تاریخ آخرین بازبینیدر مورخه
تاریخ آخرین اصلاحدر مورخه April 4, 2018.
مقاومت به انسولین چیست؟

مقاومت به انسولین کاهش توانایی پاسخ به اثرات انسولین می باشد بخصوص توسط بافت چربی (adipose) و ماهیچه ای .انسولین هورمونی است که توسط سلولهای بتا در پانکراس ساخته می شود. مقدار کمی از آن به صورت طبیعی پس از هر وعده غذایی ترشح می شود تا به انتقال گلوکز به درون سلولهای بدن، جاییکه که به گلوکز جهت تولید انرژی نیاز است کمک نماید. از آنجاییکه سلولها برای بقا باید گلوکز داشته باشند، بدن افراد دارای مقاومت انسولینی با ترشح مقادیر اضافی از این هورمون سعی در جبران این نقص می کند. نتیجه، افزایش زیاد میزان انسولین در خون (hyperinsulinemia) و تحریک بیش از حد برخی از بافتهایی که همچنان به انسولین حساس باقیمانده اند می باشد. در طول زمان، این فرآیند سبب عدم تعادل در رابطه بین گلوکز و انسولین می شود و در صورت عدم درمان، ممکن است در نهایت باعث بروز عوارض سلامتی شود که بر بخشهای مختلف بدن تأثیر می گذارند.

افزایش میزان انسولین و مقاومت انسولینی همراه با تغییراتی در غلظت و میزان نسبی چربیهای بدن می باشند که به طور قابل ملاحظه ای سبب افزایش میزان تری گلیسرید و LDL (لیپوپروتئین با چگالی کم یا همان کلسترول بد) در خون و کاهش میزان HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا یا همان کلسترول خوب) می گردد. همچنین ممکن است سبب افزایش ریسک تشکیل لخته در خون، تغییرات التهابی و افزایش حفظ سدیم در بدن فرد شده که منجر به افزایش فشار خون خواهد شد.

علت ایجاد این بیماری کاملا مشخص نشده است. باور بر اینست که بخشی به علت عوامل ژنتیکی مانند نژاد و تا بخشی به علت سبک زندگی باشد. بیشتر افراد مبتلا به مقاومت انسولینی دارای نشانه ای نمی باشند. در اکثر موارد بدن قادر به حفظ هماهنگی خود با تولید انسولین اضافی برای چندین سال است. اگر تولید انسولین در بدن کمتر از میزان نیاز بدن باشد، سپس افزایش قند خون (هایپرگلایسمی) رخ خواهد داد. زمانیکه میزان گلوکز خون به حد مشخص بالایی برسد، دیابت نوع 2 ایجاد می شود. میزان بالای قند خون می تواند باعث تخریب رگهای خونی در بسیاری از اندامها مانند کلیه ها شود. بنابراین مقاومت به انسولین یک ریسک فاکتور برای ابتلا به دیابت نوع 2 می باشد. تغییرات در چربی خون می تواند سبب رسوب پلاکهای چربی در شریانهای خونی شود که منجر به ایجاد بیماری قلبی-عروقی (CVD) و سکته های مغزی می شود.

سندرم متابولیک و مقاومت به انسولین دو واژه ای هستند که اغلب بجای یکدیگر برای مشخص کردن برخی از ناهنجاریهای همراه با افزایش مقاومت به انسولین و افزایش تولید انسولین و تشخیص این تغییرات به عنوان ریسک فاکتورهایی برای بیماری های آینده استفاده شده اند. سندرم متابولیک الزاماً زیرمجموعه ای از مقاومت انسولینی است؛ هرچند گروه های مختلفی از معیارهای تشخیصی برای سندرم متابولیک وجود دارد، همه آنها مواردی مانند چاقی، تغییر در سطوح چربی خون و نقص در پردازش گلوکز را در تعریف این بیماری گنجانده اند. هدف غربالگری برای سندرم متابولیک شناسایی و کار با افراد چاق و بدون تحرک جهت کاهش ریسک های سلامتی از طریق تغییر در سبک زندگی شان است.
 

