در مایعی به نام پلاسما شناور هستند: گلبول‌های سفید خون (WBCs)، گلبول‌های قرمز خون (RBCs) و پلاکت‌ها (PLTs). این سلول‌ها ابتدا در مغز استخوان تولید می‌شوند و سپس در شرایط طبیعی به جریان خون وارد می‌شوند.

این آزمایش با دستگاهی خودکار که به اندازه‌گیری پارامترهای متنوعی از جمله شمارش سلول‌های موجود در نمونه‌خون می‌پردازد، انجام می‌شود. نتایج CBC نه تنها می‌تواند اطلاعاتی درباره تعداد سلول‌ها در اختیار بگذارد، بلکه می‌تواند خصوصیات فیزیکی برخی از سلول‌ها را نیز نشان دهد. یک آزمایش CBC استاندارد شامل موارد زیر است:

ناهنجاری مشخص در یک یا چند نمونه‌خون می‌تواند نشانه‌ای دال بر وجود اشکال باشد. معمولا از آزمایشات دیگری برای کمک به تشخیص علت ناهنجاری استفاده می‌شود. اغلب نیاز به تایید بصری، به‌وسیله بررسی میکروسکوپی لام خون است. یک آزمایشگر ماهر می‌تواند به ارزیابی ظاهری و ویژگی‌های فیزیکی سلول‌های خونی از جمله اندازه، شکل، رنگ و هر ناهنجاری که ممکن است وجود داشته باشد، بپردازد. تمامی اطلاعات در گزارشی قید می‌گردد و این اطلاعات نشانه‌های دیگری در اختیار پزشک می‌گذارد تا با استفاده از آن‌ها بتواند علت ناهنجاری نتایج آزمایش CBC را بیابد.

سه نوع سلولی که توسط آزمایش CBC ارزیابی می‌شوند عبارتند از:

گلبول‌های سفید خون
گلبول‌های سفید خون که با نام لوکوسیت نیز شناخته می‌شوند، از پنج گروه مجزا که بدن برای حفظ سلامتی و مقابله با عفونت‌ها یا هر آسیب دیگری از آن‌ها استفاده می‌کند، تشکیل شده‌اند. این پنج گروه عبارتند از: نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، بازوفیل‌ها، ائوزینوفیل‌ها و مونوسیت‌ها. آن‌ها با تعداد نسبتا ثابتی در خون وجود دارند اما می‌توانند موقتا بسته به آنچه در بدن اتفاق می‌افتد، بالا و پایین شوند. برای مثال وجود عفونت در بدن، می‌تواند باعث افزایش تعداد نوتروفیل‌ها برای مقابله با عفونت باکتریایی شود. آلرژی‌ها می‌توانند باعث افزایش ائوزوفیل‌ها شوند و افزایش تعداد لنفوسیت‌ها می‌تواند حاکی از وجود عفونت ویروسی باشد. در برخی بیماری‌ها مانند لوسمی، گلبول‌های سفید ناهنجار (بالغ یا نابالغ) به‌سرعت تکثیر می‌شوند و در نتیجه تعداد WBC افزایش می‌یابد.

گلبول‌های قرمز خون

گلبول‌های قرمز خون که اریتروسیت‌ها نیز نامیده می‌شوند، در مغز استخوان تولید و هنگامی که بالغ شوند، به جریان خون وارد می‌شوند. آن‌ها حاوی هموگلوبین هستند، پروتئینی که وظیفه اکسیژن‌رسانی به اعضا و بافت‌های بدن را دارد. معمولا طول عمر یک گلبول قرمز، صد و بیست روز است؛ بنابراین مغز استخوان باید به‌طور مداوم گلبول‌های قرمز جدید تولید کند تا جایگزین گلبول‌های قرمز قدیمی و متلاشی شده یا از دست رفته در اثر خونریزی شود. بعضی عوارض بر تولید گلبول‌های قرمز جدید و یا طول عمر آن‌ها اثر می‌گذارد و در اثر بعضی حوادث یا بیماری‌ها نیز خونریزی شدید رخ می‌دهد.

در آزمایش CBC تعداد گلبول‌های قرمز و میزان هموگلوبین موجود در آن‌ها، درصد گلبول‌های قرمز (هماتوکریت) در خون و نرمال بودن گروه گلبول‌های قرمز مشخص می‌شود. گلبول‌های قرمز معمولا از نظر شکل و اندازه یک‌دست هستند و کمترین تنوع را دارند. اما در اثر مشکلاتی مانند کمبود ویتامین B12، کمبود فولات، فقر آهن و ابتلا به عارضه‌های دیگر تغییر می‌کنند. اگر غلظت گلبول‌های قرمز و یا میزان هموگلوبین موجود در آن کمتر از حد طبیعی باشد، فرد دچار آنمی (کم‌خونی) است و علائمی مانند ضعف و خستگی دارد. به‌ندرت پیش می‌آید که تعداد گلبول‌های قرمز بیشتر از حد طبیعی (غلظت خون بالا یا اریتروسیتوز) باشد. در موارد حاد جریان خون در سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌های کوچک مختل می‌شود.

