اسامی دیگر
CAH
21-hydroxylase Deficiency
تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه January 5, 2018.

هایپرپلازی مادرزادی آدرنال چیست؟

هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) گروهی از اختلالات ارثی غده فوق کلیوی، اندام های مثلثی کوچک بر روی کلیه ها است که هورمون هایی را ترشح می کنند. CAH مرتبط با کمبود در آنزیم های لازم برای تولید هورمون های استروئیدی کورتیزول و یا آلدوسترون می باشد.

در غده فوق کلیوی، کلسترول به یک پیش ساز (پیش ماده) با عنوان پرگننولون تبدیل شده و سپس چندین آنزیم، تولید آلدوسترون، کورتیزول و آندروژن ها را تکمیل می کنند. اگر یک یا چند از این آنزیم ها دچار کمبود بوده یا دارای نقص عملکرد باشند مقادیری ناکافی از محصولات نهایی تولید می شوند. بعلت اینکه مقادیر پائین کورتیزول باعث بالا رفتن یک هورمون هیپوفیز می شوند که رشد غده فوق کلیوی و  و تولید هورمون آن را تحریک می کند (هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک یا ACTH)، اندازه غده فوق کلیوی افزایش پیدا می کند (CAH). هر چند افزایش در اندازه و فعالیت نمی تواند مانع توقف تولید کورتیزول شود. سایر مواد (مانند 17-هیدروکسی پروژسترون) که نیاز به آنزیم ناقص ندارند به اندازه اضافی تولید می شوند. اکثر موارد CAH بعلت نقص در آنزیم 21- هیدروکسیلاز هستند از اینرو این نوع مورد تمرکز این مقاله است.

با این بیماری کمبود آنزیم می تواند سبب کاهش کورتیزول و یا آلدوسترون و در برخی موارد افزایش در آندروژنها "گروهی از هورمون های مردانه" گردد. آندروژن اضافی می تواند منجر به ایجاد ویژگی های جنسی مردانه در زنان شود (ویریلیسم) که اغلب در هنگام تولد مشخص است. اندام های جنسی خارجی یک نوازاد دختر ممکن است مبهم باشند: اندام های تناسلی او ممکن است همانند با آناتومی یک پسر بوده یا در حدی بین آناتومی یک پسر و یک دختر باشند. درحالیکه این یک نقص نادر می باشد، هایپرپلازی مادرزادی آدرنال شایعترین علت اندام های جنسی خارجی مبهم در نوزادان است.

مردان با این بیماری در بدو تولد طبیعی بنظر می رسند اما ممکن است ویژگی های جنسی بلوغ را در اوایل دوران کودکی بروز دهند. زنان ممکن است دچار رشد موی زائد بر روی صورت و بدن (مردمویی hirsutism) و دیگر ویژگی های ثانویه جسنی مردانه در طول کودکی و نوجوانی شده و عادات ماهانه نامنظم داشته باشند. CAH همچنین ممکن است در بزرگسالان منجر به ناباروری شود.

نقص آنزیم ها در این بیماری به علت جهش در ژنهایی خاص است. آنها ژنهای مغلوب اتوزومی می باشند به این معنی که جهت ابتلای فرد به این بیماری باید دو کپی از ژن جهش یافته داشته باشد که یکی را از هر والد خود به ارث برده باشد. فردی با یک کپی از ژن جهش یافته یک ناقل است و معمولا دارای هیچ نشانه ای نمی باشد.

در حدود 90% موارد این بیماری به علت کمبود آنزیم 21- هیدروکسیلاز است، که به سبب جهش در ژن CYP21A2 ایجاد می گردد. افراد مبتلا ممکن است دارای نوع کلاسیک ( با شدت بیشتر) و غیر کلاسیک ( با شدت کمتر) باشند. در حدود 75% افراد با کمبود کلاسیک دارای شکل "از دست دهنده نمک" خواهند بود که شامل کاهش آلدوسترون بوده و منجر به اتلاف اضافی مایعات بدن، سدیم کم و پتاسیم بالا می شود که می تواند از نظر جانی تهدید کننده باشد.

موسسه ملی سلامت کودکان و توسعه انسانی تخمین می زند که نوع کلاسیک بیماری حدود 1 در هر 15000 کودک را در دنیا مبتلا می سازد در حالیکه نوع غیر کلاسیک آن تقریباً 1 در هر 1000 نفر را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در تمام نژادها رخ می دهد اما درمیان نژادهای یهودیان اشکنازی، اسکیموهای یوپیک و اسپانیایی ها، اسلاوها و ایتالیاییها شایعتر است.