مقاومت انسولینی یک بیماری یا تشخیص خاص نمی باشد اما مرتبط با بیماریهایی نظیر آنچه در بالا اشاره شد مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی عروقی، چاقی و پرفشاری خون بعلاوه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و بیماری کبد چرب غیر الکلی می باشد. برخی محققان همچنین بر این باورند که بین مقاومت به انسولین و برخی از انواع خاص سرطان ارتباطی وجود دارد. اگرچه مکانیسم این ارتباط کاملا شناخته نشده است. یادآوری این نکته مهم می باشد که بسیاری از افراد مبتلا به اینگونه بیماری ها دارای مقاومت انسولینی نمی باشند و برعکس بسیاری از افرادی که دارای مقاومت انسولین می باشند هرگز به اینگونه بیماری های جانبی مبتلا نمی گردند. اینها فقط الگوهایی از این ارتباطات می باشند که ایجاد شده اند. اینها اغلب با همدیگر دیده شده و تصور می شود که مقاومت انسولینی در صورت وجود، ممکن است به ایجاد آنها کمک کرده و تشدید شان نماید.

مشاهده بیشتر
مشاهده کمتر
درباره مقاومت به انسولین
  • آزمایشات

    یک آزمایشی که بتواند مستقیما مقاومت به انسولین را شناسایی کند وجود ندارد. در عوض پزشک به کل تصویر بالینی شخص توجه کرده و اگر شخص دارای سطح گلوکز افزایش یافته، افزایش میزان تری گلیسرید و کلسترول LDL و کاهش غلظت کلسترول HDL در خون باشد، ممکن است به مقاومت انسولینی مشکوک گردد. تست های آزمایشگاهی که به احتمال زیاد درخواست داده می شوند شامل موارد زیر هستند:

    • قند. معمولا به صورت ناشتا انجام می گردد اما در برخی موارد پزشک ممکن است درخواست انجام تست GTT (تست تحمل گلوکز، که شامل چندین آزمایش قند که قبل و در مقاطع زمانی بعد از دریافت قند انجام می گردد) را بدهد. هدف آزمایش قند تشخیص اینکه آیا بیمار دارای پاسخ ضعیف به قند می باشد، است.
    • A1c. این آزمایش میزان متوسط قند خون را در طول سه ماه گذشته نشان می دهد و از طریق اندازه گیری درصد هموگلوبین های خون که گلیکه شده یا به گلوکز متصل شده در جریان خون انجام می شود. این آزمایش همچنین با نامهای هموگلوبین A1c ،HbA1c یا آزمایش گلایکوهموگلوبین شناخته می شود.
    • پنل چربی - این آزمایش، HDL، LDL، تری گلیسرید و کلسترول تام را اندازه گیری می کند. اگر میزان تری گلیسیرید به طور قابل توجهی بالا رفته باشد، ممکن است اندازه گیری مستقیم LDL لازم شود.
    • یکی از رایجترین روشهای شناسایی مقاومت به انسولین، استفاده از سنجش مدل هموستاتیک (HOMA) می باشد. این آزمایش شامل اندازه گیری سطوح قند و انسولین و سپس استفاده از محاسباتی برای تخمین عملکرد سلولهای بتا تولید کننده انسولین در پانکراس و حساسیت به انسولین می باشد.


    دیگر تستهای آزمایشگاهی که ممکن است جهت کمک به ارزیابی مقاومت به انسولین درخواست شده و اطلاعات بیشتری را فراهم می کنند شامل موارد زیر هستند:

    • انسولین. آزمایش انسولین ناشتا متغیر می باشد اما سطح انسولین معمولاً در افراد دارای مقاومت به انسولین بالا می باشد.
    • hs-CRP. این سنجش سطوح پائین التهاب بوده که ممکن است بعنوان بخشی از ارزیابی ریسک بیماری قلبی انجام شود. ممکن است با مقاومت به انسولین افزایش یابد.