پلاکت‌ها

پلاکت‌های خون یا ترومبوسیت‌ها، قطعات سلولی خاصی هستند که نقش مهمی در لخته شدن خون ایفا می‌کنند. فردی که به میزان کافی پلاکت ندارد، می‌تواند بیشتر در معرض خطر خونریزی بیش از حد و کبودی قرار بگیرد. افزایش تعداد پلاکت‌ها یا عدم عملکرد صحیح آن‌ها می‌تواند منجر به لخته شدن بیش از حد شود. آزمایش CBC تعداد و اندازه پلاکت‌ها را می‌سنجد.

Accordion عنوان
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    آزمایش CBC یا آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی اغلب به‌عنوان آزمایش غربالگری گسترده برای تعیین سطح سلامت عمومی فرد به‌کار می‌رود. این آزمایش در موارد زیر کاربرد دارد:
     

    • بررسی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها
    • کمک به تشخیص بیماری‌های متعددی از قبیل کم‌خونی، عفونت، تورم، اختلال خونریزی یا لوسمی
    • کنترل بیماری یا اثربخشی درمان بعد از تشخیص
    • کنترل درمان‌های موثر بر سلول‌های خونی مانند شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی

    آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی، مجموعه آزمایشی است که به ارزیابی سه نوع سلول موجود در خون می‌پردازد. یک CBC شامل موارد زیر است:

    • ارزیابی گلبول‌های سفید خون که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند و به مقابله با عفونت و سرطان می‌پردازند و همچنین نقش مهمی در آلرژی‌ها و التهاب بازی می‌کنند.
       
      • شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) شمارش کامل گلبول‌های سفید خون در نمونه فرد است.
      • شمارش افتراقی گلبول‌های سفید خون که ممکن است بخشی از آزمایش CBC باشد یا نباشد، به تشخیص و شمارش تعداد انواع مختلف گلبول‌های سفید موجود در خون می‌پردازد.
      • انواع گلبول‌های سفید خون عبارتند از: نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، مونوسیت‌ها، ائوزینوفیل‌ها و بازوفیل‌ها
         
    • ارزیابی گلبول‌های قرمز خون که وظیفه حمل اکسیژن در سرتاسر بدن را دارند:

       

      • شمارش گلبول‌های قرمز خون (RBC) شمارش تعداد گلبول‌های قرمز خون در نمونه فرد است.
      • هموگلوبین مقدار کلی پروتئین حمل کننده اکسیژن در خون را که عموما تعداد گلبول‌های قرمز در خون را انعکاس می‌دهد، می‌سنجد.
      • هماتوکریت درصد حجم کل سلول‌های خون که شامل گلبول‌های قرمز است را می‌سنجد.
      • شاخص گلبول‌های قرمز خون، ارزیابی است که اطلاعاتی در زمینه ویژگی‌های فیزیکی گلبول‌های قرمز فراهم می‌کند:
        • حجم متوسط گلبول‌های قرمز خون (MCV) که به سنجش اندازه متوسط یک گلبول قرمز خون می‌پردازد.
        • میزان متوسط هموگلوبین (MCH) که به میزان متوسط هموگلوبین در هر سلول اشاره دارد.
        • غلظت متوسط هموگلوبین (MCHC) که غلظت متوسط هموگلوبین در هر سلول را می‌سنجد.
        • پهنای گلبول قرمز در منحنی (RDW) که به ارزیابی ناپایداری گلبول‌های قرمز خون می‌پردازد.

       

      • آزمایش CBC ممکن است شامل شمارش رتیکولوسیت نیز باشد که به شمارش یا درصد دقیق گلبول‌های قرمز نابالغ خون می‌پردازد.
    • ارزیابی پلاکت‌ها، قطعات سلولی که نقش حیاتی در لخته خون نرمال دارند:

     

    • آزمایش شمارش پلاکت، سنجش مقدار پلاکت‌های موجود در نمونه‌خون فرد است.
    • حجم متوسط پلاکت (MPV) که میانگین پلاکت‌ها را در خون اندازه‌گیری می‌کند، ممکن است در یک آزمایش CBC قید گردد.
    • گستره توزیع پلاکت‌ها (PDW) که اندازه متوسط پلاکت‌ها را ارزیابی می‌کند، نیز می‌تواند در CBC گزارش شود.
  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    CBC یکی از تست‌های رایج آزمایشگاهی است. بسیاری این آزمایش را هنگام بررسی سلامت عمومی خود انجام می‌دهند. چنانچه فردی سالم باشد و نتیجه آزمایش‌های او در محدوده طبیعی باشد، تا زمان تغییر وضعیت سلامتی خود یا تا زمانی که پزشک انجام دوباره آن را ضروری نداند، نیاز به انجام تست CBC دیگری ندارد.

