اسامی دیگر
Gamma-Glutamyl Transpeptidase
GGTP
Gamma-GT
GTP
اسم متعارف
Gamma-Glutamyl Transferase
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه July 11, 2018.
آزمایش در یک نگاه
علت انجام آزمایش؟

ارزیابی احتمال بیماری کبدی یا بیماری مجاری صفراوی یا برای تشخیص بین بیماری کبد و بیماری استخوانی به عنوان علت افزایش آلکالین فسفاتاز (ALP)؛ گاهی اوقات برای بررسی یا نظارت بر سوء مصرف الکل

زمان انجام آزمایش؟

هنگامی که دارای سطح ALP افزایش‌یافته هستید، علائم بیماری کبدی یا مجاری صفراوی دارید یا به‌عنوان آزمایش پیگیری

نمونه مورد نیاز
نمونه خون ورید دست
آمادگی‌های لازم پیش از نمونه‌گیری

سطح GGT پس از وعده غذایی کاهش می‌یابد؛ ممکن است از شما خواسته شود که حداقل 8 ساعت قبل از تست سریع (هیچ چیزی نخورید و نیاشامید به‌جز آب). همچنین ممکن است از شما خواسته شود که نوشیدن الکل یا مصرف داروهای تجویزی خاصی را متوقف کنید.

هدف از آزمایش؟

گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) آنزیمی است که در بسیاری از اندام‌های بدن یافت می‌شود و بیشترین غلظت آن در کبد است . GGT در بسیاری از بیماری‌هایی که باعث آسیب به کبد یا مجاری صفراوی می‌شود، در خون افزایش می‌یابد. این آزمایش سطح GGT را در نمونه خون اندازه‌گیری می‌کند.

به‌طور معمول، GGT در سطوح پایین وجود دارد، اما وقتی کبد مجروح می‌شود، سطح GGT افزایش می‌یابد .GGT معمولا اولین آنزیم کبدی است که در خون افزایش می‌یابد، در حالی که هر یک از مجاری صفراوی که صفرا را از کبد به روده حمل می‌کنند، به‌وسیله تومورها یا سنگ‌ها مسدود می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که حساس‌ترین آنزیم کبدی برای تشخیص مشکلات مجاری صفراوی باشد.

با این‌حال، آزمایش GGT خیلی خاص نیست و در تمایز بین علل مختلف آسیب کبدی مفید نیست زیرا ممکن است در بسیاری از انواع بیماری‌های کبدی مانند سرطان کبد و هپاتیت ویروسی و همچنین سایر بیماری‌های غیر کبدی مانند سندرم حاد کرونری افزایش یابد. به‌همین دلیل، تست GGT برای استفاده روزمره به‌تنهایی توصیه نمی‌شود. با این وجود، در رابطه با سایر آزمایش‌ها و در تعیین علت سطح بالا آلکالین فسفاتاز (ALP)، آنزیم دیگری که در کبد یافت می‌شود مفید است.

هر دو GGT و ALP در بیماری‌های کبدی افزایش می‌یابند، اما تنها بیماری ALP در بیماری‌هایی که بافت استخوانی را درگیر می‌کند، افزایش می‌یابد. بنابراین، GGT را می‌توان به‌عنوان آزمایش پیگیری افزایش ALP برای تعیین اینکه آیا نتیجه ALP بالا به علت بیماری کبد یا استخوانی است، انجام داد.

گاهی اوقات سطح GGT حتی با مصرف مقدار کمی الکل افزایش می‌یابد. سطوح بالاتر در افرادی که مصرف شدیدی دارند نسبت به افرادی که کمتر از 2 تا 3 بار در روز و یا فقط در موارد خاص مصرف می‌کنند (نوشیدن مشروب)، بیشتر است. تست GGT ممکن است در ارزیابی فرد برای سوءمصرف حاد یا مزمن استفاده شود.