چندین مورد دیگر از کمبود وراثتی آنزیم نادر نیز می تواند سبب ایجاد بیماری هایپرپلازی آدرنال شود. کمبود آنزیم 11-بتا- هیدروکسیلاز یکی از شایع ترین می باشد که با حدود 5 الی 8% موارد این بیماری مرتبط است و آنزیم های 17-آلفا-هیدروکسیلاز و 3-بتا هیدروکسی استروئید دهیدروژناز در درجات پایین تری رخ می دهند. علائم و نشانه هایی که زنان و مردان مبتلا به این بیماری تجربه می نمایند، به نوع آنزیمی که دچار کمبود است و شدت این کمبود بستگی دارد.

Accordion Title
درباره هایپرپلازی مادرزادی آدرنال
  • علائم و نشانه ها

    نشانه های همراه با بیماری هایپرپلازی مادرزادی  آدرنال (CAH) بستگی به نوع آنزیم دارای کمبود و میزان تولید هورمونهای کوتیزول، آلدوسترون و آندروژن ها دارد. نشانه ها ممکن است به مرور زمان تغییر کنند و می توانند با استرس و بیماری بدتر شوند.

    آن دسته از نشانه هایی که همراه با نوع کلاسیک بیماری و کمبود 21- هیدروکسیلاز هستند که منجر به از دست دادن اضافی مایعات و (اتلاف نمک) از بدن می شوند، می توانند منجر به بحران آدرنال کشنده شوند.

    علائم و نشانه های از دست دهنده نمک CAH ممکن است شامل:

    •  ضربان قلب غیرطبیعی و سریع
    • گیجی
    • از دست دادن آب بدن
    • پتاسیم بالا (هایپرکالمی)
    • تحریک پذیری و کج خلقی
    • قند خون پائین (هایپوگلایسمی)
    • فشار خون پائین
    • سدیم پائین (هایپوناترمی)
    • استفراغ


    زنان با کمبود آنزیم 21-هیدروکسیلاز کلاسیک ممکن است دارای اندام جنسی خارجی باشند که به صورت واضح مشخص نمی باشد که مردانه است یا زنانه ( اندام تناسلی خارجی مبهم) اما دارای اندام تولید مثلی (رحم، لوله های فالوپ و تخمدانها ) طبیعی هستند.

    علائم و نشانه هایی که همراه با هورمون های مردانه اضافی (آندروژن) در هر دو جنس زن و مرد در کودکی و اوایل نوجوانی می باشند شامل موارد زیر هستند:

    • رشد اسکلتی سریع (بلند قامت در دروان بچگی اما کوتاه در بزرگسالی)
    • آکنه
    • صدای بم
    • بزرگی آلت تناسلی (در مردان)
    • بزرگی کلیتوریس (در زنان)
    • رشد موی اضافی بر صورت و بدن (مردمویی) در زنان
    • ناباروری یا کاهش باروری
    • قاعدگی نامنظم (در زنان)
    • رشد اضافی ماهیچه ها
    • رشد زودرس موی زیر بغل و شرمگاهی
  • آزمایشات

    تست های آزمایشگاهی
    هدف از آزمایشات مرتبط با هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) شامل موارد زیر است:

    • غربالگری تمامی نوازادن تازه متولد شده برای کمبود آنزیم 21-هیدروکسیلاز
    • کمک به تایید بیماری در آن دسته از تازه متولیدینی که غربالگری آنها مثبت است
    • کمک به تشخیص بیماری در افرادی که دارای نشانه هستند.
    • شناسایی اینکه آیا فردی که دارای یک عضو با کمبود 21-هیدروکسیلاز در خانواده می باشد، حامل ژن بیماری است
    • تعیین جنسیت کروموزومی (XX/XY) نوزادانی که ناحیه تناسلی آنها به صورت واضح مردانه یا زنانه نمی باشند (اندام های تناسلی مبهم)
    • نظارت بر درمان برای این بیماری و تشخیص بیش درمانی
    • ارزیابی و نظارت بر وضعیت سلامتی یک فرد با بحران آدرنال
    • تشخیص کمبود 21-هیدروکسیلاز در طول حاملگی ( برخی اوقات)
    • تأیید و یا رد دیگر انواع این بیماری علاوه بر کمبود 21-هیدروکسیلاز (گاهی اوقات)