    این آزمایش هنگامی که فرد علائم و نشانه‌هایی دارد که ممکن است مربوط به بیماری‌های اثرگذار بر سلول‌های خونی باشد، انجام شود.
    پزشک هنگام مشاهده علائم و نشانههایی همچون خستگی، ضعف، التهاب، کبودی یا خونریزی برای کمک به تشخیص علت و تعیین شدت آن، دستور انجام CBC را می‌دهد.

    اغلب آزمایش CBC برای کنترل شرایط بیمارانی که مبتلا به یکی از بیماری‌های تاثیر گذار بر سلول‌های خونی هستند و کنترل اثربخشی درمان فردی که تحت درمان مربوط به یکی از اختلالات خونی است، به‌صورت منظم انجام می‌شود.

    برخی درمان‌ها مانند شیمی‌درمانی می‌توانند بر تولید سلول توسط مغر استخوان تاثیر بگذارد. بعضی از داروها موجب کاهش گلبول‌های سفید خون می‌شوند. این آزمایش می‌تواند برای کنترل منظم این درمان‌های دارویی به‌کار رود.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    پزشک معمولا به ارزیابی نتایج حاصل از تمام مولفه‌های CBC در کنار هم می‌پردازد. بسته به هدف از انجام آزمایش، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های اضافی و پیگیری برای بررسی دقیق‌تر نتایج باشد.

    نتیجه هر یک از مولفه‌های آزمایش CBC در جدول‌های زیر به‌صورت کلی و مختصر توضیح داده شده است.

    برای اطلاعات بیشتر در رابطه با هر یک از اجزای آزمایش، روی نام آن کلیک کنید.

    برای مشاهده یک گزارش آزمایشگاهی نمونه، این گزارش نمونه را ببینید.

    تذکر: محدوده مرجع فهرست شده در این جداول، نماینگر دستورالعمل نظری است که نباید از آن برای تفسیر نتایج آزمایش خود استفاده کنید. برخی از متغیرها ممکن است بین این اعداد و محدوده مرجع گزارش شده توسط آزمایشگاهی باشد که آزمایش شما را انجام داده است. لطفا با پزشک خود مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر در زمینه محدوده مرجع، لطفا محدوده مرجع و مفهوم آن را بخوانید.

    محدوده مرجع فهرست شده در اینجا برای افراد بالای هجده سال است و به علت تنوع گسترده مناسب افراد 18-0 سال نیست. برای مطالعه محدوده مرجع کودکان، گزارش آزمایشگاهی کودکان را ببینید.

    واحدهای اندازه‌گیری متعارف قید شده در جداول زیر معمولا برای گزارش نتایج در آزمایشگاه‌های ایالات متحده استفاده می‌شود. واحدهای SI برای گزارش نتایج آزمایشگاهی خارج از ایالات متحده هستند.

    اهداف آزمایش کامل خون

    ارزیابی گلبول‌های سفید 


    تست
    محدوده مرجع مثل‌هایی از علل تعداد پایین مثل‌هایی از علل تعداد بالا

    شمارش گلبول‌های سفید

    (WBC)

     

    واحدهای متعارف

    4,500-11,000 گلبول سفید در هر میکرولیتر (mcL)

    واحد SI

    4.5-11.0 x 109 در لیتر (L)

    موسوم به کلوپنی موسوم به لکوسیتوز

    شمارش افتراقی گلبول‌های سفید

    (Diff)

    (همیشه انجام نمی‌شود؛ ممکن است به‌عنوان بخشی از آزمایش یا پس از آن CBC انجام شود.)

       

    شمارش کامل نوتروفیل، درصد نوتروفیل

    (Neu, PMN, polys)

    واحدهای متعارف

    درصد (میانگین): 56% 

    تعداد کامل (در هر میکرولیتر): 
    1800-7800

    واحد SI

    میانگین عدد: 0.56 

    تعداد کامل X 109 هر لیتر:
    1.8-7.8 

    موسوم به نوتروپنی
    • عفونت شدید و بیش از حد (سپیس)
    • اختلال‌های خودایمنی
    • کمبودهای تغذیه‌ای
    • واکنش به داروها
    • نقص سیستم ایمنی
    • میلو دیسپلازی
    • آسیب مغز استخوان (به‌عنوان نمونه شیمی‌درمانی، پرتو درمانی)
    • سرطان انتشاریافته در مغز استخوان
    موسوم به نوتروفیلی
    • عفونت‌های باکتریای حاد
    • التهاب
    • آسیب‌دیدگی، حمله قلبی یا سوختگی
    • استرس، وزش سنگین
    • برخی از انواع لوسمی (برای مثال لوسمی میلوئیدی مزمن)
    • سندرم کوشینگ

     

    شمارش کامل لنفوسیت، درصد لنفوسیت

    (لنف)

    واحدهای متعارف

    درصد (میانگین) 34%
    تعداد کامل (هر میکرولیتر):
    1000-4800

    واحد SI

    میانگین عدد: 0.34
    شمارش مطلق X 109 هر لیتر: 
    1.0-4.8

    موسوم به لنفوسیتوپنی موسوم به لنفوسیتوز

    شمارش کامل مونوسیت، درصد مونوسیت

    واحد متعارف

    درصد 4%
    شمارش کامل (هر میکرولیتر)
    0-800

    SI واحدهای

    میانگین عدد: 0.04
    شمارش کامل X 109 هر لیتر 
    0-0.80

    معمولا یک بار پایین بودن درصد مونوسیت نگران کننده نیست.

