کمک به ارزیابی کارکرد غده فوق کلیه؛ تعیین تومورها و سرطان های غدد فوق کلیه؛ کمک به تشخیص ویژگی های فیزیکی مردانه (مشخصات مردانه) در دختران و زنان یا بلوغ زودرس در پسران
کمک به ارزیابی کارکرد غده فوق کلیه؛ تعیین تومورها و سرطان های غدد فوق کلیه؛ کمک به تشخیص ویژگی های فیزیکی مردانه (مشخصات مردانه) در دختران و زنان یا بلوغ زودرس در پسران
زمانیکه یک دختر یا زن دارای موهای زاید بر روی صورت یا بدن خود (پرمویی)، آکنه، فقدان دوران قاعدگی یا ناباروری در زنان؛ زمانیکه یک پسر علائمی از بلوغ زودرس مثل صدای مردانه، موی زهار یا رشد ماهیچه ای را داشته باشد
نمونه خونی گرفته شده از سیاهرگ بازو
خیر. با این حال زنان باید درباره زمانبندی آزمایش با پزشک خود مشورت نمایند؛ پزشک شما ممکن است درخواست کند تا نمونه گیری یک هفته قبل یا بعد از دوره قاعدگی انجام شود.
آزمایش دهیدرو اپی آندرواسترون سولفات (DHEAS)
همراه با آزمایش تستوسترون و برخی از
هورمون های مردانه دیگر (آندروژن)
برای اهداف زیر درخواست شود:
-ارزیابی کارکرد
غده فوق کلیه
-تفکیک بین بیماری ها و وضعیتهایی که موجب ترشح DHEAS می شوند از موارد
ناشی از بیضه ها و تخمدان ها (به ندرت)
-کمک به تشخیص تومورها در لایه خارجی غده فوق کلیه (تومورهای
آدرنوکورتیکال) و سرطانهای غده فوق کلیه
-کمک به تشخیص
التهاب مادرزادی غده فوق کلیه و التهاب این غدد در دوران بلوغ
در زنان، غلظتهای DHEAS گاها همراه با هورمون های دیگری مثل
FSH، LH،
پرولاکتین، استروژن و تستوسترون
سنجیده می شوند تا
سندرم تخمدان پلی سیستیک (PCOS) شناسایی شود و به رد دیگر علل
ناباروری، فقدان دوره
قاعدگی و وجود موی اضافی
در صورت و بدن کمک نماید.
سطوح DHEAS را می توان به همراه هورمون های دیگر و برای تحقیق و تشخیص
توسعه ویژگی های فیزیکی
مردانه در زنان جوان و بلوغ زودرس در پسران درخواست داد.
سطوح DHEAS بصورت معمول سنجیده نمی شوند.
آزمایش DHEAS را می توان همراه با آزمایشات هورمون های دیگر و زمانیکه
تولید اضافی آندروژن (یا در
شرایط نادر در کمبود تولید هورمون) مورد تردید باشد و یا زمانیکه پزشک
در پی ارزیابی کارکرد
غده فوق کلیه در یک شخص باشد، درخواست داد.
سطح این هورمون را می توان زمانی که یک زن دارای
علائم و
نشانه هایی مثل
فقدان دوره قاعدگی،
ناباروری و یا
توسعه ویژگی فیزیکی مردانه باشد، مورد بررسی قرار داد. این تغییرات
از نظر شدت متفاوت بوده و می تواند شامل موارد زیر باشد:
-صدای مردانه
-موی اضافی در صورت و بدن (پرمویی)
-کچلی مردانه
-توسعه ویژگی های فیزیکی مردانه
-آکنه
-افزایش اندازه برآمدگی گلو
-کاهش سایز سینه
این آزمایش را همچنین زمانی درخواست می دهند که یک دختر جوان علائمی از
ویژگی های مردانه را داشته یا یک نوزاد دختر دارای اندام های جنسی
خارجی نامشخص از نظر مردانه یا زنانه بودن باشد (اندام
های جنسی نامشخص).
DHEAS را همچنین زمانی می توان مورد بررسی قرار داد که پسران جوان
دارای علائمی از بلوغ زودرس بوده، صدای مردانه داشته باشند، دارای موی
زهار، ویژگی های فیزیکی مردانه و افزایش اندازه آلت تناسلی قبل از سن
بلوغ باشند.
سطح نرمال DHEAS و نیز سطوح دیگر هورمون
های مردانه طبیعی (آندروژن)
به این معنی است که
غده فوق کلیه بصورت نرمال عمل می کند. در موارد نادر، DHEAS ممکن
است زمانی که تومور یا سرطان غده فوق کلیه وجود داشته باشد اما هورمون
ترشح کند نیز نرمال باشد.