    آزمایش ممکن است شامل موارد زیر باشد:

    غربالگری


    شناسایی\تشخیص

    • 17-OHP - ممکن است با کمبود 21- هیدروکسیلاز تاحد زیادی بالا رود
    • تحریک ACTH - سطح کورتیزول خون فرد را پیش و پس از تزریق ACTH مصنوعی (کورتروسین، کوسینتروپین) اندازه گیری می نماید. اگر غدد فوق کلیوی فعال باشند، سطح کورتیزول در پاسخ به محرک ACTH بالا می روند؛ این آزمایش خیلی رایج نیست.
    • آزمایشات اضافی ممکن است زمانی که 17-OHP بالا می رود انجام گردند؛ اغلب به عنوان پنل درخواست می شوند، بسته به اینکه کدام کمبودها و تجمع پیش سازها مشکوک هستند؛ ممکن است شامل تعدادی از موارد زیر باشند:
    • آلدوسترون و رنین - برای تعیین اینکه آیا سطح این مواد طبیعی است
    • تحلیل کروموزومی (کاریوتایپ) - جهت تعیین جنسیت کودک بوسیله ارزیابی کروموزومهای آنها ( XX (مونث) یا XY (مذکر) )
    • آزمایش ژنتیک - برای شناسایی جهشهای ژنی بکار می رود؛ معمولا برای تشخیص استفاده نمی گردد اما ممکن است برای تشخیص پیش از تولد کمبود آنزیم 21-هیدروکسیلاز و برای تعیین جهشهای ژنی در اعضای یک خانواده جهت شناسایی وضعیت ناقلی صورت گیرد؛ این آزمایش شایعترین جهش ها را تشخیص می دهد. اگر یک جهش خاص در خانواده ای شناسایی شده است، آزمایش باید آن جهش را در نظر گیرد.


    پایش درمان، هر چند ماه

    • 17-OHP
    • آندروستندیون
    • تستوسترون


    وضعیت سلامتی در طول بیماری و جهت پایش


    آزمایشات غیر آزمایشگاهی

    • فشار خون
    • اولترا سونوگرافی لگن جهت ارزیابی اندامهای تولید مثلی داخلی در زنان
    • عکسبرداری از دست یا آزمایش سن استخوان جهت ارزیابی نرخ رشد اسکلتی
  • درمان

    درمان هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) شامل جایگزینی موادی که در داخل بدن به علت کمبود آنزیم به اندازه کافی تولید نمی شوند و جلوگیری از تولید آندروژن اضافی می باشد. این روند ممکن است شامل:

    •  گلوکوکورتیکوئید- یک استروئید مانند هیدروکورتیزون که جایگزین کورتیزول شده و سرکوب کننده ترشح ACTH و تولید آندروژن اضافی می باشد .
    • مینرالوکورتیکوئید - برای جایگزین کردن آلدوسترون اگر شخصی دچار از دست دادن نمک بدن در اثر این بیماری باشد؛ مکمل های نمکی همچنین ممکن است برای برخی از خردسالان توصیه گردند.

    دوز استروئیدها به جهت پیشگیری از بیش درمانی می بایست تنظیم گردد، از آنجائیکه این امر ممکن است نشانه هایی مرتبط با سندرم کوشینگ را ایجاد کند. افراد بارها در طول دوره های بیماری و استرس به مقادیر اضافی استروئیدها نیاز خواهند داشت.

    بحران آدرنال می تواند تهدید کننده حیات باشد و معمولاً با تزریق درون وریدی (IV) گلوکوکورتیکوئید ها و حجم زیادی از سرم نمکی و با قند (دکستروز) درمان می شود. این درمان معمولا سریعاً بهبودی حاصل می کند.

    برخی اوقات جراحی جهت اصلاح اندام جنسی خارجی انجام می گردد. این عمل ممکن است روی زنان جوان و نیز گاهاً روی بزرگسالان جوان انجام گیرد.

    نشانه های خاصی مانند موی زائد صورت و جوش، ممکن است با درمانهای اختصاصی کنترل شوند اما اینگونه درمانها به درمانهای اصلی بیماری هایپرپلازی اضافه می شوند و نه جایگزین آنها.