    اما پایین بودن مداوم آن می‌تواند نشانه ابتلا به عارضه‌های زیر باشد:

    • عفونت‌های مزمن (مانند سل، عفونت قارچی)
    • عفونت درون قلب (اندوکاردیت باکتریایی)
    • بیماری عروق کلاژن (مانند لوپوس، اسکلرودرمی، آرتریت روماتوئید، واسکولیت)
    • مونوسیتیک یا لوسمی میلومونوسیتیک (حاد یا مزمن)

    شمارش کامل ائوزینوفیل، درصد ائوزینوفیل

    (Eos)

    واحد متعارف

    درصد 2.7%
    شمارش کامل (هر میکرولیتر)
    0-450

    واحد SI

    میانگین عدد 0.027
    شمارش کامل X 109 هر لیتر
    0-0.45

    تعداد ائوزینوفیل معمولا در خون کم است. معمولا یک بار پایین بودن یا گاهی پایین بودن آن علامت ابتلا به بیماری نیست.

    شمارش کامل بازوفیل، درصد بازوفیل

    (Baso)

    واحدهای متداول

    درصد 0.3%
    شمارش کامل (هر میکرولیتر)
    0-200

    واحد SI

    میانگین عدد 0.030
    شمارش کامل X 109 هر لیتر
    0-0.20

    مانند ائوزینوفیل‌ها معمولا در خون کم است و معمولا پایین بودن آن علامت ابتلا به بیماری نیست.
    • واکنش آلرژیک نادر (کهیر، حساسیت غذایی)
    • التهاب (رماتیسم، کولیت زخمی)
    • برخی از انواع لوسمی
    • اورمی

     

    ارزیابی گلبول قرمز

    تست  محدوده مرجع مثال‌هایی از علل تعداد پایین مثال‌هایی از علل تعداد بالا

    شمارش کامل گلبولهای قرمز خون
    (RBC)

    واحدهای متعارف

    مردان: 4.5-5.9 x 106/میکرولیتر

    زنان: 4.5-5.1 x 106 میکرولیتر

    واحدهای SI

    مردان: 4.5-5.9 x 1012/L

    زنان: 4.1-5.1 x 1012/L

    موسوم به آنمی
    • خونریزی حاد یا مزمن
    • تخریب گلبول‌های قرمز خون (مانند کم‌خونی همولیتیک)
    • کمبود مواد مغذی (مانند فقر آهن، کمبود ویتامین B12، کمبود فولات)
    • آسیب یا اختلال‌های مغز استخوان
    • بیماری التهابی مزمن
    • بیماری مزمن کلیوی
    موسوم به پلی سیتمی
    • کاهش آب بدن
    • بیماری ریوی
    • تومور کلیه یا تومورهای دیگری که منجر به تولید اضافی اریتروپوئیتین
    • استعمال دخانیات
    • سکونت در ارتفاعات
    • دلایل ژنتیکی (اختلال در آزاد شدن اکسیژن هموگلوبین، تغییر سنسور اکسیژن)
    • پلی سیتمی ورا (نوع بیماری نادر)

    هموگلوبین

    (Hb)

    واحدهای متعارف

    مردان: 14-17.5 g/dL

    زنان: 12.3-15.3 g/dL

    واحدهای SI

    مردان: 140-175 g/L

    زنان: 123-153 g/L

    معمولا تایید کننده نتیجه RBC است

    و اطلاعات بیشتری ارائه می‌دهد.

    معمولا نتیجه RBC را تایید می‌کند.

    هماتوکریت

    (Hct)

    واحدهای متداول

    مردان: 41.5-50.4%

    زنان: 36.9-44.6%

    واحدهای یونیت

    مردان: 0.415-0.504 کسر حجمی

    زنان: 0.369-0.446 کسر حجمی

    معمولا نتیجه RBC را تایید می‌کند. معمولا تایید کننده نتیجه RBC است؛ شایع‌ترین علت آن کاهش آب است.
    شاخص های RBC      
    MCV

    واحدهای متعارف

    80-96 میکرومتر3

    واحدهای SI

    80-96 fL

    نشان می‌دهد گلبول‌های قرمز کوچکتر از حد نرمال هستند (میکروسیتیک)؛ می‌تواند به علت کم‌خونی فقر آن یا تالاسمی باشد. نشان می‌دهد گلبول‌های قرمز بزرگتر از حد نرمال هستند (ماکروسیتیک). می‌تواند به علت کمبود ویتامین B12، کمبود فولات، میلودیسپلازی، بیماری کبدی، کم‌کاری تیروئید باشد.
    MCH

    واحدهای متعارف

    27.5-33.2 pg

    واحدهای SI

    27.5-33.2 pg

    تایید کننده نتیجه MCV است؛ گلبول‌های قرمز کوچک منجر به پایین آمدن عدد این آزمایش می‌شوند.  