سطح DHEAS بالا در خون می تواند نشانگر این باشد که تولید بیش از
اندازه DHEAS منجر به بروز علائم در شخص شده است. با این حال سطح
افزایش یافته DHEAS نشانگر وضعیت خاصی نیست و اغلب حاکی از ضرورت انجام
آزمایش برای مشخص شدن علت عدم تعادل هورمونی است. سطح افزایش یافته
DHEAS ممکن است نشاندهنده تومور قشر غده فوق کلیه، بیماری کوشینگ،
سرطان غده فوق کلیه یا
التهاب این غدد و در شرایط نادر تومور تخمدان تولید کننده DHEAS
باشد.
DHEAS ممکن است در
سندرم تخمدان پلی سیستیک (PCOS) افزایش یابد اما ممکن است سطح آن
نرمال باشد زیرا این بیماری مرتبط با تولید آندروژن تخمدان (عمدتا
تستوسترون) است.
سطح پایین DHEAS می تواند بدلیل
نارسایی غده فوق کلیه، بیماری غده فوق کلیه،
بیماری آدیسون یا
کم کاری غده هیپوفیذ (وضعیتی که در سطح هورمون های هیپوفیذ پایین
است که این هورمونهای هیپوفیذ موجب تنظیم تولید و ترشح هورمونهای غده
فوق کلیه می شوند) رخ دهد.
سطوح DHEAS معمولا در هر دو مورد از
نوزاد مرد و زن بالا است. این سطوح بعد از تولد به سرعت افت کرده و سپس
مجددا در طی بلوغ افزایش می یابند. غلظتهای DHEAS بعد از بلوغ به اوج
خود رسیده و همانند هورمون های دیگر زنانه و مردانه با افزایش سن، کاهش
می یابند.
افرادی که از مکمل های DHEA استفاده می کنند، سطوح بالایی از DHEAS در
خون خود خواهند داشت. داروهای ضد دیابت خاص (مثل متفورمین و
تراگلیتازون)، پرولاکتین، دانازول، بازدارنده های کانال کلسیم و
نیکوتین می توانند سطح DHEAS را افزایش دهند. داروها یا هورمون هایی که
ممکن است موجب کاهش سطح شوند شامل انسولین، داروهای ضدبارداری،
کورتیکواستروئیدها، دوپامین، محرک آنزیم کبدی (کاربامازپین، ایمیپرامین،
فنیتوین)، روغن ماهی و ویتامین E می باشد. در صورت مصرف هر کدام از این
موارد، باید پزشک خود مطلع نمایید.
برخی هورمون ها در زمان صبح افزایش می یابند در حالیکه برخی دیگر در طی روز نوسان دارند. برخی بصورت متناوب یا با افزایش فعالیت یا در پاسخ به استرس ترشح می شوند. برخی هورمون ها در زمانهای خاصی از ماه در سطح بالایی قرار دارند و بقیه نسبتا پایدارند. جمع آوری نمونه خونی برای برخی از آزمایشات هورمونی زمان بندی شده است تا بتوان هورمون ها را در بالاترین و پایین ترین مقدار ارزیابی کنند. با این حال غلظت DHEAS ثابت است، بنابراین نمونه شما را می توان در هر زمان از روز جمع آوری کرد و این کار بر نتیجه آزمایش تاثیرگذار نخواهد بود.
ضرورتا خیر. تعیین اینکه چه زمانی یک مرد بالغ دارای سطح افزایش یافته از DHEAS باشد، سخت است (زیرا آنها همواره دارای ویژگی های جنسی ثانویه مردانه هستند) و زنان برخی از نژادها (مثل زنان آسیایی) ممکن است دارای سطح بالایی از تستوسترون و DHEAS باشند بدون اینکه علائمی از رشد موی اضافی یا آکنه در آنها بروز نماید. همچنین، لازم به ذکر است که علائم وجود دارند و شدت آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.
خیر. آزمایش مستلزم تجهیزات تخصصی بوده و در هر آزمایشگاهی قابل انجام نیست. نمونه خون شما ممکن است برای آزمایش به یک آزمایشگاه مرجع ارسال شود.
آزمایش معمولا فقط زمانی انجام می شود که فرد دارای علائمی حاکی از تولید اضافی یا ناکافی DHEAS باشد. بیشتر افراد نیازی به انجام این آزمایش نخواهند داشت.
موقعیت غده فوق کلیه