سیاهزخم عفونتی ناشی از
باکتری Bacillus anthracis است. این عفونت می تواند بر اساس
ناحیه آسیب دیده در بدن، به سه نوع تقسیم شود: پوستی، تنفسی و گوارشی.
Bacillus anthracis یک
میکروارگانیسمی است که در خاک به صورت
هاگ دارای حیات است. این باکتری انعطاف ناپذیر بوده و می تواند برای
سالها بصورت ثابت در یک مکان زندگی کند. این باکتری عمدتا حیوانات وحشی و
محلی مثل گوزن، آهو، گوسفند و بز را آلوده می کند. انسان ها نیز با نگهداری
حیوانات و استفاده از پشم، پوست یا گوشت آنها آلوده به این عفونت می شوند.
موارد طبیعی انسانی از عفونت سیاهزخم در آمریکا نادر است. از سال 1955 تا
1999 در مدت 45 سال، 236 مورد سیاهزخم گزارش شده و 224 مورد از آنها پوستی
بوده است.
سیاهزخم در سال 2001 و زمانی که انسانهای مخالفی در معرض هاگ های باکتری
قرار گرفتند، مورد توجه گسترده ای قرار گرفت. از آن زمان روش های مختلفی
برای نظارت بر مراکز توزیع پستی برای
عوامل بیوتروریسم مثل سیاهزخم در نظر گرفته شد تا از مشتریان و
کارمندان پست حفاظت به عمل آید.
اتفاق دیگر مرتبط با سیاهزخم در سال 2006 و زمانی که یک فرد اهل نیویورک
با استفاده از پوست های وارداتی بز به ساختن طبل های آفریقای مشغول بود، رخ
داد.
موارد سال 2001 بصورت عمدی بوده و نگرانی هایی را درباره استفاده از سیاه
زخم بعنوان یک سلاح بوجود آورده است. بسیاری از کشورها در مورد سیاهزخم به
عنوان یک سلاح بیولوژیکی تحقیقات و آزمایشاتی را به عمل آورده اند. این می
تواند بعنوان یک سلاح موثر بدلیل ویژگی های خاص خودش باشد. با اینکه سیاه
زخم از فردی به فرد دیگر گسترش نمی یابد، اما هاگ های B. anthracis
دارای انعطاف ناپذیری زیادی هستند و از طرق مختلف پخش می شوند و عفونت های
آن می تواند کشنده باشد.
Anthrax
-
نشانه ها و علائم
Bacillus anthracis موجب تولید مواد سمی می شود که می تواند سلول ها را بطور مستقیم تخریب کند و موجب التهاب و تورم (edema) شود. سه نوع عفونت از نظر علائم و پیش بینی بیماری متفاوت اند:
-سیاهزخم پوستی رایج ترین نوع بوده و اغلب ناشی از باکتری است که از طریق بریدگی یا جراحت پوستی وارد بدن می شود که در صورت تماس با گوشت، پشم، پوست یا چرم آلوده نیز امکان انتقال آن وجود دارد. دوره نهفتگی 1 تا 12 روز است. این عفونت به صورت یک برآمدگی که شبیه به جای نیش حشرات است، آغاز می شود و در طی چند روز روی آن بصورت زخم بدون درد و با یک ناحیه سیاه در مرکز باز می شود. گره های لنفاوی نزدیک به آن نیز ملتهب می شوند. در حدود 20 درصد از موارد درمان نشده موجب مرگ می شوند اما مرگ در افرادی که تحت درمان ضدمیکروبی قرار می گیرند، نادر است.