    تایید کننده نتیجه MCV است؛ گلبول‌های قرمز بزرگ منجر به بالا رفتن عدد این آزمایش می‌شوند.

    MCHC

    واحدهای متعارف

    33.4-35.5 g/dL

    واحدهای SI

    334-355 g/L

    پایین بودن MCV منجر به پایین آمدن MCHC می‌شود؛ در عارضه‌هایی مانند کم‌خونی فقر آهن و تالاسمی، کاهش MCHC (هیپوکرومی) مشاهده می‌شود. افزایش میزان MCHC (هایپرکرومی) در عارضه‌هایی که غلظت هموگلوبین در گلبول قرمز خون زیاد است، دیده می‌شود. عارضه‌هایی مانند کم‌خونی همولیتیک خودایمنی، سوختگی و اسفروسیتوز ارثی، نوعی اختلال مادرزادی نادر.
    RDW (همیشه گزارش نمی‌شود) گستره توزیع گلبول‌های قرمز پایین بودن مقدار RDW به منزله هم‌اندازه بودن گلبول‌های قرمز است. نشان‌دهنده گروه‌های مختلطی از گلبول‌های قرمز کوچک و بزرگ است؛ گلبول‌های قرمز جوان معمولا بزرگتر هستند. برای مثال در کم‌خونی فقر آهن یا کم‌خونی کشنده، اندازه گلبول‌های قرمز تفاوت زیادی با هم دارند (آنیزوسیتوز). علاوه بر این شکل گلبول‌های قرمز نیز با هم متفاوت است (پویکیلوسیتوز) که باعث افزایش RDW می‌شود.
    شمارش رتیکولوسیت (همیشه گزارش نمی‌شود)

    واحدهای متعارف

    0.5-1.5% or
    25-75 x 103/میکرولیتر

    واحدهای SI

    0.005-0.015 کسر حجمی یا
    25-75 x 109/L

    در صورتی که فرد آنمی داشته باشد، پایین بودن مقدار رتیکولوسیت نشان‌دهنده عارضه‌ای مانند آسیب یا اختلال مغز استخوان، کمبود مواد غذایی (آهن، فولات، B12) است که بر تولید گلبول‌های قرمز خون تاثیر می‌گذارد. در صورتی که فرد آنمی داشته باشد، بالا بودن مقدار رتیکولوسیت عموما نشان دهنده علتی محیطی مانند خونریزی یا همولیز یا واکنش به درمان‌هایی مانند مصرف مکمل آهن برای درمان کم‌خونی فقر آهن است.

    ارزیابی پلاکت 

    آزمایش محدوده مرجع مثل‌هایی از علل پایین بودن پلاکت مثل‌هایی از علل بالا بودن پلاکت

    شمارش پلاکت

    (Plt)

    واحدهای متعارف

    150-450 x 103/میکرولیتر

    واحدهای SI

    150-450 x 109/L

    موسوم به ترومبوسیتوپنی:
    • عفونت ویروسی (مونونوکلئوز، سرخک، هپاتیت)
    • تب منقوط کوه‌های راکی
    • اتوآنتی‌بادی پلاکت
    • داروها (استامینوفن، کوئینیدین، داروهای سولفاته)
    • سیروز
    • اختلال‌های خودایمنی
    • سپسیس
    • لوسمی، لنفوم
    • میلودیسپلازی
    • شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی
    موسوم به ترومبوسیتوز
    • سرطان (ریه، معده، سینه، تخمدان، لنفوم)
    • رماتوئید آرتروئید، بیماری التهابی روده، لوپوس
    • کم‌خونی فقر آهن
    • کم‌خونی همولیتیک
    • میلوپرولیفراتیو (مانند ترومبوسیتمی اصلی)

    MPV

    (همیشه گزارش نمی‌شود)

    حجم متوسط پلاکت نشان دهنده کوچک بودن اندازه متوسط پلاکت‌ها است؛ پلاکت‌های قدیمی‌تر معمولا از پلاکت‌های جوان تر کوچک‌تر هستند و MPV پایین ممکن است به معنای ابتلا به عارضه‌ای باشد که که بر تولید پلاکت توسط مغز استخوان تاثیر می‌گذارد. نشان‌دهنده این مسئله است که تعداد پلاکت‌های بزرگتر و جوان‌تر در خون بیشتر است؛ ممکن است به این دلیل باشد که مغز استخوان با سرعت بالایی به تولید پلاکت و آزاد کردن آن در خون می‌پردازد.

    PDW

    (همیشه گزارش نمی‌شود)

    گستره توزیع پلاکت نشان‌دهنده هم‌اندازه بودن پلاکت‌ها است. نشان‌دهنده تنوع در اندازه پلاکت‌هاست که می‌تواند علامت ابتلا به عارضه‌ای باشد که بر پلاکت‌ها تاثیر می‌گذارد.