Accordion عنوان
سوالات رایج
  • این آزمایش در چه مواردی کاربرد دارد؟

    آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) برای تعیین علت افزایش قلیایی فسفاتاز (ALP) مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر دو ALP و GGT در بیماری‌های مجاری صفراوی و برخی بیماری‌های کبدی افزایش می‌یابند، اما تنها ALP در بیماری‌های استخوانی افزایش می‌یابد. بنابراین، اگر سطح GGT در یک فرد مبتلا به ALP بالا، نرمال باشد، علت افزایش ALP احتمالا بیماری استخوانی است.

    آزمایش GGT گاهی اوقات برای کمک به تشخیص بیماری‌های کبدی و انسداد مجاری صفرا استفاده می‌شود. معمولا این آزمایش به‌عنوان آزمایش پیگیری یا به‌همراه سایر آزمایش‌های کبدی نظیر ALT، AST، ALP و بیلی‌روبین تجویز می‌شود. (پنل کبد را نیز مطالعه کنید.) به‌طور کلی، افزایش سطح GGT نشان می‌دهد که کبد انسان آسیب دیده است، اما به‌طور خاص به شرایطی که باعث آسیب شده اشاره‌ای نمی‌کند.

    از GGT می‌توان برای نظارت بر سوءمصرف مزمن الکل استفاده کرد (در حدود 75 درصد در افراد دارای مصرف مزمن افزایش می‌یابد) و برای نظارت بر مصرف الکل و یا سوء مصرف در افرادی که برای اعتیاد به الکل و یا هپاتیت الکل تحت درمان قرار دارند، استفاده می‌شود.

  • این آزمایش در چه زمانی درخواست داده می‌شود؟

    آزمایش GGT ممکن است زمانی که کسی سطح ALP بالایی داشته باشد، تجویز شود. آزمایش ALP ممکن است به‌تنهایی یا به‌عنوان بخشی از پانل معمولی کبدی برای بررسی آسیب‌های کبدی، حتی درصورت نبود علائم، تجویز شود. آزمایشات GGT ممکن است زمانی که نتایج آزمایش ALP بالا باشد، انجام شود؛ اما آزمایش‌های دیگر که بخشی از پانل کبد هستند (مانند AST و (ALT افزایش نمی‌یابد.

    GGT ممکن است هنگامی‌که فرد علائم یا نشانه‌های بیماری کبد را نشان می‌دهد، به همراه یا به‌عنوان آزمایش پیگیری برای سایر آزمایش‌های عملکرد کبدی تجویز شود. برخی علائم و نشانه‌های آسیب کبدی عبارتند از:

    • ضعف، خستگی
    • ازدست دادن اشتها
    • تهوع و استفراغ
    • تورم و یا درد شکم
    • زردی
    • ادرار تیره، مدفوع روشن
    •  خارش (خارش شدید)

    GGT نیز ممکن است زمانی که فردی که به‌علت سابقه‌ی سوء مصرف الکل درمان شده است، به منظور نظارت بر انطباق با برنامه درمان، تجویز شود.

  • نتایج این آزمایش چگونه تفسیر می‌شود؟

    سطح بالاتری از GGT نشان می‌دهد که وضعیت یا بیماری به کبد آسیب می‌رساند، اما به‌طور خاص ماهیت آن مشخص نیست. به‌طور کلی، هر چه سطح آن بالاتر باشد، آسیب به کبد بیشتر است. سطح بالای آن ممکن است به علت بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت یا سیروز باشد اما ممکن است به‌علت مشکلات دیگری مانند نارسایی احتقانی قلب، دیابت یا پانکراتیت نیز باشد. آن‌ها همچنین ممکن است از سوء مصرف الکل یا استفاده از داروهایی که برای کبد سمی هستند، ناشی شود.

    نتایج پایین یا طبیعی آزمایشGGT نشان می‌دهد که بعید است که فرد مبتلا به بیماری کبد یا مصرف هر نوع الکل باشد.