-سیاهزخم تنفسی کشنده ترین نوع بوده و ناشی از تنفس هاگ ها می باشد. دوره نهفتگی 1 تا 7 روز است اما ممکن است تا 60 روز نیز طول بکشد. دو مرحله در عفونت وجود دارد. علائم اولیه شبیه به بیماری ویروسی دستگاه تنفسی است که شامل گلودرد، تب خفیف، درد عضلانی، سرفه خشک و بی قراری است. این مرحله می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد و فرد آلوده گاها احساس بهبود خواهد داشت.مرحله دوم ناگهانی رخ می دهد که علائمی مثل کاهش تنفس، تب بالا، شوک، مننژیت، درد قفسسینه و نارسایی تنفسی همراه است. میزان مرگ بالا است و در حدود 75 درصد بعد از شروع علائم پیش بینی مرگ حتی با وجود درمان های آنتی بیوتیک نیز رخ خواهد داد.
-سیاهزخم گوارشی، ناشی از مصرف گوشت آلوده خام یا نپخته که دارای دوره نهفتگی 1 تا 7 روز است. علائم شامل درد شکمی و تب است. این علائم ممکن است در گلو، آسیب هایی در دهان، گلودرد، تب و افزایش اندازه گره های لنفاوی یا روده کوچک، تهوع، کاهش اشتها، استفراغ و تب همراه با درد شکمی، استفراغ خونی و اسهال خونی همراه باشد. میزان مرگ 25 تا 60 درصد است. -
آزمایشات
عفونت سیاهزخم با کشت باکتری و با استفاده از نمونه مناسب از بیماری، مثل خون، جراحات پوستی یا ترشحات دستگاه تنفسی و یا با اندازه گیری آنتی بیوتیک ها در خون تشخیص داده می شود. برای سیاهزخم تنفسی، اشعه ایکس از قفسه سینه نیز می تواند مفید باشد و نیز آزمایش مایع مغزی نخاعی در صورت وجود علائم مننژیت کمک کننده خواهد بود.
کشت یک نمونه از مایعات بدن مثل خون ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد. نمونه در محیط مغذی غیرطبیعی کشت داده می شود که در آن باکتری ها می توانند رشد کنند (برای اطلاعات بیشتر به کشت خون مراجعه کنید.) آزمایشات مرسوم بیوشیمیایی و آزمایشات مولکولی نیز برای تشخیص باکتری ها و آزمایش حساسیت برای انتخاب بهترین آنتی بیوتیک برای درمان استفاده می شوند.
آزمایش را می توان برای شناسایی سریع DNA سیاهزخم در خون و تایید یافته های کشت انجام داد. بدلیل رخداد سال 2001، توجه و طرفداری زیادی در تشخیص سریع باکتری سیاهزخم و عفونت وجود دارد. آزمایشات دیگر نیز با توجه به این مسئله در حال گسترش هستند. -
درمان
یک واکسن محافظتی برای سیاهزخم وجود دارد اما فقط برای جمعیت های با ریسک بالا مثل پرسنل نظامی، برخی از دامپزشکان و افرادی که در آزمایشگاهها با Bacillus anthracis کار می کنند، توصیه می شود. این واکسن برای عموم در دسترس نیست.
توصیه هایی برای ارائه داروهای ترکیبی ضد میکروبی به افرادی که در معرض باکتری بوده اند یا در این مورد تردید دارند و برای افرادی که سیاهزخم تنفسی در آنها تشخیص داده شده، وجود دارد. لازم است که مداخله پزشکی به محض تشخیص آغاز شود. اگر شخص مبتلا به مننژیت باشد، یک داروی ضدمیکروبی سوم نیز ممکن است ارائه شود. در برخی موارد، یک ماده ضدسمی نیز ممکن است تجویز شود. دوره های درمانی به مدت 60 روز طول می کشد. برای دو هفته اول، داروها بصورت زیرجلدی ارائه می شود.
برای سیاهزخم پوستی، درمان ضدمیکروبی به مدت 7 تا 10 روز ارائه می شود. اگر نشانه ای بر این مبنا وجود داشته باشد که عفونت بطور طبیعی کسب نشده است (از پوست یا گوشت آلوده)، در این صورت یک دوره 60 روزه از داروهای ضدمیکروب پیشگیری کننده ممکن است تجویز شود.