    1از هماتولوژی بالینی وینتروب ویرایش دوازدهم. گریر ج، فورستر ج، راجرز گ.، پارسكواس ف.، گلادر ب، آربر د، م. ر. فیلادلفیا، PA. ویلیام لیپینکات و ویلکینز:2009

    2 از تشخیص و مدیریت بالینی هنری توسط روش های آزمایشگاهی. ویرایش 22 . ام. سی. فرسون، پینکاس ام، فیلادلفیا، PA : الصویر سوندرز؛ 2011 

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    شرایط متعددی منجر به افزایش یا کاهش تعداد سلول‌های خونی می‌شود. بعضی از این شرایط نیاز به درمان دارند و برخی بدون هیچ مداخله‌ای برطرف می‌شوند.

    تزریق خون اخیر بر نتیجه CBC تاثیر می‌گذارد.

    مقادیر CBC طبیعی نوزادان و کودکان با بزرگسالان متفاوت است. آزمایشگاه محدوده‌های مرجع را برای گروه‌های سنی مختلف عرضه می‌کند و پزشک برای تفسیر داده‌ها به این نکته توجه می‌کند.

  • نتیجه‌ی گزارش CBC من نشان‌دهنده‌ی کسر پلاسمای نابالغ (IPF) است. این چیست؟

    IPF مقدار نسبی پلاکت‌های نابالغ در خون است (افزایش نسبت پلاک های نابالغ). پلاکت‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند و به‌صورت طبیعی تا زمانی که بالغ شوند، وارد جریان خون نمی‌شوند. هنگامی که تعداد پلاکت‌ها در خون کاهش می‌یابد (ترومبوسیتوپنی)، مغز استخوان برای تولید سریع‌تر پلاکت‌ها تحریک می‌شود. هنگامی که نیاز به پلاکت‌ها شدت می‌یابد و میزان تولید با تقاضا هم‌خوانی ندارد، تعداد پلاکت‌های نابالغی که وارد جریان خون می‌شوند، افزایش می‌یابد.

    هنگامی که خون توسط دستگاه آنالیزور هماتولوژی اتومات ارزیابی می‌شود، نتایج تست IPF یکی از مقادیر گزارش شده توسط آن است. تست IPF می‌تواند به پزشک در تشخیص علت احتمالی تروبوسیتوپنی کمک کند. کاهش تولید پلاکت توسط مغز استخوان منجر به کاهش مقدار IPF و در مقابل افزایش فقدان پلاکت‌ها در خون منجر به افزایش مقدار IPF می‌شود. نتایج تست‌های آزمایشگاهی که شامل شمارش پلاکت و IPF است می‌تواند به تشخیص نیاز فرد به تزریق پلاکت و کنترل بهبود مغز استخوان پس از شرایطی مانند پیوند مغز استخوان، کمک نماید. دیگر موارد استفاده از آن در دست تحقیق است و کارایی بالینی آن‌ها هنوز مشخص نشده است.

  • گزارش CBC من نشان‌دهنده‌ی هموگلوبین رتاتیو کولیت است. این چیست؟

    هموگلوبین موجود در رتیکولوسیت را می‌توان اندازه‌گیری و بسته به روش آزمایش به شکل حجم متوسط هموگلوبین رتیکولوسیت (CHr) یا معادل هموگلوبین رتیکولوسیت (Ret-He) گزارش کرد. نتیجه این تست یکی از مواردی است که در صورت انجام آزمایش با دستگاه آنالیزور هماتولوژی اتومات، گزارش می‌شود.

     رتیکولوسیت‌ها گلبول‌های قرمز جوانی هستند که قبل از بلوغ کامل توسط مغز استخوان آزاد می‌شوند. مقدار هموگلوبین موجود در رتیکولوسیت، می‌تواند به تشخیص این موضوع کمک کند که آیا آهن کافی برای مشارکت در تولید هموگلوبین و سپس تولید گلبول قرمز در مغز استخوان ظرف چند روز گذشته وجود داشته است یا خیر. در نتیجه این تست برای تشخیص فقر آهن عملکردی در برخی از بیماری‌ها و کم‌خونی فقر آهن در کودکان، آزمایشی کاربردی است.

  • گزارش CBC من نشان‌دهنده‌ی گرانولوسیت های نابالغ (IG) است. آن‌ها چه هستند؟

    برخی از دستگاه‌های آنالیزور هماتولوژی اتومات، تعداد کل گرانولوسیت‌های نابالغ (IG) موجود در نمونه‌خون را گزارش می‌دهند. گرانولوسیت‌های نابالغ گلبول‌های سفیدی هستند که قبل از اینکه توسط مغز استخوان به جریان خون وارد شوند، به‌صورت کامل رشد نکرده‌اند. ممکن است شامل متامیلوسیت، میلوسیت و پرومیلوسیت باشند. این سلول‌ها معمولا فقط در مغز استخوان هستند چرا که آن‌ها پیش ماده نوتروفیل‌ها، گونه غالب گلبول‌های سفید هستند. وجود گرانولوسیت نابالغ در خون ممکن است علامت ابتلا به بیماری‌های متنوعی مانند عفونت یا سرطان خون باشد. بنابراین در صورت نرمال نبودن نتیجه نیاز به بررسی بیشتر و انجام آزمایش‌های دیگر است.