    سطح بالای GGT می‌تواند بیماری استخوان را رد کند همانطور که به علت افزایش سطح ALP کمک می‌کند، اما اگر GGT کم یا نرمال باشد، افزایش ALP احتمالا بیشتر به علت بیماری استخوان است.

  • آیا اطلاعات بیشتری برای بیمار مورد نیاز است؟

    حتی مقادیر کمی الکل در طی 24 ساعت از آزمایش GGT ممکن است باعث افزایش موقت GGT شود.

    سیگارکشیدن نیز می‌تواند GGT را افزایش دهد.

    افزایش سطح GGT ممکن است نشان‌دهنده بیماری قلبی‌عروقی و یا فشار خون بالا باشد. برخی مطالعات نشان داده‌اند افرادی که سطح GGT بالاتری دارند ریسک بالای مرگ بر اثر ابتلا به بیماری قلبی دارند، اما دلیل این ارتباط هنوز مشخص نشده است.

    داروهایی که باعث افزایش سطح GGT می‌شوند عبارتند از: فنیتوین، کاربامازپین و باربیتورات‌ها مانند فنوباربیتال. استفاده از بسیاری از داروهای تجویزی و غیر تجویزی، از جمله داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، داروهای کاهش‌دهنده چربی، آنتی‌بیوتیک‌ها، مسدود کننده‌های گیرنده هیستامین (برای درمان ترشح بیش از حد اسید معده)، داروهای ضد قارچی، داروهای ضدافسردگی و هورمون‌هایی مانند تستوسترون می‌تواند سطح GGT را افزایش دهد. کلافیبرات و داروی ضد بارداری خوراکی می‌تواند سطح GGT را کاهش دهد.

    سطح GGT با افزایش سن در زنان بالا می‌رود، اما در مردان خیر، و در مردان همیشه تا حدودی نسبت به زنان بیشتر است.

  • اگر علائمی نداشته باشم ممکن است سطح GGT افزایش یابد؟

    بله، GGT بسیار حساس است و زمانی که نشانه نداشته باشید، می‌تواند افزایش یابد. این افزایش ممکن است موقت باشد، شاید به علت داروهایی که مصرف می‌کنید و یا مصرف الکل طی 24 ساعت قبل از آزمایش. اگر سایر آنزیم‌های کبد طبیعی باشند، پزشک شما ممکن است صبر کند و سپس آزمایش GGT را تکرار کند. اگر GGT بسیار زیاد باشد و یا آنزیم‌های دیگر کبد شما بالا باشد، ممکن است لازم باشد آزمایش‌های گسترده‌ای برای شناسایی علت داشته باشیم.

  • من یک الکلی هستم، اما آن را ترک کرده‌ام. آیا GGT من به حالت عادی برمی‌گردد؟

    با گذشت زمان، سطح GGT از زمانی که الکل را کنار می‌گذارید، از سطح خود پایین آمده تا به محدوده‌ی نرمال برسد که ممکن است چند هفته تا بیش از یک ماه طول بکشد. ترک الکل باعث کاهش احتمال آسیب بیشتر به کبد را کاهش داده و عملکرد کبد شما را بهبود می‌بخشد.

نتایج آزمایش خود را می‌توانید در وب‌سایت آزمایشگاه یا در پورتال بیمار مشاهده کنید. در حال حاضر شما در وب‌سایت LabTests هستید که احتمالا به منظور دریافت اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که انجام داده‌اید، از طریق وب‌سایت آزمایشگاه خود به این وب‌سایت وارد شده‌اید. البته برای مشاهده‌ی نتایج آزمایش‌های خود، لازم است تا دوباره به وب‌سایت آزمایشگاه خود مراجعه کرده و یا با پزشک خود تماس بگیرید.