    ممکن است درمانهای دیگری نیز تجویز گردند بعنوان مثال جهت جلوگیری از اثرات آندروژن ها، کنترل فشار خون، محرک رشد، سرکوب بلوغ و آهسته کردن رشد استخوان. افراد می بایست با پزشک خود در مورد تشخیص درمان مناسب برای کودکان (یا خودشان) در مراحل مختلف رشد و یادگیری بیشتر در مورد این بیماری مشورت نمایند.

     

مشاهده منابع

NOTE: This article is based on research that utilizes the sources cited here as well as the collective experience of the Editorial Review Board. This article is periodically reviewed by the Editorial Board and may be updated as a result of the review. Any new sources cited will be added to the list and distinguished from the original sources used.

Wilson, T. (Updated 2013 June 13). Congenital Adrenal Hyperplasia. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/919218-overview through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2013.

(Updated 2012 November 30) Congenital Adrenal Hyperplasia (CAH): Condition Information. National Institute of Child Health and Human Development [On-line information]. Available online at http://www.nichd.nih.gov/health/topics/cah/conditioninfo/Pages/default.aspx through http://www.nichd.nih.gov. Accessed May 2013.

Zieve, D. and Eltz, D. (2012 May 8). Congenital adrenal hyperplasia. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000411.htm. Accessed May 2013.

Meikle, A. (Updated 2013 January). Congenital Adrenal Hyperplasia – CAH. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/CAH.html?client_ID=LTD through http://www.arupconsult.com. Accessed May 2013.

Mayo Clinic staff (2011 March 4). Congenital adrenal hyperplasia. Mayo Clinic [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/print/congenital-adrenal-hyperplasia/DS00915/METHOD=print&DSECTION=all through http://www.mayoclinic.com. Accessed May 2013.

Hindmarsh, P. (2012). Endocrine Society Congenital Adrenal Hyperplasia Guidelines, Great Content But How to Deliver? Medscape Today News from Clin Endocrinol. v76 (4):465-466. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/760936 through http://www.medscape.com. Accessed May 2013.

Abraham, M. (2012 April 20). Adrenal Disease and Pregnancy. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/127772-overview#aw2aab6b5 through http://emedicine.medscape.com. Accessed May 2013.

Diamond, D. (Reviewed 2011). Congenital adrenal hyperplasia. Boston Children's Hospital [On-line information]. Available online at http://www.childrenshospital.org/az/Site2190/mainpageS2190P0.html through http://www.childrenshospital.org. Accessed May 2013.

(2010 September). Patient Guide to Congenital Adrenal Hyperplasia. The Hormone Foundation [On-line information]. PDF available for download at http://www.hormone.org/Other/upload/congenital-adrenal-hyperplasia-patient-guide-083110.pdf through http://www.hormone.org. Accessed May 2013.

(Reviewed 2010 February). 21-hydroxylase deficiency. Genetics Home Reference [On-line information]. Available online at http://ghr.nlm.nih.gov/condition/21-hydroxylase-deficiency through http://ghr.nlm.nih.gov. Accessed May 2013.

(2009 November). Facts about CAH (Congenital Adrenal Hyperplasia). Clinical Center National Institutes of Health, Patient Education [On-line information]. PDF available for download at http://cc.nih.gov/ccc/patient_education/pepubs/cah.pdf through http://cc.nih.gov. Accessed May 2013.

Nimkarn, S. and New, M. (Revised 2010 August 24). 21-Hydroxylase-Deficient Congenital Adrenal Hyperplasia. GeneReviews [On-line information]. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1171/ through http://www.ncbi.nlm.nih.gov. Accessed May 2013.

(© 2007-2011) What is Congenital Adrenal Hyperplasia (CAH)? CARES Foundation [On-line information]. Available online at http://www.caresfoundation.org/productcart/pc/overview_cah.html through http://www.caresfoundation.org. Accessed May 2013.

Jospe, N. (Revised 2009 May). Congenital Adrenal Hyperplasia. Merck Manual for Healthcare Professionals [On-line information]. Available online through http://www.merckmanuals.com. Accessed May 2013.

Clarke, W., Editor (© 2011). Contemporary Practice in Clinical Chemistry 2nd Edition: AACC Press, Washington, DC. Pp 457, 459, 478.

STAR-G. Newborn Screening. Genetics Fact Sheet for Parents. Available online at http://www.newbornscreening.info/Parents/otherdisorders/CAH.html#13 through http://www.newbornscreening.info. Accessed July 2013.