  • آیا می‌توانم کاری برای بهبود نتایج CBC انجام دهم؟

    افرادی که به سلامت خود اهمیت می‌دهند همواره به دنبال روش‌هایی برای تغییر گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها هستند. بر خلاف کلسترول خوب و بد، سلول‌های خون عموما تحت تأثیر تغییرات سبک زندگی قرار ندارند مگر اینکه فرد دچار کمبودهایی مانند ویتامین B12، کمبود فولات یا فقر آهن باشد. هیچ راهی برای این که فرد بتواند مستقیما گلبول‌های سفید خون خود را افزایش دهد یا اندازه و شکل گلبول‌های قرمز را تغییر دهد، وجود ندارد. درمان بیماری‌ها و پیش گرفتن سبک زندگی سالم، تولید سلول‌های خونی را در بدن فرد بهینه می‌کند و بدن خود به بقیه موارد رسیدگی می‌کند.

  • اگر نتیجه غیرعادی در CBC داشته باشم، آزمایش‌های دیگری که ممکن است دکترم به‌عنوان پیگیری انجام دهد، چیست؟

    اقدامات بعدی CBC به عادی بودن نتیجه، علل احتمالی، سابقه پزشکی بیمار و یافته‌های معاینه بالینی بستگی دارد. پزشک ممکن است دستور انجام آزمایش اسمیر خون را دهد. آزمایش‌های دیگری نیز برای بررسی سلامتی فرد و جستجو برای یافتن علت احتمالی مانند پنل متابولیک جامع (CMP) ممکن است انجام شود. متداول‌ترین آن‌ها عبارتند از:

    در صورتی که نتایج آزمایش WBC نرمال نباشد، ممکن است کشت ناحیه درگیر (برای مثال کشت خون، کشت ادرار، کشت بزاقتست استرپتوکوک یا آزمایش‌هایی برای ویروس‌ هایی از قبیل مونونوکلئوز یا EBV لازم باشد. اگر احتمال التهاب وجود داشته باشد، انجام آزمایش CRP یا ESR ضروری است.

    در صورتی که نتایج RBC غیر عادی باشد، شمارش رتیکولوسیت، آزمایش آهن، ویتامین B12 و فولات، G6PD یا ارزیابی هموگلوبینوپاتی برای کمک به تشخیص انجام می‌شود.

    چنانچه شمارش پلاکت‌ها غیر عادی باشد، آزمایش‌های دیگری از قبیل تست عملکرد پلاکت یا آنتی‌بادی HIT، برای ارزیابی بیشتر پلاکت‌ها انجام می‌شود. برای بررسی اختلال‌های خونریزی یا اختلال‌های شدید مربوط به لخته‌شدن خون، آزمایش دیگری مانند PT، PTT، فاکتور ویلبراند یا فاکتورهای انعقادی انجام می‌شود.

    هنگامی که پزشک به بیماری‌های جدی مانند لوسمی، میلودیسپلازی یا دیگر اختلال‌های مغز استخوان مشکوک شود، نمونه‌برداری از مغز استخوان و معاینه ضروری است. آزمایش‌های متعدد دیگری نیز برای تشخیص عارضه‌های خاص انجام می‌شود. پزشک نتایج را بررسی می‌کند و دلیل انجام آزمایش‌های بیشتر را توضیح می‌دهد.

     

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به‌عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

"نتیجه آزمایش چیست؟" را زیر محدوده مرجع CBC ببینید.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

Bain B J. The peripheral blood smear. In Goldman L, Schafer AI. (© 2012). Goldman's Cecil Medicine 24th Edition: Elsevir Saunders, Philadelphia, PA. Pp 1024-1031.

Pagana, Kathleen D., Pagana, Timothy J., and Pagana, Theresa N. (© 2015). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 12th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 497-501, 786-789, 991-995.

National Heart, Lung, and Blood Institute (2012 May 18 Updated). Anemia. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/anemia through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed 4/8/2015.

National Heart, Lung, and Blood Institute (2013 December 30 Updated). Lymphocytopenia Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/lym through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed 4/8/2015.

National Heart, Lung, and Blood Institute (2012 31 July Updated). What is thrombocytopenia? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thcp through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed 3/20/2015.

National Heart, Lung, and Blood Institute (2012 31 July Updated). What are thrombocythemia and thrombocytosis? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thrm/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed 3/20/2015.

Inoue S. (7 February 2014 Updated) Leukocytosis. Medscape Reference Article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/956278-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed 4/5/2015.