این وب‌سایت یک وب‌سایت آموزشی برای بیمار است و اطلاعاتی را در مورد آزمایش‌ها به بیمار ارائه می‌دهد. مطالب موجود در این سایت، که توسط متخصصین آزمایشگاهی و دیگر متخصصین حوزه‌ی پزشکی بررسی شده است، توضیحات کلی درباره تفسیرهای احتمالی نتایج آزمایش‌های ذکر شده در سایت می‌باشد. به عنوان مثال در صورت مقادیر بالا یا پایین نتایج آزمایش‌ها، اطلاعاتی در مورد وضعیت احتمالی سلامتی یا بیماری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد.

محدوده‌ی مرجع این آزمایش را می‌توانید در برگه‌ی جواب آزمایش خود مشاهده نمایید. محدوده‌های مرجع، معمولا در سمت راست برگه‌ی آزمایش درج می‌شوند.

اگر به برگه‌ی جواب‌دهی دسترسی ندارید، برای دریافت محدوده‌ی مرجع، می‌توانید با پزشک خود یا با آزمایشگاهی که آزمایش را آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.

جهت تفسیر نتایج تست‌های آزمایشگاهی، می‌بایست این نتایج نسبت به محدوده‌ی مرجع مقایسه شوند. محدوده‌ی مرجع، نتایج مورد انتظار در یک فرد سالم می‌باشد. گاهی اوقات، به این محدوده، محدوده‌ی نرمال نیز گفته می‌شود. با مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با محدوده‌ی مرجع، می‌توان از غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش خود نسبت به محدوده‌ی مورد انتظار آگاه شد. مقادیری که خارج از محدوده‌ی مورد انتظار هستند؛ می‌توانند سرنخ‌هایی برای شناسایی شرایط و بیماری‌های احتمالی باشند.

اگر‌چه در چند دهه‌ی گذشته، صحت تست‌های آزمایشگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است؛ اما به علت تفاوت در تجهیزات، معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌ها، ممکن است بین آزمایشگاه‌های مختلف تفاوت‌هایی در نتایج آزمایش‌ها دیده شود و وجود محدوده‌‌های مرجع متفاوت در این سایت نیز به همین علت می‌باشد. این مهم است که بدانید، جهت مقایسه‌ی نتایج آزمایش خود با نتایج مورد انتظار، حتما از محدوده‌ی مرجعی که توسط آزمایشگاه انجام دهنده‌ی آزمایش شما ارائه شده است استفاده نمایید.

جهت اطلاعات بیشتر، به قسمت محدوده‌ی مرجع و تفسیر آن‌ها رجوع کنید.

مشاهده منابع
منابع مورد استفاده در این مطلب

(Jan 2016) American Liver Foundation. Liver Function Tests. Available online at http://www.liverfoundation.org/abouttheliver/info/liverfunctiontests/. Accessed August 13, 2016.

(Nov 2009) Gowda, S. et. al. A review on laboratory liver function tests. The Pan African Medical Journal. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2984286/. Accessed August 13, 2016.

(May 2015) M. Lazo and J. Clark. Johns Hopkins Medicine POC-IT Guides. Liver function. Available online at http://www.hopkinsguides.com/hopkins/view/Johns_Hopkins_Diabetes_Guide/547086/all/Liver_function. Accessed August 13, 2016.

(Feb 2015). MedlinePlus. Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) blood test. Available online at https://medlineplus.gov/ency/article/003458.htm. Accessed August 13, 2016.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Mayo 2001 Test Catalog, Mayo Medical Laboratories, Rochester, MN, 2000 Mayo Press.

Worman, H (1998). Common Laboratory Tests in Liver Diseases. Columbia University Health Sciences. Available online at http://cpmcnet.columbia.edu/dept/gi/labtests.html.

Johnston, D (April 15, 1999). Special Considerations in Interpreting Liver Function Tests. American Family Physician: American Academy of Family Physicians. Available online at http://www.aafp.org/afp/990415ap/2223.html.