    • LDL-P. این آزمایش تعداد انواع مختلفی از ذرات لیپوپروتئین با چگالی کم را با استفاده از تست ساب فرکشن لیپوپروتئین اندازه گیری می نماید. باور بر این است که تعداد بالاتر ذرات کوچک و متراکم LDL نسبت به ذرات بزرگتر و نرم همراه با ریسک بیشتر ابتلا به بیماری قلبی -عروقی می باشد.
    • آزمایش تحمل انسولین (ITT). این آزمایش خیلی مورد استفاده قرار نمی گیرد اما یک روش برای تشخیص حساسیت انسولین (یا مقاومت) بخصوص در افراد چاق و آنهایی که دارای سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشند است. این آزمایش شامل تزریق داخل وریدی انسولین و اندازه گیری متعاقب میزان قند و سطح انسولین است.
    • شاخص بررسی حساسیت به انسولین کمی (QUICKI). این ازمایش از فرمول ریاضی برای محاسبه تعداد آزمایشات قند و انسولین خون استفاده می کند. مقاومت به انسولین برپایه اندازه های محاسبه شده بر اساس شاخص QUICKI تشخیص داده می شود.


    آزمایشات اختصاصی سرکوب انسولین نیز ممکن است در مطالعات تحقیقاتی در زمینه مقاومت به انسولین انجام گردند اما عموماً در موارد پزشکی استفاده نمی شود.

  • درمان

    درمان مقاومت انسولینی در اصل شامل تغییر در سبک زندگی و تغذیه می باشد. انجمن دیابت آمریکا، کاهش وزن اضافی، انجام منظم فعالیت های فیزیکی با شدت متوسط و افزایش میزان فیبر را در رژیم غذایی، جهت کاهش سطوح انسولین خون و افزایش حساسیت بدن به آن توصیه می نماید. کاهش وزن و ورزش منظم می تواند:

    • کاهش فشار خون
    • افزایش حساسیت به انسولین
    • کاهش سطوح تری گلیسرید و کلسترول LDL
    • افزایش سطح کلسترول HDL

    افرادی که توسط پزشک، مبتلا به مقاومت به انسولین تشخیص داده شده اند می بایست با پزشک خود و دیگر متخصصین پزشکی مانند متخصص تغذیه، برای توسعه یک برنامه درمان فردی شده و نظارت بر تأثیر آن، همکاری نزدیک داشته باشند. همچنین درمان های دارویی ممکن است جهت کنترل بیماریهای همراه با آن لازم باشند.

مشاهده منابع

NOTE: This article is based on research that utilizes the sources cited here as well as the collective experience of the Editorial Review Board. This article is periodically reviewed by the Editorial Board and may be updated as a result of the review. Any new sources cited will be added to the list and distinguished from the original sources used.

منابع مورد استفاده در این مطلب

(2003 April). QUICKI is a useful index of insulin sensitivity in subjects with hypertension. American Journal of Physiology. Vol. 284. Available online at http://ajpendo.physiology.org/content/284/4/E804 through http://ajpendo.physiology.org. Accessed September 2013.

(2008 December). Insulin Resistance May Hasten Diabetes Progression in Certain Patients. Medscape from Reuters Health Information [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/568888 through http://www.medscape.com. Accessed August 2009.

Jeppesen, J. et. al. (2007 May 29). Insulin Resistance, the Metabolic Syndrome, and Risk of Incident Cardiovascular Disease [On-line information]. Medscape from J Am Coll Cardiol. 2007;49(21):2112-2119. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/556743 through http://www.medscape.com. Accessed August 2009.

DeBusk, B. and Barclay, L. (2008 June 20). Severe Insulin Resistance Linked to Complications of Pregnancy and Birth CME. Medscape Medical News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/576388 through http://www.medscape.com. Accessed August 2009.