(January 14, 2015) Curry C. White Blood Cell Differential. Medscape Reference. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2085133-overview#a2 through http://emedicine.medscape.com. Accessed July 10, 2015.

Yuko, S. et. al. (2013 October). Examination of the Percentage of Immature Platelet Fraction in Term and Preterm Infants at Birth. J Clin Neonatol. 2013 Oct-Dec; 2(4): 173–178. [On-line information]. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3883212/ through http://www.ncbi.nlm.nih.gov. Accessed 07/18/15.

Hoffman, J.J. (2014). Reticulated platelets: analytical aspects and clinical utility. Clin Chem Lab Med. 2014; 52(8):1107-17. Available online at http://www.degruyter.com/view/j/cclm.2014.52.issue-8/cclm-2014-0165/cclm-2014-0165.xml through http://www.degruyter.com. Accessed 07/25/15.

Szigeti, R. and Curry, C. (2014 September 5, Updated). Reticulocyte Count and Reticulocyte Hemoglobin Content. Medscape Drugs & Diseases [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2086146-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed 07/18/15.

Peerschke, E. (2014). Using the Hemoglobin Content of Reticulocytes (RET-He) to Evaluate Anemia in Patients With Cancer. Medscape News & Perspective. Am J Clin Pathol. 2014;142(4):506-512. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/833778 through http://www.medscape.com. Accessed 07/18/15.

Keohane, E, Smith, L. and Walenga, J. (© 2016). Rodak's Hematology Clinical Principles and Applications 5th Edition: Elsevier Saunders, Saint Louis, MO. Pp 145, 173.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Clinical Hematology: Principles, Procedures, Correlations. Second edition. E. Anne Stiene-Martin, Cheryl A. Lotspeich-Steininger, John A. Koepke. Lippincott Co. 1998.

Clinical Hematology and Fundamentals of Hemostasis. Third edition. Denise M. Harmening.F. A. Davis Co., 1915 Arch Street Philadelphia, PA 19103. 1997.

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Brose, M., Updated (2004 August 03, Updated). CBC. MedlinePlus Health Information, Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003642.htm.

Brose, M, Updated (2003 May 08, Updated). Blood differential. MedlinePlus Health Information, Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003657.htm.

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (© 2007). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 290.

Harmening D. Clinical Hematology and Fundamentals of Hemostasis, Fifth Edition, F.A. Davis Company, Philadelphia, 2009, Chap 3, Pp 305-328, 578-589.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson R, Pincus M, eds. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier: 2007, Chap. 31, Pp 477-478, 545-560, 730, 754-757.

Wintrobe's Clinical Hematology. 12th ed. Greer J, Foerster J, Rodgers G, Paraskevas F, Glader B, Arber D, Means R, eds. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins: 2009, Pp 170-402, 1512-1516, 1522-1524, 1528-1533.

Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL eds, (2005). Harrison's Principles of Internal Medicine, 16th Edition, McGraw Hill, Pp 329-336, 340-341, 673-675.

Pagana K, Pagana T. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 3rd Edition, St. Louis: Mosby Elsevier; 2006, Pp 409-412, 447-448.

(Updated May 10, 2010) Inoue S, et al. Leukocytosis, Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/956278-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(February 1, 2011) National Heart Lung Blood Institute. What is lymphocytopenia? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/lym/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed May 2012.

(January 8 2010) Kempert P. White Blood Cell Function, Overview of the Immune System. Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/960027-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(January 6, 2010) Naushad H. Leukocyte Count (WBC). Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2054452-overview#aw2aab6b2 through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(Updated December 5, 2011) Nader N. Neutrophilia. Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/208576-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(May 24, 2011) Godwin J. Neutropenia. Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/204821-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(August 25, 2011) Liss M. Eosinophilia. Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/199879-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(March 1, 2011) National Heart, Lung and Blood Institute. What is Polycythemia vera? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/poly/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed May 2012.

(May 18 2012) National Heart, Lung and Blood Institute. Anemia. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/anemia/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed May 2012.

(November 4, 2011) Maakaron J. Anemia. Medscape Reference article. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/198475-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2012.

(April 19, 2012) Dugdale D. RBC Count. MedlinePlus Medical Encyclopedia. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003644.htm. Accessed May 2012.

Riley R, et.al. Automated Hematologic Evaluation. Medical College of Virginia, Virginia Commonwealth University. Available online at http://www.pathology.vcu.edu/education/PathLab/pages/hematopath/pbs.html#Anchor-Automated-47857 through http://www.pathology.vcu.edu. Accessed May 2012.

(August 1, 2010) National Heart, Lung and Blood Institute. What are thrombocythemia and thrombocytosis? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thrm/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed May 2012.

(Aug 1, 2010) National Heart, Lung and Blood Institute. What is thrombocytopenia? Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/thcp/ through http://www.nhlbi.nih.gov. Accessed May 2012.

(July 16, 2010) Mayo Clinic. Diseases and Conditions, Thrombocytosis. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/thrombocytosis/DS01088 through http://www.mayoclinic.com. Accessed May 2012.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به‌صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.