Riley, T (November 1, 2001). Preventive Strategies in Chronic Liver Disease: Part I. Alcohol, Vaccines, Toxic Medications and Supplements, Diet and Exercise. American Family Physician: American Academy of Family Physicians. Available online at http://www.aafp.org/afp/20011101/1555.html.

British Liver Trust Information Service (Last update September, 10 2001). Cirrhosis. British Liver Trust. Available online at http://www.britishlivertrust.org.uk/publications/cirrhosis.php.

MEDLINEplus (October 3, 2001). Medical Encyclopedia: ESR. U.S. National Library of Medicine, Bethesda, MD. MEdlinePlus. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003638.htm.

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (1999). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 4th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Dufour DR, et al. Diagnosis and monitoring of hepatic injury - I. Characteristics of laboratory tests. Clin Chem 2000; 46:2027-2049.

Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Burtis CA, Ashwood ER and Bruns DE, eds. 4th ed. St. Louis, Missouri: Elsevier Saunders; 2006 Pg 613.

Pagana K, Pagana T. Mosby's Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. 3rd Edition, St. Louis: Mosby Elsevier; 2006, Pp. 259-260.

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry. AACC Press, Washington, DC, Pg. 271.

Carey, W (January 1, 2009). Approach to the Patient with Liver Disease: A Guide to Commonly Used Liver Tests, Cleveland Clinic. Available online at http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/hepatology/guide-to-common-liver-tests/. Accessed September 2009.

Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson RA and Pincus MR, eds. Philadelphia: 2007, Pp 86, 275.

(2000) Dufour, DR et al. National Academy of Clinical Biochemistry Standards of Laboratory Practice: Laboratory Guidelines for Screening, Diagnosis and Monitoring of Hepatic Injury. Available online at http://www.aacc.org/SiteCollectionDocuments/NACB/LMPG/hepatic/hepatic_combined.pdf#page=3.

National Digestive Diseases Information Clearinghouse, part of NIDDK, NIH. NSAIDS and Peptic Ulcers. Available online at http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/nsaids/. Accessed September 20, 2010.

MedlinePlus Medical Encyclopedia: Gamma-glutamyl transpeptidase. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003458.htm. Accessed September 20, 2010.

Gamma-glutamyl transpeptidase. (Updated Jan. 21, 2013.) MedlinePlus Medical Encyclopedia. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003458.htm. Accessed September 2013.

Kim, KM et al. (Dec. 2012) Serum gamma-glutamyltransferase as a risk factor for general cardiovascular disease prediction in Koreans. National Center for Biotechnology Information PubMed database. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23138005. Accessed September 2013.

Gamma-glutamyltransferase level and risk of hypertension: a systematic review and meta-analysis. PLOS. Available online through http://www.plosone.org at http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0048878. Accessed September 2013.

Ghadban, R. et. al. (Updated Aug. 2, 2012). Gamma-Glutamyltransferase. Medscape. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2087891-overview#aw2aab6b3. Accessed September 2013.

KidsHealth. Blood Test: Gamma-Glutamyl Transpeptidase (GGT). Available online at http://kidshealth.org/parent/system/medical/test_ggt.html. Accessed September 2013.

George, Hank. GGT - Gammaglutamyl Transferase. December, 2000. Available online at http://www.stat.unc.edu/visitors/temp/Health/Thyroid/ggt2.htm. Accessed September 2013.

General Practice Notebook. GGT and alcohol intake. Available online at http://www.gpnotebook.co.uk/simplepage.cfm?ID=x20080405181818225450. Accessed September 2013.

از متخصصین آزمایشگاهی بپرسید

 

 

سوالات شما توسط همکاران ما به صورت یک خدمت داوطلبانه، پاسخ داده خواهد شد. برای این موضوع همواره می‌توانید بر روی کلید تماس با متخصصین کلیک کنید.