Samuel T Olatunbosun, S. and Dagogo-Jack, S. (2008 August 13). Insulin Resistance. eMedicine [On-line information]. Available online at http://www.emedicine.com/med/TOPIC1173.HTM through http://www.emedicine.com. Accessed August 2009.

(2013 January). Insulin Resistance and Pre-Diabetes. National Diabetes Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://diabetes.niddk.nih.gov/dm/pubs/insulinresistance/#diagnosed through http://diabetes.niddk.nih.gov. Accessed September 2013.

(©1995-2013) American Diabetes Association. Diabetes Basics, Lower Your Risk. Available online at http://www.diabetes.org/diabetes-basics/prevention/checkup-america/ through http://www.diabetes.org. Accessed September 2013.

Christine L. Snozek, PhD. laboratory tests adjunct board member.

منابع مورد استفاده در بررسی‌های قبلی

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber's Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby's Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Reaven, G. (2004 June). The metabolic syndrome or the insulin resistance syndrome? Different names, different concepts, and different goals. Endocrinology and Metabolism Clinics V33 (2).

(2004 May). Insulin Resistance and Pre-Diabetes. National Diabetes Information Clearinghouse, NIH Publication No. 04-4893 [On-line information]. Available online at http://diabetes.niddk.nig.gov/dm/pubs/insulinresistance/ through http://diabetes.niddk.nig.gov.

(2002 August, Updated). Insulin Resistance Syndrome. Familydoctor.org [On-line information]. Available online at http://familydoctor.org/660.xml through http://familydoctor.org.

Levin, A. (2003 July). Silent Scourge of Insulin Resistance. NCRR Reporter, Cover Story [On-line news article]. Available online at http://www.ncrr.nih.gov/newspub/jul03rpt/sotries2.asp through http://www.ncrr.nih.gov.

Sadovsky, R. (2004 February 15). Best Way to Identify Patients with Insulin Resistance. American Family Physician, Tips from other Journals [On-line journal]. Available online at http://www.aafp.org/afp/20040215/tips/17.html through http://www.aafp.org.

Sadovsky, R. (2004 June 15). Metabolic Markers Predict Insulin Resistance. American Family Physician, Tips from other Journals [On-line journal]. Available online at http://www.aafp.org/afp/20040615/tips/9.html through http://www.aafp.org.

(2008 December). Insulin Resistance May Hasten Diabetes Progression in Certain Patients. Medscape from Reuters Health Information [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/568888 through http://www.medscape.com. Accessed August 2009.

Jeppesen, J. et. al. (2007 May 29). Insulin Resistance, the Metabolic Syndrome, and Risk of Incident Cardiovascular Disease [On-line information]. Medscape from J Am Coll Cardiol. 2007;49(21):2112-2119. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/556743 through http://www.medscape.com. Accessed August 2009.

DeBusk, B. and Barclay, L. (2008 June 20). Severe Insulin Resistance Linked to Complications of Pregnancy and Birth CME. Medscape Medical News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/576388 through http://www.medscape.com. Accessed August 2009.

Samuel T Olatunbosun, S. and Dagogo-Jack, S. (2008 August 13). Insulin Resistance. eMedicine [On-line information]. Available online at http://www.emedicine.com/med/TOPIC1173.HTM through http://www.emedicine.com. Accessed August 2009.

(2006 August). Insulin Resistance and Pre-Diabetes. National Diabetes Information Clearinghouse [On-line information]. Available online at http://diabetes.niddk.nih.gov/dm/pubs/insulinresistance/ through http://diabetes.niddk.nih.gov. Accessed August 2009.

(Released December 12, 2009) Homeostatic (HOMA) Calculator. University of Oxford, Diabetes Trial Unit. Available online at http://www.dtu.ox.ac.uk/index.php?maindoc=/homa/index.php through http://www.dtu.ox.ac.uk. Accessed September 2009.

مشاهده بیشتر
مشاهده کمتر